سوسیس قدیمیترین شکل از غذای فرآوریشده در جهان است که حتی در اودیسهی هومر در قرن نهم پیش از میلاد نیز به آن اشاره شده است.
گفته میشود یک آلمانی مهاجر در دههی ۱۸۶۰ بر روی یک گاری هاتداگهای خود را همراه با نان و کلم رنده شده به فروش میرسانده است.
برخی مدعی هستند که این واژه در سال ۱۹۰۱ و در یک روز سرد در ماه آوریل در نیویورک پدید آمد. دستفروشانی که در حال جار زدن برای فروش سوسیسهای خود بودند، میگفتند: «سوسیسها داغ و قرمز شدهاند. بیایید و سوسیسهای داکسهوند داغ و قرمز خود را ببرید.» ستوننویس ورزشی روزنامه نیویورک ژورنال، تاد دورگان، که در حال تماشای این صحنه بود، باعجله کارتونی از یک سوسیس داکسهوندِ سرخشده را کشید که در داخل نانی پیچیده شده بود. او که از تلفظ واژهی داکسهوند یا داشهوند مطمئن نبود، صرفاً در زیر آن نوشت: «هاتداگ». گفته میشود که این نقاشی منبع الهامی برای پیدایش واژهی هاتداگ بود. بااینحال، تاریخ نویسان، علیرغم شخصیت برجستهی دورگان، نتوانستهاند این نقاشی را پیدا کنند.
کرِیگ، دیگر تاریخنگار خوراکی، به مجلات دانشجویی اشاره میکند که در دههی ۱۸۹۰ شروع به استفاده از واژهی هاتداگ کردند. این واژه در دانشگاه یِیل در پاییز ۱۸۹۴ و زمانی که گاریهای بستهشده به سگها در خوابگاههای دانشجویی هاتداگ میفروختند، رایج بود. این نام بهنوعی یک شوخی با گوشت بهکاررفته در سوسیسها بود.
منشأ سوسیسهای داکسهوند و سرانجام هاتداگها را میتوان در مهاجران آلمانی دههی ۱۸۰۰ جستوجو کرد. این مهاجران نهتنها سوسیس، بلکه سگهای داکسهوند را نیز به آمریکا آوردند. بهاحتمالزیاد، این نام بهعنوان یک جوک در مورد سگهای کوچک، کشیده و باریک آلمانی به کار برده میشد. درواقع، حتی آلمانیها این سوسیسها را «سگ کوچک» یا «داکسهوند» مینامیدند و واژهی «داگ» را با خوراکی محبوبشان پیوند دادند.
دلایل متعددی برای محبوبیت هاتداگ در سراسر دنیا وجود دارد. یکی از مهمترین دلایل، ارزان بودن این غذا نسبت به دیگر خوراکیهای فستفودی است. حتی اگر به هاتداگها سس هم نزدید، قابلخوردن هستند و گزینهای ایدهآل در هر شرایطی محسوب میشوند.
امروزه هاتداگ، به خاطر قیمت پایین و راحتی مصرف، به یک خوراکی استاندارد در اکثر رویدادهای ورزشی تبدیل شده است. این یک پدیدهی جدید نیست. یک مهاجر آلمانی که خود صاحب یک کافه و درعینحال یک تیم بیسبال در آمریکا بود، در اواخر قرن نوزدهم استفاده از هاتداگ در ورزشگاهها را رواج داد.
به نظر میرسد که این خوراکی آلمانی با یک طرز تفکر آلمانی-آمریکایی موجب خلق فستفودی ساده و لذیذ و همچنین شگفتانگیز شده باشد.
یک هاتداگ میتواند بسیار ساده، اما پرملاط باشد. اساساً شما برای داشتن یک هاتداگ به دو ماده اولیه نیاز دارید. یک سوسیس و یک نان.
اما شما میتوانید علاوه بر این دو جزء اصلی، با اضافه کردن انواع سس، سبزیجات، پیاز و پنیر، ضمن بروز خلاقیت، تجربهای متفاوت و بیانتها داشته باشید. هاتداگهای رایج معمولاً با سس کچاپ، خردل، مایونز، چاشنیهایی چون پیاز، پنیر، فلفل، زیتون و کلم رنده شده سرو میشوند.
هاتداگ بهطور سنتی با گوشت گاو یا خوک تهیه میشود، اما امروزه میتوان هاتداگهایی را پیدا کرد که با گوشت بوقلمون و مرغ درست شدهاند. بهعلاوه، هاتداگهای گیاهی نیز در بازار برای جامعهی گیاهخواران موجود است. شاید از نظر برخی، این هاتداگهای جدید مزهی هاتداگهای اصیل را نداشته باشند، اما باید گفت که همهی آنها از طعم به خصوصی بهره میبرند.
اگرچه آلمان بهعنوان یک کشور اروپایی خود را خاستگاه هاتداگ میداند، اما دیگر کشورهای اروپایی نیز از غافله عقب نمانده و با معرفی هاتداگهایی منحصربهفرد، نشان دادهاند که فرهنگ مصرف این فستفود محبوب در اروپا تا چه اندازه غنی است.
هالو اسپسیال (Halv Special) یک هاتداگ محبوب سوئدی است که از یک هاتداگ استاندارد تشکیل شده، اما ظرافتهای خاص خود را دارد. برای مثال روی این هاتداگ با پورهی سیبزمینی پوشانده میشود. هالو در زبان سوئدی به معنای «نصف» است، اما ورژن دیگری از این فستفود هِل اسپسیال (Hel Special) نام دارد که بهجای یک هاتداگ، دو هاتداگ در داخل نان پیچیده شده است.
اکثر هاتداگها با سسهایی چون کچاپ، خردل و مایونز سرو میشوند، اما چاشنی هاتداگهای هالو و هل اسپسیال شیر شکلاتی به نام پوکو (Pucko) است.
هاتداگ ایسلندی یا پیلزور (pylsur)، ترکیبی منحصربهفرد از یک سوسیس تهیهشده از گوشت برهی ایسلندی، یک نان گرم و بخارپز و موادی چون پیاز خام یا سرخکرده، سس کچاپ، خردل یا رِمولاد است.
این غذای خیابانی کلاسیک سوئدی از یک نان نازک شبیه به لواش به همراه یک سوسیس سرخشده یا بخارپز تشکیل شده است. پورهی سیبزمینی، سالاد میگو و مایونز، پیاز، کاهو و سس کچاپ یا خردل از چاشنیهای مرسوم در کنار تونبرودسروله (Tunnbrödsrulle) هستند.
تونبرودسروله میانوعدهای مقوی و کامل است و معمولاً در آخر شبها سرو میشود. دکههای سیار در خیابانهای سوئد تبحر خاصی در تهیه این غذا دارند.
پارِک وِروهلیکو (Párek v rohlíku) یک خوراکی متعلق به جمهوری چک است که درون نانهای لولهایشکل سرو میشود. این غذای کلاسیک از بسیاری جهات شبیه به هاتداگ است، اما نانهای لولهای شکل آن از داخل تهی بوده و سوسیس بهطور کامل درون آنها جای میگیرد.
ازآنجاییکه نانهای این خوراکی کاملاً بسته هستند، چاشنیهای پارک وروهلیکو در کنار آن سرو میشوند. هرچند میتوان از سسهای کچاپ و خردل بر روی این فستفود استفاده کرد.
این میان وعدهی سریع، رایجترین غذای خیابانی در چک است و در اکثر دکههای سیار فروش غذا و حتی پمپبنزینها یافت میشود.
این میان وعدهی مشهور، محبوبترین فستفود در دانمارک است. درواقع، در این کشور هیچچیز بهاندازهی خوردن یک پولزر (pølser) تازه مردم را سر حال نمیآورد.
پولزر از یک سوسیس سنتی دانمارکی همراه با یک نان تشکیل شده و درست شبیه به هاتداگهای مرسوم است. پولزرهای اصیل با رنگ قرمز خود کاملاً از پولزرهای دیگر متمایز هستند. اولین پولزر در حوالی سال ۱۹۲۱ اختراع شده است.
پولزر از آن زمان به بعد بهسرعت به محبوبیت دست یافت و حالا میراثی مهم از صنعت فستفود دانمارک است. این نوع هاتداگ از سوی اکثر دستفروشان خیابانی در سراسر دانمارک به فروش میرسد.
تعداد دکههای فروش پولزر در کپنهاگ از عدد ۱۲۰ هم فراتر رفته و آنها در سراسر سال در خیابانها به چشم میخورند. سوسیس پولزر معمولاً از دو طرف نان خود بیرون زده و با سسهای کچاپ، خردل و رمولاد دانمارکی و مخلفاتی چون پیاز سرخشده و خیارشور سرو میشود.