گردشبان (gardeshban.ir) : دنا و کهگیلویه و بویراحمد کوهستانی ترین منطقه ایران است که حدود سهچهارم آن را کوهها و ناهمواریها فرا گرفته است.
منطقه حفاظت شده دنا یکی از غنیترین مناطق زیستی از لحاظ تنوع گیاهی و جانوری در ایران و دنیاست که در سال2010 از سوی سازمان یونسکو به عنوان دهمین ذخیرهگاه بیوسفری ایران و پانصد و پنجاهمین ذخیرهگاه دنیا به ثبت رسید.
پیش از ثبت دنا در کهگیلویه و بویراحمد، 9 ذخیرهگاه پارکهای ملی ارومیه، گلستان، کویر، مناطق حفاظت شده ارسباران در آذربایجان شرقی، توران در استان فارس، گنو و حرا در هرمزگان، ارژن و پریشان در استان فارس و پناهگاه حیات وحش میانکاله استان مازندران 34 سال پیش در فهرست ذخیرگاههای زیست کره ایران در یونسکو ثبت شده بودند.
منطقه حفاظت شده دنا یکی از غنیترین مناطق زیستی از لحاظ تنوع گیاهی و جانوری در ایران و دنیاست
شکار و صید بیرویه، افزایش جمعیت جنگلنشین و حاشیهنشین منطقه، احداث جادههای متعدد و خطوط انتقال گاز از داخل جنگل، تغییر کاربری اراضی جنگلی و مرتعی به زراعی و شهری و روستایی، قطع بیرویه درختان برای مصارف سوختی، چرای دام و برداشت بیش از حد گیاهان دارویی و خوراکی، آفات و بیماریهای گیاهی، تخلیه فاضلاب به داخل رودخانهها، استفاده بیش از حد از سموم ارگانوکلره و فلزات سنگین در مزارع از مهمترین تهدیدات تنوع زیستی منطقه حفاظت شده و ذخیرهگاه زیستکره دنا محسوب میشود.
اما قدر دنا، این کوه پر صلابت و استوار و خاک پرگوهر که گذشتگان آن را مظهر پاکی و روشنایی و جاودانگی پاک سرشتان میدانستند، با این طبیعت بکر و این سفره پربرکت که برای مردمان جنوب پهن کرده، هنوز آن طور که شایسته است دانسته نشده و گاهی فعالیتهای توسعهای غیرکارشناسی، آتشسوزی جنگلها، چرای بیرویه دام، توسعه اراضی زراعی و بهرهبرداری بیرویه از محصولات جنگلها و مراتع، این نعمت بزرگ خدادادی را تهدید میکنند و بر پیکر زخم خورده دنا نمک پاشیدهاند.
با این حال، دنا یادگار هزارههای دیرین این سرزمین ـ که بلوطهای هزار سالهاش با مردمان این دیار پیوندی دیرینه دارد ـ نیازمند دستانی است که بر خاکش چنگ نزنند و به آتش نکشندش.