گردشبان (gardeshban.ir) : «سنگ سیاه» گذر و محلهای در بافت تاریخی شهر شیراز است. در برخی اسناد آمده که سنگبنای این محله از دوره کریمخان زند گذاشته شد. وجه تسمیه آن نیز از سنگ سیاه مزار فرهیختهای به نام «سیبویه» گرفته شده است. کلکسیونی از خانهها، مساجد، کلیساها، بازارچهها و زیارتگاههای تاریخی را در سنگ سیاه میتوان یافت. با این حال نشان دادن رخ دیگر این محله تاریخی و انتشار تصاویری با این توضیح که گذر تاریک، عمارتها و خانههای خالی، پناهگاهی امن است برای لانهگزینی معتادان، اعتراض برخی فعالان گردشگری که این محله تاریخی را برای سرمایهگذاری انتخاب کردهاند، برانگیخته است.
الهام طالیانپور، مدیر یکی از اقامتگاهها سنتی این محله، به عکسهایی که سنگ سیاه را عریان به تصویر کشیده معترض است. او به ایسنا میگوید: دست به دست شدن عکسها در فضای مجازی، گردشگران را نگران کرده و حتی برخی را این مدت، فراری داده است.
او تاکید میکند عکسها مربوط به حال حاضر نیستند و ادامه میدهد: از وقتی سرمایهگذاران به محله سنگ سیاه آمدهاند و خانهها و عمارتهای تاریخی را به هتل، کافه و اقامتگاه سنتی تبدیل کردهاند، چهره این محله عوض شده است و کارتنخوابی و حضور معتادها خیلی کمرنگتر از گذشته شده، حالا چرا عدهای ذغال به دست گرفتهاند و چهره این محله تاریخی و توریستی را سیاه میکنند.
طالیانپور میگوید: معتاد با تاریکی، خلوتی و متروکهها انس و الفت دارد، درحالیکه با سرمایهگذاریهایی که در خانههای تاریخی شده و با تغییر کاربریها، نورپردازیها و نصب دوربینها، آن فرصت و فضا از معتادان گرفته شده است. سرمایهگذاریها در این محله کماکان ادامه دارد، این جریان قطعا ناهنجاریها و معضلات محله را کمتر و کمتر خواهد کرد، فقط مسؤولان هم باید همکاری داشته باشند. چندین نوبت این درخواست مطرح شده که همین تعداد اندک معتادی که اغلب مهاجر و غیربومی هستند را جمعآوری کنند، اما هنوز اقدامی نشده است.
او با اعتقاد بر اینکه سرمایهگذاریهای گردشگری و اجرای پروژه احیای بافت تاریخی سنگ سیاه با دست به دست شدن تصاویری که بیشتر آنها به چند سال پیش مربوط است، به خطر خواهد افتاد، میافزاید: در چند سال گذشته، در کسادی بازار ملک تنها املاکی که بازار خوب داشت، بافت قدیم بود اما متاسفانه رویکردهای اشتباه ما را به جایی رسانده که اکنون بهای هزینه کرد چند سالهمان را هم پرداخت نمیکنند.
بخشی از سرمایهگذاریهای خصوصی و تغییر کاربریها در محله سنگ سیاه شیراز
طالیانپور که مدیریت اقامتگاه سنتی سیراه را در شیراز به عهده دارد، میگوید: این اقامتگاه توسط چهار پنج خانم اداره میشود، با این حال هرگز از کار و رفت و آمد در محله سنگ سیاه احساس ناامنی نکردهایم، حتی خانمهایی که شیفت شب کار میکنند تا حالا با مسالهای مواجه نشدهاند. توریست هم چنین فضای امنی را میخواهد. البته منظور این نیست که این محله معتاد و معضل ندارد، اما حالا که این بافت تاریخی در حال احیا است و محل گذر گردشگران شده باید مسؤولان برای رفع همین مقدار معضل هم چاره داشته باشند تا از سرمایهگذاریها حمایت شود نه اینکه با یک حرکت اشتباه تیشه به ریشه همه زده شود.
انتشار تصاویری از معتادان در محله سنگ سیاه با واکنشهای دیگری هم روبرو شده است، یک راهنمای محلی نوشته که «با این تصاویر و گزارشها میخواهید یکی از کانونهای گردشگری شیراز را تخریب کنید. یا اینکه میخواهید بفرمایید فکر بیشتری به حالش کنید. اما اگر یک توریست این تصاویر را ببیند حاضر میشود در این محله اقامت داشته باشد یا آثار تاریخی آن را ببیند؟»
مخاطبان دیگری هم نوشتهاند: «در دهه گذشته سرمایهگذاری و ایجاد هتلها، اقامتگاهها و موزهها و... در این بافت باعث رونق گردشگری شده و بسیاری از معتادان محل با به وجود آمدن زمینه اشتغال پایدار و حضور جمعیتهای مردم نهاد، اعتیاد خود را ترک کرده و اکنون از دست اندرکاران صنعت گردشگری هستند. متاسفانه وجود کرونا باعث از رونق افتادن گردشگری و حضور مضاعف معتاد مهاجر در این منطقه شده است.» «درست است که در محله سنگ سیاه معتاد وجود دارد، ولی اگر دقت کنید در تمام بافت شهری ما معتاد هست، ولی این زیاد شدن معتادان به خاطر شرایط کرونا و سیاست غلط است. بافت سنتی هر شهری با ارزشترین بخش اون شهر است.»
برخی هم نسبت به بیتفاوتی و بیتوجهی شهرداری و سایر دستگاهها به حفظ بافت تاریخی شیراز، واکنش نشان دادهاند و نوشتهاند: «در کلِ دنیا بافت تاریخی بهترین مکان برای شناخت هویت و تاریخ آن شهر است اما اینجا بهترین گزینه پاک کردن همه آن هویت است.»