گردشبان (gardeshban.ir) : سرای تاریخی باقری ها (Bagheri Historical House)، در محله سرچشمه گرگان واقع شده و از اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی به جا مانده است. این خانه در بافت تاریخی معماری گرگان جزو بناهای شاخصی است که معماری بومی مسکونی گرگان را به خوبی تمثیل می کند.
سرای تاریخی باقری ها در حاشیه جنوبی یکی از معابر اصلی و پر رفت و آمد شهر و در حدفاصل محلات سرچشمه و نعلبندان قرار دارد و به بسیاری از مکان های مهم و قدیمی چون بازار، تکیه نعلبندان، امامزاده نور و تکیه سرچشمه نزدیک است و دسترسی آسان دارد.
از میان تمام خانه های قدیمی گرگان، سرای تاریخی باقری ها از همه وسیع تر و سالم تر است. وسعت این بنا ۱۹۵۰ متر مربع و زیربنای تمام فضاهای پوشیده اش ۱۵۵۵ متر مربع است. سرای تاریخی باقری ها بیش از ۱۵۰ سال قدمت دارد و در بازدید از آن به خوبی می توان این معماری قدیمی را ادراک و احساس کرد.
اگر قصد خرید بلیط هواپیما گرگان داشته باشید، حتما از سرای تاریخی باقری ها بازدید کنید و در فضای دلنشین و باصفایش ساعاتی را سپری کنید. تخت ها و حوض این خانه شما را به حال و هوای دوران گذشته و صمیمیتی که در آن زمان ها وجود داشت، می برد و برای ساعتی هم که باشد شما را از زندگی امروزی دور کرده و احساس خوبی به شما القا می کند. تمام بناهای قدیمی با معماری زیبا و دلنشینشان گویی احساس و روح دارند، زنده هستند و قرار گرفتن در محیط آن ها حس سرزندگی می بخشد. سرای تاریخی باقری ها نیز ازجمله این خانه ها است.
چرا از سرای تاریخی باقری ها بازدید کنیم؟
اگر دوست دارید لحاتی آرام و پر از صلح با دوستان و عزیزانتان سپری کنید یا دوست دارید در سفر به گرگان خستگی راه را از تنتان دور کنید، سرای تاریخی باقری ها مکان بسیار خوبی است. امروزه، سرای تاریخی باقری ها به عنوان کافه رستوران در شهر گرگان فعالیت می کند و با حفظ صفا و صمیمیت محیط و رسیدگی به آن درهایش را به روی مردم گشوده تا آن ها هم بتوانند از زیبایی محیط بهره مند شوند و چنین خانه قدیمی زیبا را به دست فراموشی نسپارند.
در سرای تاریخی باقری ها گربه های زیادی وجود دارند و گربه ای به نام "همایون" وجود دارد که بسیار دوست داشتنی است. اگر عاشق گربه ها هستید، این خانه پر از گربه های دوست داشتنی است. اگر از گربه ها می ترسید، هیچ مشکلی وجود ندارد، زیرا گربه ها کاری به کار شما ندارند و می توانید با خیال آسوده در این خانه وقت بگذرانید. برای خودتان ارزش قائل باشید و خودتان را به صرف چایی در سرای تاریخی باقری ها دعوت کنید. کنار حوض به روی تخت بنشینید و چایتان را در استکان های کمر باریک و ظریف نوش جان کنید.
اطرافتان را تماشا کنید و از صفا و زیبایی سرای تاریخی باقری ها لذت ببرید. چه احساسی بهتر از این!
مراقبان سرای تاریخی باقری ها تمام تلاش خود را می کنند تا با فراهم کردن امکانات خوب و مراقبت مخصوص از خانه، حال و هوای دوران گذشته خانه را به بازدید کنندگان القا کنند. برای این منظور، گلدان های رنگارنگ سفالی در اطراف و کنار حوض چیده اند و چندتایی هم از درخت آویزان کرده اند که به زیبایی محیط چندین برابر می افزایند.
از آن جایی که سرای تاریخی باقری ها با سرای تقوی ها و امامزاده نور و دیگر بافت های تاریخیفاصله کمی دارد، می توانید پس از بازدید از سرای تاریخی باقری ها سری هم به این مکان های دیدنی بزنید. می توانید در فصل تابستان هنگام رفتن به این خانه در گذر از بازار تاریخی نعلبندان مشتی آلو تهیه کرده و با خود به سرای تاریخی باقری ها ببرید و همراه دوستانتان کنار حوض و با همراهی طنین دلنواز آب نوش جان کنید.
تاریخچه سرای تاریخی باقری ها
حاج محمدرضا باقری سازنده اصلی و ساحب سه دنگ از این خانه است و همراه همسران و فرزندان دو برادر کوچکترش به نام های حاج محمدحسین و حاج محمد رحیم باقری در این خانه زندگی می کردند. از سال ۱۲۴۶ در سرای باقری ها که بزرگ ترین خانه تاریخی شمال کشور است، دو پسر و نه دختر از سه ازدواج حاج محمدرضا، چهار دختر و شش پسر از سه ازدواج حاج محمد رحیم و دو پسر و یک دختر از یک ازدواج حاج محمد حسین متولد شدند.
این خانه ۷ حیاط دارد که شامل دو حیاط اندرونی، دو حیاط بیرونی، حیاط مطبخ، حیاط هشتی و حیاط سرطویله هستند و خانه را به ۴ طریق به بیرون مرتبط می کنند. در طی سال ها ازدواج فامیلی باعث شد تا ساختمان ها در این زمین گسترش یابند و با ازدواج برخی از دختران و پسران با خانواده های فلسفوی، تقوی و ... بسیاری از آن ها از خانه خارج شدند.
بدین ترتیب، اولین بافت تاریخی ثبت شده کشور متعلق به خانواده های ثروتمند، اصیل و گسترده شد و همیشه از مهمان وازی و گشاده رویی آن ها به عنوان مهم ترین خصلت هایشان ذکر شده است. همچنین، درهای گشوده و سفره های رنگین این خانواده بسیار پرآوازه بود.
حاج محمدرضا باقری که صاحب بازار بزرگ نعلبندان بود، به دلیل اعتبار و نفوذ بالایش در اقتصاد، در مسائل سیاسی و اجتماعی زمان خود نیز مشارکت جدی داشت. تجارت، پیشه اصلی خاندان باقری ها بود و محصولات پنبه و توتون را با محصولات تجاری روسیه مبادله یا خرید و فروش می کردند.
روایت شده است که اسکناس های روبل پنهان شده باقری ها در صندوق های خانه شان پس از انقلاب کبیر بی ارزش ماند. سازمان میراث فرهنگی این خانه باشکوه را در ۱۶ مهر ۱۳۷۹ خریداری خالی از سکنه کرد و در سال های ۸۴ تا ۹۰دبه مرمت سرای تاریخی باقری ها پرداخت و این مرمت و بازسازی بارها به دلایل متعدد متوقف شد.
در آبان ۱۳۹۵ سازمان میراث فرنگی استان گلستان خانه را به بخش خصوصی و نظارت صندوق احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی تحویل داد و خانه باقری ها پس از مرمت اصولی و بهره برداری به عنوان مجموعه تاریخی، فرهنگی و گردشگری، درهایش را به روی مردم باز کرد و با نام "سرای تاریخی باقری ها" جان گرفت و به حیات برگشت.
کافه و غرفه های سرای تاریخی باقری ها
بخش عمده منوی کافه و غرفه های سرای تاریخی باقری ها را غذاها و نوشیدنی های اصیل ایرانی نظیر چای، گل گاو زبان، میرزاقاسمی، کشک بادمجان، املت و ... تشکیل می دهد. در کنار این غذاها نان اصیل گرگانی به نام "نان قلاچ" سرو می شود و در کنار هر نوشیدنی شیرینی های سوغات و محلی گرگان ازجمله نان خرمایی و پادرازی قرار داده می شوند.
یکی از بخش های جذاب و خاص سرای تاریخی باقری ها غرفه ای است که در آن تصاویری از گرگان قدیم و ساکنان اولیه این خانه نصب گردیده اند. در ساعات مشخصی از روز در این غرفه یک عکاس باذوق و هنرمند همراه چند لباس خوش رنگ و زیبای محلی از مهمانان عکاسی می کند و لحظات شیرین آن ها را در قالب عکس برایشان ثبت می نماید.
در یکی از غرفه های سرای تاریخی باقری ها نیز، لیوان ها و انگشترها به نمایش گذاشته شده اند. در غرفه ای دیگر سوغاتی زیبای گرگان و استان گلستان به فروش می رسند. برخی غرفه های دیگر نیز در ساعات و زمان های مخصوص فعالیت می کنندو بسیار زیبا هستند.
در نزدیکی سرای تاریخی باقری ها چه جاذبه های دیگری وجود دارند؟
امامزاده نور: ۱۱۰ متر
موزه صنایع دستی گرگان: ۲۸۰ متر
مدرسه تقوی: ۴۵۰ متر
کاخ موزه گرگان: ۱ کیلومتر
موزه باستان شناسی گرگان: ۱.۲ کیلومتر
امامزاده عبدالله: ۱.۴ کیلومتر
تپه قلعه خندان: ۲.۲ کیلومتر
مرکز خرید هیرکان: ۲.۴ کیلومتر
در نزدیکی سرای تاریخی باقری ها چه هتل هایی برای اقامت وجود دارند؟
هتل خیام: ۲۲. متر
هتل بهشت هیرکان: ۱.۸ کیلومتر
هتل معروف: ۲ کیلومتر
هتل شایسته: ۲ کیلومتر
هتل گل نرگس: ۳.۵ کیلومتر
هتل آذین: ۶.۴ کیلومتر
در نزدیکی سرای تاریخی باقری ها چه رستوران ها و غذاخوری هایی وجود دارند؟
رستوران بازار: ۱.۲ کیلومتر
رستوران میخوش: ۱.۲ کیلومتر
رستوران ملل: ۱.۷ کیلومتر
رستوران وصال: ۲.۲ کیلومتر
رستوران عمارت: ۲.۶ کیلومتر
رستوران هلال: ۲.۸ کیلومتر