اعتراض به تخریب گنبد «شاهزاده حمزه»

صفحه نخست / عمومی

اعتراض به تخریب گنبد «شاهزاده حمزه»

«نخست نام شاهزاده را تغییر دادند و مدتی پیش نیز به تصور این‌که سازندگان گنبد بی‌جهت رنگ گنبد را سفید کرده‌اند، آن را به رنگ سبز تغییر دادند، تا امروز که کلا دست به تخریب آن زدند، حالا تنها راه درخواستِ بازسازی گنبد به همان شکل گذشته است، وگرنه دو روز دیگر گنبدی حلبی و بی‌ارتباط با فرهنگ معماری و تاریخ کشور بر بقعه شاهزاده حمزه می‌نشانند.»

کد خبر: ۲۷۸۱۸

تاریخ انتشار : شنبه ۳۱ خرداد ۱۳۹۹-1399 March 31

گردشبان (gardeshban.ir) :

فیلم منتشر شده از تخریب گنبد اورچین مقبره امامزاده «حمزه بن موسی الکاظم (ع) معروف به «شاهزاده حمزه» در دشت‌های غزاله ماهشهر و در ۲۷ کیلومتری جاده ماهشهر-هندیجان، این‌بار با اعتراضِ محمد جعفری (قنواتی) - مدیر بخش فرهنگ مردم دایره‌المعارف بزرگ و بومی بندر ماهشهر - مواجه شد.

او در صفحه شخصی خود در اینستاگرام درباره‌ی تخریب «شاهزاده حمزه» در ماهشهرِ استان خوزستان نوشت: «از جمله زیارتگاه‌های مشهور و کهن ماهشهر است که گنبدی خاص دارد. دیشب (جمعه ۳۰ خرداد) در فضای مجازی تصویر تخریب گنبد مضرس (اورچین) و کم نظیر این بقعه را دیدم. گنبدی که میراث گرانقدر معماری و فرهنگ نیاکانمان بود و مردم آن را مقدس می‌دانستند و به آن سوگند می‌خوردند.

این نوع گنبد و معماری ویژه از جمله گنبدهای نادری بود که ریشه در اعماق تاریخ معماری ما دارند. با دیدن فیلم این احساس را داشتم که گویی خانه‌ام را ویران می‌کردند. چشمانم پر از اشک شد. با خود می‌گویم چگونه امکان دارد کسی به فرهنگ و تاریخ این مرز و بوم آشنا و علاقمند باشد و به چنین کاری دست بزند. این کار معنایی جز نابودی عناصر فرهنگ گذشته نیست.

این قبیل کارها متاسفانه به روشی معمول تبدیل شده است. بخش اصلی این گونه تصمیمات به دیدگاه تاجر مسلکی تصمیم‌گیرندگان مربوط می‌شود. بر اساس همین دیدگاه است که خانه ۵۰۰ ساله‌ای را تخریب می‌کنند تا پاساژی با ده‌ها مغازه بسازند.

گفتم که شاهزاده حمزه از جمله زیارتگاههای کهن ماهشهر است. چند سال پیش واژه‌ی شاهزاده را از عنوان آن برداشته و آن را به امامزاده حمزه تغییر دادند. اما غافل از آن که «زین حسن تا آن حسن صد گز رسن».

تصمیم گیرندگان غافل از آن بودند که کلمه شاه در چنین مواردی معنای سیاسی ندارد بلکه کهن الگوی پیر فرزانه است، همچنان‌که یکی از القاب حضرت علی (ع) در فرهنگ ما شاه نجف است. مردم امام حسین(ع) را شاه شهیدان و امام رضا(ع) را شاه خراسان می‌گویند.

بس که رخ مالیده‌ایم بر مرقد شاه نجف/ بوی مشک و عنبر و عطر و گلاب آورده‌ایم/ قتلگاه حضرت شاه شهیدان دیده‌ایم/ چشم گریانی از آن ماتم سرا آورده‌ایم.

اما کار به اینجا خاتمه نیافت، مدتی پیش نیز به تصور اینکه سازندگان گنبد بی‌جهت رنگ گنبد را سفید کرده‌اند، آن را به رنگ سبز تغییر دادند. متاسفانه باز هم کسی در این زمینه روشنگری نکرد. تا امروز که کلا دست به تخریب آن زدند. جای تاسف است که گردانندگان برخی صفحات فرهنگی ماهشهر در فضای مجازی از این تخریب و به اصطلاح بازسازی استقبال کرده‌اند.

اکنون این گنبد کم نظیر نابود شده است و ظاهرا نمی‌توان آب رفته را به جوی بازگرداند، اما می‌توان این درخواست به حق را مطرح کنیم که بر بقعه بازسازی شده گنبدی به همان شکل ساخته شود. خواهش بنده این است که این درخواست را جدی بگیریم چون در غیر این صورت دو فردای دیگر گنبدی حلبی و بی‌ارتباط با فرهنگ معماری و تاریخ این مرز و بوم کهن بر بقعه شاهزاده حمزه می‌نشانند.»

به گزارش ایسنا، امامزاده حمزه بن موسی الکاظم (ع) نهم شوال ۱۵۱ هجری قمری در مدینه النبی به دنیا آمد و در اوّل ذی‌القعده ۲۰۴ هجری قمری در منطقه دشت غزاله بندر ماهشهر (کیلومتر ۱۸جاده ماهشهر-هندیجان) در سن ۵۳ سالگی به شهادت رسیدند و سر ایشان در حرم مطهِّر امامزاده حمزه علیه السلام در مجاورت حرم حضرت سیّد عبدالعظیم الحسنی (ع) به خاک سپرده شد.

امام هادی (ع) درباره ایشان به حضرت سید عبدالعظیم الحسنی (ع) فرموده است: «خیر ولد موسی بن جعفر علیهم السلام عد آعلی بن موسی الرضا علیهم السلام»، یعنی امام زاده حمزه(ع)، بهترین فرزند امام کاظم علیه السلام غیر از امام رضا (ع) است. (کتاب سّرالمقطین ص ۱۱۱ – کتاب جنه النعیم ص۶۰) ایشان همیشه در سفر و حضر به همراه امام علی بن موسی الرضا(ع) بوده است و بعد از ورود به ایران به همراه امام رضا (ع) به سناباد طوس می‌رود و بعد از مناظره با مأمون (لعنت‌الله) به دستور امام رضا (ع) به منطقه‌ای دور می‌آید.