گردشبان (gardeshban.ir) : برخی از دولتها پایتخت خود را به دلایل مختلفی مانند کنترل جمعیت، مدیریت خطر، امکان دفاع بهتر در برابر دشمن، برابری و اتحاد، امنیت و رفاه مردم جابهجا میکنند. بعضی مواقع هم دولت تصمیم میگیرد پایتخت خود را در منطقهای قرار دهد که از نظر نژادی یا مذهبی خنثی باشد و بدین ترتیب موجب اتحاد بین مردم و آسایش آنها شود.
در ادامه به برخی از کشورهایی که پایتخت خود را تغییر دادهاند، اشاره شده است:
برزیل (ریو دو ژانیرو به برازیلیا)، ۱۹۶۰
ایده انتقال پایتخت برزیل از «ریو دو ژانیرو» به «برازیلیا»، از اوایل قرن ۱۹ مطرح شد. اما ۱۰۰ سال طول کشید تا این ایده عملی شود.
مسئولان کشور معتقد بودند بهتر است بهجای اینکه پایتخت در جنوب شرقی کشور باشد، به شهری در مرکز کشور منتقل شود تا بتوانند به نیازهای تمام افراد کشور رسیدگی کنند. بنابراین آنها در سال ۱۹۶۰، «برازیلیا» که شهری در مرکز برزیل است را به عنوان پایتخت انتخاب کردند.
استرالیا (ملبورن به کانبرا)، ۱۹۱۲
سالها بحث وجدل میان انتخاب ملبورن و سیدنی به عنوان پایتخت وجود داشت و به نظر میرسید که قرار نیست این دعواها تمام شود. مقامات هر دو شهر احساس میکردند، شهر آنها بهترین شهر برای پایتخت شدن است و هیچ یک از حرف خود کوتاه نمیآمدند. سرانجام تصمیم بر این شد شهری را انتخاب کنند که در مسیر بین این دو شهر قرار دارد و آن هم کانبرا بود.
نیجریه (لگوس به آبوجا)، ۱۹۹۱
سالهاست که در نیجریه بر سر مسائل مذهبی و نژادی، بین مسلمانان و مسیحیان، جنگ و کشمکش است. به همین دلیل دولت برای اینکه بتواند جلوی این آشوبها را بگیرد، تصمیم گرفت لاگوس، پایتخت این کشور را که در سواحل جنوبی نیجریه بود را به شهری واقع در مرکز کشور، بهنام آبوجا، منتقل کند.
دولت با این تغییر پایتخت امیدوار است که دسترسی بهتری به مسیحیان جنوب و مسلمانان شمال کشور داشته باشد و جلوی جنگهای آنها را گرفته و کشور را به ثبات برساند.
مشکل دیگری هم که وجود داشت، رشد بیش از حد و غیر قابل کنترل شهر لاگوس بود. با تغییر پایتخت از این شهر به آبوجا جلوی مهاجرتهای بیشتر به این شهر گرفته شد.
روسیه (مسکو به سنت پترزبورگ و بازگشت دوباره به مسکو)، ۱۷۱۲
مسکو ۵۰۰ سال از ۷۰۰ سال گذشته تاریخ روسیه، پایتخت این کشور بوده است. پایتخت روسیه بین سالهای ۱۷۱۲ و ۱۹۱۸، به دستور پتر کبیر، از مسکو به سنت پترزبورگ (بندری در دریای بالتیک) تغییر کرد تا به مراکز اصلی تجارت جهانی که بیشتر آنها در اروپا بودند، نزدیکتر شود.
اما سال ۱۹۱۸، شوروی سابق، پایتخت را به جای قبلی خود یعنی مسکو بازگرداند تا از ساحل دور باشد و در خطر احتمالی حملات دشمنان قرار نگیرد.
زلاندنو (اوکلند به ولینگتون)، ۱۸۶۵
زلاندنو یا نیوزیلند از دو جزیره اصلی شمال و جنوب و چند جزیره کوچک تشکیل شده است. بیشتر سیاستمداران در جزیره شمالی هستند و البته جزیره جنوبی معدن طلاست. وقتی اهالی اوکلند اعلام استقلال از امپراتوری بریتانیا کردند، مقامات به سرعت تصمیم گرفتند پایتخت را به مکانی که به مرکز کشور نزدیکتر باشد منتقل کنند. بدین ترتیب ولینگتون که شهری بندری است و در تنگه کوک واقع شده و جزایر شمالی و جنوبی نیوزیلند را بههم متصل میکند را پایتخت این کشور اعلام کردند.
میانمار (یانگون به نایپیداو)، ۲۰۰۵
مقامات میانمار تصمیم گرفتند که پایتخت این کشور، یعنی شهر قدیمی یانگون را به نایپیداو منتقل کنند و دلیل آن را بیش از حد شلوغ شدن پایتخت اعلام کردند. اگرچه برخی دیگر معتقدند، این کشور از ترس حملات خارجی پایتخت خود را تغییر داده است. متاسفانه آنها برای این تغییر، شهر جدید را با سرعت و بدون دقت کافی ساختند و در حالیکه هنوز شرایط مهیا نبود، این جابهجایی را انجام دادند و اکنون با مشکلات متعددی دست بهگریبان هستند.
مالزی (کوآلالامپور به پوتراجایا)، ۱۹۹۹
دهه ۱۹۹۰، دولت مالزی شهر پوتراجایا را به عنوان پایتخت اداری خود تعیین کرد تا کمی آرامش به پایتخت شلوغ و پرجمعیت فعلی کشور یعنی کوآلالامپور برگردد.
شهر برنامهریزیشده پوتراجایا مجهز به ساختمانهای اداری، پارک و دریاچههای بزرگ و خیابانهای وسیع است که به مکانی جدید برای امور اداری کشور مالزی تبدیل شده است.
کوآلالامپور همچنان به عنوان پایتخت و مقر پادشاهی، پارلمان و سفارتهای خارجی باقی ماند اما عملیات اداری و اجرایی دولت به پوتراجایا که در جنوب شهر کوآلالامپور قرار دارد منتقل شد.
پاکستان (کراچی به اسلام آباد)، ۱۹۶۱
دولت پاکستان در سال ۱۹۵۹ تصمیم گرفت که پایتخت خود را از شهر کراچی که در ناحیه جنوب شرقی پاکستان قرار دارد به اسلام آباد در شمال این کشور منتقل کرد.
کراچی به سرعت رشد و تبدیل به یک کلانشهر شد تا جاییکه جمعیت این شهر بهطور غیرقابل کنترلی گسترش یافت. مردمان بسیاری در این شهر هستند که در خیابانها و کوچهها میخوابند. یکی از دلایل تغییر پایتخت این کشور، افزایش لجامگسیخته جمعیت شهر بود.
دولت برای جابهجایی پایتخت در سال ۱۹۵۹ تصمیمگیری و ۱۹۶۱ آن را اجرایی کرد. البته دهها سال طول کشید تا ساخت پایتخت جدید تکمیل شود.
قزاقستان (آلماتی به نورسلطان)، ۱۹۹۷
وقتی قزاقستان استقلال خود را هنگام فروپاشی شوروی، در سال ۱۹۹۱، بهدست آورد آلماتی پایتخت آن بود. اما این شهر فضای کافی برای گسترش و توسعه نداشت و زلزلهخیز بود. بنابراین این کشور تصمیم گرفت پایتخت خود را از آلماتی به نورسلطان منتقل کند. البته نام این شهر آستانا بود. سپس به احترام خدمات طولانی نورسلطان نظربایف، رئیسجمهور پیشین قزاقستان، به نورسلطان تغییر نام داده شد.
اندونزی (جاکارتا به کالیمانتان)، در آینده نهچندان دور (۲۰۲۴؟)
جاکارتا پایتخت فعلی اندونزی در حد نگرانکنندهای شلوغ شده است و نگرانکنندهتر از همه زمین آن است که در سال ۲۵ سانتیمتر در حال نشست است. به همین دلیل دولت اندونزی اعلام کرده که قصد دارد پایتخت خود را در آینده نزدیک از جاکارتا به کالیمانتان (بخشی از جزیره بورنئو که جزو خاک اندونزی است) منتقل کند.
کشورهای دیگری هم مانند بولیوی، پرتغال، تانزانیا، ساحل عاج، گرجستان و بنین، پایتختهای خود را به دلایلی منتقل کردهاند.