به نقل از روابط عمومی ستاد بازسازی عتبات عالیات، طرح بزرگ توسعه حرم امام علی (ع) به نام صحن و شبستانِ حضرت زهرا (س) هماکنون با همت ۳۵۰ کارگر، استادکار و مهندس ایرانی و با رعایت پروتکلهای بهداشتی در حال تکمیل است.
پایان طرح نورپردازی و روشنایی محوطه بیرونی، نصب شیشههای ضدگلوله و جانپناه، نصب هندریلها و شیشههای داخلی طبقه همکف و پایان فعالیتهای معماری مربوط به سردر شمالی طرح که یکی از ورودیهای اصلی صحن و شبستان حضرت زهرا (س) محسوب میشود، بخشی از اقدامات صورتگرفته از زمان بازگشایی کارگاه این طرح در دوران کرونا است.
در این دوران کار ساخت چهار حوض از مجموع ۱۰ حوض و آبنمای پیشبینیشده در این طرح بزرگ به پایان رسیده که زیبایی خاصی به آن بخشیده است.
هماکنون عوامل اجرایی ستاد بازسازی عتبات عالیات مشغول انجام خردهکاریهای مربوط به سنگکاری، کاشیکاریها، گچبریها، آئینهکاریها، درودگریها، نصب درها و پنجرهها، نماکاری و نیز لوسترها هستند.
بنا به گزارش ستاد بازسازی عتبات عالیات، این طرح بزرگ که به تعبیر شهید حاج قاسم سلیمانی، بنیانگذار این ستاد جلوه معماریِ «اتصال نام امیرمومنان (ع) به فاطمه زهرا(س)» بوده و ماندگارترین اثر عمرانی، فرهنگی و مذهبی جمهوری اسلامی ایران در عتبات مقدس است، هماکنون بیش از ۹۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
چند شاخص عمرانی و مذهبی سبب شده تا طرح توسعه حرم امام علی (ع) به عنوان پروژهای منحصر بهفرد در جهان اسلام مطرح شود؛ نخستین ویژگی این طرح، ارتقای سطح خدمات رفاهی و زیارتی است. پیشبینی و اجرای فضاهای مختلف برای برپایی مراسم و مناسک و حتی اسکان چندین هزار نفری زائران در ایامی مانند اربعین فضای معنوی مناسبی را برای محبان اهل بیت (ع) فراهم کرده است. در کنار این فضاهای معنوی، چندین سرویس بهداشتی و حمام نیز برای رفاه زائران ساخته شده است که هموطنانی که در اربعینهای گذشته به نجف اشرف مشرف شده بودند، از این خدمات استفاده کردهاند.
ویژگی دوم صحن حضرت زهرا (س)، ابعاد آن است. حرم امام علی (ع) معروف به حرم عتیق حدود ۲۰۰ سال به شکل کنونی، یعنی بدون هچ توسعهای مانده بود. با اجرای این طرح، حرم بیش از ۲۰ برابر گسترش یافت.
نامگذاری ویژه طرح توسعه حرم مطهر علوی به نام صحن و شبستان حضرت زهرا (س) شاخص سوم آن است که به تعبیر شهید حاج قاسم سلیمانی، سبب اتصال و احیای نام مبارک حضرت فاطمه (س) در جوار حرم مطهر علوی شده است تا یادمانی از بانوی مظلوم و بینشان مدینه باشد.
تحقق منویات رهبر معظم انقلاب در خصوص شعار سالهای اخیر، ویژگی سوم این طرح است. کمکهای اهداشده مردم و نذر خیران در سالهای اجرای این طرح، از کشور خارج نشده بلکه برای خرید بهترین مصالح با کمترین هزینه از داخل ایران استفاده شده است. به این ترتیب، برکت نذورات مردم دوباره به چرخه اقتصاد کشور برگردانده شد.
صحن حضرت زهرا (س) با زیربنایی در حدود ۲۲۰ هزار متر مربع یکی از مهمترین بخشهای توسعه و ساماندهی فضای حرم امام علی (ع) به شمار میآید، ساختمان پروژه شامل چهار طبقه و دارای چندین رواق بزرگ است. علاوه بر این، فضاهای روباز و سبز نیز در این طرح در نظر گرفته شده است.
این طرح در ضلع غربی حرم مطهر در حال اجراست و تا آرامگاه صافی صفا و مقام امام زین العابدین (ع) امتداد دارد. اما برخی فضاهای غیرزیارتی در این پروژه به این شرح است: ساختمان موزه به منظور نگهداری و نمایش آثار تاریخی و عتیقههای موجود در خزینه حرم مطهر، ساختمان بخشهای اداری، کتابخانه آستان با ظرفیت یک میلیون کتاب و مجهز به کارگاه ترمیم نسخ خطی و یک شبستان بزرگ به منظور برگزاری دروس حوزوی و سخنرانیهای دینی در نظر گرفته شده است.
مهمترین بخش این پروژه فضای عبادتی و زیارتی آن بوده که ۵۰ درصد از کل مساحت را تشکیل میدهد. فضای عبادتی و زیارتی شامل یک مصلای بزرگ است و تمام خدمات رفاهی از قبیل مهمانسرای زائران و سرویس بهداشتی و غذاخوری خادمان حرم در آن در نظر گرفته شده است.
تمام بخشهای پروژه صحن حضرت زهرا (س) بر اساس ویژگیهای معماری ایرانی اسلامی طراحی شده و به منظور رفاه زائر در این عمارت اسلامی از بهکارگیری تجهیزات امروزی از قبیل پله برقی و آسانسور و سیستم پیشرفته تهویه مطبوع غفلت نشده است.
ساختمان موزه که در پشت فضاهای عبادتی و زیارتی واقع است بر زمینی به مساحت سههزار مترمربع و در سه طبقه در حال احداث است.
مقابل موزه ساختمان بخشهای اداری و کتابخانه آستان واقع است که با مساحتی متساوی با موزه شامل پنج طبقه خواهد بود.
طبقه زیرین پروژه به پارکینگ اختصاص داده شده و در خیابان واقع بین ورودی صحن فاطمه و آرامگاه صافی صفا تونل بزرگی به منظور تردد خودروها احداث شده که به مراحل پایانی نزدیک میشود.
طبق اعلام ستاد بازسازی عتبات عالیات کشور، پروژه صحن حضرت زهرا در حرم امام علی (ع) قرار بود تا پایان سال ۹۸ تکمیل شود که شیوع ویروس کرونا آن را به تعویق انداخت.