کمتر فرهنگ اروپایی است که به اندازهی فرهنگ فرانسوی مورد تحسین قرار گیرد. فرانسه دارای فرهنگ پیچیدهای است که حوزههای زیادی به آن متصل هستند؛ از ارادت فرهنگ این کشور به هنر گرفته تا گرایش به جنگ و هویت ملی. اگر میخواهید از پیچیدگیها و راز و رمزهای فرهنگ فرانسوی سر در بیاورید، این ۱۱ کتاب را حتما بخوانید. کتابهایی که در این مقاله معرفی میکنیم سرنخهای مهمی از این کشور به شما خواهند داد که قطعا در تور فرانسه به کارتان خواهد آمد.
بینوایان اثر ویکتور هوگو (Victor Hugo)، بهعنوان یکی از بهترین رمانهای قرن نوزدهم میلادی شناخته میشود. هوگو این کتاب را به منظور ترویج اصلاحاتی در جامعه فرانسه و رویارویی با نابرابری در جمهوریهای اروپایی نوشت. کتاب بینوایان نهتنها معضلات فرانسه در زمینهی رفاه اجتماعی را بیان میکند، بلکه همان غرور ملی را میسازد که فرانسه امروزه به آن شهرت دارد؛ انقلابیونی که با شعار «آزادی، برابری، برادری» حاضرند در راه ایدئولوژی خود کشته شوند. در سال ۲۰۱۲ فیلم موزیکال بینوایان با اقتباس از این اثر ساخته شد.
فرانسویها چگونه میتوانند کمتر از همه کار کنند، بیشتر سفر بروند و در عین حال یکی از برترین تولیدکنندههای اقتصاد جهانی باشند؟ آنها چگونه میتوانند با داشتن یک رژیم غذایی غنی آمار بیماریهای قلبی کمتری نسبت به آمریکا داشته باشند؟ کتاب شصت میلیون فرانسوی نمیتوانند اشتباه کنند اثر ژان بنوآ نادو (Jean-Benoît Nadeau)، هم برای دوستداران فرانسه نوشته شده است، هم برای افرادی که علاقهای به این کشور ندارند. این افراد با خواندن این کتاب متوجه خواهند شد که فرانسه چگونه به موقعیت کنونی خود رسیده است.
کتاب دارای ۳ بخش است. در این بخشها میخوانید که چگونه تاریخ فرانسه ( بهویژه جنگ جهانی دوم و نبرد الجزایر) فرهنگ کنونی این کشور را شکل دادند. همچنین میخوانید که چگونه ماشینِ آموزش و سیاست فرانسه هنوز در حال شکل دادن فرهنگ فرانسوی هستند و از این نقطه به بعد چگونه شخصیت یک فرانسوی تکامل مییابد.
مدتهای طولانی است که اشعار فرانسوی نماد احساسات و علاقهی شدید هستند. اما مجموعه شعر گلهای رنج به دلیل دارا بودن تصاویر و محتوای عاشقانه و فریبنده و اغلب ترسناک موجب اعتراضهایی در سراسر جامعه شد. شارل بودلر (Charles Baudelaire) در زمان سلطنت امپراطوری دوم به دلیل تعرض به اخلاق عمومی و نشر مضامینی چون فساد و اِروتیسم تحت پیگرد قانونی قرار گرفت.
جالب است بدانید که ۶ شعر از این مجموعه تا سال ۱۹۴۹ همچنان ممنوع بود. با این حال بودلر مرزهای هنر و بیان را دوباره شکل داد. به گفتهی ویکتور هوگو، بودلر هیجان تازهای در ادبیات بهوجود آورد و تاثیر آن روی همنسلهای وی و نسلهای بعد بهخوبی دیده میشود.
دیوید لوبوویتز (David Lebovitz) سرآشپز و نویسندهی معروف آمریکایی زندگینامه و کتاب آشپزی خود را در قالب یک کتاب به چاپ رسانده است. او در این کتاب چگونگی تبدیل شدنش به یک پاریسی را بیان میکند. علت این مهاجرت هرچه بود، دیوید لوبوویتز را وادار کرد با داشتن یک کارنامهی درخشان از زندگی حرفهایش در آمریکا، به قصد دنبال کردن آرزوهایش به فرانسه برود.
وی در این کشور تلاش کرد علاقه به آداب و رسوم فرانسوی را جایگزین سردرگمیهایی کند که رفتارهای اجتماعی و پیچیدگیهای فرهنگی این کشور برایش ایجاد کرده بودند. در این کتاب میتوانید از انواع رسپیها که با حکایتهای طنزآمیز و اغلب کنایه تلفیق شدهاند لذت ببرید.
یکی از اولین افرادی که مردم فرانسه را به دلیل برتری طلبیشان مورد تمسخر قرار داد، مولیِر (Molière) نمایشنامهنویس معروف فرانسوی بود. مردمگریز یک کمدی با کاراکترهای پویا است که گرفتار نقایص ریاکارانه میشوند و یکی از بهترین آثار مولیِر بهشمار میرود. باتوجه به اینکه دولت فرانسه اولین آثار مولیِر را ممنوع اعلام کرد، تمسخر اشراف فرانسوی و رفتارهای اصیل آنها در این کتاب یک حرکت گستاخانه محسوب میشد؛ اما این اثر در نهایت با استقبال زیادی روبهرو شد. سخنان هجوآمیز این کتاب فرانسه را در حالیکه در راس فرهنگهای جهان دیده میشد، به تصویر میکشد.
دروس فرانسوی از تجربیات خود نویسنده برای شکل دادن روایت کتاب استفاده میکند. در این کتاب ماجرا و تجربیات شخصی آلیس کاپلان (Alice Kaplan) را بهعنوان یک زبانآموز و تلاشهایش برای همرنگ شدن با کشورهای فرانسوی زبان خواهید خواند. کاپلان بهعنوان زنی دو زبانه با پیشینهی یهودی، با سیستم فرهنگی و سیاسی فرانسه روبهرو میشود و راه خود را به محیط آکادمیک باز میکند. وی در این کتاب روایتی صادقانه از رشد فردی و هویت فرهنگی خود بیان میکند که علاقمندان به زبان فرانسه نمیخواهند آن را از دست بدهند.
الکساندر دوما (Alexandre Dumas) یکی از معروف ترین نویسندههای فرانسوی بهشمار میرود. ادبیات دوما در میان مخاطبان بسیار محبوب است. بهعلاوه، مضامینی چون عدالت و قضاوت که در آثار وی بهچشم میخورد برای ساخت بسیاری از فیلمهای تلوزیونی ایدهآل است. کنت مونت کریستو سطوح مختلف جامعهی فرانسه، تاثیرات مذهبی بر روی فرهنگ این کشور و اهمیت عزت و افتخار فرانسه را بررسی میکند. داستان جذاب و پیچیدهی کنت مونت کریستو موجب شده است که بعد از گذشت ۱۷۰ سال همچنان پرطرفدار باقی مانده بماند.
شاید بهترین روش برای درک بیشتر شخصیت فرانسویها این است که نگاهی به کودکی آنها بیاندازیم. کتاب تربیت کودک مسائل مربوط به والدین در قرن بیستویکم را بررسی میکند؛ زمانیکه یک روزنامهنگار آمریکایی در فرانسه فرزند خود را به دنیا میآورد و با پیچیدگیهای تربیت فرزند خود در یک فرهنگ بیگانه روبهرو میشود.
پاملا دراکِرمَن (Pamela Druckerman) متوجه میشود که کودکان فرانسوی شبها زودتر به خواب میروند و غذاهای متعادلی میخورند. این موضوع باعث میشود مادران فرانسوی استقلال بیشتری داشته باشند. بخشی از این کتاب بهصورت شرححال نوشته شده است و بخشی از آن به بحث مردمشناسی میپردازد. این کتاب بحثبرانگیز محاسن فلسفهی تربیت کودک در فرانسه را در یک قالب جذاب بیان میکند و حتی خوانندگان بدون فرزند را جذب میکند.
زندگی من در فرانسه شرححال زنی است که باعث شد غذاهای فرانسوی در دسترس عموم قرار بگیرند و انقلابی در آشپزی بهوجود آورد. جولیا چایلد (Julia Child) بهعنوان جادوگر دنیای آشپزی و یک شخصیت محبوب تلویزیونی شناخته میشود. اما جالب است بدانید که وی تا ۳۷ سالگی آشپزی را شروع نکرده بود. جولیا چایلد برای موفقیت در هدفش در کشورهای خارجی تلاش کرد و آشپزی فرانسوی را آموخت. وی با شکستها و پیروزیها کنار آمد و آنچه را که آموخت برای عموم منتشر کرد. شرححال جولیا چایلد در حقیقت نوعی قدردانی نسبت به کشور فرانسه برای محبت و تاثیری است که روی شهرت او گذاشته است.
جشن بیکران مجموعه یادداشتهای ارنست همینگوی (Ernest Hemingway) از دوران زندگیاش در پاریس در دههی ۱۹۲۰ است. این یادداشتها پس از مرگ وی در قالب یک کتاب منتشر شد تا خوانندگان را با زندگی رمانتیکترین نسل هنرمندان پاریسی بیشتر آشنا شوند. در بهبههی جنبش سورئال و تحولات سیاسی در اروپا، همینگوی از زندگی در کنار نامهای ماندگاری چون اِف. اسکات فیتزجرالد، گِرترود استاین و جیمز جویس سخن میگوید. در این کتاب پاریس دقیقا بهگونهای که همینگوی آن را به یاد میآورد توصیف میشود؛ یک بهشت هنری و یک جشن بیکران.