گردشبان (gardeshban.ir) : پس از دیدار علیاصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و اشتفان شولتس سفیر اتریش در تهران موضوع تشکیل کمیته ملی سپر آبی در ایران مجدد مطرح شد، شولتس از مونسان تقاضا کرد «با حمایت و پی گیری، روند تاسیس کمیته سپر آبی( Blue Shield ) در ایران تسریع شود» و وزیر میراث فرهنگی ضمن استقبال گفت تشکیل این نهاد را در ایران به طور جدی پیگیری میکند.
محمدحسن طالبیان درباره روند تاسیس کمیته ملی بینالمللی سپر آبی، گفت: از آن جایی که این کمیته نهادی غیرانتفاعی و غیردولتی است و لازم است علاوه بر نهادهای دولتی مانند وزارت میراث فرهنگی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی، نمایندگانی از ایکوموس، ایکوم، کمیته ملی آرشیوها، سازمان های مردم نهاد این حوزه، نیروهای نظامی و انتظامی و علاقهمندان و... در آن حضور داشته باشند، تدوین اساسنامه آن نیازمند یک کارِ گروهی و هماهنگ و منسجم است و در حال حاضر هماهنگی های مربوط به آن توسط واحد حقوقی معاونت میراث فرهنگی وزارتخانه در حال انجام است.
در سال ۱۹۹۶ کمیته بینالمللی سپر آبی تحت نظارت سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی ملل متحد یونسکو (UNESCO) با هدف محافظت از میراث فرهنگی جهان در برابر جنگها و بلایای طبیعی در لاهه هلند تشکیل شد و اکنون این کمیته در بیش از ۷۰ کشور جهان فعالیت می کند؛ از این کمیته به عنوان صلیب سرخ فرهنگی یاد میشود و نام آن برگرفته از کنوانسیون لاهه (۱۹۵۴) درباره حفاظت از اموال فرهنگی در رویارویی های نظامی است.
معاون وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور اظهار کرد: در کمیته سپر آبی نمایندگانی از پنج سازمان شورای بینالمللی آرشیوها (ICA)، شورای بینالمللی موزهها (ICOM)، شورای بینالمللی محوطههای تاریخی (ICOMOS)، فدراسیون بینالمللی انجمنها و موسسات کتابخانهای (IFLA) و شورای هماهنگی انجمنهای آرشیوهای سمعی و بصری (CCAAA) عضویت دارند.
طالبیان افزود: این کمیته بینالمللی که مقر آن در هلند است دارای کمیته های ملی در کشورهای مختلف در سراسر جهان است، متعهد به حفاظت از داراییهای فرهنگی جهان همچون میراث فرهنگی، تاریخی و طبیعی شامل موزه ها، آثار تاریخی، سایتهای باستان شناسی، آرشیوها، کتابخانهها و آثار تولیدی صوتی و تصویری و همچنین مناطق طبیعی قابل توجه در مواقع بحرانهای انسانی مانند جنگهای مسلحانه داخلی، منطقهای و بینالمللی و بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله و ... است.
فعالیت سپر آبیها مانند کلاه آبیهای سازمان ملل است
طالبیان با بیان اینکه فعالیت کمیته سپر آبی از ابتدا جنگ سوریه و فعالیت داعش در خاورمیانه گسترش یافته است، گفت: فعالیت این کمیته همانند حضور و فعالیت کلاه آبیهای سازمان ملل در مواقع جنگ برای حفاظت از غیرنظامیان در مناطق جنگی و بحران زده است.
معاون میراث فرهنگی اظهار کرد: کمیته سپر آبی برای حفاظت از میراث فرهنگی جهان از آسیب، غارت و یا تخریب در طول جنگ مسلحانه یا بلایای طبیعی با هماهنگ کردن، آمادهسازی برای رو در رو شدن و پاسخ به شرایط اضطراری و پشتیبانی پس از بحران فعالیت میکند؛ ماموریت تمام کسانی که با این کمیته همکاری میکنند تلاش برای حفاظت از میراث فرهنگی جهان و پاسخ به شرایط اضطراری است.
معاون میراث فرهنگی کشور گفت: تخصص فوق العاده، به این سازمان اجازه میدهد اطلاعات و تجربههای مربوط به تهدیدات اموال فرهنگی در سراسر جهان را جمعآوری کرده و به اشتراک بگذارد، در نتیجه به دستاندرکاران بینالمللی کمک میکند تا اقدامات مناسب را در زمان بروز درگیریهای مسلحانه انجام دهند.
طالبیان درباره ظرفیتهای آموزشی کمیته سپر آبی، اظهار کرد: این کمیته میتواند کمک های آموزشی خود را در خصوص حفاظت از میراث فرهنگی در مواقع بحرانی در اختیار کمیتههای داخلی سپر آبی که از نهادهای نظامی و انتظامی و سازمان های مردم نهاد و مسولان دولتی که مرتبط با حوزه میراث فرهنگی هستند، قرار دهد.
محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی کشور یازدهم اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد تهران در جلسه مشترک با حضور استفان شولتس سفیر اتریش در تهران، کارل فون هابسبورگ دبیر انجمن کمیتههای ملی سپر آبی و تنی چند از مقامات دستگاههای داخلی از جمله وزارت امورخارجه، ریاست پلیس بین الملل، تشکیل کارگروه تاسیس کمیته ملی سپر آبی ایران را اعلام کرد.
در آن جلسه با امضا تفاهمنامه و صورتجلسه تأسیس کارگروه ملی تشکیل سپر آبی ایران، قرار شد این کمیته توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وقت (وزارتخانه کنونی) و با مشارکت نهادهای ذیربط داخلی و هماهنگی نهادهای بینالمللی تشکیل شود تا در زمان بروز سوانح طبیعی و همچنین سوانح در ایران اقدامات عملی مورد نیاز را انجام دهند. حدود فعالیت کارگروه ملی سپر آبی جمهوری اسلامی ایران، شامل سیاستگذاری، برنامه ریزی و اجرایی و مقر دبیرخانه کارگروه در تهران و در محل وزارت میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری خواهد بود.
ایرنا نوشت، تخریب میراث فرهنگی بهعنوان سرمایه فرهنگی جهانی در جنگها و بهویژه جنگ جهانی دوم لزوم تشکیل کمیتهای بینالمللی را برای حفاظت از این میراث نشان داد و ناآرامیهای سالهای اخیر در کشورهای منطقه بر این ضرورت تاکید کرد اما جدا از جنگ و ناآرامی، بلایای طبیعی و حوادث هم تهدید همیشگی برای میراث تاریخی و فرهنگی محسوب میشوند. فهرست بلند کشورهایی که به این کمیته پیوستهاند نشان میدهد که امروز بلایا و آسیبهای طبیعی به اندازه آثار مخرب جنگ برای میراث جهانی تهدید محسوب میشوند. از آنجا که ایران در فهرست ١٠ کشور نخست دنیا از نظر میزان وقوع بلایای طبیعی جای دارد تشکیل کمیته سپر آبی در کشور اهمیتی قابل توجه مییابد.