gardeshban.ir

سد تنگ آسیاب هخامنشی مستندنگاری و حفاظت می‌شود

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید از ضرورت حفاظت و مستند نگاری این مجموعه آثار باستانی ارزشمند در دامنه شمالی کوه مهر، تأکید و از پیگیری‌های مربوط به فرآیند تعریف این پروژه با همراهی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری وصنایع دستی استان فارس و معاونت میراث‌فرهنگی کشور و پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری کشور خبر داد.
کد خبر: ۳۵۶۲۴
تاریخ انتشار : دوشنبه ۲۲ دی ۱۳۹۹-1399 October 22
گردشبان (gardeshban.ir) :
به‌نقل از روابط اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس، حمید فدایی امروز ۲۲ دی‌ماه ۱۳۹۹ اظهار کرد: «موضوع آب و مدیریت منابع آبی از دوران باستان تاکنون از مهم‌ترین دغدغه‌های انسان بوده و به همین دلیل شاهد مهندسی دقیقی دراین‌باره در دوره‌های مختلف تاریخی ازجمله در دوران عیلام، هخامنشی و به‌ویژه در دوره ساسانی هستیم.»

او ادامه داد: «اطلاعات تاریخی ما از دوره هخامنشی و به‌ویژه در مناطق اصلی و پایتختی این امپراتوری بزرگ همچون پارسه و پاسارگاد نشان از فراهم شدن زیرساخت‌های قبل یا به‌موازات بنیان نهاده شدن شهرها بوده است؛ به‌ویژه نوآوری‌های دولت هخامنشی در این زمینه بسیار ریشه‌ای و حیاتی بوده است و ایجاد و مدیریت شبکه گسترده آب‌رسانی در مراکز مهمی همچون پاسارگاد و پارسه نتیجه رویکرد دولت هخامنشی به این موضوع بوده است.»

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید افزود: «بررسی‌های این مناطق تاکنون به شناسایی سامانه‌های مختلف آبی شامل تعداد زیادی سد، بند، استخر و کانال‌ها و آبراهه‌ها در محدوده دشت مرودشت، دشت مرغاب، دشت پاسارگاد، دشت خرم‌بید، دشت سرپنیران، دشت کمین و منطقه ارسنجان انجامیده است.»

فدایی اضافه کرد: «این بررسی‌ها و مطالعات بخشی از پروژه بزرگی است که از سوی دو پایگاه میراث جهانی پاسارگاد و تخت جمشید به انجام می‌رسد و با مراحلی همچون مستند نگاری سازه‌های آبی، انجام مطالعات فنی و تاریخی بر روی سازه‌های آبی همراه شده و ازاین‌رو معرفی بهتر سازه‌ها و به انجام رساندن وضعیت حفاظتی آن‌ها را در برنامه دارد و در حال حاضر نیز بند یا سد تنگ آسیاب از سازه‌های آبی و تاریخی دوران هخامنشی به‌عنوان بخشی از زنجیره مهندسی این دوره، در برنامه مستند نگاری و مطالعه قرار دارد.»

او با تأکید بر ضرورت همکاری جامعه محلی در این فرآیند، افزود: «اگرچه دخل و تصرف در عرصه و حریم این سد تاریخی طی چند دهه گذشته آسیب‌هایی را به پیکره این اثر ارزشمند تاریخی وارد آورده است اما با برنامه‌ریزی‌های در حال انجام و همکاری جامعه محلی امیدوار به حفاظت بهتر از این سد تاریخی هستیم؛ نصب تابلوی راهنما، حذف گام‌به‌گام مداخلات محیطی در منظر تاریخی سد و ازجمله پاک‌سازی ساختمان‌های جدید و متروکه‌ای که طی سالیان گذشته در مجاورت سد ساخته‌شده‌اند، تعطیلی و یا انتقال کارگاه‌ها و فعالیت‌های معادن سنگ به فاصله‌ای دورتر از منظر تاریخی سد از جمله مواردی است که در بازدیدهای اخیر از سوی جامعه محلی موردپذیرش قرار گرفت و دراین‌باره قول مساعدت داده شد.»

فدایی گفت: «در همین ارتباط موضوع مستند نگاری و نقشه‌برداری محوطه سد نیز با روش‌های زمینی و استفاده از پهپاد از جمله برنامه‌های مهمی است که توسط متخصصین پایگاه‌های پاسارگاد و تخت جمشید انجام خواهد شد.»

افشین ابراهیمی، مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد در ادامه سد تنگ آسیاب را یکی از سازه‌های آبی تاریخی از دوران هخامنشی با پلان قوسی دانست و دراین‌باره گفت: «در مرز میان شهرستان ارسنجان و شهرستان مرودشت در دهانه تنگ کوهستانی نیز تنگ آسیاب جای گرفته است.»

او گفت: «این بند از گونه بندهای خاکی با هسته رسی و پوسته لاشه است که در هنگام آبادانی نزدیک به ۲۸۰ متر طول، پهنای ۴۵ متر و بلندای ۷ متر بوده است.»

ابراهیمی افزود: «از ویژگی‌های این بند، پلان کمانی آن است که نمونه‌ای منحصربه‌فرد از بندهای هخامنشی به شمار می‌آید و تاکنون همانند آن شناسایی نشده است.»

حمیدرضا کرمی، کارشناس مسئول باستان‌شناسی پایگاه میراث جهانی پاسارگاد این بند را به همراه دیگر سازه‌های آبی ساخته‌شده در ناحیه پاسارگاد و تخت جمشید به‌عنوان دو مرکز مهم هخامنشی دانست و بیان کرد: «این بند باستانی، بخشی از برنامه‌های عمرانی و زیرساخت حکومتی بوده است که مهم‌ترین کارکرد آن کنترل سیلاب‌های فصلی و ذخیره‌سازی آب برای ماه‌های گرم سال بوده است که آب ذخیره‌شده در دریاچه بند سبب رونق کشاورزی و باغداری و رفاه زندگی عمومی ساکنان دشت توابع می‌شده است.»

او گفت: «آب‌بند تنگ آسیاب از سیلاب‌های فصلی و چشمه‌سارهای بالادست که زمانی جاری بوده فراهم می‌شده است.»

کرمی اضافه کرد: «شوربختانه آسیب زیادی به این بند درگذشته واردشده و بخش‌هایی از آن تخریب‌شده است ولی بااین‌وجود این بند تاریخی در برنامه جامع پژوهشی و حفاظتی سازه‌های آبی ناحیه پاسارگاد و تخت جمشید قرارگرفته است و امیدواریم جدای از انجام پژوهش‌ها و مطالعات باستان‌شناسی و دیگر مطالعات و علوم وابسته به سازه‌های آبی و مدیریت منابع آب تاریخی، حفاظت اضطراری و ساماندهی پیکره سد و بخشی از محیط پیرامون آن نیز به هرچه زودتر انجام شود.»

کرمی گفت: «در کنار این بند، یک آسیاب منحصربه‌فرد نیز در نزدیکی بند وجود دارد که ساختمان آن دارای پلان و نقشه زیبا و ویژه‌ای به‌صورت دوقلو است و به نسبت سالم باقی‌مانده است اما نیاز به حفاظت اضطراری و ساماندهی دارد.»


برچسب ها:
گردشبان سد تنگ آسیاب هخامنشی مجموعه آثار باستانی تخت جمشید کوه مهر دیده بان گردشگری ایران
بازدید از صفحه اول ارسال به دوستان نسخه چاپی خبرنامه
لینک کپی شد
گزارش خطا
پنجره
ارسال نظر
گردشگری به روایت تصویر
نگاه دوم
یادداشت
مناطق آزاد
داغ
پربازدیدها
آخرین اخبار