گردشبان (gardeshban.ir) : با این حال، نداشتن زیرساخت های اساسی از جمله جاده ترانزیتی، ریل، بندر و فرودگاه از جمله ضعف های اساسی منطقه محسوب می شود که سبب شده تا در دو دهه گذشته فراز و فرودهای زیادی را در چابهار شاهد باشیم. مشکلاتی که البته این روزها رو به کاهش است و با پیشرفت فیزیکی 65 درصدی راه آهن، بهره برداری از بندر و آغاز عملیات اجرایی فرودگاه بین المللی چابهار، چرخ توسعه این خطه که روزگاری به سختی قادر به حرکت بود امروز روان تر می چرخد.
منطقه آزاد چابهار بدلایلی از جمله نزدیکی به آبهای آزاد دارای اهمیت بسیار است، اما تاکنون سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی این منطقه بدلیل تفاوت مقررات امکان دسترسی به بندر شهید بهشتی را نداشتند و بیشتر بندرعباس را برای امور تجاری خود انتخاب می کردند.
در بهمن ماه 98، لایحه توسعه منطقه آزاد چابهار که توسط دولت به مجلس ارائه شده بود مورد تصویب قرار گرفت و محدوده این منطقه از 14 هزار هکتار به 82 هزار هکتار افزایش یافت.
حال علاوه بر اتصال این منطقه به بندر شهید بهشتی، نقطه صفر مرزی با پاکستان نیز وارد آن شده که از این طریق فرصت دسترسی به کردیدور اقتصادی پاکستان- چین و بندر گوادر پاکستان بوجود آمد.
بندر چابهار از مهمترین بنادر ایران است و این بندر بدلیل دسترسی به آبهای آزاد بین المللی از طریق اقیانوس هند از موقعیت استراتژیک در کریدورهای بین المللی برخوردار بوده و یکی از با صرفه ترین مسیرها برای صادرات، واردات و ترانزیت کالاست.
بندر چابهار با ظرفیت تخلیه و بارگیری سالیانه 8.5 میلیون تن مقصد جدید ورود کالاهای اساسی کشور است، بطوریکه هم اینک رفت وآمد و پهلوگیری کشتی های حامل انواع کالای اساسی در آن رواج دارد.
مجتمع فولاد مکران، مقصد نخست بازدیدها
این پروژه در زمینی به مساحت 300 هکتار بنا شده که در فاز نخست و دوم آن تولید آهن اسفنجی پیش بینی شده است؛ در قالب این پروژه دو واحد گندله سازی، یک واحد فولادسازی و یک واحد نورد سازی نیز ساخته می شود.
این مجموعه شامل یک واحد تولید آهن اسفنجی با محصول بریکت گرم به ظرفیت 1.6 میلیون تنی خواهد بود ضمن آنکه در این مجموعه تولید همه حلقه های زنجیره فولاد از ماده خام معدنی تا محصول نهایی پیش بینی شده است.
با توجه به قرار گرفتن این سایت در کنار بندر چابهار، مواد اولیه مورد نیاز را می توان از خارج بویژه از کشورهایی همچون عمان یا از طریق راه آهن از داخل کشور تهیه کرد. به گفته پیمان طالبی، مدیر سایت شرکت فولاد مکران پیرامون چابهار دروازه ورود شرق به غرب است، این مجتمع در 18 ماه آینده وارد مدار تولید خواهد شد که تا امروز حدود 25 درصد پیشرفت فیزیکی داشت.
حضور در سومین مرکز پتروشیمی کشور
پتروشیمی مکران وظیفه تامین زیرساخت ها، تامین خوراک، ساخت کریدور انتقال محصول به پایانه های صادراتی مستقر در پس کرانه بندر شهید بهشتی و انجام خدمات غیرصنعتی را بر عهده خواهد داشت.
از شرکت پتروشیمی مکران به عنوان سومین مرکز پتروشیمی کشور پس از عسلویه و ماهشهر یاد می شود، اما این مرکز برای یافتن جایگاه واقعی خود و نقش آفرینی در تولید و صادرات نیازمند گازرسانی است.
شرکت توسعه پتروشیمی نگین مکران در سال 91 در راستای مصوبه هیات دولت به عنوان قطب پتروشیمی به ثبت رسید که در زمینی به مساحت یک هزار و 200 هکتار واقع شده و در آن ساخت 18 واحد بالادستی و 30 واحد پایین دستی پتروشیمی پیش بینی شد.
برای راه اندازی واحدهای یاد شده، این مرکز نیازمند تزریق روزانه 30 میلیون متر مکعب گاز طبیعی متان و همچنین گاز اتان به عنوان خوراک بوده که قرار است اولی، از طریق خط لوله سراسری گاز از ایران ایرانشهر به چابهار و دومی با احداث یکهزار و 60 کیلومتر لوله گاز از عسلویه به چابهار تامین شود.
هدف گذاری انجام شده در این مرکز تولید 26 میلیون تن انواع محصولات پتروشیمی است که 22 میلیون تن آن صادر شده و بقیه چهار میلیون تن به عنوان خوراک صنایع پتروشیمی در بازارهای داخلی مصرف می شود.
12 میلیارد دلار سرمایه گذاری در این مرکز برای امور زیربنایی و احداث زیرساخت ها پیش بینی شده و انتظار می رود ارزش تولیدات آن سالیانه 14 میلیارد دلار باشد. اما، آنچه این پروژه را مسکوت نگهداشته تامین نشدن گاز طبیعی متان و همچنین اتان به عنوان خوراک واحدهاست.
هرچند در ابتدای کار، شرکت توسعه پتروشیمی نگین مکران اجرای لوله گذاری گاز طبیعی از ایرانشهر به چابهار را برعهده گرفته بود و حتی 30 کیلومتر لوله گذاری انجام داد، اما در ادامه بدلیل تحریم ها و افزایش یافتن قیمت ها، این شرکت قادر به ادامه کار نشد؛ در نتیجه کار بین چهار شرکت دیگر تقسیم شد تا آن را به سرانجام برسانند. مقرر شده چهار شرکت یاد شده تا شهریور سال آینده گاز را به این سایت برسانند که در این صورت شاهد شکوفایی منطقه و سرازیر شدن سرمایه گذاران خواهیم بود.
بازدید از سایت فرودگاه بین المللی چابهار
با توجه به مشکلاتی که در فرودگاه نظامی کنارک از نظر بعد مسافت و قرار گرفتن در خارج از محدوده منطقه آزاد وجود داشت و همچنین نشست و برخاست هواپیماهای تجاری خارجی با محدودیت هایی روبرو بود، ساخت فرودگاه بین المللی چابهار کلید خورد.
از ماه گذشته برای ساخت شهر فرودگاهی استارت کار زده شد، زیرا چابهار جز چهار شهر لجستیک کشور است که باید زیرساخت های اساسی حمل و نقلی یعنی ریل، جاده، دریا و فرودگاه را با هم در اختیار داشته باشد و در این راستا با ساخت فرودگاه می توان یک حمل و نقل ترکیبی مناسب را سر و شکل داد.
به این ترتیب در نزدیکترین مکان به بنادر چابهار، خطوط ریلی و مراکز تجاری، زمینی به مساحت دو هزار و 815 هکتار که منطقه خوبی داشته و از نظر موانع پروازی بی خطر بود، برای فرودگاه در نظر گرفته شد که در مرحله نخست حدود 600 هکتار آن مورد استفاده قرار می گیرد.
محدودیتی برای نشستن هواپیماهای پهن پیکر تا رده هواپیماهای 747 در فرودگاه وجود نخواهد داشت و در فاز نخست ترمینالی به وسعت 15 هزار مترمربع با ظرفیت اسمی یک میلیون نفر مسافر در سال که قابل افزایش به سه میلیون نفر مسافر است، در نظر گرفته شد.
سعید چلندری، معاون حمل و نقل و ترانزیت منطقه آزاد چابهار پیرامون چابهار دروازه ورود شرق به غرب است، گفت: در اجرای فازهای بعدی آن از فاینانس و توان فنی و مهندسی چینی ها استفاده خواهد شد و به این منظور قراردادی با یکی از شرکتهای چینی با فاینانس 483 میلیون یورویی منعقد شد.
بازدید از دو بندر بزرگ شهید کلانتری و شهید بهشتی چابهار
«هدف اصلی توسعه بندر چابهار، افزایش ترانزیت و صادرات است» این موضوع را معاون امور بندری و اقتصادی اداره کل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان عنوان کرد و گفت: در این راستا جهش خوبی را شاهد هستیم و به ویژه در 2 سال اخیر میزان عملیات تخلیه و بارگیری کالا در این بندر رشد قابل توجهی داشته است.
حسین شهدادی افزود: از اواخر پارسال موضوع صادرات و ترانزیت در بندر چابهار استارت خورد و کشتی های زیادی بطور عمده کالاهای ترانزیتی را از کشورهایی همچون افغانستان به سایر مقاصد از جمله هند بارگیری می کنند.
وی پیرامون چابهار دروازه ورود شرق به غرب است خاطرنشان کرد: مقداری از کالاها نیز به صورت ترانشیپ است که در بنادر تخلیه و مجدد بارگیری می شود تا به مقاصدی نظیر کشورهای حوزه آسیای شرقی و جنوب شرق ارسال شود.
شهدادی، بندر چابهار را امن ترین و کم هزینه ترین مسیر برای صادرات و واردات و همچنین ترانزیت کالاهای متعلق به سایر کشورها نظیر هند، افغانستان و کشورهای حوزه مشترک المنافع توصیف کرد و گفت: از ابتدای امسال تاکنون 60 هزار تن گندم از مبدا هند از طریق بندر چابهار به افغانستان ارسال شده که رشد قابل توجهی در همسنجی با پارسال داشت.
وی بیان داشت: بندر چابهار در تخلیه به موقع کالاهای اساسی مورد نیاز کشور آمادگی کافی دارد و با روند افزایشی تخلیه و بارگیری این نوع کالاها و حمل زمینی آن، زمینه برای تأمین کامیون در مسیر برگشت برای حمل کالاهای صادراتی از طریق بندر چابهار فراهم شده که تأثیر قابل توجهی بر کاهش هزینه واردات و صادرات خواهد داشت.
معاون امور بندری و اقتصادی اداره کل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان همچنین اظهار داشت: عملیات اپراتوری بندر چابهار با هندی هاست و مقرر شده در آینده برای توسعه و تجهیز بندر سرمایه گذاری لازم را انجام دهند.
بازدید از شرکت تعاونی آریاپروفیل
حضور در شرکت تعاونی آریا پروفیل، مقصد بعدی بازدیدها بود. شرکتی که از ابتدای آغاز به کار در سال 94 تا امروز برای 126 نفر اشتغالزایی مستقیم داشته و حتی در شرایط فعلی کرونا نیز نه تنها تعدیل یا نیروی اخراجی نداشته، بلکه حدود 40 نفر را به مجموعه خود اضافه کرد.
محصول نهایی این شرکت تولید انواع قوطی پروفیل و مقاطع فولادی، همچنین لوله های داربستی، لوله های گاز و انواع لوله های سیاه درزدار و بدون درز است. بیش از 85 درصد محصولات یاد شده به مصرف داخل کشور و تامین نیاز استان سیستان و بلوچستان، همچنین بخشی از نیازهای استانهای هرمزگان و کرمان می رسد. اما مشکلات تحریم ها در سال های گذشته سبب شده تا مزیت های اقتصادی صادرات از بین برود، این در حالی است که پیش از تحریم ها محصولات شرکت به کشورهای افغانستان، پاکستان و عمان صادرات می شده است.
سید محمد موسوی، رئیس هیات مدیره این شرکت، از برنامه ریزی برای توسعه آن در دو فاز دیگر با هدف تولید مفتول های فلزی و گالوانیزه، همچنین تولید ورق های رول، پانچ و ساندویچ پنل در این شرکت کاملا خصوصی خبر می دهد و می گوید: بهره برداری از واحد فولاد مکران می تواند تضمین کننده تامین مواد اولیه مورد نیازمان باشد. وی همچنین با اشاره به برخی مشکلات یادآور می شود: به طور مثال هرچند تهیه مواد اولیه داخلی از فولاد مبارکه یا ذوب آهن اصفهان انجام می شود، اما، بدلیل قرار داشتن این شرکت در محدوده منطقه آزاد چابهار به ناچار مجبور به ارسال آنها به گمرک و سپس ترخیص آنها هستیم که هزینه های زیادی سرباری، وقت و زمان و خواب سرمایه را بدنبال دارد.
بازدید از شرکت ماهوربافان بلوچ
ماهور بافان بلوچ عنوان شرکتی است که در تولید ادوات صیادی به ویژه تورهای ماهیگیری فعالیت می کند. نخ فیلامنت، ماده اولیه اصلی مورد نیاز این شرکت است که بطور عمده از کشور روسیه وارد می شود.
این واحد صنعتی با سرمایه گذاری حدود 80 میلیارد تومانی به بهره برداری رسیده، ماشین آلات بافت آن از ژاپن و ماشین آلات تابنده آن از آلمان وارد شده، 82 نفر کارگر در آن مشغول به کارند که در آینده نزدیک به 100 نفر افزایش خواهند یافت.
مسئولان این شرکت، بزرگترین مشکل خود را تهیه ارز برای واردات مواد اولیه عنوان می کنند، بطوریکه باید از بازار آزاد به بهایی گزاف یا از سامانه نیما آن هم با دردسرهای فراوان تهیه کنند. این شرکت از بخش های مختلفی همچون واحد تابنده، واحد تولید انواع نخ از فیلامنت، واحد بافت تور، واحد رنگرزی، واحد بسته بندی و انجام کار تعمیراتی تشکیل شد.
ورزشگاه در حال ساخت دهکده المپیک پیل بند
این پروژه در زمینی به مساحت 40 هکتار و با اهداف فراملی و توریسم ورزشی در حال اجرا بوده که قرار است میزبان بازی های محلی و بین المللی باشد. استادیوم کریکت، استادیوم فوتبال، انواع زمین های تمرین، زمین های بازی های ساحلی، داخل سالن، بسکتبال، والیبال، هندبال، ورزش های رزمی و ژیمناستیک در این مجموعه پیش بینی شده است.
در فاز نخست، ساخت استادیوم کریکت با زیربنای چهار هزار و 700 متر مربع و ظرفیت چهار هزار و 600 نفر تماشاچی در دست اقدام است که مطابق برنامه ریزی انجام شده قرار است تا اردیبهشت 1400 به بهره برداری برسد. برای ساخت استادیوم کریکت که پیشرفت فیزیکی 23 درصدی دارد، تاکنون 68 میلیارد تومان در اختیار پیمانکار قرار داده شده است. همچنین، استادیوم فوتبال این مجموعه ظرفیت 12 هزارنفری خواهد داشت.
کل پروژه های دهکده المپیک چابهار با بودجه سازمان منطقه آزاد چابهار تامین در حال ساخت است.
حضور در نخستین سایت پرورش گاندوی کشور
گاندو، تمساح پوزه کوتاه ایرانی، تمساح مردابی یا تمساح تالابی از جمله گونه های در معرض خطر کشورمان است. این جاندار خونسرد که پروتئین بالایی برای گوشت آن توصیف می کنند، همچنین از چربی زیر پوست آن برای تهیه اقلام بهداشتی و آرایشی استفاده می شود و بدلیل شباهت های زیادی به مولکول های چربی انسانی، ترمیم کننده بسیار خوبی است، همچنین از خون و فرآورده های خونی آن برای بهبود بیماری هایی نظیر HIV استفاده می شود و خاصیتی کاملاً آنتی باکتریال دارد، موجودی کم مصرف و پر بازده است."
این مطالب را الهام آبتین، مدیر نخستین مزرعه پرورش گاندوی سیستان و بلوچستان و ایران عنوان می کند و می گوید: علاوه بر تلاش برای حفظ جمعیت این گونه در منطقه که به عنوان یک گونه منحصر بفرد بلوچستان حائز اهمیت است، می توان در راستای توسعه گردشگری و جذب توریسم و همچنین اشتغالزایی جوامع محلی تاثیر گذار باشد.
وی می افزاید: اگر قرار به انجام فعالیت صنعتی و اقتصادی باشد، نیازمند به دستکم یک هزار سر تمساح و اضافه شدن سالیانه حداقل 500 نوزاد هستیم. آبتین، از ارائه طرح پایلوتی در همین زمینه برای اشتغال زایی جوامع محلی خبر داد که طی آن اگر پنج سر تمساح در اختیار هر یک از خانواده ها قرار بگیرد، با گذشت حدود یک سال و نیم می تواند 75 میلیون تومان سودآوری برای خانواده ها بدنبال داشته باشد.
بازدید از مزرعه پرورش شترمرغ
چابهار و بطور کلی استان سیستان و بلوچستان مستعد پرورش و نگهداری شترمرغ است. منطقه ای که بدلیل شرایط خاص آب و هوایی، مصرف انرژی را در تولید این پرنده عظیم الجثه تقریباً به صفر می رساند.
به گفته فعالان و کارشناسان این صنعت، جوجه شترمرغ تنها یک هفته پس از تولد نیازمند نگهداری در دستگاه های مخصوص است و پس از آن در آشیانه و در مزارع به راحتی قابل نگهداری بوده و از نظر نیروی کار و مصرف انرژی بسیار مقرون به صرفه است.
حسن پرویزی، یکی از پرورش دهندگان شترمرغ در چابهار اظهار داشت: از همه اعضا و جوارح این موجود استفاده می شود، بطوریکه علاوه بر گوشت و تخم آن، ضایعات و استخوان ها تبدیل به مکمل غذایی می شود، از روغن آن برای تهیه لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده می شود، همچنین پوست آن در صنایع چرم و سایر اعضای آن برای تولید غذای طیور و شترمرغ استفاده می شود. وی که مدیر یک مزرعه 73 هکتاری است، می گوید: ظرفیت تولید 24 هزار قطعه شترمرغ از مولد تا پرواربندی در این مجموعه پیش بینی شده که اکنون و در فاز نخست 21 هکتار آن اجرایی شده است.
پرویزی ادامه داد: از ابتدای ساخت مزرعه و اجرای طرح تاکنون برای 400 نفر اشتغالزایی شده و هم اینک 18 نفر بطور ثابت در آن اشتغال به کار دارند. وی از اجرایی کردن طرح توزیع جوجه و بسته های حمایتی مربوطه در کل استان سیستان و بلوچستان در آینده نزدیک خبر داد و گفت: در این طرح قرار است به هر نفر متقاضی 10 جوجه شتر مرغ همراه با 6 ماه غذا داده شود که البته با تسهیلات 12 میلیون تومانی در اختیارشان قرار خواهد گرفت.
پرویزی خاطر نشان کرد: هر متقاضی برای اجرای این طرح به فضایی به وسعت 125 متر مربع نیاز خواهد داشت و پس از گذشت 6 ماه شتر مرغها را از آنان خریداری خواهیم کرد، بطوریکه حدود پنج میلیون تومان سودآوری برایشان بدنبال خواهد شد.