چیزهای زیادی برای آموختن در مورد فرهنگ ژاپنی وجود دارد و آشنایی با تمامی این موارد تقریباً غیرممکن است؛ اما این دلیل نمیشود که حداکثر تلاش خود برای انجام این کار نکنید. مقالهی حاضر به بررسی ۸ مورد بسیار مهم میپردازد که آشنایی با آنها پیش از سفر به توکیو ضروری است.
پایتخت پرشور توکیو فرهنگ منحصربهفردی دارد و هنجارهای اجتماعی و قوانین آن مرتباً در حال تکامل هستند. در حالیکه برخی از رسوم سنتی به دلیل ماهیت بینالمللی توکیو بهتدریج در حال کمرنگتر شدن هستند، اما آشنایی با آنها ارزشش را دارد تا هرگز در این شهر در دردسر نیفتید.
بهمانند تمامی شیوههای آداب معاشرت، بهترین کار پیروی از راهنمای خود یا فردی است که شما را به دیگران معرفی میکند. تنها کافی است بدانید که فرد با موقعیت اجتماعی پایینتر اول شروع به تعظیم میکند و این تعظیم در مقابل افراد مسنتر بیشتر اتفاق میافتد. با اینحال، اکثر ژاپنیها، بهخصوص جوانترها، از شما انتظار تعظیم کردن ندارند و به دست دادن با شما اکتفا میکنند. اگر با دوستان خود ملاقات میکنید، برای شروع گفتوگو میتوانید از واژهی اوسو (ossu) به معنی «سلام» یا «چه خبر» استفاده کنید.
وقتیکه یک ژاپنی کار نیکی برای شما انجام داد، مثلاً درب مکانی را برای شما باز نگه داشت، باید از او تشکر کرد یا اینکه به زبان ژاپنی به او گفت: آریگاتو (arigatou). از طرفی دیگر، در مواقعی که موجب رنجش فردی ژاپنی میشوید، باید از کلمهی سومیماسن (sumimasen) استفاده کنید.
ایتاداکیماسو (Itadakimasu) یک اصطلاح مؤدبانه برای گفتن به یکدیگر قبل از شروع غذا است اما این کلمه در هنگام غذا خوردن در بیرون، بهخصوص در میان جمع جوانترها، کاربردی ندارد. با اینحال، میتوان از کلماتی چون گوچیسو (gochisou) یا گوچیسوساما (gochisousama)، به نشانهی تشکر از آشپز پیش از ترک رستوران، استفاده کرد. این کلمات بیشتر در رستورانهایی کاربرد دارند که مشتریان میتوانند مراحل تهیهی غذا را به چشم خود ببینند.
در بسیاری از کشورها رسم است که به خدمهی رستورانها و کارکنان فروشگاهها احترام فراوان گذاشته و به نشانهی تشکر به آنها انعام داده شود. در ژاپن اوضاع کمی متفاوت است. در این کشور نیازی به احترام متقابل به فروشندگان به هنگام ورود به فروشگاه و همچنین تعظیم متقابل در برابر آنها نیست. بهعلاوه نیازی هم نیست به خدمه انعامی داده شود، زیرا قاعدتاً بخشی از صورتحساب شما به دستمزد خدمه اختصاص دارد.
آموختن نحوهی غذا خوردن با چوبهای مخصوص بسیار مفید است؛ بهعلاوه این کار زمان زیادی هم نمیبرد. بسیاری از رستورانهای سنتی ممکن است که هیچ جایگزینی برای این چوبها در کنار ظرف سوپ نداشته باشند و همین امر میتواند خوردن نودلها با چوبهای مخصوص را دشوار کند. هرگز چاپستیکهای خود را در یک رستوران به هم نمالید. این کار رفتار سخیفی در ژاپن محسوب میشود. بهعلاوه، اگر چاپستیکهای یکبارمصرف دریافت کردید، پس از تمام شدن غذا آنها را مجدداً در داخل پاکتی کاغذی گذاشته و در گوشهای قرار دهید.
در هر زمانی که لازم شد، دمپاییهای میهمان را به پا کنید. این دمپاییها برای مکانهایی کاربرد دارند که نمیتوان با کفش وارد آنها شد؛ بنابراین باید کفشها را درآورد و پس از قرار دادن آنها از قسمت نوک در مقابل در، دمپاییها را به پا کرد. ورود به مکانهای مقدس نظیر معابد یا اتاقهای مخصوص مراسم صرف چای با کفش، نوعی بیاحترامی محسوب میشود. در هتلها نیز مرسوم است از یک جفت دمپایی مخصوص در فضای سرویس بهداشتی استفاده کرد؛ بنابراین مطمئن شوید که هرگز این دمپاییها در خارج از محدودهی دستشویی استفاده نمیکنید. اگر وارد خانهی فردی میشوید، همواره مطمئن شوید که در صورت لزوم، کفشهای خود را با دمپاییهای مخصوص تعویض کرده باشید+. هرچند برخی خانوادهها ممکن است تنها از شما بخواهند که کفشهایتان را درآورید و با جوراب وارد خانه شوید.
خودروها در ژاپن از سمت چپ جاده حرکت میکنند و صندلی راننده در سمت راست قرار دارد. علائم راهنمایی و رانندگی به زبانهای ژاپنی و انگلیسی نوشته شدهاند و سرعت خودروها بر اساس کیلومتر محاسبه میشود. گواهینامهی بینالمللی بسیاری از کشورها در ژاپن پذیرفته میشود و دارندگان این گواهینامه مجاز به رانندگی برای حداکثر یک سال در این کشور هستند. خطوط مخصوص دوچرخهسواران تنها در توکیو دیده میشود، بنابراین باید خود را برای به اشتراک گذاشتن فضای حرکت با دیگر وسایل نقلیه آماده کرد.
علائم راهنمایی به زبان انگلیسی بهطور گسترده در همهجا در دسترس نیست و فقط میتوان آنها را در مراکز مهم گردشگری نظیر پارک یویوگی و ایستگاههای مترو مشاهده کرد. بسیاری از مردم ژاپن انگلیسی صحبت نمیکنند یا اینکه از این کار اکراه دارند. بهعلاوه، به سبب جمعیت کثیر خارجیهای مسلط به زبان ژاپنی در شهرهایی چون توکیو، مردم محلی اغلب ترجیح میدهند تا به زبان مادری خود صحبت کنند. با اینحال، دانشجویانی که زبان میخوانند یا افراد حرفهای که از زبان انگلیسی برای کار خود استفاده میکنند، از روبهرو شدن با شما برای تمرین زبان دوم بسیار خوشحال خواهند شد.