گردشبان (gardeshban.ir) : استان گلستان بهخاطر آبوهوای مطلوب، پوشش گیاهی و جانوری متنوع و واقع شدن پارک طبیعی گلستان در آن، یکی از مهمترین قطبهای گردشگری ایران به شمار میآید و گردشگران خارجی و داخلی زیادی را جذب خود میکند. برای بهره بردن بیشتر از زیباییها و موهبتهای استانی که چون فرشی سبز شمال شرقی ایران را پوشانده است، باید در برنامهریزیهای خود به بهترین فصل سفر به گلستان توجه کرد.
در متون تاریخی سرزمین چند هزار ساله گلستان به نامهای استرآباد، گرگان و جرجان نیز یاد شده است. گفته میشود کهنترین آثار متعلق به دوره نوسنگی ایران در غار کمربند و غار هیتو در نزدیکی بهشهر یافت شده است که حکایت از مشغولیت مردمان آن دوران به کارهایی چون سفالگری و اهلی کردن حیوانات دارند. قدمت تورنگتپه در نزدیکی شهر گرگان کمتر از شهر سوخته سیستان برآورد نمیشود و حتی نام این منطقه در کتیبههای هخامنشیان نیز آمده است.
استان گلستان گجاست؟
استان گلستان یکی از سه استان شمالی ایران است. سال ۱۳۷۶، بخش شرقی استان مازندران با مساحتی حدود ۲۲ هزار متر مربع از آن جدا و از آن پس بهطور مستقل به نام استان گلستان نامیده شد. این استان سرسبز به مرکزیت شهرستان گرگان، در میان استانهای سمنان (از سمت جنوب)، خراسان شمالی (از سمت شرق)، مازندران (از سمت غرب) و کشور ترکمنستان (از سمت شمال) قرار گرفته است و به دریای خزر راه دارد. جمعیت چشمگیری از ساکنان این استان را ترکمنها تشکیل میدهند.
بهترین زمان سفر از نظر آبوهوا
استان گلستان با وجود وسعت کم، از ویژگیهای جغرافیایی متنوعی برخوردار است و این تنوع جغرافیایی، تاثیر زیادی بر آبوهوای استان و متمایز ساختن آن از دو استان دیگر شمالی داشته است. قرار گرفتن بخش شرقی رشتهکوه البرز در جنوب گلستان که تا گرگانرود و مرز خراسان شمالی در شرق گلستان امتداد یافته است، هممرزی آن با بیابانهای ترکمنستان در شمال، مجاورت با دریای خزر در غرب و وجود جلگههای وسیع در جنوب و شرق این دریا، در تنوع آبوهوایی بیتاثیر نبودهاند.
طوریکه نیمه شمالی گلستان و بهویژه بخشهایی که در مجاورت بیابانهای جنوبی ترکمنستان قرار گرفتهاند، آبوهوایی نیمهخشک با میانگین بارندگی کمتر در مقایسه با سایر بخشهای استان دارند و شورهزارهای پهناوری در این بخش از استان پدید آمده است که حاصل گرمای هوا و تبخیر فراوان آب هستند.
وضعیت در قسمتهای دیگر استان بهگونهای متفاوت است. نوار سبزرنگی بین کوههای البرز در جنوب استان و شورهزارهای شمال آن قرار دارد که بیشتر شهرها و روستاهای استان هم در همین قسمت واقع شده است. این بخش، زمستانهایی پرباران و بهطور کلی آبوهوایی معتدل دارد. بهعبارت دیگر باید گفت که آبوهوای گلستان بهاستثنای بخشهای مجاور بیابانهای ترکمنستان، دارای آبوهوایی معتدل و نیمهمرطوب است.
تابستانهای آن گرم و خشک، زمستانهایش سرد و برفی و بهارها و پاییزهایش کمبارش و خنک است و از شرجی بودن هوا خبری نیست. نه سردی هوای زمستان و نه گرمی هوای تابستان مانع از لذت بردن از طبیعت غافلگیرکننده این استان زیبا نمیشود و سفر به گلستان در تمامی فصول سال شدنی است؛ اما اگر میخواهید بیشترین بهره را از آبوهوای مطلوب و رنگبازیهای طبیعت آن ببرید، بهار و پاییز را میتوان بهعنوان زمان سفر از نظر آبوهوا معرفی کرد.
نکتهای که نباید از آن غافل شد آن است که جنگلهای گلستان در روزهای ابتدایی فصل بهار هنوز به کمال سرسبزی خود نرسیدهاند و زمان نیاز است تا رویش گلها و گیاهان کامل بشود. اگر برای استفاده از جنگلها و تماشای طبیعت به این استان سفر میکنید، بهتر است تا اردیبهشت صبر کنید.
بهترین زمان سفر از نظر رویدادها
جشنواره بینالمللی فرهنگ اقوام زمین گلستان هر سال اواخر شهریور یا در فصل پاییز برگزار میشود. معرفی صنایع دستی و غذاها و موسیقی اقوام مختلف یکی از موضوعهای محوری این جشنواره است که با اجرای زنده موسیقی و رقص و آواز هنرمندان محلی همراه میشود. در دورههای مختلف برگزاری جشنواره، این بخش بهشدت مورد استقبال مردم و بازدیدکنندگان جشنوار قرار گرفته است. در سیزدهمین دوره از این جشنواره که ۲۱ تا ۲۴ آبان در گرگان و ۲۶ تا ۲۹ آبان در گنبدگاووس برگزار شد، نمایندگانی از کشورهای بولیوی، آذربایجان، فیلیپین، بلاروس، چین و کشورهای آسیای مرکزی حضور داشتند.
شلوغترین و خلوتترین زمان سفر
فصل بهار بهدلیل خنکی هوا یکی از فصلهای ایدئال و در عین حال شلوغ برای سفر به شهرهای مختلف گلستان است. تابستانها، با وجود گرما و شرجی بودن هوا، باز هم تعداد گردشگرانی که بهصورت خانوادگی و همراه با فرزندانی که از درس و مدرسه فارغ شدهاند به این استان سفر میکنند و خواهان اقامت در ویلاهای ییلاقی هستند، کم نیست.
در فصل پاییز، باز هم هوا رو به خنکی میگذارد و راههای جنگی در پارک النگدره و ناهارخوران تبدیل به یکی از زیباترین و مطلوبترین جادههای پاییزی ایران میشوند که میتوان با عبور از آنها، درختان رنگارنگ و جنگلهای مفروش با برگهای زرد و نارنجی پاییزی را تماشا کرد. در این فصل هرچه از روزهای ابتدایی فصل فاصله میگیریم، از شمار مسافران خانوادگی تا حدی کاسته میشود و این گروه از مسافران جای خود را به طبیعتگردان میدهند.
اگر دنبال تجربهای متفاوت هستید و میخواهید جلوهای دیگر از جنگلهای گلستان را بهدور از هرگونه شلوغی تماشا کنید، زمستان به آنجا سفر کنید تا در ارتفاعات، درختان بدون برگوبار و چشماندازهای پوشیده در برف را از پنجرههای کلبههای چوبی جنگلی و خانههای روستایی تماشا کنید. این در صورتی است که با آمادگی کامل و تجهیزات مناسب با زمستانهای سرد و سخت به گلستان سفر کنید.
شهرهای محبوب گردشگران
استان گلستان ۱۴ شهرستان و ۲۶ شهر دارد که از تاسیس بیشتر آنها، زمان زیادی نمیگذرد. در اصل، غالب شهرهای استان گلستان روستاهایی بودند که پس از توسعه به هیبت یک شهر درآمدهاند. در این میان، گرگان و گنبدکاووس داستان دیگری دارند.
گرگان
گرگان، مرکز استان گلستان و پرجمعیتترین شهر آن است که در گذشته استرآباد نامیده میشد. بخش قدیمی شهر گرگان را از نظر ارزش معماری، سومین بافت تاریخی پس از شهرهای یزد و اصفهان میدانند. همچنین، بافت تاریخی گرگان با وسعتی برابر با ۱۵۰ هکتار، وسیعترین مورد در میان نمونههای مشابه در شمال ایران است. پارک جنگلی النگدره، روستای شاهکوه، کاروانسرای قزلق، موزه صنایع دستی گرگان، بازار نعلبندان، امامزاده نور و تپه باستانی تورنگ تپه نیز از جمله جاهای دیدنی گرگان هستند.
گنبدکاووس
گنبد کاووس یا گنبد قابوس در گذشته جرجان نامیده میشد و از سمت شمال با کشور ترکمنستان همسایه است. این شهر کوچک پیشینهای به قدمت پنج تا ۶ هزار سال دارد و از گنبد قابوس، تالاب آلماگل، روستای هیوهچی بالا، زیارتگاه خالد نبی، دریاچه مصنوعی گنبدکاووس و بازارچه مرزی اینچهبرون میتوان بهعنوان جاهای دیدنی گنبدکاووس نام برد.
بندر ترکمن
غالب ساکنان بندر ترکمن را که فقط سه سال تا صد سالگی فاصله دارد، ترکمنها تشکیل میدهند. نکته قابلتامل در ساخت بندر ترکمن آن است که رضاشاه این شهر را با هدف یکجانشینی عشایر و در راستای برنامههای نظامی خود تاسیس کرد و ساخت آن را به کارشناسان بلژیکی سپرد تا آن را بر اساس اصول شهرسازی نوین بسازند. از میان جاهای دیدنی بندر ترکمن میتوان به بازارچه ساحلی بندر ترکمن، روستای قرهقاشلی، منطقه شکار ممنوع صوفیکم، تالاب گمیشان و اسکله تفریحی بندر ترکمن اشاره کرد. جزیره آشوراده نیز که از نظر وسعت بزرگترین جزیره ایرانی در دریای خزر به شمار میآید، جزئی از این بندر است.
مینودشت
کلمه «مینو» در لغتنامه دهخدا به «آسمان» و «بهشت» تعبیر شده است و مینودشت را بهخاطر طبیعت دستنخورده و تماشایی که دارد به این نام میخوانند. از جمله جاهای دیدنی مینودشت تاریخی که در مجاورت جاده تهران – مشهد واقع شده است، قلعه سلیمان بوقه، تنگه چهل چای، آبشار لولوم، آق چشمه مینودشت، آبشار حسینا و منطقه جنگلی باقرآباد هستند.
هزینه اقامت در گلستان
در سفر به استان گلستان، مسافران با انتخابهای متنوعی برای اقامت مواجه هستند و عواملی چون مدرن یا سنتی بودن اقامتگاهها روی هزینه انتخاب آنها تاثیر زیادی دارد. اقامتگاههای بومگردی توانستهاند تا حد زیادی از هزینه سفرها بکاهند و فرصت آشنایی بیشتر با نحوه زندگی، گویش، لباسها و غذاهای منطقه را در اختیار مسافران قرار بدهند. هزینه اقامتگاههای بومگردی برای یک شب از ۵۰ هزارتومان آغاز میشود و بسته به محل و نوع امکاناتی که در اختیار مسافران قرار میدهد، هزینهها تا ۵۰۰ هزار تومان نیز افزایش مییابد.
قیمت هتلهای یکستاره از شبی ۱۲۵ هزارتومان، هتلهای دوستاره از ۱۷۵ هزارتومان و هتلهای سهستاره از ۱۹۰ تومان شروع میشود. هتلهای چهارستاره را هم با ۳۰۰ هزار تومان میتوانید کرایه کنید؛ اما برای اتاقها، خانههای روستایی و سوئیتهایی که از مردم محلی کرایه میکنید، نمیتوان قیمتی تعیین کرد؛ ارزانترین آنها شبی ۵۰ هزارتومان است؛ اما قیمت نهایی بستگی به قدرت شما در چانهزنی دارد.
حرف آخر
۱۸ درصد از زمینهای استان گلستان را جنگلهایی پوشاندهاند که حال خوشی ندارند و چرای بیرویه دامها، تخصیص زمینهای جنگلی به زمینهای کشاورزی و حوادثی مانند سیلاب و آتشسوزی که حالا دیگر بهسختی میتوان آنها را به عوامل طبیعی نسبت داد، دیگر رمق چندانی برایشان باقی نگذاشته است.
علاوه بر پلنگها، خرسهای سیاه و روباههای ترکمنی بسیاری که جنگلهای گلستان را بهعنوان زیستگاه خود برگزیدهاند، نوعی شاپرک موسوم به شاپرک گلستانی نیز در این مناطق یافت میشود که جانور بومی همین استان به شمار میآید. بیایید کاری کنیم که این جانوران به سرنوشت غمانگیز آخرین ببر هیرکانی که کتاب زندگیاش در همین استان برای همیشه بسته و منقرض شد، دچار نشوند. در سفر به استان زیبای گلستان با طبیعت مهربان باشیم و زخم دیگری، هرچند به زعم خودمان کوچک، به آن نزنیم.