گردشبان (gardeshban.ir) : کوهستان های فراوان در جنوب و غرب، رودخانه های بزرگ و تمدن سازی مثل یانگ تسه و رودخانه زرد، صحرای خشک و بی آب و علف گبی در جنوب مغولستان و ۱۴۵۰۰ کیلومتر خط ساحلی در امتداد اقیانوس آرام و جزایر متعدد طبیعت منحصربفردی به چین داده. از طرف دیگه بناهای تاریخی متعددی سرتاسر چین گسترده شده و این کشور موفق شده با ثبت این آثار تاریخی و طبیعی در لیست یونسکو مقام دوم رو بعد از ایتالیا کسب کنه.
برنامه ریزی برای سفر به چین و اینکه توی ۳۰ روز کدوم قسمت از این سرزمین پهناور و زیبا رو انتخاب کنم سخت ترین برنامه سفری بود که تا الان انجام دادم. اکثر تورهای گردشگری ایرانی که به چین میرند شهرهای پکن و شانگهای (و گوانگجو برای نمایشگاه و تجارت) رو بعنوان مقصدشون انتخاب می کنند و از دیدن زیبایی های واقعی سرزمین چین محروم میشند. با اینکه پکن و شانگهای شهرهای زیبایی هستند و توی برنامه من هم بودند قطعا جزو زیباترین مکان های دیدنی چین نیستند و توی لیست من برای بازدید دوباره قرار نمی گیرند.
مسیری که من برای سفر یک ماهه به چین انتخاب کردم و شهرها و مناطقی که بازدید کردم (مکان های حاشیه شهرها در سفرنامه تکمیلی هرقسمت اشاره خواهد شد) در نقشه زیر مشخص شده:
ارومچی
پکن
داتونگ
پینگیائو
شیان
جانگ جیاجیه (کوهستان آواتار)
گوئیلین
یانگشو
شینگ پینگ
شانگریلا
لیجیانگ
دالی
شیجو
دانگ چوان
یوان یانگ
کونمینگ
هانگجو (هانگزو)
اوجن (ووجن)
سوجو
شانگهای
China
Urumqi
Beijing
Datong
Pingyao
Xi'an
Zhangjiajie
Xi'an
Guilin
Yangshuo
Xingping
Kunming
Shangri-la
Lijiang
Dali
Xizhouzhen
Dongchuan
Yuanyang
Hangzhou
Wuzhen
Suzhou
Shanghai
JS map by amCharts
زبان انگلیسی، زبان چینی و مردم چین
مردم چین و نوع رفتارشون با من یکی از به یادموندنی ترین خاطره های من از سفر به چین بود. ۵۶ قوم مختلف سرتاسر چین زندگی می کنند که هرکدوم آداب و رسوم و لباس مخصوص خودشون رو دارند و با دور شدن از شهرهای بزرگ دیدن این همه لباس های رنگارنگ آدم رو به وجد میاره. چینی ها خیلی خیلی خارجی ها رو دوست دارند و درسته که تعداد افرادی که میتونند انگلیسی صحبت کنند خیلی کمه ولی هر کاری می کنند تا بهتون کمک کنند.
کافیه یک لبخند بزنید تا یک میلیارد لبخند جواب بگیرید و به راحتی بتونید باهاشون ارتباط برقرار کنید. جایی که مانع بزرگی به اسم زبان بوجود میاد حتی با زبان اشاره هم میشه با خیلی از افراد ارتباط برقرار کرد. به درخواست های عکس گرفتنشون پاسخ مثبت بدید و حتی برید وسط عکس های دسته جمعیشون و خوشحالشون کنید. اوایل قدری طول می کشید و دور و برم رو نگاه میکردم تا بفهمم طرف از چه سوژه مهمی داره عکس میگیره و آخر متوجه میشدم من سوژه اصلی عکاسی بودم!
موقع سفر به چین در نام بردن از ژاپن و حتی شبیه دونستن مردم چین و ژاپن و یا زبان چینی و ژاپنی باید بسیار محتاط بود. بعد از گذشتن دهه ها از جنگ جهانی دوم مردم چین هنوز از ژاپنی ها نفرت دارند و شبیه دونستن اونها به ژاپنی ها مثل ناسزا گفتن میمونه. سردر برخی از مغازه ها توی مکان های توریستی که ژاپنی ها بیشتر بازدید می کنند نوشته شده "به ژاپنی ها چیزی فروخته نخواهد شد”. دانشجوهای ژاپنی که توی چین تحصیل می کنند خیلی وقت ها ملیت خودشون رو مخفی می کنند و میگن اهل کره جنوبی هستند.
صحبت کردن در مورد تبت (به خصوص دالایی لاما)، مائو، مذهب، کمونیست و شخص رئیس جمهور اون هم در مکان های عمومی یه جور تابو هست و شاید واسه چینی ها خطرناک. توی مدارس چین درسی به نام سیاست تدریس میشه ولی شما بعنوان یک توریست بهتره وارد صحبت های سیاسی و مذهبی با مردم کوچه و خیابان نشید.
وقت گذاشتن برای یادگیری زبان چینی اون هم برای یک سفر توریستی به نظر من خیلی منطقی نیست و پیدا کردن یک مترجم آفلاین خوب و دیکشنری عکسدار کمک خیلی بزرگی میتونه در طول سفر باشه. البته که زبان اشاره زبان مشترکیه که همه جای دنیا کاربرد داره.
تلفظ درست اسامی چینی هم برای خودش داستانی داره. دقیقا اونجوری که خودشون تلفظ می کنند برای ما خیلی سخته و بعضی مواقع غیر ممکنه. نکاتی که برای تلفظ اسامی چینی که با حروف انگلیسی نوشته شده باید رعایت کنید اینها هستند: ترکیب ZH نباید ژ تلفظ بشه و خودشون چیزی شبیه ج تلفظش می کنند.
حرف H چیزی بین ه و خ تلفظ میشه. حرف G معمولا گ تلفظ میشه ولی بصورت بسیار ضعیف طوریکه به سختی شنیده میشه. هرجا حرف R رو دیدید شبیه ل تلفظ میشه. اگر بگید که من اهل ایران هستم عده کمی توی چین متوجه میشند ولی اگه بگید من اهل ایلان هستم، مسلما تعداد بیشتری هم گروهی چین توی رقابت های مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۸ رو میشناسند. شهر Hangzhou نمونه خوبیه که تقریبا همه ایرانی ها و وبسایت های ایرانی این شهر رو هانگزو تلفظ می کنند ولی تلفظ درستش هانگجو هست.
ویزای چین
اقدام برای ویزای چین از طریق خود سفارت کار نسبتا سختیه و من نتونستم کسی رو پیدا کنم از توی ایران خودش مستقیم به سفارت مراجعه کرده باشه. اکثر توریست های خارجی که توی چین دیدم هم از طریق یک آژانس برای ویزای چین اقدام کرده بودند. مدارک لازم برای گرفتن ویزای چین ۱۱۰-۱۲۰ دلار آمریکا به علاوه یک قطعه عکس و پاسپورته و زمان تقریبی صدور ویزا هم حدود دو هفته هست. اکثرا ویزاهای صادر شده توسط چین ۳۰ روزه هست و سفارت چین برای صدور ویزاهای بیشتر از ۳۰ روز خیلی سختگیره. از روزی که ویزای شما صادر میشه حداکثر ۲ ماه فرصت دارید وارد خاک چین بشید و از روزی که وارد شدید ۳۰ روز فرصت دارید خاک چین رو ترک کنید.
وقتی از طریق آژانس برای ویزا اقدام می کنید هیچ نیازی به ارائه رزرو هتل ندارید. موقع ورود به چین هم هیچ سوالی در مورد محل اقامتم نکردند ولی برای احتیاط حتی اگه هتل هم نمیرید اسم و آدرس یک هتل توی شهر ورودتون رو بلد باشید. طبق قوانین چین هنگام ورود به چین در صورت همراه داشتن بیش از ۵۰۰۰ دلار آمریکا (یا ارز معادلش) باید اعلام کنید.
اگر قصد سفر به هنگ کنگ، ماکائو و یا تایوان (چین تایپه) رو دارید باید برای این کشورها و مناطق ویزای جداگانه تهیه کنید. برای سفر به تبت که بخشی از کشور چین محسوب میشه علاوه بر ویزای چین نیاز به مجوز مخصوص برای ورود به منطقه تبت دارید. برای گرفتن این مجوز باید با آژانس های مسافرتی تماس بگیرید و تور سفر به تبت رو ازشون بخرید تا این مجوز بهتون داده بشه. گرفتن مجوز ورود به تبت بدون تور کار بسیار سختیه و دولت چین روی خارجی هایی که وارد این منطقه میشند و ارتباطشون با مردم محلی تبت بدون راهنما بسیار حساسیت داره.
پرواز به چین و پروازهای داخلی
پیدا کردن پرواز ارزون قیمت به چین بسیار سخت و شاید غیر ممکن باشه. هواپیمایی ماهان و ایران ایر به شهرهای پکن، شانگهای و گوانگجو پرواز دارند ایرلاین های ایرانی هر روز هفته به شهرهای گفته شده پرواز ندارند.
به نظر من بهترین ایرلاین خارجی برای سفر به چین ایرلاین چاینا ساترن (China Southern) هست که بستگی به فصل هفت روز هفته و یا پنج روز در هفته از فرودگاه امام به شهر ارومچی در غرب چین پرواز داره و از اونجا میشه پرواز کانکشن به همه جای چین انتخاب کرد. هزینه پرواز رفت و برگشت به پکن با چاینا ساترن بین ۵۴۰ تا ۵۹۰ دلار متغیره. قیمت پرواز من بصورت رفت به پکن با یک روز توقف در ارومچی و برگشت از شانگهای بود، ۵۹۶ دلار شد. دفتر چاینا ساترن توی تهران این بلیط رو ۲ میلیون و پانصد هزار تومان میفروخت که چون سایت خود هواپیمایی قدری ارزونتر بود من یک ویزا کارت تهیه کردم و بلیط رفت و برگشتم به چین رو بصورت آنلاین خریدم.
کشور چین تعداد بسیار زیادی ایرلاین با اسم های جالب داره و اگر بلیط رو زود خریداری کنید شاید از قطار هم ارزونتر بشه. ناوگان هوایی چین معمولا ایرباس و بوئینگ هست و از نظر ایمنی قابل اطمینانند و اکثر پروازها به موقع و بدون تاخیر انجام میشه. شایعاتی که در مورد استفاده از هواپیماهای چینی بعضا شنیده میشه کلا بی پایه و اساسه. مسافت ها توی چین بسیار زیاده و خیلی از مواقع ناچار به استفاده از هواپیما هستید ، خصوصا اگر محدودیت زمانی داشته باشید. برای خرید بلیط پروازهای داخلی چین سایت هایی که من قبلا استفاده می کردم قیمت های بالایی میدادند و نهایتا موفق شدم سایت چونار www.qunar.com رو پیدا کنم که زبان انگلیسی هم ساپورت میکنه. پروازهای داخلی چین معمولا غذا سرو نمی کنند ولی ۲۰ کیلوگرم بار مجاز روی بلیط بود.
فرودگاه های چین مشابه ایران دو مرحله بازرسی بار و بازرسی بدنی دارند. مامورهای فرودگاه خیلی خشک و سردند و توی بازرسی بدنی هم خیلی جدی هستند و به دستگاه ایکس ری اعتماد نمی کنند. اینقدر سخت بدنت رو چک می کنند که میتونه برای بعضی از افراد آزاردهنده باشه. خیلی از مواقع باید کفش هات رو هم روی نوار نقاله دستگاه ایکس ری قرار بدی و با پای برهنه مسیر رو طی کنی! با توجه به شلوغی فرودگاه های چین و بازرسی سختگیرانه و زمانبر توصیه می کنم حداقل دو ساعت قبل از پروازتون توی فرودگاه حاضر باشید. پاوربانک (شارژر همراه) رو حق ندارید توی بار قرار بدهید و حتما باید همراه خودتون توی کابین ببرید (حداکثر ۲ عدد و ظرفیتش هم بهتره بیش از ۱۰ هزار میلی آمپر نباشه). داخل کابین هواپیما حتما باید گوشی موبایلتون رو خاموش کنید و حق شارژ کردن اونرو هم ندارید. مهمانداران چینی بسیار در این مورد سختگیر هستند. طبق قوانین چین قرار دادن موبایل در حالت پرواز (فلایت مود) هم قابل قبول نیست و حتما باید موبایل رو خاموش کرد.
حمل و نقل بین شهری
شبکه ریلی چین بسیار گستردست و تقریبا همه شهرهای بزرگ و متوسط رو میشه با قطار رفت. شرق و مرکز چین شامل شبکه قطارهای پرسرعت میشه که حرکت بین شهرها رو راحت تر هم میکنه. قطارهای پر سرعت چین معمولا چهار مدل صندلی درجه دو، درجه یک، کلاس تجاری و وی آی پی دارند. من صندلی درجه دو رو استفاده کردم که بسیار خوب و تمیز بود. قطارهای پر سرعت حداکثر سرعت ۳۰۰ کیلومتر در ساعت دارند ولی معمولا برای رعایت ایمنی بیشتر با سرعت کمتری حرکت می کنند. توی یک سری از شهرهای چین ایستگاه قطارهای پر سرعت از ایستگاه قطارهای معمولی جداست و فاصلش از مرکز شهر بیشتر از فاصله ایستگاه قطارهای عادی با مرکز شهره.
قطارهای معمولی تقسیم بندی های متعددی داره که من ساده ترینش رو بر اساس صندلی و محل خواب اینجا مینویسم. سافت اسلیپر (soft sleeper) راحت ترین و البته گرونترین نوع بلیط هست. شما یک تخت داخل یک کوپه ۴ تخته دارید. طول و عرض تخت مناسبه و ملحفه و کوپه بسیار تمیز هست. کوپه در داره و زمان خواب میشه قفلش کرد.
هارد اسلیپر (hard sleeper) که در واقع تخت سفت نیست ولی به تمیزی سافت اسلیپر نیست و شما یک تخت توی یک محوطه ۶ تخته دارید (سه طبقه). عرض تخت ها نسبتا کمه و تخت طبقه بالایی اصلا راحت نیست. اتاق یا کوپه شما در نداره و مستقیم به راهرو متصل میشه بنابراین ایمنی و راحتیش از سافت اسلیپر کمتره.
سافت سیت (soft seat) شما یک صندلی برای خودتون دارید که خیلی هم نرم نیست! هارد سیت (hard seat) خبری از صندلی نیست. در حقیقت تخت های پایینی توی واگن های هارد اسلیپر رو برای نشستن اختصاص میدند و روی هر تخت ۴ نفر کنار هم دوستانه باید بشینند. وقتی بلیط های سافت سیت و هارد سیت تمام بشه نوع دیگه ای از بلیط به اسم "ایستاده” (standing) فروخته میشه که قیمتش با بلیط نشسته هیچ فرقی نداره ولی شما جایی برای نشستن ندارید!
سایت اصلی راه آهن چین کلا به زبان چینیه و من چیزی ازش نفهمیدم! البته اکثر بلیط های چین رو میشه یکی دو ساعت قبل از حرکت توی ایستگاه قطار خریداری کرد بدون اینکه قیمتش تغییر کنه. بلیط های سافت اسلیپر معمولا زودتر از همه تمام میشند. اگر احتمال میدید بلیط مورد نظرتون توی ایستگاه قطار موجود نباشه، قبلش اپلیکیشن سی تریپز (ctrips) به زبان انگلیسی رو نصب کنید و بلیط رو بصورت آنلاین خریداری کنید. البته این اپلیکیشن برای خرید بلیط قطار کارمزد میگیره و قبل از حرکت قطار هم باید به ایستگاه مراجعه کنید و اصل بلیط تون رو دریافت کنید. این اپ رو میتونید برای سرچ بلیط های هواپیما هم استفاده کنید.
مسیر پکن به شانگهای که حدود ۱۲۰۰ کیلومتره با پرواز ۲ ساعت و بیست دقیقه طول میکشه و قیمت بلیطش از ۷۰ دلار شروع میشه. همین مسیر رو اگه با قطار پر سرعت برید حدود ۵ ساعت طول میکشه و باید ۸۵ دلار برای صندلی درجه دو پرداخت کنید. این مسیر با قطار معمولی حداقل ۱۵ ساعته و باید ۸۲ دلار برای سافت اسلیپر، ۵۳ دلار برای هارد اسلیپر و ۲۷ دلار برای هارد سیت و یا ایستاده پرداخت کنید. اگر بلیط قطارتون رو از ایستگاهی به غیر از ایستگاه مبدا تهیه کنید (بعنوان مثال بلیط شانگهای به هانگجو رو در شهر پکن بخرید) ۵ یوان بعنوان کارمزد باید پرداخت کنید (مبلغش ناچیزه ولی کمی زمان برد تا بفهمم چرا دارند پول زور ازم می گیرند).
شبکه اتوبوسرانی چین به خوبیه شبکه قطار نیست و من نتونستم سایتی که آنلاین برنامه اتوبوس ها رو نشون بده پیدا کنم. برای هر شهر باید جداگانه سرچ کنید. برای مسیرهایی که هم قطار هست هم اتوبوس توصیه من قطاره و قیمت بلیط قطار معمولا از اتوبوس کمتره.
برای ورود به ایستگاه راه آهن و یا ترمینال اتوبوس و قبل از سوار شدن باید از یک گیت بازرسی عبور کنید که در صورت شلوغی میتونه زمانبر باشه. برای خرید بلیط و همینطور سوار شدن به قطار و اتوبوس باید پاسپورت همراهتون باشه.
هیچهایک یا رایگان سواری خیلی مرسوم نیست و راننده های چینی با این پدیده آشنایی ندارند. میزبانم توی پکن یک ماه قبل از من منتظر ۲ تا دختر هیچهایکر لهستانی بوده که هیچوقت به پکن نرسیدند. به گفته دوستم این دو تا توریست لهستانی وقتی جایی در جنوب چین منتظر ماشین بودند تصادف می کنند و مجبور میشند برای درمان فوری به لهستان برگردند.
توی جاده های بین شهری چین موتورسوار و بعضا دوچرخه سوار دیدم ولی کسانی که قصد همچین کاری دارند باید احتیاط کنند چون راننده های چین شاید از ما ایرانی ها هم بدتر رانندگی می کنند.
بر خلاف چین باستان که با حفر کانال بزرگ (Grand Canal) و متصل کردن رودخانه های بزرگ بخش بزرگی از حمل و نقل از طریق مسیرهای آبی بوده، امروزه این روش بویژه برای حمل مسافر کاربرد چندانی نداره و در مسیرهای محدودی اون هم بصورت توریستی و قیمت بالا انجام میشه.
حمل و نقل داخل شهری
همه شهرهایی که من بازدید کردم مترو داشتند، کلیه ایستگاه ها و نقشه ها به دو زبان چینی و انگلیسی هستند که کار رو خیلی راحت میکنه. قیمت بلیط مترو بطور میانگین ۴-۵ یوانه و به نظر من بهترین وسیله حمل و نقل داخل شهره. توی ساعت شلوغی و در شهرهایی مثل پکن و شانگهای من تونستم بدون مشکل خاصی از مترو استفاده کنم.
متروی پکن حتی در زمان اوج شلوغی هم بدلیل رعایت نظم توسط مردم اصلا آزاردهنده نبود
متروی پکن حتی در زمان اوج شلوغی هم بدلیل رعایت نظم توسط مردم اصلا آزاردهنده نبود
اتوبوس های شهری توی شانگهای به زبان انگلیسی ایستگاه ها رو اعلام می کرد ولی توی شهرهای کوچکتر خبری از انگلیسی نبود. قیمت بلیط اتوبوس معمولا ۱-۲ یوانه و بعضی مسیرها میتونه ۳ یا ۴ یوان هم باشه.
تاکسی ها توی شهرهای بزرگ به تاکسی متر مجهز هستند ولی باید راننده رو مجبور کنید ازش استفاده کنه. قیمت تاکسی توی پکن معقول و به نظرم کمی از تهران ارزونتر بود. تاکسی ها یه کد شناسایی دارند که اگه یه نگاه هم بهشون بکنی راننده حساب کار دستش میاد. راننده های تاکسی آخر شب ها خیلی احتیاط می کنند و اگه با لباس غیررسمی باشید و به خصوص اینکه از نظر چینی ها درشت هیکل هم باشید، عملا تاکسی گیرتون نمیاد. اوبر (uber) توی شهرهای بزرگ از تاکسی ارزونتره ولی بدون دونستن زبان چینی استفاده ازش سخت و تقریبا غیر ممکنه.
وسایل نقلیه سه چرخ (موتوری و غیر موتوری) سرعت کمتری نسبت به تاکسی دارند و در صورتیکه توانایی چونه زدن اون هم به زبان اشاره داشته باشید قیمتش میتونه تا نصف تاکسی هم باشه.
یک روش خیلی خوب برای پیدا کردن آدرس اینه که قبل از خروج از محل اقامتتون از کسی که انگلیسی بلده درخواست کنید اسم و آدرس مقصد رو به زبان چینی رو یک تکه کاغذ براتون یادداشت کنه.
استفاده از نقشه گوگل برای حمل و نقل عمومی بدلیل فیلتر بودن گوگل خیلی کاربردی نیست در عوض نقشه موبایل آیفون خیلی به من کمک کرد و حتی شماره اتوبوس های داخل شهری و کرایه هرکدوم رو مشخص می کرد. البته برای مسیریابی به این روش حتما نیاز به اینترنت هست.
محل اقامت – کوچ سرفینگ، هاستل و هتل
اگر فرصت استفاده از پروژه کوچ سرفینگ رو دارید به احتمال زیاد توی همه شهرهای بزرگ چین میتونید میزبان پیدا کنید. من فقط برای شهرهای ارومچی، پکن و شانگهای از کوچ سرفینگ استفاده کردم. برای بقیه شهرها هم فرصت کافی برای مطالعه پروفایل ها و فرستادن درخواست رو نداشتم.
اکثر اقامت من در هاستل ها بود. چین هاستل های خوب و تمیز با قیمت مناسب زیاد داره. قیمت هاستل هایی که من توی سایت هاستل ورد میدیدم از ۲ دلار تا ۲۰ دلار متغیر بود ولی اکثرشون بین ۵ تا ۱۰ دلار بودند. هتل ها هم رنج بسیار وسیعی از مسافرخانه ی بی ستاره تا هتل های ۵ ستاره و لوکس دارند. ما بعنوان یک خارجی فقط میتونیم توی هاستل های اینترنشنال اقامت داشته باشیم و بقیه هاستل ها، مسافرخانه های ساده و خیلی از هتل های ۲ و ۳ ستاره اجازه پذیرش مسافر خارجی رو ندارند. بدون استثنا هر جایی که توی چین بخواهید اقامت داشته باشید اصل پاسپورت شما رو درخواست میکنند و یک کپی از صفحه اول و بعضا صفحه ویزا برای خودشون می گیرند. بدون پاسپورت امکان پیدا کردن محل اقامت در چین نخواهید داشت.
هتل ها و هاستل ها موقع پذیرش مبلغی رو بعنوان ودیعه بازگرداندن کلید اتاق (از ۱۰۰ یوان به بالا) از شما دریافت می کنند. به هیچ عنوان این مبلغ رو به دلار پرداخت نکنید! رسیدی که هتل در ازای این پول میده به زبان چینی هست و احتمال اینکه توی این برگه به جای ۱۰۰ دلار شما بنویسند ۱۰۰ یوان وجود داره!
بهترین زمان سفر به چین
با توجه به منطقه ای از چین که برای سفر انتخاب می کنید میشه گفت کشور چین برای همه طول سال مناسبه. بهتره که توی زمستان مناطق سرد کوهستانی توی برنامه نباشه و توی تابستان هم سواحل جنوب شرقی و جزایر خیلی گرم و شرجیه. البته جایی مثل پکن هم توی زمستان میتونه خیلی سرد باشه. توی اکثر کتاب های راهنمای چین تابستان بعنوان بهترین فصل سفر به چین ذکر شده ولی با توجه به تعطیلی مدارس و دانشگاه ها توی تابستان و سیل گردشگرهای چینی که به سمت مکان های دیدنی چین سرازیر میشند من ترجیح میدم تابستان از چین بازدید نکنم. بهار و پاییز از نظر من بهترین زمانه سفر به چین هست و خودم هم ماه آپریل (فروردین-اردیبهشت) رو برای سفر ۳۰ روزم انتخاب کردم.
توصیه میکنم تا میتونید از تعطیلات چینی ها دوری کنید وگرنه هم برای رزرو هتل و هم برای تهیه بلیط های بین شهری دچار مشکل خواهید شد. چند روز اول ماه می، هفته اول اکتبر و تعطیلات سال نو چینی (بر اساس تقویم قمری هست و هر سال تغییر میکنه) شلوغترین تعطیلات چین هست. خود من توی سفرم به تعطیلات اول ماه می برخورد کردم و برای پیدا کردن محل اسکان دچار مشکل شدم.
غذای چین
یکی از نگرانی های ایرانی ها برای سفر به چین غذای این کشوره و این باور که چینی ها غذاهای عجیب و غریب زیاد می خورند. من هم قدری این نگرانی رو داشتم. الان که سفر تمام شده نه تنها مشکل زیادی با غذاهای چینی نداشتم حتی دوستشون هم داشتم و به نظرم خوشمزه بودند. توی ۳۰ روز یکبار هم فست فود نخوردم. بهترین غذاهای چین رو توی خیابون میتونید پیدا کنید. غذاهای خیابانی چین تنوع زیادی داره، جلوی چشمتون طبخ میشه و خیلی خوشمزه هستند. این غذاهای عجیبی که توی بعضی فیلم و عکس ها می بینید و من هم در آینده توی وبسایت سفرنوشت خواهم گذاشت جنبه تفریح و توریستی داره و من فقط توی مکان های توریستی شهرهای بزرگ اون هم بصورت بسیار محدود دیدم.
نودل در انواع و اقسام مختلف توی رستوران های کوچک و بزرگ سرو میشه و بستگی به نوع رشته، ضخامت رشته، نحوه آماده کردن رشته، سبزیجات، ادویه و گوشتی که به نودل اضافه میشه هر کدوم اسم و طعم جداگانه ای دارند. رستوران های کوچکی که غذاهاشون ارزونتر از رستوران های بزرگ و شیکه و معمولا خوشمزه تر هم هستند منوی انگلیسی ندارند. شیوه من برای سفارش غذا استفاده از غذاهای عکسدار روی دیوار بود و یا دوری توی رستوران میزدم و چک میکردم بقیه دارند چی میخورند، اگر خوشم میومد همون رو سفارش می دادم. یک روش دیگه نشون دادن عکس اون چیزی هست که براتون مهمه، مثلا من یکبار که هوس بادنجان کرده بودم با نشون دادن عکسش خوراک بادنجانی تحویل گرفتم که بسیار لذیذ بود.
رستوران حلال تقریبا همه جای چین میشه پیدا کرد. یک راه ساده برای پیدا کردن رستوران حلال سر در رستوران هاست که معمولا اسم رستوران به رنگ سبز و خیلی کوچک به عربی یکجاییش نوشته "طعام المسلمین” یا "موسولمانچه” و یا چیزی شبیه اینها. به نظر من رستوران های غذای حلال غذاشون خوشمزه تر بود و قدری تمیزتر از بقیه. اصلا انتظار نداشته باشید توی رستوران حلال یک کلمه هم عربی بلد باشند و این بتونه برای سفارش غذا کمکتون کنه! اگر خیلی بد غذا هستید توی شهرهای پکن، شانگهای و گوانگجو میشه رستوران ایرانی پیدا کرد.
یکی از غذاهای چینی که من دوست داشتم هات پات (hot pot) هست که یکجورایی سر میز خودتون آشپزی می کنید! از اونجایی که خوردن این غذا زمانبره توصیه می کنم برای سفارش این غذا بیش از یک نفر باشید تا غذا لذت بخش تر بشه.
برنج کته تقریبا توی همه رستوران های چینی پیدا میشه. غذاهای چینی ادویه ی کمی دارن و اصلا قابل مقایسه با غذاهای هندی نیست. سر میز اکثر رستوران ها هم از آبلیمو و نمک خبری نیست و بجاش میتونید فلفل و سرکه پیدا کنید. غذا خوردن با چاپستیک زیاد سخت نیست و با کمی تمرین میشه یاد گرفت. اگر با چاپستیک مشکل دارید همه رستوران ها قاشق هم دارند ولی باید درخواست کنید. انعام دادن توی چین خیلی مرسوم نیست.
تقریبا هر روز یک وعده نودل خوردم که قیمت هاش از ۴ یوان تا ۲۵ یوان متغیر بود. یک کاسه برنج ساده رو با ۳ تا ۱۰ یوان توی رستوران های کوچک میشه خریداری کرد. تقریبا همه جور میوه و سبزی میشه توی چین پیدا کرد و قیمت ها قدری از ایران بیشتره.
خرید در چین
تخصص خاصی در خرید ندارم و وقت زیادی رو هم براش در نظر نگرفتم. دوستانی که زیاد چین میرند توصیه می کنند وسایل الکترونیکی از چین نخرید. کسانی که به قصد خرید عمده به چین سفر می کنند میتونند با قیمت مناسبی خرید کنند ولی برای خرید تکی قیمت ها شاید از ایران هم بیشتر باشه. قیمت لباس های برند توی مراکز خرید از ایران گرونتره ولی توی محله های مرکز شهر و سبزه میدون شانگهای در صورتیکه وقت و حوصله چونه زدن مفصل داشته باشید لباس به قیمت خیلی مناسب میشه خرید. یشم، ابریشم و سفال از سوغاتی های معروف چین هستند.
ورودیه بناهای تاریخی، موزه ها و پارک های ملی
ورودیه های چین یکی از گرونترین ها توی دنیاست. تقریبا برای هرجایی که یک توریست بخواهد بره بلیط ورودی تعریف کردند. اکثر پارک ها، کوهستان ها و حتی مزرعه های برنج وقتی دیدنی میشه جزو لیست مکان هایی هستند که باید براش بلیط خریداری بشه! اکثر این مکان ها برای دانشجوها نیم بها هست و داشتن کارت دانشجویی حتی به زبان فارسی هم توی تخفیف گرفتن تاثیر گذاره. مکان های دیدنی که بلیط ورودیش خیلی گرونه (بیش از ۱۰۰ یوان) تخفیف دانشجویی رو به دانشجوهای زیر ۲۳ سال ارائه می کنند. تعدادی از مکان های توریستی هم یک خط کش در ورودیشون نصب کردند و افرادی که از یک مقدار مشخصی کوتاه تر باشند میتونند رایگان وارد اون مکان بشوند!
هر شهر تعداد بسیار زیادی معبد، پارک، موزه و سایر جاذبه های دیدنی داره که نه وقت یک توریست اجازه میده از همه اون مکان ها بازدید کنه و نه همشون ارزش هزینه کردند دارند. یکی از چالش های من در چین این بود که تشخیص بدم کدوم مکان ها ارزش وقت گذاشتن و هزینه کردن داره و کدوم ها به اصطلاح تله ای (tourist trap) برای گرفتن پول از توریست هاست.
چیزی که خیلی توجه من رو هنگام بازدید از مکان های دیدنی چین به خودش جلب کرد این بود که بالای ۹۰ درصد توریست ها چینی بودند.
امنیت در چین
چین کشور بسیار امنی هست و من هیچوقت حتی وقتی نیمه شب توی بعضی شهرها قدم میزدم احساس ناامنی نکردم. حضور پلیس توی شهرهای بزرگ بسیار محسوسه که طبیعتا احساس امنیت رو بالا میبره. پلیس های چین دوست داشتنی بودند و حرکات ربات مانندشون و اینکه چهره هاشون خیلی شبیه هم بود من رو یاد آقای اسمیت توی فیلم ماتریکس میانداخت. پلیس چین فاسد نیست و من نشنیدم برای توریست ها مزاحمت ایجاد کنند. تنها یکبار پلیس توی یک ایست بازرسی بین جاده ای از من درخواست نشون دادن پاسپورتم رو کرد.
البته مثل همه جای دنیا باید بعنوان یک گردشگر اصول اولیه احتیاط رو رعایت کرد و بویژه توی شهرهای بزرگ مراقب جیب برها و شیوه های جالب کلاه برداری بود. یک روش خیلی نخنما شده کلاهبرداری توی چین اینه که یک خانم یا زوج جوان که خوب هم انگلیسی صحبت می کنند سر صحبت رو با شما باز میکنه، میگه که خودش هم توی این شهر توریسته و پیشنهاد میکنه با هم برید رستوران، چایخانه و یا جایی مشابه. بعد از صرف غذا و چای در جایی که قاعدتا منوی چینی هم داره با قیمت هایی چندین برابر قیمت عادی مواجه میشید! این افراد رو توی پکن و شانگهای چندین بار دیدم.
اینترنت و سیم کارت در چین
اینترنت وای فای توی چین سرعت بسیار خوبی داره و توی خیلی از مراکز خرید و فرودگاه ها میشه وای فای مجانی پیدا کرد. برای استفاده از وای فای مجانی نیاز به یک شماره تلفن دارید که پسورد استفاده از وای فای به اون شماره تلفن پیامک بشه. در صورتیکه ارائه دهنده وای فای مجانی شماره بین المللی هم قبول کنه میتونید سیم کارت ایرانتون رو داخل موبایل قرار بدید و بدون هیچ هزینه ای پیامک استفاده از وای فای رایگان رو دریافت کنید.
خیلی از سایت ها و اپلیکیشن ها توسط دولت چین فیلتر شده. فیسبوک، اینستاگرام، گوگل و کلیه محصولاتش و خیلی از اپلیکیشن های شبکه های مجازی توی چین فیلتر شده و برای دسترسی به این سایت ها میشه از روش های مرسوم در ایران استفاده کرد. این فیلترینگ توی همه جای سرزمین چین یکسان نیست. بعنوان مثال تلگرام فقط در شهرهای محدودی فیلتر بود. اپلیکیشن وی چت که چینی هم هست اونجا محبوبیت بسیار زیادی داره و بطور گسترده استفاده میشه.
اگر نیاز دارید که همیشه به اینترنت متصل باشید خرید یک سیم کارت چینی که گرون هم هست گریز ناپذیره. اگر اقامتتون توی یک استان چین هست میتونید سیم کارت و پکیج اینترنت با قیمت مناسب تهیه کنید ولی اگر پکیج اینترنتی نیاز دارید که توی سرتاسر کشور چین جواب بده قیمت ها تصاعدی افزایش پیدا میکنه.
اولین سیم کارتی که من خریدم از کمپانی چاینا موبایل (China Mobile) بود به قیمت ۱۵۰ یوان و ۴ گیگابایت اینترنت یک ماهه برای سرتاسر چین. متاسفانه این سیم کارت روی گوشی من سرویس ۳G ارائه نمی داد و نمایندگی های چاینا موبایل توی پکن هم می گفت برای رفع مشکل باید برگردم به ارومچی و جایی که سیم کارت رو خریدم! سیم کارت دومی که خریدم یک سیم کارت دیتا متعلق به کمپانی یونیکام (Unicom) با قیمت ۳۲۰ یوان و ۶ گیگابایت اینترنت ۶ ماهه برای سرتاسر چین بود. این سیم کارت توی شهرهای چین اینترنت ۴G به من داد و حتی توی کوره راه های چین هم اینترنت ۳G داشتم. دوستان چینی هم معتقد بودند کمپانی یونیکام خیلی بهتره و سرویس دهی مناسبی در سرتاسر چین داره. شاید قیمت سیم کارت توی شهر های دیگه چین کمی ارزونتر باشه.
یوان یا دلار
اگر دسترسی به صرافی توی ایران که یوان داشته باشه براتون میسره، توصیه من اینه که یوان بخرید. در غیر اینصورت بهترین ارز برای چین دلار آمریکاست. توی چین صرافی وجود نداره و باید برای چنج کردن پول به بانک مراجعه کنید. تعداد محدودی بانک در چین کار تبدیل پول رو انجام میدند. چاینا بانک (Bank of China) تنها بانکیه که تمام شعبه هاش تبدیل ارز رو انجام می دهند. ۲۰ الی ۳۰ دقیقه برای پیدا کردن شعبه ای از چاینا بانک، ۲۰ الی ۳۰ دقیقه برای اینکه توی بانک نوبتتون بشه و ۲۰ دقیقه هم برای کاغذبازی در نظر بگیرید. برای تبدیل پول در بانک حتما به پاسپورت نیاز دارید.
تبدیل پول در بازار آزاد هم میشه انجام داد ولی بدلیل وجود پول تقلبی به هیچ عنوان نباید برای تبدیل ازر به بازار آزاد مراجعه کرد. حتی موقع خرید از دستفروش ها و یا دادن پول به راننده تاکسی نباید از اسکناس های درشت ۱۰۰ و ۵۰ یوانی استفاده کرد چون به مابقی پولی که پس میدند اعتمادی نیست.
توی فرودگاه های بین المللی چین صرافی که در حقیقت وابسته به بانک هست وجود داره ولی نرخ های تبدیلشون مثل تمام فرودگاه های دنیا جالب نیست. معمولا هتل های ۴ یا ۵ ستاره هم کار تبدیل ارز رو فقط برای مهمان های خود هتل انجام می دهند. اگه توی هتلی اقامت دارید که تبدیل ارز رو انجام میده به نظر بهترین گزینه برای اینکار هست.
هزینه های سفر یک ماهه به چین
چین یک مقصد ارزان قیمت برای بک پکرها نیست. غذا و محل اسکان ارزان میشه پیدا کرد ولی پروازهای ورودی به چین، بلیط ورودی مکان های توریستی و حمل و نقل بین شهری ارزان نیستند. هزینه های من که شامل هزینه های ریالی، دلاری و یوان هست در زیر آورده شده و هزینه کلی رو هم به دلار و هم به ریال در آخر محاسبه کردم.
با تور یا بدون تور
در مورد اینکه برای سفر به چین با تور بهتره یا بصورت شخصی به نظر من اگر مقصد فقط پکن یا شانگهای یا گوانگجو باشه شاید قیمت تور قدری از سفر بطور انفرادی کمتر باشه ولی اگر برنامتون کمی گسترده باشه تعداد تورها بسیار محدود و قیمت ها صعودی میشه. برای برنامه ای مشابه برنامه من مطمئن هستم اکثر قسمت هاش رو هیچ توری از ایران تا حالا اجرا نکرده. بنابراین برای یک سفر خوب، پرهیجان و با هزینه کم خودتون باید برنامه ریزی کنید.
سیگار …
اگر بخواهم یک چیز رو نام ببرم که توی چین خیلی آزارم داد سیگار کشیدن زیاد و بدون ملاحظه چینی ها بود. توی قطار، اتوبوس، مکان های شلوغ، صف بلیط و هرجایی که انتظارش رو ندارید سیگار می کشند! توی مترو و اتوبوس ها کلیپ های زیادی در این زمینه که سیگار کشیدن و غذا خوردن توی مکان های عمومی کار بسیار زشتیه دیده میشد. امیدوارم این تلاش دولت چین ثمربخش باشه و دفعه بعدی که چین میرم هوای سالم تری تنفس کنم.
سفرنوشت بالا اولین نوشته از سفرنامه شهرهای چین هست و سفرنامه های بعدی به مرور در وبسایت قرار خواهند گرفت.