گردشبان (gardeshban.ir) : فروشگاههای معاف از پرداخت مالیات، مراکز خردهفروشی هستند که کالاهای آنها از پرداخت برخی از مالیاتها و عوارض محلی یا ملی بهشرط فروش کالا به مسافرانی که این موارد را از کشور خارج کنند، معاف هستند و این صنعت، یکی از عوامل اصلی در اقتصاد جهان است.
طبق شورای جهانی این صنعت (DFWC) تخمین زده میشود که صنعت خردهفروشی بدون عوارض و مسافرت، سالانه حدود ۶۸ میلیارد دلار درآمد و ۶۵۰ هزار شغل ایجاد و ۳۵ میلیارد دلار به تولید ناخالص داخلی جهانی (GDP) کمک کنند.
فرودگاه، محبوبترین کانال صنعت خردهفروشی بدون عوارض و مسافرت در سطح جهانی است. خردهفروشی بدون عوارض و مسافرت بیشترین کمککننده به درآمد غیر هوایی است و بهطور متوسط حدود ۴۰ درصد از درآمد غیر هوایی فرودگاه را شامل میشود.
علاوه بر این، بندرها، فروشگاههای بدون عوارض در مرزها، کشتیهای مسافربری در آبهای بینالمللی و خطوط هوایی در پروازهای بینالمللی و همچنین فروشگاههای بدون عوارض در شهرها که مسافران به قصد خرید از آنها، سفر میکنند، برخی از کانالهای خردهفروشی بدون عوارض و مسافرت معروف هستند.
بهطورکلی، صنعت خردهفروشی بدون عوارض و مسافرت بر اساس محصولات (عطر و لوازمآرایشی، الکل، تنباکو، وسایل الکترونیکی، کالاهای لوکس، مواد غذایی و شیرینی و محصولات دیگر)، کانالهای توزیع (فرودگاهها، خطوط هوایی، سفرهای دریایی) و مناطق جغرافیایی تقسیمبندی میشود.
در سال ۲۰۱۸، بر اساس آمار موسسه تحقیقاتی Generation Research، بخش عطر و لوازمآرایشی از دسته محصولات غالب در فروش این صنعت بوده که درآمد ۳۱.۵ میلیارد دلاری کسب کرده است و فرودگاه در این صنعت ۴۱.۷ میلیارد دلار درآمد جهانی ایجاد کرد. در سال ۲۰۱۷ بزرگترین بازار ازنظر درآمد آسیا و اقیانوسیه بود که حدود ۴۵ درصد از درآمد جهانی را به خود اختصاص داد و در سال ۲۰۱۸، این منطقه با ۳۸.۸ میلیارد دلار، رشد ۲۳.۳ درصدی داشته است.
در سال ۲۰۲۰ شیوع بیماری کووید- ۱۹ به بخش گردشگری جهانی خسارات بسیاری وارد کرده است. بسیاری از کشورها سفر را متوقف کردند و بسیاری از فرودگاهها در ماههای ابتدایی سال شاهد کاهش تعداد مسافران بینالمللی (حدود ۹۰ درصد) بوده است، در نتیجه، پیامدهای آن با کاهش قابلتوجهی در صنعت خردهفروشی بدون عوارض و مسافرت همراه شد.
در سهماهه اول سال ۲۰۲۰، بر اساس نظرسنجی DFWC میزان ۲۱ درصد از مراجعهکنندگان از گشتوگذار در فروشگاههای فرودگاهها اجتناب میکردند و ۷۹ درصد از مسافران به علت شیوع بیماری کووید- ۱۹ در هنگام بازدید از فروشگاهها خریدی نداشتند. درحالیکه در سال ۲۰۱۹ بازار صنعت خردهفروشی بدون عوارض و مسافرت ۷۴.۳۱ میلیارد دلار ارزیابیشده بود اما در سال ۲۰۲۰ تنها ۳۳.۴۳ میلیارد دلار بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۵ درصد کاهش داشت.
اپراتورهای خردهفروشی بدون عوارض و مسافرت و برندهای عمده خردهفروشی در جهان نیز تحت تاثیر قرار گرفتند. خردهفروشی مسافرتی لاگاردر (Lagardèr) از کاهش ۵۵ درصدی فروش خبر داد، دافری (Dufry، شرکت خردهفروشی مستقر در سوئیس) نیز با کاهش فروش ۶۱ درصدی مواجه شد و در سراسر جهان برخی مجبور به تعطیلی مراکز فروش خود شدند. همچنین فروش برندهای زیبایی مانند L'Oreal، SK-II و غیره نیز به دلیل آسیب و عوارض در فرودگاهها با کاهش ۲۰ درصدی مواجه شدند.
محققان اظهار کردند: برای سازگاری نیاز به تغییر است. بیماری کووید- ۱۹ به اپراتورهای خردهفروشی بدون عوارض و مسافرت و همچنین کانالهای توزیع، مانند فرودگاهها آسیب وارد کرده است.
برخی از فرودگاههای بزرگ جهان مانند هیترو در انگلستان، بریزبن در استرالیا و چانگی در سنگاپور، برای راحتی و ایمنی مسافران، به کانالهای بازاریابی تجارت الکترونیکی روی آوردهاند. همچنین فرودگاهها ابتکاراتی را آغاز کردهاند و هنگام ورود به فرودگاه به مسافران امکان رزرو و اخذ محصولات را میدهند. در برخی از فروشگاههای فرودگاهها، فناوری بدون لمس، واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) نیز استفاده شده است و به مسافران اجازه میدهند قبل از خرید محصول را امتحان کنند.
بر اساس پیشبینیهای سایت ResearcharchandMarkets، تا سال ۲۰۲۸ بازار خردهفروشی سفر در صورت رشد محافظهکارانه، به ۴۶.۱۱ میلیارد دلار خواهد رسید.
تلاش سهامداران برای پاسخگویی به محدودیتها و مقررات سفر بین کشورها بهتدریج کاهشیافته است که شرایط مطلوبی برای کمک به خردهفروشی بدون عوارض و مسافرت ایجاد خواهد کرد تا بهتدریج جهت مناسبی در آینده پیدا کنند. تلاش همه ذینفعان برای کمک به صنعت خردهفروشی بدون عوارض و مسافرت در پاسخگویی به کاهش تدریجی محدودیتهای سفر در جهان ایجاد شرایط مساعد است که بهتدریج در آینده بهبود خواهد یافت.