شهر مشهد در استان خراسان رضوی از پر ترددترین شهرهای ایران است و در طول سال گردشگران زیادی برای بازدید از این شهر به شمال شرقی ایران سفر میکنند. بسیاری از مسافران در سفر به این شهر برای بازدید از جاهای دیدنی مشهد به نقاط مختلف این شهر میروند؛ اما دیدنیهای طبیعی و تاریخی برجستهای اطراف مشهد وجود دارند که شاید کمتر شناخته شده باشند.
اگر قصد سفر به مشهد را دارید یا ساکن این شهر هستید با ما همراه شوید تا شما را با دیدنیهای اطراف مشهد در فصلهای مختلف آشنا کنیم. گرچه میتوانید با توجه به علاقهمندی خود در زمانهای مختلف از این جاذبهها دیدن کنید، ما در این مقاله با توجه به ویژگیهای هر منطقه، بهترین زمان برای بازدید از دیدنیهای اطراف مشهد را عنوان کردهایم. در هر قسمت بهترتیب از نزدیکترین جاذبهها تا مسافتهای دورتر پیش رفتهایم و فاصلههای عنوان شده تا حدود مرکز شهر مشهد در نظر گرفته شدهاند.
دیدنیهای اطراف مشهد جاذبههایی طبیعی، تاریخی و مذهبی هستند که در سفر به شهر مشهد میتوانید به این دیدنیها سری بزنید و تجربهای جدید از سفر به خراسان رضوی به دست آورید. در اطراف مشهد روستاها، کوهها، درهها و مناطق ییلاقی خوش آب و هوایی وجود دارند که در فصلهای مختلف سال برای بازدید مناسب هستند. بعضی از دیدنیهای اطراف مشهد شناخته شدهاند و گردشگران زیادی از این مناطق بازدید کردهاند؛ اما در نزدیکی این مکانها دیدنیهای کمتر شناخته شدهای نیز قرار دارند که کمتر کسی در سفر به مشهد از این جاذبهها دیدن کرده است.
دیدنیهای اطراف مشهد در فصلهای مختلف سال جذاب و زیبا هستند و انتخابهایی مناسب برای گشت و گذار و تفریح در اطراف این شهر به شمار میروند. برای آشنایی با دیدنیهای اطراف مشهد در ادامه با ما همراه شوید.
بیشتر دیدنیهای اطراف مشهد در فصل بهار زیبا و تماشایی هستند. اگر این فصل را برای سفر به مشهد انتخاب کردهاید، میتوانید زیباترین چشماندازهای طبیعی در ییلاقهای پر گل اطراف مشهد را ببینید. در ادامه ما به معرفی بخشی از دیدنیهای اطراف مشهد در بهار میپردازیم.
پارک جنگلی وکیل آباد که در گذشته آن را با نام باغ وکیل آباد میشناختند، یکی از زیباترین باغهای نزدیک شهر مشهد است. این باغ در گذشته مالک خصوصی داشته؛ اما برای استفاده عموم وقف شده است. در این باغ بزرگ انواع درختان نار، کاج و سرو به چشم میخورند و رودخانهای فصلی در آن جریان دارد که آب این رودخانه از چشمه وکیل آباد و بند گلستان تامین میشود.
با قدم زدن در باغ وکیل آباد میتوانید از تماشای آبنماهای زیبا، گلخانه و باغ گیاه شناسی این پارک لذت ببرید. این پارک جنگلی امکانات بهداشتی مناسب دارد و میتوانید برای گذراندن یک روز در طبیعت در این باغ برنامهریزی کنید. طبیعت این پارک منحصربهفرد است و اگر به اتراق در طبیعت علاقه دارید، میتوانید با همراه داشتن وسایل کامل، شب را در این باغ بگذرانید. چشمانداز زیبای باغ وکیل آباد گردشگران زیادی را به خود جلب میکند. این باغ در شمال غربی شهر مشهد قرار دارد.
قله زو در جنوب مشهد یکی از پرطرفدارترین مسیرهای کوهنوردی برای علاقهمندان به این ورزش در نزدیکی این شهر است. این کوه از مسیر داخل پارک خورشید در انتهای خیابان هفت تیر مشهد دسترسی دارد. کوه زو بهدلیل آب و هوای مناسب و طبیعت زیبایی که در اطراف آن وجود دارد، در طول هفته از ورزشکاران و علاقهمندان به طبیعت میزبانی میکند.
برای صعود به قله زو مسیرهای مختلفی وجود دارند که کوهنوردان بر حسب میزان تجربه از هر یک از این مسیرها به قله صعود میکنند. چشمانداز زیبای شهر مشهد از بالای کوه ۱۵۰۰ متری زو، تماشایی است و سوژهای مناسب برای عکاسان به شمار میرود. در مسیر صعود به قله زو و در ارتفاع ۱۲۰۰ متری به فضایی سرسبز میرسید که چشمهای به نام «چشمه معین» در آن قرار دارد. این چشمه در درهای به همین نام قرار گرفته است.
برای افراد غیر حرفهای، مسیر دسترسی پله را در پارک خورشید تعبیه کردهاند و در صورتی که آمادگی لازم برای کوهنوردی ندارید، میتوانید از این مسیر بهسمت ارتفاع کوه بروید. مسیر کوهپیمایی در حدود یک ساعت و نیم و مسیر پلهای در حدود ۴۵ دقیقه طول میکشد. از دیگر تفریحهای مهیج در دامنههای این کوه میتوان به چتر بازی اشاره کرد.
غار زری از دیدنیهای طبیعی در جنوب غربی مشهد است که در مسیر روستای حصار گلستان و در کوههای اطراف رودخانه قرار دارد. برای بازدید از این غار میتوانید به ارتفاع ۱۰ متری در غرب کوه غار بروید و به غار زری وارد شوید. داخل غار مسیری پرپیچوخم دارد؛ اما درون آن از آب خبری نیست.
کف غار زری را خاک نرم پوشانده است و بنا به شواهد موجود، در گذشته از این غار کانی زر استخراج میکردند. برای بازدید از این غار باید لوازم و تجهیزات مورد نیاز را همراه ببرید. عمق غار زری در حدود ۱۳ متر است. اطراف کوه غار مناظری سرسبز و زیبا قرار دارند که میتوانید زمانی را به گشت و گذار در طبیعت آن اختصاص دهید.
دره ارغوان یکی از زیباترین جاذبههای طبیعی اطراف مشهد است که در نزدیکی طرقبه قرار دارد. این منطقه بهدلیل قرار داشتن در محیط کوهستانی آب و هوای مطبوعی دارد و دمای آن از شهر مشهد خنکتر است. بهترین زمان برای سفر به دره ارغوان اردیبهشت ماه است که سراسر این دره را گلهای ارغوان میپوشانند. مقاومت بالای درخت ارغوان در برابر سرما باعث رشد این گیاه در این منطقه میشود.
برگهای درخت ارغوان سبز رنگ و بهشکل قلب هستند و پیش از سبز شدن ارغوانی میشوند. اگر قصد رفتن به این دره زیبا را دارید به یاد داشته باشید که برای تماشای زیباییهای این دره باید کمی پیاده روی کنید و به تماشای چند درخت در ورودی دشت اکتفا نکنید. مسیر پیاده روی شیب ملایمی دارد و در بعضی قسمتها از درون آب میگذرد. برای رفتن به این دشت زیبا میتوانید به طرقبه بروید. دره ارغوان پس از طرقبه و پیش از روستای «کلاته آهن» قرار دارد.
رودخانه پنج دره از محبوبترین نقاط ییلاقی طرقبه در نزدیکی مشهد است که از کوه بینالود سرچشمه میگیرد و با عبور از دره زیبای ارغوان و پیوستن به رودخانه روستای کلاته آهن به رود بار میریزد. برای بازدید از رودخانه پنج دره و ییلاق خوش آب و هوای اطراف آن میتوانید با وسیله نقلیه خود به طرقبه و طرقدر بروید و سپس به روستای کلاته آهن وارد شوید. ادامه مسیر خاکی این روستا در سمت چپ شما را به رودخانه پنج دره میرساند.
اگر به پیاده روی در ییلاقهای خوش آب و هوا علاقه دارید میتوانید در مسیر رودخانه پنج دره قدم بزنید و از تماشای زیباییهای طبیعت در اطراف این منطقه لذت ببرید. بهترین زمان برای سفر به رودخانه پنج دره و ییلاقهای اطراف آن فصل بهار است.
شاندیز نیز یکی دیگر از مناطق ییلاقی در نزدیکی شهر مشهد است که گردشگران و ساکنان مشهد برای گذراندن روزی در هوای خوب و صرف غذا به این منطقه میروند. منطقه شاندیز را در گذشته با نامهای «شاه دیز» و «شاه دژ» میشناختند. شاندیز در نزدیکی طرقبه قرار دارد و سابقه سکونت در آن به دوره پیش از اسلام میرسد.
شهر شاندیز در منطقهای کوهستانی واقع شده است و در اطراف آن رودهای پر آبی جریان دارند. طبیعت شاندیز شامل درختان سرسبز و سر به فلک کشیده و درههای زیبا میشود. از معروفترین رودهای این منطقه میتوان به رودهای «مایان»، «جاغرق»، «مغان» و «گنگ» اشاره کرد. روستاهای ییلاقی و خوش آب و هوایی مانند «زشک» و «ابرده» نیز در منطقه شاندیز قرار گرفتهاند. بهجز دیدنیهای طبیعی، جاذبههای تاریخی برجستهای نیز در منطقه شاندیز به چشم میخورند که از میان آنها میتوان به بقایای قلعه تاریخی شاهان، مسجد جامع تاریخی و موزه شهرداری اشاره کرد.
یکی از ویژگیهای شهر شاندیز وجود رستورانهای متنوع در این محدوده است و گردشگران در بازدید از این منطقه برای صرف غذا در این رستورانها برنامهریزی میکنند. پر طرفدارترین غذای شاندیز شیشلیک و معروفترین سوغات این منطقه صنایع دستی متنوع مانند گلیم، ظروف فیروزه کاری، محصولات نمدی و سنگهای تراش خورده هستند. دسترسی به منطقه شاندیز از انتهای بلوار وکیل آباد شهر مشهد میسر است.
روستای حصار نیز از زیباترین ییلاقهای اطراف شهر مشهد است که آب و هوای آن گردشگران را برای گذراندن یک روز در طبیعت زیبای آن به این منطقه میکشاند. احاطه شدن این روستا در میان کوههای اطراف آن سبب نامگذاری حصار برای این روستا شده است. باغهای سرسبز با میوههای رنگارنگ و درختان بلند از ویژگیهای برجسته روستای حصار هستند.
روستای حصار در تابستان گرم و خشک و در زمستان سرد و پر سوز است، اما فصل پاییز و بهار از بهترین زمانها برای بازدید از این روستا به شمار میروند. در فصل بهار طبیعت اطراف روستای حصار تنوع رنگی بالایی دارد و چشمانداز این روستا در این فصل تماشایی است. روستای حصار در منطقه طرقبه و بعد از بند گلستان قرار دارد.
یکی از معروفترین دیدنیهای تاریخی اطراف مشهد، آرامگاه فردوسی است که در نزدیکی روستای پاژ قرار دارد. فردوسی شاعر بزرگ حماسه سرای ایران بهدلیل پاسداری از زبان فارسی و زنده نگه داشتن تاریخ و ادبیات غنی ایران زمین در طول ادوار مختلف تاریخی جایگاهی ویژه میان مردم داشته است و امروزه نیز گردشگران زیادی در سفر به مشهد از آرامگاه این شاعر بزرگ ایرانی دیدن میکنند.
در مجموعه آرامگاه فردوسی کتابخانه و موزهای نیز قرار دارد که بازدید از آنها خالی از لطف نیست. در موزه آرامگاه فروسی نسخههایی تاریخی از شاهنامه فردوسی به چشم میخورند. در محوطه باغ آرامگاه فردوسی استخری بزرگ با تندیسی از فردوسی قرار دارند که زیبایی این محوطه را دوچندان کردهاند.
معماری بنای آرامگاه فردوسی را هوشنگ سیحون با الهام از معماری بنای کوروش کبیر طراحی کردهاند و داخل ساختمان آن با کتیبههایی سنگی از اشعار فردوسی با تصاویر برجسته از داستانهای شاهنامه تزئین شدهاند. در محوطه باغ آرامگاه فردوسی پیکر دو تن از بزرگان شعر و آواز ایران زمین را به خاک سپردهاند. مقبره مهدی اخوان ثالث، شاعر برجسته ایرانی و محمدرضا شجریان، خسروی آواز ایران، در این باغ قرار دارند.
بقعه هارونیه یکی از بناهای تاریخی نزدیک به مشهد است که در شهر توس و در فاصله کوتاهی از آرامگاه فردوسی قرار دارد. کارشناسان قدمت این بنا را مربوط به قرن هفت یا هشت هجری میدانند؛ اما با وجود بررسیهای زیاد روی این بنا، نتوانستند زمان دقیق ساخت و کاربری آن را در گذشته کشف کنند. مردم توس از گذشتههای دور تاکنون این بنا را با نامهای بقعه و گنبد هارونیه میشناختند، گرچه از دلیل این نامگذاری اطلاعی ندارند. بهدلیل استفاده از نام بقعه برای این بنای تاریخی، بسیاری از مورخان قرار داشتن آرامگاهی در گذشته در این بنا را دور از ذهن نمیدانند.
در میان افسانههای موجود درباره بقعه هارونیه به باستانی بودن این بنای تاریخی نیز اشاره میشود؛ البته هیچ مدرک معتبری برای اثبات این فرضیه وجود ندارد. در گذشته برخی مورخان این بنا را آرامگاه امام محمد غزالی میدانستند که در درستی آن نیز تردید زیادی وجود دارد. در حال حاضر این بنای تاریخی که نام آن نیز در فهرست اثار ملی ایران ثبت شده است، یکی از سه بنای تاریخی مورد توجه در شهر توس به شمار میرود و گردشگران زیادی در سال در کنار بازدید از دیدنیهای شهر توس، از این بنای تاریخی ناشناس نیز دیدن میکنند. بقعه هارونیه در شمال غربی شهر مشهد قرار دارد.
بند طرق از آثار تاریخی به جا مانده از دوره تیموریان در اطراف مشهد است. این بند روی رودخانه طرق در جنوب شرقی شهر مشهد قرار دارد. در فاصله ۱۰۰ متری از این بند آجری با ملات ساروج، سد بتنی و بزرگ با دو قوس بر رودخانه طرق قرار دارد. از عمر بند طرق بیش از ۵۰۰ سال میگذرد و سد جدید را برای حفاظت از این سد قدیمی ساختهاند.
بخش زیادی از آب شرب شهر مشهد از طریق سد بتنی طرق تامین میشود. اطراف این سدها بهدلیل آب و هوای خوب محیطی مناسب برای اتراق و لذت بردن از منظره سدها وجود دارد.
روستای پاژ در شمال شهر مشهد زادگاه شاعر حماسه سرای ایرانی، فردوسی توسی است و به همین دلیل مورد توجه گردشگران زیادی قرار میگیرد. این روستا از تاریخیترین مناطق اطراف مشهد به شمار میرود و کشف دو تپه باستانی در فاصله کوتاهی از شمال غربی این روستا، این مطلب را تایید میکند. بخشی از روستای پاژ امروزه روی تپهای معروف به «قلعه بلند» قرار گرفته که در گذشته مرکز اصلی این روستا بوده است.
دورتادور تپه قلعه بلند در گذشته خندقی کنده بودند تا از روستای پاژ در مقابل تجاوز دشمنان محافظت کنند. تپه باستانی دیگری با نام «قلعه کهنه پاژ» نیز در این روستا وجود دارد و اشیای به دست آمده از آن، قدمت این روستا را از زمان پیش از اسلام نشان میدهد. اهالی این روستا یکی از خانههای قدیمی روستای پاژ را بهعنوان خانه فردوسی به گردشگران معرفی میکنند که درست نیست. در سالهای اخیر تلاشهای زیادی برای کشف خانه این شاعر بزرگ انجام دادهاند و به نتایج محدودی نیز دست پیدا کردهاند؛ اما هنوز اطلاعات دقیقی در این زمینه وجود ندارد.
در حال حاضر باغ شاهنامه در روستای پاژ از مهمترین مکانهای گردشگری این روستا است که بخشهای متنوعی دارد و با قدم زدن در آن نشانههایی زیبا از فردوسی و اثر عظیم او، شاهنامه خواهید دید. این روستا در فاصله کوتاهی از شمال شهر مشهد قرار دارد.
روستای نغندر از ییلاقهای خوش آب و هوا در شمال غربی مشهد است که در درهای کوهستانی قرار دارد. در گذشته این روستا محل پرورش کرم ابریشم بود؛ به همین دلیل با ترکیب واژههای نوغان با دره، نام این روستا را نغندر گذاشتند. گرچه در حال حاضر این صنعت در روستای نغندر از رونق افتاده است، همچنان درختان توت زیادی در این روستا وجود دارند.
طبیعت سرسبز و زیبا در روستای نغندر، آن را به یکی از محبوبترین جاذبههای طبیعی در اطراف مشهد تبدیل کرده است؛ اما جاذبههای تاریخی هم در این روستای قدیمی به چشم میخورند. در مسیر جاده نغندر به کنگ بقایای قلعهای قدیمی وجود دارد که میتوانید از داخل روستا یا مسیر کوتاه کوهپیمایی به این قلعه برسید. تابلوهای راهنما مسیر رسیدن به قلعه را نشان میدهند. در ارتفاع قلعه، چشمانداز زیبایی از روستای نغندر پیش روی شما قرار میگیرد.
روستای نغندر در منطقه طرقبه قرار گرفته است و اگر تمایل به اقامت در بافت روستایی دارید، در این روستا اتاقهایی برای اجاره وجود دارند. بهترین زمان برای بازدید از روستای نغندر فصل بهار است. برای رسیدن به این روستا علاوه بر وسیله نقلیه شخصی میتوانید از اتوبوس و تاکسی در پایانه وکیل آباد استفاده کنید.
آرامگاه ارسلان جاذب از دیدنیهای اطراف مشهد در شهر فریمان است و مزار یکی از سرداران سلطان مسعود غزنوی در آن قرار دارد. معماری این مقبره و میل کنار آن از قدیمیترین نمونههای آجر کاری پس از ورود اسلام به ایران هستند. این بنای تاریخی تنها اثر به جا مانده از دوره پادشاهی غزنویان در ایران به شمار میرود و قدمت آن از ۱۰۰۰ سال بیشتر است.
مقبره ارسلان جاذب در بنایی مربع شکل قرار گرفته و و روی آن را گنبدی هشت ضلعی پوشانده است. دورتادور گنبد را با کتیبهای به خط کوفی تزئین کردهاند و داخل بنای مقبره نیز تزئینهای آجری به چشم میخورد؛ اما نمای بیرونی آرامگاه ساده و بدون تزئین است. آرامگاه ارسلان جاذب که سبک معماری آن شباهت زیادی به معماری بناهای دوره ساسانی نیز دارد، از مهمترین آثار تاریخی استان خراسان رضوی به شمار میرود. این بنا در نزدیکی فریمان در جنوب شرقی شهر مشهد و در شهر تاریخی سنگ بست قرار دارد.
غار مغان از دیدنیهای طبیعی اطراف شهر مشهد است و در کوهستانهای بینالود قرار دارد. این غار تاریخی در منطقه کوههای خلج و در درههای اطراف روستای مغان واقع شده است. جنس صخرههای اطراف و دهانه این غار آهکی است. غار مغان دو دهانه ورودی نزدیک به هم و ۵۰۰ متر طول دارد. ساختار خاک داخل غار به صورتی است که برای بازدید از آن باید حتما از ماسک استفاده کنید. داخل غار چشمهها، چاه ها و راهروهای متفاوتی وجود دارند و شیب داخل آن ملایم و بهسمت پایین است.
برای بازدید از غار مغان تنها میتوانید تا عمق ۱۲۰ متری پیش بروید. در عمق بیشتر نوری وجود ندارد و ادامه مسیر در آن بدون علامتگذاری و طناب کشی، گم شدن در راهروهای پرپیچوخم را بههمراه خواهد داشت. داخل غار سه طبقه است و سنگهای مرمر کف آن نمناک و لغزنده هستند. بعضی از راهروها تا عمق ۲۵ متر ادامه دارند و رفتن به داخل آنها بدون چراغ ممکن نیست. آب چشمه داخل غار مغان بسیار خنک و گوارا است و دمای آن در فصل تابستان نیز پایین میماند.
غار مغان یکی از قدیمیترین نمونههای فرسایش در زمین شناسی است که زمین شناسان قدمت آن را از کوه دماوند نیز بیشتر تخمین زدهاند. برای بازدید از این غار نیاز به کوهپیمایی سبک یک ساعته دارید. از مسیر روستای مغان بهسمت سرچشمه میتوانید به ورودی مسیر کوهپیمایی برسید. مسیر حرکت در کوه بهسمت غار را با علامتگذاری مشخص کردهاند. این مسیر از کوچه باغهای روستایی آغاز میشود و با گذشتن از میان پیچوخم کوهپایهای به ورودی غار میرسد. بهترین زمان برای بازدید از غار مغان، فصل های بهار و تابستان هستند.
دره آل یکی از زیباترین جاذبههای طبیعی در اطراف مشهد است که آبشارهای فصلی و غارهای زیبایی را در خود جا داده است. آبشارهای دره آل از کوههای هزار چشمه سرچشمه میگیرند و در نقاط مختلف این دره جاری میشوند. یکی از دیدنیترین بخشهای این دره، «دره انجیر» است که صخرههای تو در تو آن را احاطه کردهاند. دره انجیر مملو از درختان انجیر است و چشمهای در نزدیکی آن قرار دارد.
آبشارهای دره آل در زمان بارندگیها به وجود میآیند و در فصلهای گرم خشک میشوند. غار آل نیز در همین منطقه و نرسیده به روستای آل قرار دارد. دهانه ورودی غار آل کوچک است و برای وارد شدن به آن باید کوهنوردی کنید؛ البته مسیر آن بسیار خطرناک است و به کوهنوردان غیر حرفهای توصیه نمیشود.
اطراف دره آل غارهای دیگری نیز وجود دارند که مهمترین آنها «غار کارده» یا «کبوترخانه» نام دارد و این غار محل زندگی خفاشها است. در دره آل کتیبهای تاریخی نیز به چشم میخورد که آن را با نام کتیبه «خان تاشی» میشناسند. قدمت این اثر تاریخی به اواخر پادشاهی تیموریان و اوایل حکومت صفویان میرسد. روی کتیبه در ۱۰ سطر شرح پیروزیهای شیبک خان ازبک را با خط ثلث نوشتهاند. بهترین زمان برای بازدید از این دره فصل بهار است.
دره اجنه یکی از درههای فرعی در دره اخلمد است و در نزدیکی روستایی به همین نام در شهرستان چناران قرار دارد. این منطقه آب و هوایی مطبوع و کوهستانی دارد و بارشهای متعدد در طول سال، باعث به وجود آمدن آبشارهای پر آب در این دره میشوند. به نظر باستان شناسان این دره یکی از قدیمیترین مناطق ایران با قدمت چند هزار سال است و محیطی بکر و دست نخورده دارد.
انتخاب نام اجنه برای این دره بهدلیل مسیرهای تاریک و پرپیچ و خم و فضای وهم آلود داخل این دره است. بهترین زمان برای سفر به این منطقه فصل بهار است که آبشارها بسیار پر آب هستند. با گشت و گذار میان صخرههای دره اجنه به مناظری زیبا و چشمنواز میرسید، پس اگر علاقهمند به بازدید از زیباییهای بکر هستید، در سفر به مشهد از این دره زیبا دیدن کنید. برای بازدید از دره اجنه باید کفش مناسب داشته باشید تا بتوانید بهراحتی از میان صخرهها عبور کنید. دره اجنه در شهرستان چناران قرار دارد.
بنای تاریخی عشق آباد در شهرستان فریمان قرار دارد و مقبره یکی از نوادگان امام سجاد را در خود جا داده است. قدمت این بنا به دوره حکومت تیموریان میرسد، اما زمان ساخت شالوده بنا به دورههای پیش از آن باز میگردد. بعضی باستان شناسان زمان ساخت این بنا را در دوره ایلخانیان و بعضی در زمان سلجوقیان میدانند.
بخشهای زیادی از بنای تاریخی عشق آباد در حال حاضر از بین رفتهاند و مرمت سایر بخشها سبب حفاظت از قسمتهای باقی مانده شده است. در قسمت شرقی ساختمان ایوانی بزرگ به چشم میخورد که سقف آن را با گچکاری تزئین کردهاند. در دو سمت این ایوان نامهای محمد و علی با آجر نوشته شده است. بنای تاریخی عشق آباد در ۱۰ کیلومتری غرب شهر فریمان قرار دارد.
عطار نیشابوری از دیگر عارفان و شاعران ایرانی است که در اطراف نیشابور زاده شد و در همین شهر نیز از دنیا رفت. آرامگاه عطار نیشابوری از دیدنیهای تاریخی اطراف مشهد است که در جاده نیشابور به مشهد قرار دارد. آرامگاه عطار و آرامگاه کمال الملک در نزدیکی هم و به فاصله یک کیلومتر و نیمی از هم قرار دارند.
نخستین بنای آرامگاه عطار نیشابوری در زمان حکومت تیموریان ساخته و در زمان دوره نخست پهلوی بازسازی کامل شد. در دهه ۷۰ خورشیدی نیز بخشهایی ازین بنا را بازسازی مجدد کردند. شکل ظاهری آرامگاه عطار بهصورت هشت ضلعی است و گنبد بالای آن را با کاشی کاریهای زیبا پوشاندهاند. چهار ورودی در اطراف این آرامگاه تعبیه کردهاند و سنگ مزار عطار سنگ سیاه به ارتفاع سه متر است.
در تزیینات بنای آرامگاه عطار طرحهای هندسی، کتیبههای کوفی و گل و بوتههای رنگارنگ به چشم میخورند. در بازدید از این بنای تاریخی میتوانید از مقبره کمال الملک در نزدیکی آرامگاه عطار نیز دیدن کنید.
دره هفت غار در نزدیکی شهر نیشابور قرار دارد و از زیباترین دیدنیهای اطراف مشهد است. نام این جاذبه را بهدلیل وجود هفت تنگه در مسیر دسترسی به آن انتخاب کردهاند. اگر به بازدید از جاذبههای طبیعی علاقه دارید و پیاده روی در میان طبیعت زیبا برای چند ساعت شما را خسته نمیکند، به این منطقه خوش آب و هوا بروید تا از تماشای زیباییهای برجسته آن لذت ببرید.
در طول مسیر از میان کوههای سرخ رنگ عبور میکنید و چشمهها و رودخانههای زیادی را خواهید دید. در واقع غاری در این مسیر وجود ندارد و نزدیکی کوهها به هم دلیل نامگذاری غار برای این منطقه شده است. در میان کوههای اطراف در مسیر شکافهای عمیقی وجود دارند که محیط داخل آنها برای عکسبرداری مناسب هستند.
دره هفت غار در نیمی از سال پر بارش است و به همین دلیل کوههای آن فرسایش زیادی دارند. در طول زمان بر اثر فرسایشها شکل ظاهری این دره تغییر زیادی داشته است. در بعضی از قسمتهای مسیر، شیب زیاد یا عرض جاده کم میشود و در قسمتهایی دیگر نیز فضای مناسب اتراق کردن کنار رودخانه وجود دارد. دره هفت غار چشمه گوارایی نیز دارد که میتوانید از آب آن بنوشید. با ادامه دادن مسیر میتوانید به روستاهای «برفریز» یا «رود» برسید، اما اگر خسته شدید در میان راه میانبرهایی برای خروج از دره قرار دارند. برای گشت و گذار در این منطقه لباس و کفش مناسب همراه داشته باشید. روستاهای «باغرود» و «غار» مسیر ورودی بهسمت دره هفت غار دارند.
یکی از دیدنیهای تاریخی اطراف مشهد آرامگاه حکیم عمر خیام در شهر نیشابور است. در مجموعه آرامگاه خیام کتابخانه و موزهای نیز وجود دارد که در بازدید از این مجموعه میتوانید به آنها هم سری بزنید. معماری بنای این آرامگاه را استاد هوشنگ سیحون انجام دادهاند و یکی از زیباترین سازههای آرامگاهی در ایران به شمار میرود.
آرامگاه خیام سکویی چهارگوش است که سازهای سنگی و روباز بالای آن به چشم میخورد. اطراف این آرامگاه را باغی زیبا با درختان بلند پوشاندهاند. کاشیکاریها و آبنماهای اطراف آرامگاه، از زیباترین نمونههای هنر ایرانی هستند. در طراحی آرامگاه خیام به جنبههای مختلف شخصیت این عالم ایرانی پرداخته شده است و اطراف آرامگاه نشانههایی مانند ستاره پنج پر و اشکال هندسی که به منجم و ریاضیدان بودن خیام اشاره دارند، به چشم میخورند.
در بخشهای مختلف آرامگاه خیام، اشعار او نوشته شدهاند و در جوار آرامگاه نیز هفت خیمه سنگی زیبا ساختهاند. آرامگاه خیام در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این مقبره در جنوب شرقی شهر نیشابور و انتهای خیابان خیام قرار دارد.
گنبدهای شه میر از دیدنیهای اطراف مشهد در جاده نیشابور-کاشمر هستند. تعداد گنبدهای شه میر دو تا است که در فاصله ۱۵ متری از هم قرار گرفتهاند و نمای آنها آجری است. این گنبدها را با نامهای دیگری مانند «شه مهر» و «مهر آباد» نیز میشناسند. از قدمت این بناها اطلاع دقیقی در دست نیست، اما بعضی مورخان زمان ساخت آنها را به دوره سلجوقیان نسبت میدهند. بنا بر نظر بعضی کارشناسان این دو گنبد در گذشته رصدخانه بودهاند.
بیرون بنای گنبدهای شه میر هشت ضلعی و داخل آن چهار ضلعی است و اطراف آن مسیری زیرزمینی کشف کردهاند که بهدلیل عدم دسترسی به انتهای آن، مشخص نیست به کجا میرسد. سفالینههای قدیمی، لباس و اسلحههایی در اطراف این گنبدها کشف شدهاند که با بررسی آنها توسط باستان شناسان، اطلاعاتی محدود درباره قدمت این بنا به دست آمده است. با وجود ارزش تاریخی این بناها متاسفانه در حال حاضر بهدرستی از گنبدهای شه میر حفاظت نمیشود. این بناها در سه کیلومتری جنوب شرقی نیشابور قرار دارند.
مجموعه تاریخی قطب الدین حیدر شامل آرامگاه قطب الدین و بنای قدیمی مسجد جامع هم جوار با این آرامگاه میشود. روی ضریح چوبی این آرامگاه تاریخ ۹۸۷ هجری قمری حک شده است که بر اساس آن و با توجه بهشکل معماری بنا، قدمت آن را به دوره تیموریان نسبت میدهند. این بنای تاریخی در دورههای مختلف مورد توجه بوده است.
بر طبق مدارک موجود، گنبد دو لایه آرامگاه قطب الدین را در زمان تیموریان ساختهاند و در زمان حکومت صفویه بازسازی کردهاند. گنبد این آرامگاه روی ۱۶ تاق نما قرار گرفته است و محراب ورودی در امتداد تاق نماها قرار دارند.
مسجد جامع قدیم هم جوار با آرامگاه قطب الدین بنایی آجری دارد و تاریخ ساخت بنای آن را در سال ۱۰۴۵ هجری قمری بر لوحی حک کردهاند. نام این مجموعه در فهرست آثار ملی ایران به چشم میخورد. برای بازدید از این بنای تاریخی باید به شهر تربت حیدریه در جنوب مشهد بروید.
دیدنیهای اطراف مشهد در تابستان شامل مناطق ییلاقی و خوش آب و هوا و همین طور آبشارها و کوهستانهای اطراف این شهر میشوند. در تابستان میتوانید به ییلاقهای خنک اطراف مشهد بروید و از تماشای زیباییهای این مناطق لذت ببرید.
شهر طرقبه از برجستهترین دیدنیهای اطراف مشهد است که گردشگران حتما در سفر به مشهد زمانی را برای بازدید از این منطقه اختصاص میدهند. طرقبه در انتهای بلوار وکیل آباد قرار دارد و از خوش آب و هواترین ییلاقهای اطراف مشهد به شمار میرود. در منطقه طرقبه تفریحهای متنوعی وجود دارند که مورد توجه گردشگران قرار میگیرند و از میان آنها میتوان به قایق سواری و سوارکاری اشاره کرد.
روستاهای اطراف طرقبه از دیگر جاذبههای طبیعی اطراف مشهد هستند که بهدلیل آب و هوای خوبی که دارند، گردشگران زیادی را به منطقه طرقبه جذب میکنند. از معروفترین روستاهای طرقبه میتوان به روستاهای «دهبار»، «مایان»، «ازغد»، «حصار» و «کلاته آهن» اشاره کرد. هرکدام از این روستاها در کنار طبیعت زیبا دیدنیهای تاریخی برجستهای نیز دارند.
در منطقه طرقبه رودخانه پر آبی وجود دارد که آن را با نام «رودخانه پنج دره» میشناسند. اطراف این رودخانه برای پیاده روی و اتراق در طبیعت مناسب هستند. پارکهای طرقبه نیز برای گشت و گذار و لذت بردن از طبیعت فضای مناسبی دارند. مهمترین پارکهای طرقبه پارکهای وکیل آباد، پونه، بهمن و کمر مقبولا هستند. برای رفتن به طرقبه راههای زیادی دارید. تاکسی، مترو و اتوبوسهای شهری از داخل شهر مشهد به منطقه طرقبه تردد میکنند.
سرزمین توس در نزدیکی شهر مشهد از باستانیترین مناطق ایران به شمار میرود که بهدلیل قرار گرفتن در میان کوههای هزار مسجد و بینالود از گذشته تا به امروز شرایط اقلیمی مناسبی برای زندگی اقوام مختلف داشته است. در میان آثار تاریخی کشف شده در این منطقه نمونههایی از فسیلهای به جا مانده از دوران پارینه سنگی تا دورههای تاریخی بعد به چشم میخورند. از غارهای متعدد در بخشهای مختلف این منطقه سنگ نگارهای مختلف و اشیای باستانی زیادی کشف کردهاند.
پارک ملی سنگنگاره های کمر مقبولا از دیدنیهای تاریخی اطراف مشهد است که آثار سنگی، سنگ نوشتهها و نگارههای باستانی کشف شده از توس و مناطق اطراف آن در خراسان را در آن به نمایش گذاشتهاند. تعداد زیادی از این آثار باستانی را در منطقه طرقبه کشف کردهاند و در میان اشکال حک شده بر سنگنگارهها، صحنههای مختلف شکار، ابزار زندگی، انسان، حیوانها بهخصوص بز کوهی و نمادهای مختلف دیده میشوند.
پارک کمر مقبولا را میتوان یکی از بزرگترین موزههای طبیعی در ایران دانست که بخش قابل اعتنایی از تمدن خراسان در زمان باستان را به تصویر میکشد. آثار به نمایش در آمده در این موزه از مناطقی گسترده کشف شدهاند و به پیشینه غنی مردم این خطه اشاره دارند. برای بازدید از این پارک گسترده طبیعی میتوانید به منطقه طرقبه بروید.
کوهستان هفت حوض در نزدیکی مشهد را یکی از زیباترین جاذبههای طبیعی نزدیک این شهر میدانند. کوههای هفت حوض منطقهای پوشیده از صخرهها و سنگهای صاف و صیقلی است که هفت حوضچه طبیعی زیبا را در بر گرفتهاند. جریان آب روی صخرههای این کوهها در طول سالیان دراز این حوضچهها را پدید آورده است.
بعضی از حوضچههای این کوهستان بهاندازه استخری کوچک و بعضی دیگر بزرگتر هستند. دلیل پیدایش این حوضچهها فرسایش کوهها بر اثر باران اسیدی است. بعد از گذشتن از این حوضچههای کوچک به حوضهای تکی بزرگتر خواهید رسید. بکر بودن این منطقه باعث سکوت بالای این کوهستان شده است و تنها صدای زمزمه آب در آن به گوش میرسد.
برای بازدید از کوهستان هفت حوض به خاطر داشته باشید که حتما پیش از تاریکی هوا از این محدوده دیدن کنید. کوهستان هفت حوض هیچگونه امکاناتی ندارد و کاملا بکر است، پس اگر قصد اتراق کردن در اطراف آن را دارید، وسایل کامل همراه ببرید. در بازدید از این منطقه کفش مناسب برای عبور از روی سنگهای صاف و صیقلی و دوربین عکاسی برای ثبت تصاویری عالی، همراه داشته باشید.
چالیدره مجموعهای تفریحی و گردشگری در منطقه طرقبه در نزدیکی شهر مشهد است که برای پیک نیک در ییلاقهای اطراف این شهر گزینهای مناسب به شمار میرود. در این مجموعه دریاچهای وجود دارد که آن را با همین نام میشناسند و گردشگران و ساکنان مشهد برای قایق سواری و ماهیگیری در آن به این مجموعه میروند. در حال حاضر این مجموعه را با عنوان یکی از مهمترین مجموعههای توریستی در اطراف مشهد میشناسند. چالیدره در منطقهای زیبا و کوهستانی با طبیعت سرسبز قرار دارد و بهترین زمان برای رفتن به این منطقه فصلهای بهار و تابستان هستند.
در مجموعه تفریحی چالیدره امکانات مختلفی مانند آلاچیق، رستوران، تله کابین، بانجی جامپینگ، وسایل بازی کودکان، تلهسیژ و اسبسواری تعبیه کردهاند تا گردشگران با سلیقههای مختلف را به این منطقه جلب کنند. برای رفتن به مجموعه تفریحی و گردشگری چالیدره میتوانید از وسیله نقلیه شخصی یا وسایل حمل و نقل عمومی در مشهد استفاده کنید.
روستای عنبران یکی از معروفترین روستاهای ییلاقی در منطقه طرقبه مشهد است که گردشگران زیادی در طول سال برای لذت بردن از طبیعت زیبای آن در سفر به مشهد از آن دیدن میکنند. در سبزهزارهای اطراف روستای عنبران گیاهان معطر و گلهای رنگانگ زیادی به چشم میخورند. این روستا در منطقهای کوهستانی قرار دارد و انتخابی مناسب برای فرار از گرمای تابستان است.
در روستای عنبران در کنار زمینهای کشاورزی و باغهای پر میوه، خانههای پلکانی از چوب و سنگ به چشم میخورند که از زیباترین چشماندازهای روستایی در طرقبه هستند. در سفر به مشهد میتوانید زمانی را به بازدید از این روستای ییلاقی و طبیعت زیبای اطراف آن اختصاص دهید.
روستای خادر از ییلاقهای سرسبز در منطقه شاندیز در نزدیکی شهر مشهد است و در میان رودخانههای شاندیز و نغندر قرار دارد. این روستا در درهای سرسبز و خوش آب و هوا واقع شده است و روستاهای «شاندیز»، «ابرده»، «ارچنگ»، «سر آسیاب»، «نغندر» و کوههای بینالود آن را احاطه میکنند. روستای خادر را در گذشته با نام «خار دره» میشناختند و به مرور زمان نام این روستا به نام خادر تغییر کرد.
روستای خادر نیز از قدیمیترین مناطق اطراف شهر مشهد است و باستان شناسان عمر این روستا را بیش از ۱۰۰۰ سال تخمین زدهاند. در غرب روستای خادر قناتی وجود دارد که به نام «سرچشمه» معروف است و از زمان قاجار تا به امروز مورد استفاده ساکنان این روستا بوده است. طبیعت اطراف روستای خادر از زیباترین ییلاقهای اطراف مشهد به شمار میرود، اما این روستا ارزش تاریخی نیز دارد. بنایی تاریخی در پایین روستا که بنا به اعتقاد محلیان در گذشته آتشکده بوده است و قبرستانی باقی مانده از دوره قاجار، جاذبههای تاریخی روستای خادر هستند.
روستای زشک از دیگر روستاهای ییلاقی در نزدیکی مشهد است که در دامنههای جنوبی کوهستان بینالود قرار دارد. قرار گرفتن این روستا در بافت کوهستانی باعث شکلگیری ساختار پلکانی در خانههای روستا با سقفهای شیروانی شده است. اطراف این روستا باغهای پر درخت و رنگارنگ و رودخانههای پر آب قرار دارند. اگر در فصل تابستان به این روستا بروید میتوانید میوههای مختلف و تازه این منطقه را امتحان کنید.
از مهمترین دیدنیهای طبیعی در روستای زشک میتوان به «چشمه قلقلی» اشاره کرد. این نام را بهدلیل خارج شدن آب این چشمه از زمین بهصورت قل قل انتخاب کردهاند. این چشمه در چهار کیلومتری روستای زشک و در مسیر صعود به کوههای «چمن»، «فلسکه» و «شیرباد» قرار دارد. در دامنه این کوهها میتوانید گیاهان داروئی و معطر مختلفی را ببینید.
روستای زشک مسیر دسترسی به قلههای کوهستان بینالود نیز هست و قله چمن از بهترین مسیرهای کوهنوردی در این منطقه به شمار میرود. مسیر دسترسی به قله شیرباد نیز از مسیر پاکوب در حاشیه رودخانه میگذرد. از دیگر جاذبههای طبیعی اطراف این روستا میتوان به دره و چشمه «نهل» اشاره کرد که در دامنههای شرقی قله شیرباد قرار دارند. برای رسیدن به روستای زشک میتوانید به شاندیز بروید و پس از ادامه مسیر تا ۱۵ کیلومتر به روستای زشک برسید.
روستای کنگ یکی از روستاهای کوهستانی در اطراف مشهد است که خانههای آن در دامنههای کوه بهشکل پلکانی قرار گرفتهاند و به همین دلیل به روستای کنگ کهن لقب «ماسوله خراسان» را دادهاند. این روستا محیطی بسیار زیبا و سرسبز دارد و از ییلاقهای خوش آب و هوا در اطراف مشهد به شمار میرود. قدمت روستای کنگ کهن به دوره پیش از اسلام باز میگردد و باستان شناسان عمر این روستا را در حدود ۳۰۰۰ سال تخمین میزنند.
در روستای کنگ کهن دیدنیهای فراوانی وجود دارد که از میان آنها میتوان «آبشار کنگ»، «رباط پای کوه کنگ» و «قلعه حصار» را نام برد. نام گورستان قدیمی این روستا در میان فهرست آثار ملی ایران به چشم میخورد. قدم زدن میان کوچههای شیبدار و پرپیچوخم این روستا با باغهای رنگارنگ خالی از لطف نیست. اگر در فصل تابستان به روستای کنگ کهن برید باغهای پر گیلاس را خواهید دید.
دراطراف روستا نیز انواع گیاهان داروئی روییدهاند که در بین آنها گل گاو زبان و خاکشیر نیز به چشم میخورند. برای رفتن به روستای کنگ کهن باید از بزرگراه وکیل آباد در غرب مشهد بهسمت طرقبه بروید و با عبور از چالیدره و رودخانه کنگ به این روستای پلکانی زیبا برسید.
روستای اندرخ از زیباترین جاذبههای طبیعی اطراف شهر مشهد در مسیر کلات و شمال شرقی این شهر است. طبیعت زیبا، آب و هوای مطلوب، کوهها و صخرههای اطراف این روستا و زمینهای سرسبز آن، گردشگران، کوهنوردان و علاقهمندان به طبیعت گردی را به این منطقه میکشانند. دیدنیهای طبیعی برجستهای در اطراف این روستا به چشم می خورند که از میان آنها میتوان به چشمههای طبیعی و غارهای بزرگ اشاره کرد.
کوهها و صخرههای اطراف روستای اندرخ برای علاقهمندان به کوهنوردی و صخرهنوردی مناسب هستند و درههای اطراف این روستا نیز چشماندازی زیبا از طبیعت سرسبز برای علاقهمندان به طبیعت دارند. در روستای اندرخ سه امامزاده به نامهای «سید فتح الله»، «میر عماد الدین» و «بی بی ربابه» قرار گرفتهاند که در میان اهالی روستا جایگاهی ویژای دارند. در مسیر دسترسی به سد کارده میتوانید از این روستای زیبا نیز دیدن کنید.
سد کارده در مسیر جاده مشهد-کلات قرار دارد و روی رودخانه کارده واقع شده است. قرار داشتن این سد در منطقهای کوهستانی با آب و هوای خنک و معتدل و مجموعه ساحل تفریحی در جوار آن، این منطقه را به یکی از مقاصد گردشگری در اطراف مشهد تبدیل کرده است.
در اطراف سد و رودخانه کارده روستایی به همین نام قرار دارد و منظره کوهستان هزار مسجد در جوار این منطقه که رودخانه کارده نیز از آن سرچشمه میگیرد، تماشایی است. روستای «اندرخ» و «دره آل» از دیگر جاذبههای طبیعی اطراف سد کارده هستند که برای بازدید از این دیدنیها در یک روز میتوانید برنامهریزی کنید. فاصله کوتاه سد کارده تا شهر مشهد باعث استقبال بالای گردشگران و ساکنان شهر مشهد از این منطقه میشود.
قلعه اسجیل یکی دیگر از آثار تاریخی در نزدیکی شهر مشهد است که در شهرستان چناران قرار دارد. تاریخ ساخت این بنا به دوره قاجار برمیگردد و نام آن در فهرست آثار ملی ایران به چشم میخورد. روستای اسجیل در دامنههای کوه بینالود قرار گرفته است و محیط کوهستانی اطراف این روستا و قلعه اسجیل، آب و هوایی لطیف و خنک دارد.
محیط اطراف قلعه اسجیل از تپههای باستانی در ایران به شمار میرود که تمدن در آن قدمت زیادی دارد. گرچه در حال حاضر بخشهای زیادی از این بنای تاریخی از بین رفته است، تماشای این بنای تاریخی در محیط زیبای اطراف روستای چناران میتواند تجربهای خوب در سفر به اطراف مشهد باشد. این قلعه در قسمت شرقی روستای اسجیل در دهستان گلمکان قرار دارد.
روستای ده سرخ از دیدنیهای اطراف مشهد است که بهدلیل داشتن خاکی سرخ و منحصربهفرد آن را با این نام میشناسند. این روستا بهدلایل مذهبی و تاریخی نیز در میان مردم خراسان شناخته شده است و از تاریخیترین مناطق استان خراسان رضوی به شمار میرود. چشمه جوشان این روستا را با نام «چشمه زمزم رضوی» میشناسند. وجود عناصر طبیعی مانند مس و آهن باعث تغییر رنگ خاک این روستا به رنگ سرخ شدهاند.
روستای ده سرخ در مسیر جاده مشهد - نیشابور واقع شده است و مسیر دسترسی به آن از شهر ملک آباد، مسیری روستایی در کوهستان زیبا است. در طول مسیر این روستا میتوانید از زیباترین چشماندازهای طبیعت این منطقه لذت ببرید، اما به خاطر داشته باشید که مسیر باریک و شیبدار این جاده ممکن است خطرساز باشد و نیازمند تمرکز بالا در رانندگی است.
زیباییهای طبیعی، خاک سرخ، چشمه رضوی و زیارتگاه امامزاده در روستای ده سرخ گردشگران زیادی را در طول سال به این منطقه جذب میکنند و به همین دلیل مردم مهماننواز این منطقه برای پذیرایی از گردشگران آمادگی دارند. آب چشمه این روستا خواص درمانی دارد و در جوار آن تخته سنگی بزرگ که محل برگزاری نماز توسط امام رضا بوده است، به چشم میخورد. برای رفتن به روستای ده سرخ باید از میدان اصلی شهر ملک آباد در جهت شمال غربی جرکت کنید و وارد جاده روستایی ده سرخ شوید.
در استان خراسان رضوی و اطراف شهر مشهد آبگیرها و دریاچههای متعددی وجود دارند که طبیعت خشک اطراف این منطقه را سرسبزی میبخشند. دریاچه چشمه سبز یکی از زیباترین دریاچههای طبیعی خراسان است که در دامنه کوه بینالود و مشرف بر رودخانه گلمکان قرار دارد. این دریاچه در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا و در محیطی کوهستانی واقع شده است.
مردم محلی منطقه چشمه سبز را «چشمه سو» و «چشمه سوز» تلفظ میکنند. نام گلمکان نیز بهدلیل رویش زیاد گل در این منطقه برای آن انتخاب شده است. منطقه گلمکان یکی از قدیمیترین مناطق در اطراف مشهد به شمار میرود که قدمت آن به دوره پیش از اسلام میرسد. مساحت دریاچه چشمه سبز در حدود ۱۵ هکتار است و باغها و زمینهای روستای گلمکان آب مورد نیاز خود را از این چشمه تامین میکنند. ماهیگیری در این دریاچه از تفریحهای روستائیان اطراف به شمار میرود. دریاچه چشمه سبز نزدیک به ۲۰ کیلومتر با روستای گلمکان فاصله دارد.
باغ ملی فریمان یکی از زیباترین باغهای ایرانی است که نام آن را در فهرست آثار ملی ایران ثبت کردهاند. زمان ساخت این باغ به دوره نخست پهلوی برمیگردد. باغ ملی فریمان را با عنوان بزرگترین باغ ملی استان خراسان رضوی میشناسند. در ورودی این باغ ستونهای به هم پیوسته دیده میشوند و عمارتی در میان باغ قرار دارد. در طول سالهای اخیر نمای این عمارت را بازسازی کردهاند. گشت و گذار در این باغ زیبا میتواند برای شما خاطرهای زیبا بسازد.
روستای اخلمد یکی از ییلاقهای معروف و خوش آب و هوا در شهرستان چناران و در جوار رشته کوه بینالود است که در کنار زیباییها و جاذبههای طبیعی، قدمت تاریخی نیز دارد. از مهمترین جاذبههای طبیعی این روستا میتوان به آبشار اخلمد اشاره کرد که گردشگران بسیاری برای دیدن این آبشار به این روستا سفر میکنند. اطراف این روستا مملو از چشمههای آب شیرین و رودخانههای خروشان است و مناظر طبیعی زیبایی دورتادور این روستا را پوشاندهاند. چهار آبشار دائمی در اطراف این روستا دیده میشوند و ارتفاع آبشار اصلی در حدود ۴۰ متر است.
قرار گرفتن روستای اخلمد در جادهای کوهستانی و در میان درهها جاذبههای طبیعی زیبایی را در اطراف این روستا به وجود آورده است. از دیگر دیدنیهای طبیعی اطراف این روستا میتوان به غارهای طبیعی اطراف آن و بند اخلمد اشاره کرد. روستای اخلمد جاذبههای تاریخی نیز دارد که از بین آنها میتوان بقایای قلعهای عظیم در شرق و جنوب این روستا را نام برد.
کوههای اطراف روستای اخلمد بین علاقهمندان به کوهنوردی و صخره نوردی محبوب هستند. در این کوهها معادن سنگ سرب وجود دارند و سراسر دامنههای این کوه ها با گیاهان معطر و دارویی پوشیده شدهاند. اگر در فصل تابستان به این روستا سفر کنید میتوانید از میوههای متنوع باغهای آن نیز مانند گیلاس و زردآلو بخورید. عسل گون این روستا نیز شهرت زیادی دارد؛ گرچه تولید آن به نسبت گذشته کاهش چشمگیری داشته است. روستای اخلمد در مسیر جاده قدیم قوچان به مشهد و در شمال غربی شهر مشهد قرار دارد.
قدمگاه رضوی را بهعنوان یکی از مهمترین جاذبههای مذهبی اطراف مشهد میشناسند. قدمگاه در منطقهای خوش آب و هوا، در میان باغی بزرگ بادرختان سرسبز و تناور قرار دارد و گردشگران زیادی در طول سال در سفر به مشهد از این منطقه دیدن میکنند. بنای ساختمان قدمگاه در سده یازدهم هجری قمری به دستور شاه عباس صفوی ساخته شده است و نشانههای تاریخی دیگری نیز از دوره صفوی بهجز این بنا در محوطه باغ به چشم میخورد.
در محوطه باغ قدمگاه دو کاروانسرا، آبانبار، چاپارخانه و گرمابه وجود داشتند که در حال حاضر از میان آنها تنها یک کاروانسرا و یک گرمابه به جا ماندهاند. دو روستای زیبا و تاریخی با آب و هوای خوش نیز در شمال غربی و شمال شرقی قدمگاه و مشرف به آن قرار دارند. چشمه آب گوارا و جوشان و سنگی سیاه در کنار آن با دو جای پا، در میان مردم این منطقه مقدس هستند. قدمگاه محل اتراق و استراحت امام رضا در سفر از مکه به مرو بوده و به همین دلیل نیز امروزه برای مردم ارزشمند است. قدمگاه رضوی در شرق نیشابور و در مسیر جاده مشهد-نیشابور قرار دارد.
کوه بینالود معروفترین کوه خراسان است که در شمال شهر نیشابور قرار دارد. این کوه یکی از دیدنیهای طبیعی اطراف مشهد به شمار میرود و روستاهای خوش آب و هوایی در دامنههای آن قرار گرفتهاند. کوه بینالود بخشی از رشته کوه البرز به شمار میرود و آن را با نام بام خراسان میشناسند. با وجود خشک بودن مناطق اطراف، دامنههای این کوه خوش آب و هوا هستند و میزان بارندگی در این کوه بالا است.
میان دامنهها و صخرههای کوه بینالود آبشارهای دائمی و فصلی زیادی قرار گرفتهاند که بهخصوص علاقهمندان به کوهنوردی را جذب میکنند. آب و هوای خوب و وجود چشمهها و آبشارهای طبیعی در دل این کوه، باعث صعود کوهنوردان زیادی در تابستان به قلههای این کوه میشود؛ البته بهار و پاییز همزمانهای مناسبی برای بازدید از این کوه هستند. گیاه ریواس در دامنههای کوه بینالود بهوفور یافت میشود. از میان روستاهای واقع در دامنههای این کوه میتوان به روستاهای «بوژان»، «اخلمد»، «زشک» و «خرو» اشاره کرد. این رشته کوه بین مشهد و نیشابور قرار دارد.
آبشار ارتکند از زیباترین دیدنیهای طبیعی اطراف مشهد است که در منطقه خوش آب و هوا و سرسبز کلات قرار دارد. آبشار ارتکند از بخشهای مختلفی تشکیل شده است که بخش نخست آن در غار قرار دارد. برای رسیدن به آبشار دوم باید از صخره بگذرید و به آبشاری بلندتر با ارتفاع تقریبی ۳۵ متر برسید. آبشار دوم داخل دره قرار دارد و میتوانید از مسیر مشخص کنار آن خود را به نزدیکی آبشار برسانید. این مسیر شیب تندی دارد و عبور از آن برای همه آسان نیست؛ پس بی گدار به آب نزنید و در صورت نداشتن آمادگی از پیمودن این مسیر صرفنظر کنید.
آبشار ارتکند در مسیر جاده کلات، قبل از شهر کلات قرار دارد و برای رفتن به این آبشار زیبا از روستاهای زیبای «سررود»، «قطعه نو» و روستاهای ییلاقی دیگر عبور خواهید کرد. اطراف آبشار ارتکند در فصل بهار مملو از گلهای وحشی و درختان سرسبز میشود. میتوانید با سفر به این منطقه در اردیبهشت ماه از طبیعت زیبای اطراف آبشار نیز بهرهمند شوید. برای رسیدن به آبشارها باید کمی پیاده روی و سنگ نوردی کنید.
کلات نادری از زیباترین شهرهای تاریخی در نزدیکی مشهد است و در منطقهای کوهستانی در حوالی کوههای هزار مسجد قرار دارد. مسیر دسترسی به این شهر از میان کوهستان میگذرد و بسیار پرپیچوخم است. زیباییهای طبیعی در اطراف مسیر کلات گردشگران زیادی را در طول سال برای بازدید از این منطقه جذب میکند.
گره خوردن نام منطقه کلات با نادر شاه افشار بهدلیل قرار داشتن پایگاه حکومت او در این منطقه و یادگارهایی از آن دوره تاریخی در این منطقه است. کاخ خورشید در کلات از زیباترین بناهای تاریخی این منطقه به شمار میرود که در زمان پادشاهی نادر به دستور او و توسط اسیران هندی ساخته شد. در زمان پادشاهی نادر این کاخ محل نگهداری از گنجینههای برجستهای مانند الماسهای کوه نور و دریای نور بود. در این کاخ نمونههایی از تصاویر شاهزادگان نادر و تزیینات و گچبریهای زیبا به چشم میخورند. از دیگر دیدنیهای تاریخی کلات نادری میتوان به مسجد کبود گنبد، کتیبه نادری، بند نادری، قلعه دربند ارغوانشاه، تپه تاریخی حسن احمد و آب انبارهای روستای خشت اشاره کرد. در اطراف این منطقه جاذبههای طبیعی برجستهای نیز وجود دارند.
آبشار قره سو در نزدیکی روستایی به همین نام در جنوب غربی کلات نادری قرار گرفته است. این نام را بهدلیل سنگ بستر سیاه رنگ رودخانه و آبشار برای آن انتخاب کردهاند. اطراف آبشار قره سو را درههای باریک و سرسبز پوشاندهاند. آب و هوای خوب منطقه آبشار قره سو و طبیعت زیبای این محدوده، این منطقه را به یکی از ییلاقهای دلپذیر اطراف مشهد تبدیل کرده است.
آبشار قره سو از چند آبشار کوتاه و بلند تشکیل میشود که برای بازدید و بالا رفتن از آنها نردبانهایی فلزی تعبیه کردهاند. در فصل بهار که آبشارها پر آبترین حالت خود را دارند، نردبانها زیر آب قرار میگیرند. ارتفاع بلندترین آبشار این مجموعه به هشت متر میرسد و آب جاری شده از آنها سبب سرسبزی و باردهی باغهای روستای قره سو میشود. در بازدید از آبشار قره سو میتوانید به جنگلهای زیبای ارس نیز سری بزنید. برای رسیدن به روستای قره سو در ابتدای جاده کلات باید بهسمت جاده درگز یک کیلومتر پیش بروید، سپس از خروجی سمت چپ بهسمت روستای قره سو ادامه دهید. با ۲۰ دقیقه پیاده روی در امتداد رودخانه روستا به آبشارهای قره سو خواهید رسید.
منطقه اسفجیر از توابع فاروج به شمار میرود و از زیباترین و سرسبزترین ییلاقهای استان خراسان است. اطراف این منطقه را درههای سرسبز، کوهستانهای زیبا و ییلاقهای خوش آب و هوا پوشاندهاند. جریان رودخانه اسفجیر سبب رونق کشاورزی و باغداری در این منطقه شده است. سرو کهنسال و چشمه گیلاس از دیدنیهای طبیعی درمنطقه اسفجیر هستند. درخت سرو کهنسال روستای اسفجیر در صحن مسجد این روستا قرار دارد.
منطقه اسفجیر از تاریخیترین مناطق نزدیک مشهد نیز هست و بقایای قلعههای بزرگ در این منطقه نشان از قدمت این روستا دارند. «کاتا قلعه»، «قزلار قلعه» و «اوغلان قلعه» از مهمترین بناهای تاریخی در این روستا هستند که نام ترکی آنها زمان ساخت این بناها را در زمان حکومت اقوام ترک در این ناحیه نشان میدهد. در میان روستا آرامگاهی وجود دارد که در میان محلیها آن را با نام «مقبره امام» میشناسند و برای اهالی روستا ارزش زیادی دارد، اما اطلاعات زیادی از این مقبره در دست نیست. منطقه اسفجیر در نزدیکی فاروج و بین شهرهای قوچان و شیروان قرار دارد.
آبشار بار یکی از آبشارهای اطراف مشهد است که در درههای واقع در رشته کوه بینالود قرار دارد. این آبشار در غرب شهر نیشابور و در نزدیکی شهر و رودخانهای به همین نام قرار گرفته است. در اطراف این آبشار باغهای رنگارنگ میوه به چشم میخورند و اگر در فصل تابستان برای تماشای زیباییهای این آبشار به این منطقه سفر کنید، میتوانید از باغهای گیلاس و زردآلو هم میوه تهیه کنید.
آبشار بار از کوههای بینالود سرچشمه میگیرد و به رودخانه بار میریزد. اطراف این آبشار بهدلیل قرار داشتن کوهستانهای پربرف چشمهها و آبشارهای دیگری نیز وجود دارند که باعث سرسبزی روستاهای اطراف شدهاند. آبشار بار از زیباترین آبشارهای نیشابور است و بهدلیل قرار گرفتن در مسیر پلکانی نمیتوان ارتفاع آن را بهدرستی مشخص کرد. بازدید از این آبشار زیبا و باغهای اطراف آن در تابستان میتواند تجربهای دلپذیر برای شما به یادگار بگذارد.
تماشای روستاها و جاذبههای طبیعی اطراف مشهد در فصل پاییز هزار رنگ بسیار جذاب است. در سفر به مشهد در پاییز میتوانید به طبیعت زیبا و روستاهای اطراف این شهر بروید و لذت سفر خود را دوچندان کنید.
روستای جاغرق از زیباترین دیدنیهای طبیعی در اطراف شهر مشهد است که در ارتفاع ۱۵۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. وجود قنات، چشمههای پر آب، آبشارها و رودخانههای فصلی در درههای اطراف این روستا، طبیعت روستای جاغرق را به یکی از محبوبترین ییلاقهای اطراف مشهد تبدیل کرده است.
درختان کهنسال و سر به فلک کشیده و طبیعت سرسبز روستای جاغرق از دیدنیهای برجسته این روستا هستند، اما این روستا قدمت تاریخی نیز دارد. قبرستان تاریخی روستای جاغرق به دوران حکومت تیموریان تا قاجار تعلق دارد و نام آن را در فهرست آثار ملی ایران ثبت کردهاند؛ البته با توجه به شواهد موجود در این روستا، کارشناسان قدمت روستای جاغرق را مربوط به دوره پیش از اسلام میدانند.
در مرکز روستای جاغرق درخت سرو کهنسالی با دو متر ارتفاع و ۷۰۰ سال قدمت دیده میشود که از جاذبههای گردشگری این روستا به شمار میرود. این روستا در کنار روستاهای ییلاقی دیگری مانند «عنبران»، «طرقدر»، «کردینه» و «تغاره» از محبوبترین ییلاقهای منطقه طرقبه در جنوب غربی مشهد هستند. تماشای طبیعت زیبای روستای جاغرق و مناطق اطراف آن در فصل پاییز لطف دوچندان دارد.
چشمه آبگرم شاهان گرماب در منطقهای کوهستانی از توابع فریمان در جنوب شرقی مشهد قرار دارد. آب این چشمه تنها آبگرم معدنی قابل شرب در ایران است و خواص درمانی بالایی دارد. در جوار این چشمه آبگرم کتیبهای تاریخی به چشم میخورد که از دوره صفویه به یادگار مانده است و نشان از قدمت تاریخی این منطقه دارد.
در حال حاضر در آبگرم شاهان دشت امکاناتی مانند استخرهای مجزا برای بانوان و آقایان و سوئیتهای اقامتی وجود دارد که گردشگران در طول سال از آنها استفاده میکنند. گرمای آب این چشمه نزدیک به ۴۸ درجه سانتیگراد است و در درمان دردهای مزمن استخوانی و از بین بردن ناراحتیهای پوستی تاثیر دارد. نوشیدن آب این چشمه نیز برای دفع سنگ کلیه و مثانه به این بیماران توصیه میشود، اما در صورت داشتن بیماریهای خاص نباید از آب این چشمه بدون مشورت با پزشک بنوشید.
مسیر دسترسی به چشمه آبگرم شاهان گرماب از میان کوهستانی با گیاهان سرسبز و دارویی میگذرد. تماشای زیباییهای این منطقه در فصل بهار لذتی دوچندان دارد. برای رفتن به چشمه آبگرم شاهان گرماب باید به منطقه قلندر آباد فریمان و روستای سفید سنگ بروید.
آبشار آبگرم کلات در نزدیکی شهر مشهد، در منطقهای کوهستانی و خوش آب و هوا قرار دارد و بسیاری از پژوهشگران آن را تنها آبشار آبگرم در ایران میدانند. کوهستان اطراف این آبشار برای پیاده روی و دوچرخه سواری در محیط کوهستانی مناسب است و به همین دلیل گردشگران زیادی برای گشت و گذار در این منطقه راهی مسیر آبشار آبگرم میشوند.
پیش از رسیدن به آبشار آبگرم در آخرین پیچ جاده به رباط تاریخی مربوط به دوره شاه عباس صفوی خواهید رسید. این بنای خشتی در طول سالهای طولانی آسیبهای زیادی دیده است، اما بازدید از آن خالی از لطف نیست. پس از رسیدن به آبشار میتوانید گرمای آب آن را از فاصله دور احساس کنید. دمای آب این آبشار در حدود ۳۰ درجه سانتیگراد است و ۲۰ متر ارتفاع دارد. زیر آبشار نیز حوضچه بزرگی قرار دارد و اطراف آبشار و حوضچه زیر آن را صخرهها و درختها پوشاندهاند.
سرچشمه آبشار آبگرم از دشتی در فاصله دو کیلومتری آن آغاز میشود که آبی به مراتب گرمتر از آبشار دارد. در فصل پاییز مسیر دسترسی به آبشار آبگرم از زیباترین مناطق در اطراف شهر مشهد است و آب گرم این آبشار نیز آب و هوا را برای بازدید از آن در فصل پاییز مناسب میکند. آبشار آبگرم در روستای کلات قرار دارد و برای رسیدن به آن باید کمی پیاده روی کنید.
در اطراف شهر مشهد جاذبههای طبیعی متنوعی به چشم میخورند که بعضی از آنها در فصلهای سرد سال زیبایی دوچندان دارند. اگر از علاقهمندان به سفر در فصلهای سرد سال بهخصوص زمستان هستید، در کنار دیدنیهای اطراف مشهد در زمستان میتوانید به بسیاری از روستاها و جاذبههای اطراف مشهد نیز در این فصل سری بزنید.
پیست اسکی شیرباد را میتوان نخستین پیست مناسب اسکی برای علاقهمندان این رشته ورزشی در شرق کشور دانست. این پیست در ارتفاعهای رشته کوه بینالود، منطقه چناران و انتهای دره دولت آباد قرار دارد و در دامنه بلندترین کوه شمالی-جنوبی این منطقه واقع شده است. طراحی پیست اسکی شیرباد توسط مربیان مجرب و اسکیبازان حرفهای صورت گرفته است و در طول سال از علاقهمندان به ورزش اسکی میزبانی میکند. در این پیست اسکی یک تلهسیژ به طول ۹۰۰ متر علاقهمندان به اسکی را به ارتفاع کوه میبرد و طول مسافت پیست آن ۱۲۰۰ متر است.
در پیست اسکی شیرباد امکانات رفاهی مانند رستوران و محل استراحت اسکیبازان نیز وجود دارد. مسیر دسترسی به این پیست بهدلیل قرار داشتن در محور کوهستانی، برفگیر است و برای تردد در آن در زمانهای پر بارش باید تجهیزات مناسب بههمراه داشته باشید.
دریاچه بزنگان در جنوب کوههای هزار مسجد از زیباترین دیدنیهای طبیعی نزدیک به شهر مشهد است. این دریاچه طبیعی نزدیک به ۸۰ هکتار مساحت دارد و بیشترین عمق آن در بخشهایی از دریاچه به ۱۲ متر میرسد. بررسیهای کارشناسان قدمت بالای این دریاچه را نشان داده است و زمین شناسان شکلگیری آن را در دورههای دوم و سوم زمین شناسی میدانند. نام این اثر طبیعی در فهرست آثار ملی ایران به چشم میخورد.
از مهمترین ویژگیهای دریاچه بزنگان، میزبانی این دریاچه از گونههای مختلف پرندگان در طول سال است. در فصلهای پاییز و زمستان گونههای مختلف پرندگان بهخصوص فلامینگوها به این منطقه میآیند تا فصل سرما را در این منطقه سپری کنند. این دریاچه یکی از مهمترین جاذبههای طبیعی در استان خراسان رضوی به شمار میرود و حراست از آن برای حفظ اکوسیستم ارزشمند آن بسیار مهم است. در بازدید از این دریاچه میتوانید از تماشای چشمانداز زیبای طبیعت بزنگان لذت ببرید. دریاچه بزنگان در شرق مشهد قرار دارد.