گردشبان (gardeshban.ir) : در ساری جاذبه های طبیعی و فرهنگی زیادی برای بازدید وجود دارند، اما یکی از جذاب ترین جاذبه های آن پناهگاه حیات وحش دشت ناز (Dasht-e Naz Wildlife Refuge) است که یکی از منحصر به فردترین اکو سیستم های طبیعی ایران را برخوردار است.
این پناهگاه در ۲۹ کیلومتری شمال شهر ساری واقع شده و یک منطقه کوهستانی با جنگل های هیرکانی است.
وجود بیش از ۴۴۷ گونه گیاهی در پناهگاه حیات وحش دشت ناز دلیل بارزی بر بی نظیر بودن آن است.
اگر به طبیعت و حیات وحش علاقه مند هستید، پناهگاه حیات وحش دشت ناز بهترین مکان برا شماست. حتما بلیط هواپیما ساری را خریداری کرده و به بازدید از این پناهگاه بروید. تنها کافی است از سازمان محی زیست مجوز دریافت کرده و به تماشای گنه های جانوری زیبای منطقه بروید. وسعت پناهگاه حیات وحش دشت ناز ۵۶ هکتار است و اطراف آن را حصارها تشکیل داده اند که گوزن ها از پشت این حصارهای سیمی قابل مشاهده هستند.
این پناهگاه در تمام ایام سال به غیر از دوران زایش گوزن ها، به روی عموم باز است و از شمال شرق شهر ساری به راحتی می توانید به پناهگاه حیات وحش دشت ناز دسترسی داشته باشید.
دوران زایمان گوزن های زرد فصل بهار است و هر سال از اوایل بهار تا اواخر آن جهت حفظ آرامش و جلوگیری از ناامنی و استرس ناخواسته گوزن ها، از ورود بازدیدکنندگان به پناهگاه جلوگیری می شود. لازم به ذکر است پناهگاه حیات وحش دشت ناز که بخشی از جنگل های جلگه ای را در برگرفته، از سال ۱۳۴۶ محل تکثیر گوزن زرد ایرانی قرار گرفته است. دوران آبستنی گوزن های زرد هشت ماه طول می کشد و یک گوساله به دنیا می آورند. متوسط عمر گوزن های زرد ۱۶ سال است.
گونه های جانوری در پناهگاه حیات وحش دشت ناز
موقعیت مکانی پناهگاه حیات وحش دشت ناز برای پرورش و نگهداری گوزن های زرد ایرانی بسیار مساعد است و به همین دلیل این گونه از گوزن ها در این منطقه پرورش یافته و به زیستگاه های دیگر ایران در حواشی رودخانه دز و کارون نیز ارسال می شوند.
تعدادی گوزن نیز به پناهگاه جزیره اشک واقع در دریاچه ارومیه فرستاده می شوند. گوزن زرد، گونه ای است که در گذشته از غرب و شمال غرب ایران گرفته تا شمال شرق آفریقا و از جنوب اروپا گرفته تا بالکان به صورت پراکنده می زیسته اند. امروزه، این گوزن های زرد در جنگل های متراکم و غیرقابل نفوذ خوزستان و زاگرس زندگی می کنند.
برای حافظت و جلوگیری از انقراض گوزن های زرد، تعدادی از آن ها به دشت ناز مازندران، تعدادی به دشت ارژن و جزیره اشک دریاچه ارومیه انتقال داده می شوند. شکار بی رویه این گوزن زرد رنگ ایرانی از دلایل اصلی انقراض آن ها است و باتوجه به این که در گذشته کارشناسان محیط زیست از بین رفتن این گونه جانوری را پیش بینی کرده بودند، در سال ۱۳۳۷ یکی از علاقه مندان محیط زیست به باغ وحش اپل اعزام گردید و پس از تکثیر ۶ رأس گوزن به دشت ناز بازگشت. از جمله گونه های مهم جانوری که در پناهگاه حیات وحش دشت ناز زندگی می کنند گوزن زرد، گربه جنگلی، مرال، شوکا و قرقاول هستند.
ویژگی های پناهگاه حیات وحش دشت ناز
اکوسیستم پناهگاه حیات وحش دشت ناز طبیعی و منحصر به فرد بوده و از جنگل های هیرکانی تشکیل یافته است. همانطور که پیش تر گفتیم، بیش از ۴۴۷ گونه گیاهی در این منطقه وجود دارند و همین دلیل بارزی بر منحصر به فرد و طبیعی بودن اکوسیستم منطقه است. مهم ترین گونه های گیاهی که در پناهگاه حیات وحش دشت ناز رشد می کنند عبارتند از: راش، توسکا، ممرز، لیلکی و انجیلی. اما عواملی هستند که پناهگاه حیات وحش دشت ناز را تهدید می کنند.
یکی از مهم ترین این عوامل خطر افزایش گونه گوزن زرد است که برای گونه های اندمیک منطقه خطر جدی محسوب می شود. علاوه بر این، فشاری که طی بیش از 5 دهه از تکثیر و نگهداری گوزن زرد وارد می گردد و همچنین تخریب پوشش جنگلی و رویش کم و عدم جایگزینی درختچه های جدید از جمله مهم ترین عوامل مخربی هستند که پناهگاه حیات وحش دشت ناز را تهدید می کنند.
چگونه به پناهگاه حیات وحش دشت ناز برویم؟
برای دسترسی به پناهگاه حیات وحش دشت ناز ابتتدا به شهر ساری بروید، سپس به سمت شهر ونکا حرکت کنید. پس از پیمودن ۱۰ کیلومتر به چهارراه شهر سورک می رسید. از این چهارراه به سمت چپ پیچیده و به شرکت نکا چوب می رسید. در ادامه راه به روستای اسلام آباد می رسید که از وسط روستا یک جاده عبور کرده است. از این روستا به سمت منطقه شهریار کنده که فرودگاه بین المللی ساری هم در آن قرار دارد، حرکت کنید. منطقه دشت ناز در وسط اسلام آباد واقع شده است.
در نزدیکی پناهگاه حیات وحش دشت ناز چه جاذبه های دیگری وجود دارند؟
فرودگاه بین المللی ساری: ۱۱.۵ کیلومتر
حیات وحش سمسکنده: ۲۵.۴ کیلومتر
خانه تاریخی فاضلی: ۳۰ کیلومتر
خانه تاریخی کلبادی: ۳۰ کیلومتر
در نزدیکی پناهگاه حیات وحش دشت ناز چه هتل هایی برای اقامت وجود دارند؟
هتل بادله: ۱۶.۵ کیلومتر
هتل نارنج: ۲۳.۴ کیلومتر
هتل قربانی: ۲۶.۲ کیلومتر
هتل سوئیت موسوی: ۲۶.۶ کیلومت
در نزدیکی پناهگاه حیاوت وحش دشت ناز چه رستوران ها و غذاخوری هایی وجود دارند؟
رستوران تالار الماس: ۱۰.۸ کیلومتر
رستوران سوف: ۱۲.۵ کیلومتر
رستوران آشپزخانه مرکزی کندو: ۱۴.۷ کیلومتر
رستوران سرآشپز شمالی: ۱۵.۴ کیلومتر