گردشبان (gardeshban.ir) : ایران کشوری گرموخشک است و برای همین تا دلتان بخواهد دشتهای کویری را میتوان در گوشهوکنار ایران دید؛ کویرهایی که بهترین مکان برای سفرهای پاییزیاند و میتوانید با راهرفتن روی رملهای آن سکوت و آرامش را تجربه کنید، البته نباید فراموش کرد که برای سفر به کویر باید با یک راهبلد و با تجهیزات کامل رفت تا دچار مشکل نشد. در این گزارش مشخصات بعضی از کویرها و لوازم و تجهیزاتی که باید برای سفر با خود ببرید، آورده شده است.
ریگزرین؛ در فاصله ۴۰ کیلومتر از شمال بافق در استان یزد، بیابان ریگزرین یا مغستان خودنمایی میکند. این کویر با ارتفاعاتی که از میانش میگذرد، به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شده و شنزارهای ریز و روان آن بهترین تجربه از قدم گذاشتن بر کویر را به ارمغان میآورد. در قسمت شمالی این کویر ارتفاعات حاجیآباد زرین قرار گرفته که جهتی شمال شرقی – جنوب غربی دارند و قسمت جنوب غربی این کویر را گنبدهای نمکی پوشانده است.
ابرقو و خور و بیابانک؛ کویر ابرقو یکی از معروفترین مناطق کویری کشور است. این کویر به شکل دایره بین دو رشته کوه قرار گرفته و به فاصله کمی از آن کویر تاغستان (طاقستان) واقع شده است. بخش عمده شهرستان خور را سرزمینی کویری تشکیل میدهد که جاذبههای منحصربهفردی دارد. در هر نقطه از این کویر تپههای بزرگی از ریگ بهوجود آمده که با وزش باد تغییر شکل میدهد و هر یک نام خاصی دارد، مثل ریگجن، تخت عباسی و….
ابوزیدآباد؛ این کویر در شمال شرقی استان اصفهان قرار دارد و پاییز بهترین فرصت برای سفر به آن است. این کویر علاوه بر زیباییهای یک کویر، شما را با قلعههای تاریخی، شهر زیرزمینی اویی و کاروانسرای صفوی و آبانبار شگفتزده خواهد کرد. قلعههای این کویر از نظر معماری ارزش بسزایی دارد و شهر زیرزمینیاش عنوان قدیمیترین شهر زیرزمینی دنیا را به خود اختصاص داده است.
مصر، در میان کویرهای ایران؛ کویر مصر از همه شناختهشدهتر است و طرفداران خودش را دارد. کویری از توابع استان اصفهان که در ٧٠٠کیلومتری تهران و در میان شنهای روان کویری مرکزی ایران واقع شده است و مورد توجه منجمان است. مصر لقب دریای شنی کویر را به خود اختصاص داده و در مورد نام این روستا روایتهای مختلفی وجود دارد؛ فردی به نام یوسف که از اهالی این روستا بوده، در زمان مواجهه روستا با کمآبی چاه عمیقی حفر کرده و به آب میرسد و از ساکنان میخواهد به احترام حضرت یوسف (ع) و داستان او که در مصر اتفاق افتاد، نام مصر را روی آن بگذارند و مردم هم به احترام او میپذیرند. بهترین زمان سفر به کویر مصر از اواسط پاییز تا اواخر فروردینماه است.
تخت عروس؛ تخت عروس یکی از زیباترین مناطق کویری است که در بالای آن در منظره جنوبی تپههای شن روان، چال سلکنون و روستای مصر قابل رویت است. در منظره شمالی هم تپههای وسیع، شنهای روان، تخت شور و در شمال غربی کوههای دامغان و قله دماوند را در صورت صافبودن هوا و باتلاقهای کویر مرکزی میتوان دید. علت نامگذاری این منطقه به تخت عروس وجود مناظر زیبا بر بالای این تخت است. در فرهنگ کویرنشینان عروس نماد زیبایی و وجاهت است. مردمان حاشیه کویر به مناطق زیبا لقب عروس میدادهاند. نامهایی، چون روستای عروسان در شرق مصر و تخت عروس از جمله این نامگذاریها است.
مرنجاب؛ کویری در نزدیکی تهران. این کویر تنها ٣٠٠کیلومتر با تهران فاصله دارد و پوشش غنی گیاهی و جانوری و همینطور تپههای شنی بلند و آسمان بسیار زیبای آن باعث شده است که این کویر به پرگردشگرترین کویر ایران بدل شود. نامگذاری این کویر به دورانی منسوب شده است که حفر چاه و قنات و رسیدن به آب شیرین کاری دشوار بوده و مرنجاب از عبارت «مرد رنج آب» به وجود آمده است. مرنجاب بهشت آفرودسواران ایران است.
جندق؛ کویر جندق از شمال به کویر بزرگ، از غرب به کویر ریگ جن و رشته کوههای جندق از جنوب به بیابانهای اطراف کویر خور و از شرق به حاشیه جنوبی دشت کویر محدود میشود. این شهر در ۲۶۰ کیلومتری جنوب دامغان است؛ سراسر این ۲۶۰ کیلومتر هم صرف نظر از چند روستای کوچک ابتدای مسیر بیابان و عاری از دستکاری و خرابکاری بشر در طبیعت است.
چوپانان؛ این کویر عنوان مخوفترین کویر ایران را به خود اختصاص داده است. کویری ناشناخته در اصفهان که در اطراف ماسهها قرار گرفته و سفر به این منطقه را سخت کرده است، البته روستایی با همین نام هم در این منطقه وجود دارد؛ اگر چه بعضیها این کویر را با نام ریجن میشناسند. تپههای کویری حاشیهای چوپانان آنچنان ارتفاع گرفته که گویا روستا در عمق درهای قرار گرفته است. خانهها و بادگیرها در هرم گرما همچون سرابی به چشم میآید.
ورزنه؛ در دسترسترین کویر که در استان اصفهان قرار دارد. با رفتن به این کویر منطقهای وسیع و گسترده را میبینید که سراسر پوشیده از ریگزار، ماسههای تمیز و روان و تپههای شنی است. چیزی که این کویر را از دیگر کویرهای ایران متمایز کرده وزش بادهای متفاوتی است که به تپههای ماسهای، شکلهای متفاوتی مثل تپههای ماسهای طولی، هلالی و هرمهای ماسهای داده و چشماندازهایی را بهوجود آورده که نمونههایش در کشور خیلی کم پیدا میشود.
ریگان؛ این کویر مشهور در استان کرمان قرار دارد. کویری که به دلیل ارتفاع رملهایش مشهور شده است. یکی از جذابیتهای این کویر تپههای ماسهای با ارتفاع ٧٥متر است که گفته میشود هم جذابیت تفریحی و هم درمانی دارد. این تپههای متعدد و انبوه در منطقهای به طول ٢٥ کیلومتر و عرض ٤کیلومتر قرار دارند و بسیاری از مسافران در آنها «حمام شن» میگیرند. جنگل «کهور ریگان» این منطقه یکی از بزرگترین رویشگاههای کهور در ایران است و درختان کهنسالش به تثبیت شنهای روان کمک میکند. درخت کهور در کمآبترین فصول هم به حیات خود ادامه میدهد.
ابوغویر؛ منطقهای بیابانی در جنوبیترین قسمت استان ایلام است. دسترسی به کویر ابوغویر از طریق جاده ارتباطی دهلران به اندیمشک، بخش موسیان، دهستان دشت عباس، جاده خاکی روستای ابوغویر امکانپذیر است. پس از گذشتن از زمینهای کشاورزی بخش دشت عباس شهرستان دهلران، کویری بکر در کنار روستای ابوغویر وجود دارد که به کویر ابوغویر معروف است. روستای ابوغویر در فاصله ١٠ کیلومتری روستای چم هندی واقع است.
اینها را فراموش نکنید
قمقمه و قرصهای تصفیهکننده آب، غذاهای مقوی و پرانرژی مانند شکلات، چای کیسهای و قرصهای موادغذایی، غذاهای خشک و نمک خوراکی که از نان شب برایتان واجبتر است، البته یکسری لوازم هم وجود دارند که برای سفر به کویر نباید فراموششان کنید؛
*نقشه منطقه و خطکش
*قطبنما یا جیپیاس
*جعبه دارویی و کمکهای اولیه
*کیف بقا (از جمله لوازم بسیار مهم سفرهای طبیعتگردی است که به زودی به معرفی وسایل آن خواهیم پرداخت)
*کیسه خواب یا پتو برای مواقع اضطراری
*زیرانداز یا حصیر
*عینک آفتابی، چراغقوه یا هد لمپ
*چاقوی بزرگ یا تبر
*چراغ خوراکپزی و سوخت
*کارد، چنگال و قاشق
*در بازکن بطری و کنسرو
*کیسههای پلاستیکی زیپدار جهت بستهبندی و ذخیرهسازی غذا
چی ببریم؟
برای کویر چه بپوشیم؟ شاید این سوال به نظر خندهدار باشد، اما اگر لباس مناسب نپوشید، قطعا آفتاب شدید و گرمای کویر به شما آسیب میزند. بهترین لباس برای کویر لباسهای رنگ روشن، سبک و از جنس پنبه است. نخستین و مهمترین هدف از پوشیدن لباس در سفر به کویر، پوشاندن بدن در مقابل آفتاب، گرما، حشرات، خزندگان و حفظ تعرق معمولی بدن است؛ البته استفاده از کلاه دولایه، روسریهای بزرگ و نخی برای پوشاندن گردن، عینکهای مخصوص کویر، ضدآفتابهای پوستی و کرمهای مخصوص لب را برای محافظت صورت و بدن در برابر نور خورشید فراموش نکنید. این وسیلهها به شما کمک میکند تا بیشتر از بودن در کویر لذت ببرید. فراموش نکنید پاهای شما حساسترین نقطه بدن شماست، چون اگر آسیب بیند یا زخمی شود سفر مختل میشود. کفش مناسب کویرنوردی پوتین است. پوتین پاهای شما را در مقابل نیش مارها و عقربها محافظت میکند و با حمایت از زانوها کمک میکند قدمهای محکمی بردارید، البته توجه داشته باشید که برای پوشیدن پوتین حتما جوراب ضخیمی بپوشید. اگر ساق پایتان نیاز به مراقبت بیشتر دارد از مچبندهای ورزشی استفاده کنید.