گردشبان (gardeshban.ir) : كاروانسرای لات كه نزد اهالی به كاروانسرای شاه عباسی نیز شهرت دارد، از جاهای دیدنی رشت به شمار میرود و در فاصله ۳۰ كیلومتری جنوب این شهر واقع شده است.
هرچند هیچ کتیبهای را در کاروانسرا پیدا نکردند؛ اما براساس متنهای تاریخی، این بنا به دستور منوچهرخان معتمدالدوله، در سال ۱۲۴۶ هجری قمری ساخته شده است.
دروازه كاروانسرا در ضلع شرقی قرار دارد و مجموعه شامل حیاطی مربع شكل با هفت صفه و اتاق میشود. مصالح بهکار رفته در ساخت کاروانسرا نیز آجر و ملات ساروج هستند.
این کاروانسرا کنار راه رشت-قزوین در دهستان سراوان ودر نزدیکی امامزاده هاشم قرار دارد و به کاروانسرای شاه عباسی مشهور است .
رابینو می نویسد این کاروانسرا در زمان حکمرانی منوچهر خان معتمد الدوله حکمران گیلان و به هنگامی که فتحعلی شاه فرمان مرمت جاده رشت- قزوین را صادر کرد ساخته شد .(,رابینو ,۱۳۵۷ص۲۸۳ ). در سال های اخیر این کاروانسرا بنحو مطلوبی باز سازی شده است.
اولین نشانه های شهرنشینی در رشت به پیش از میلاد مسیح و به قولی به قوم گیل و دیلم نسبت داده می شود.
گفته می شود تا اواسط دوران سلطنت شاه عباس، شهر رشت، منطقه ی کوچکی بوده با بافتی روستایی و چنان که مورخان آورده اند؛ بعد از غلبه ی شاه عباس بر سرزمین گیلان، با وجود موقعیت جغرافیایی و ارتباطی و همچنین قرارگیری در تقاطع راه های قافله رو و البته نزدیکی اش به دریای خزر، باعث شد که این مکان به حکم حکومتی تبدیل به منطقه ای حاکم نشین شود.
برای گردشگرانی گیلانی، بازدید از جاذبه های به جا مانده از آن دوران می تواند جالب و مفرح باشد.
یکی از این جاذبه ها کاروانسرای لات است که بین اهالی محل به کاروانسرای شاه عباس مشهور شده.
به نظر می رسد کاروانسرای لات به دستور منوچهر خان معتمد الدوله بنا شده و مآمنی بود برای مسافرین و بازرگانان، تا دمی در آن آسوده و خستگی راه را از تن بدر کنند.