دیوار چین ایرانی در گرگان؛دومین دیوار طولانی قاره آسیا/عکس

صفحه نخست / عمومی

دیوار چین ایرانی در گرگان؛دومین دیوار طولانی قاره آسیا/عکس

کمتر کسی است که بداند در ایران خودمان دیواری هست که بعد از دیوار چین دومین دیوار طولانی قاره آسیا به شمار می‌رود.!

کد خبر: ۲۸۲۲۷

تاریخ انتشار : سه‌شنبه ۱۰ تير ۱۳۹۹-1399 April 10

گردشبان (gardeshban.ir) :

این دیوار دارای طول ۲۰۰ کیلومتر بوده و در سال ۱۳۸۷ به ثبت ملی رسید.

در بین اهالی این منطقه دیوار دفاعی گرگان به "مار سرخ” هم نیز مشهور است

علت آن نیز استفاده از آجرهای سرخ در قسمت میانی دیوار می باشد.

جالب است بدانید که این سازه کم نظیر و با شکوه ۲۰۰ کیلومتری، رتبه اول از نظر بزرگی در میان دیوارهای آجری جهان را به خود اختصاص داده است.

این دیوار تاریخی که ارتفاع آن از ۶ متر تا ۸ متر برآورد شده است،

یکی از آثار شگفت انگیز معماری قبل از اسلام بوده و نمونه ی بارز از به کار گیری مصالح بوم آورد است.

عکس این دیوار نخستین بار توسط اریک اشمیت باستان‌شناس آمریکایی ثبت شد.

آقای اشمیت باستان‌شناس آمریکایی که با هواپیمای خود در سالهای ۱۳۱۵و ۱۳۱۶ از نقاط باستانی ایران عکاسی می‌کرد،

در منطقه گرگان دیوار قرمز رنگی را دید که از سمت دریای خزر به طرف کوه‌های گلیداغ امتداد دارد.

او از این دیوار عکس گرفت و این عکس‌ها سندی برای تحقیقات باستان شناسان ایرانی و خارجی بر این دیوار شد.

قدمت این دیوار که از آجرهای گلی سرخ رنگ ساخته شده به دوره ساسانی باز می‌گردد.

یک تیم باستان‌شناسی مرکب از محققان ایرانی و بریتانیایی موفق شده‌اند تاریخ احداث آن را سده ۵ و یا ۶ میلادی تعیین کنند.

در پشت دیوار دفاعی گرگان حدود ۳۶ قلعه با مساحت‌های ۵ تا ۲۰ هکتار کشف شده‌اند که برای دفاع از این منطقه ساخته شده بودند

و دلیل آن هم ویژگی‌های دفاعی بوده که این قلعه‌ها در معماری خودشان داشته‌اند. اما در نواحی شرقی که تپه ماهور و کوهستان بیشتری به‌ چشم می‌خورد،

قلعه‌ها متراکم‌تر و فاصله‌های کمتری از یکدیگر دارند.

این قلعه‌ها به غیر از ارگ، حصار و بارو دارای خندق‌هایی با هدف آجرپزی هم بوده و بزرگترین خندقی که در این منطقه کشف شده حدود ۳۳۰ هکتار وسعت داشته است.

برج‌های نگهبانی دایره شکل متصل به دیوارهای قلعه نیز در فواصل منظم و در چهار گوشه آن قرار دارند

و دارای جلوآمدگی به سمت بیرون قلعه هستند.

قدمتی بیشتر از دیوار چین

در ساخت دیوار چین از مصالحی مانند سنگ، چوب و آجر استفاده شده، ولی تمام 200 کیلومتر دیوار گرگان از آجر ساخته شده است و مهندسی قوی به کار رفته در این دیوار را نشان می‌دهد.

بسیاری از کارشناسان بر این عقیده اند که دیوار گرگان و دیوار چین در یک زمان و برای مقابله با حمله مهاجمان بیگانه ای از قبایل صحرانورد به نام هپتان ها، ساخته شده اند.

این قبایل مهاجم بر طبق رسم قومی خود زندگی می کردند و برای رفتن به مراتع سرسبزتر و بهتر، به مرزهای شمالی ایران هجوم می بردند.

اما این سازه دفاعی یکی از پیشرفته ترین و باشکوه ترین آثار قرن پنجم یا ششم میلادی بوده است

و بیش از ۱۰۰ سال قبل تر از دیوار بزرگ چین که دیواری خشتی است، از آجر ساخته شده است.

متاسفانه اکنون تقریبا بیشتر بخش های این دیوار از بین رفته است و بخش های کوچکی از آن در زیر خاک مدفون مانده اند.

مقاومت دیوار گرگان

به گفتهٔ باستان‌شناسان، از آنجا که برای ساخت تمام این دیوار 200 کیلومتری به آجر نیاز داشته‌اند، خاک حاصل از حفاری خندق جلوی دیوار را با کاه مخلوط می‌کردند

و خشت‌هایی با ابعاد 40*40*10 تولید می‌کردند.

برای این‌که مقاومت این آجرها زیاد شود، آن‌ها را در کوره می‌پختند.جالب اینجاست که تاکنون حدود 150 کوره در اطراف دیوار شناسایی شده است.

برای گرم کردن کوره‌های واقع‌شده در نواحی شرقی که با جنگل فاصله زیاد داشتند

از نی، خاک و خاشاک استفاده می‌شد و برای کوره‌های واقع در نواحی غربی که به جنگل نزدیک بودند از چوب‌های جنگلی استفاده می‌شده است.

در ضلع جنوبی دیوار دفاعی گرگان، خندق هایی برای پذیرایی از کوره‌های آجرپزی با عمق ۲ متر در زمین‌های این منطقه ساخته شده است.

در این خندق‌ها سکوهایی برای نگهداری خشت‌های تولید در ۱۱ ردیف با فاصله تقریبی ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر از یکدیگر ساخته شده‌اند

تا عبور جریان هوا و گرما و حرارت حاصل از مواد سوختی داخل کوره را ممکن سازند که در نتیجه آن آجرهایی که چیده شده روی هم در داخل چاله بهتر پخته ‌شوند.

یک کانال با ۵ متر عمق با یک شیب مداوم، پهلو به پهلوی بیشتر بخش‌های دیوار ادامه داشته و آب را از یک آب‌انبار ساخته شده در ارتفاعات تا حوزه دریای خزر، هدایت می‌کرده است.

این کانال به غیر از اینکه یک منبع تغذیه آب کاربردی بوده، به عنوان یک خندق دفاعی نیز عمل می‌کرده است.

در طول دیوار، ۳۰ دژ در فواصل ۱۰ و ۵۰ کیلومتری وجود داشته است.

محققین تخمین زده‌اند که حدود ۳۰ هزار سرباز در پهلو به پهلوی دیوار در این دژها مستقر بودند.

امروزه، بیشتر بخش‌های این دیوار باستانی تخریب شده یا با گذشت زمان از بین رفته و تنها چیزی شبیه به یک شکاف در این چشم‌انداز زیبا باقی مانده است.

مسیر دسترسی

با تمام این اوصاف اگر مشتاق شدید این دیوار را از نزدیک ببینید

اگر بخواهید با خودرو شخصیتان به این منطقه بروید،

ابتدا حدود ۵۳۵ کیلومتر رانندگی از سمت تهران به سمت شهرهای فیروزکوه، ساری، گرگان، آزادشهر و مینودشت و سرانجام به کلاله را در پیش دارید.

اما اگر با وسایل نقلیه عمومی می‌خواهید به سمت دیوار گرگان بروید،

هر روز و به ‌صورت مرتب اتوبوس‌هایی از پایانه‌های تهران به سمت کلاله، گنبدکاووس، آزادشهر و گرگان حرکت می‌کنند.

همچنین شما می‌توانید با قطار یا هواپیما تا گرگان بروید و از آنجا به راحتی با ماشین‌های متعددی که در دسترس هستند، خودتان را به کلاله برسانید.

نشانی: کلاله، منطقه‌ پیشکمر یا روستای تمرقره‌قوزی.