برج شیشه و عمارت ارگ قدیم؛ بنای قاجاری در اراک/عکس

صفحه نخست / عمومی

برج شیشه و عمارت ارگ قدیم؛ بنای قاجاری در اراک/عکس

برج شیشه و عمارت ارگ قدیم مربوط به دوره قاجاریه و در زمان سردار اعظم حکمران اراک ساخته شد.

کد خبر: ۳۳۸۶۵

تاریخ انتشار : چهارشنبه ۰۵ آذر ۱۳۹۹-1399 September 05

فضاها و تقسیمات بنا مشخص کننده جهت نگاهبانی است و چون دارای کاشی های شفاف می باشد به نام برج شیشه معروف شده است.

خانه سپهدار نیز همزمان با برج در نزدیکی آن احداث شده که باغ و فضای بسیار بزرگ و مصفا داشته است و دارای سرداب زیبایی است که سقف آن با کاشی های گل و بوته بصورت شمسه تزیین شده و دارای سرداب زیبایی است که سقف آن با کاشی های گل و بوته بصورت شمسه تزیین شده و دارای طاق دو پوسته است.

ارگ یا مقر حکومتی در بافت قدیمی اراک در خارج از فضای اصلی شهر و در قسمت شمالی آن قرار داشته است. این فضای اداری ،حکومتی یا مساحت گسترده خود دارای فضاهای مختلفی بوده است. بنای ارگ حکومتی متشکل از قسمت اداری و خانه سپهدار که امروزه از عمده بنای آن اثری باقی نیست به سال ۱۲۳۱ هجری نسبت داده می شود.

مساحت این ارگ بنا به نوشته سالنامه معارف عراق برابر۵/۱ بقعه ( قطعه زمین) یا ۵/۱ برابر یکی از قطعات واقع در بافت قدیمی بوده است. ارگ حکومتی متشکل از فضاهای اداری ،نظامی و پذیرایی بود. خانه سپهدار در این مجموعه در قسمت شرقی، محل برج شیشه و شمال ژاندارمری سابق قرار داشت.

مجموعه ارگ حکومتی دارای تالار آیینه خانه، برج قلعه فرنگی ،اندرون امیر ،حوضخانه، دیوان خانه ، تالار کرناخانه ،وزیرخانه ، مسجد ارگ ، سرطویله ، دروازه ارگ بالا ، میدان دروازه ارگ بالا و حمام بوده است.

سبک بنای کلیه مستحدثات ارگ حکومتی بر مبنای معماری عهد قاجار و این مجموعه بطرز بسیار زیبا و باشکوهی شکل گرفته بود. منطقه بنای ارگ حکومتی ، هنگام سفر ناصرالدین شاه به اراک توسط حکیم الممالک(حاکم وقت عراق) تعمیر و تنظیف شده است . دراین هنگام از ارگ دولتی به نام عمارت دولتی نام برده شده است .

ناصرالدین شاه که سفر خود را به سال ۱۳۰۹ قمری به انجام رسانیده در سفرنامه خود می نویسد که در بالای برج عمارت حکومتی رفته و اطراف شهر را دیده است. او اشاره می کند که اتاق های عمارت یکرو است و دو طرفش باز نیست و ذکر می کند که چادری با آلاچیق در عمات حکومتی برای او زده بوده اند. حوضخانه عمارت را دیده که هوایش خنک ودم دار است.

ارگ حکومتی علاوه بر برج شیشه ای احتمالاً دارای برج های دیگری نیز نبوده است از ارگ حکومتی امروزه به جز منزل سپهدار اثری برجای نمانده و بر خرابه های آن ساختمان جدید احداث شده است.

نحوه دسترسی به برج شیشه اراک

آدرس: اراک، میدان ارک، خیابان محسنی، جنب بازار تاریخی

برج شیشه ای اراک در بافت قدیمی شهر اراک و در خارج از فضای اصلی شهر و در قسمت شمالی آن قرار دارد. این بنا در خیابان ادبجو، روبروی خیابان شهید کلاهدوز و انتهای کوچه شهید رنجبر قرار دارد و نیز بنای یادبود برج شیشه اراک که نمادی از برج تاریخی شیشه در ابعاد کوچکتر است در جنب میدان سرداران یا همان میدان دروازه تهران شهر اراک ساخته شده است.

شما برای رفتن به آدرس‌های بالا می‌توانید از تاکسی و اتوبوس و خودروهای شخصی استفاده کنید و این نکته را در نظر داشته باشید که برای استفاده از خودرو شخصی مسیری را انتخاب کنید که به ترافیک برنخورید. همچنین پارکینگ مشخصی در نزدیکی برج شیشه اراک قرار ندارد و باید خودروی خود را در کنار خیابان و کوچه‌های اطراف برج بگذارید.

برج شیشه اراک به دلیل دارا بودن کاشی‌های شفاف، در هنگام تابش نور آفتاب از دور، درخشندگی خاصی داشت.

برج شیشه از بناهای قدیمی و معروف شهر اراک است که در زمان سلطنت فتحعلی شاه قاجار و همزمان با ساخت شهر سلطان آباد (اراک قدیم) ساخته شد.

برج شیشه اراک در سال ۱۳۳۴ خورشیدی به عنوان یک اثر ملی به ثبت رسید.

این بنا در سال ۱۳۶۱ برخلاف قانون به همراه قسمتی از خانه سپهدار و عمارت نظمیه قدیم شهر اراک تخریب شد و در سال ۹۰، کلنگ بازسازی آن در نسخه‌ای کوچکتر به زمین خورد.

هم اکنون برای یادبود، نمادی از برج در ابعاد کوچکتر در جنب میدان سرداران شهر اراک ساخته شده است.

بازدید از این مکان محدود به ساعات خاصی نمی‌شود و هیچ هزینه ای برای بازدید این اثر تاریخی نیاز نیست پرداخت شود.

در نمادی که از برج شیشه قدیمی واقع در اراک بافت قدیم که در میدان سرداران قرار دارد سالانه نمایشگاه عکسی از اراک قدیم در معرض دید مسافران نوروزی قرار داده می‌شود.

هم اکنون از برج شیشه به عنوان کتاب‌فروشی استفاده می‌شود.