گردشبان (gardeshban.ir) : کره زمین پیوسته دچار تغییرات بزرگی میشود که برخی از آنها را طبیعت و برخی دیگر را انسانها سبب میشوند. یکی از این تغییرات سدسازی است که برای هدایت آب و برق به مناطق پرجمعیت انسانی و کارخانههای صنعتی آنها صورت میگیرد. اما این مورد چه ارتباطی به این دهکده دارد؟ همراه ما باشید تا باهم از این موضوع مطلع شویم!
دهکده فابریکه دِکارجینه واقع در کوهپایههای رشتهکوه آپوان آلپس (منطقه توسکانی) کاملاً زیرآب پنهان شده است. ولی هر ده سال یکبار مانند روح ظاهر میشود.
ساختن سد زمانی برای کسانی که به انرژی و آب نیاز داشتند راه حل بسیار محبوب و مناسبی به شمار میرفت، چراکه دولتها و سیاستمداران از پیامدهای زیست بومی تغییر چیدمان چشماندازها و مسیرهای آبی کمتر آگاه بودند. البته امروزه تمایل کمتری به سد زدن در رودخانهها یا دریاچهسازی برای دستیابی به انرژی وجود دارد.
ولی بهویژه پس از جنگ جهانی دوم، شرکتهای برق مصمم شدند که به همه مناطق ممکن در اروپا و آمریکای شمالی برقرسانی کنند و بدین ترتیب سدسازی بهشدت در هر دو قاره رواج یافت؛ کاری که به نظر میرسد در درازمدت و بهویژه در بافتهای زیستمحیطی خطرات فراوانی در پی داشته باشد.
دهکده فابریکه دِکارجینه. هر ده سال یکبار، به دلیل انجام عملیاتهای نگهداری سد لازم میشود که آبگیر آن یا همان دریاچه وایلی زه کشی شود. به همین خاطر دهکده دوباره نمایان میشود.
در سال ۱۹۵۳، یک سد نیز در کشور ایتالیا ساختند که منجر به ایجاد دریاچه وایلی شد که هم نعمت برق و هم گردشگری را به مناطق پیرامونش بخشید. البته این کار سبب شد تا ناخواسته یک دهکده قرونوسطایی به نام فابریکه دِکارجینه نیز در آب فرو رود و از دیدگان بازدیدکنندگان منطقه «محو» شود. ولی سدها نیز مانند دیگر پروژههای بزرگ ساختوساز به نگهداری نیاز دارند و دریاچه وایلی نیز از این قاعده مستثنا نیست و امسال قرار است زه کشی شود. خالی شدن دریاچه برای ایتالیاییها و گردشگرهای سایر نقاط جهان بسیار خوشایند خواهد بود.
آخرین زه کشی دریاچه در سال ۱۹۹۴ انجام شد؛ منابع گوناگون میگویند که آن سال حدود یکمیلیون بازدیدکننده داشته است و همهشان برای دیدن بقایای کهنی که به قرن ۱۲ یا ۱۳ میلادی بازمیگردند به هیجان و دلشوره افتاده بودند. تاریخدانان میگویند این دهکده محل زندگی آهنگرانی بوده است که در منطقه به کسبوکار مشغول بودند. یکی از اهالی سرشناس این منطقه و دختر شهردار پیشین شهر به نام لورِنزا جورجی در صفحه اجتماعیاش نوشته اشت که منابع گفتهاند دریاچه وایلی در سال ۲۰۲۰ دوباره زه کشی خواهد شد.
سد روبروی فابریکه دکارجینه که دهکده را در آب فروبرد.
اِنِل پاوِر، سخنگوی شرکتی که مسئولیت دریاچه را بر عهده دارد گزارش داده است که گفتگوها در اینباره بهتازگی آغاز شدهاند و فرایند زه کشی احتمالاً اواخر امسال شروع شود. البته شاید این دهکده دستکم تا سال ۲۰۲۱ کاملاً قابلدیدن نباشد. هنگامیکه دریاچه زه کشی میشود، ساختمانهای کهن زیر آن ناگهان به حالتی شگفتآور و ترسناک پدیدار میشوند؛ درست به خیرهکنندگی یک سراب. البته پیش از خشک شدن کامل نیز افراد میتوانند با قایق بهسوی این بقایای کهن پارو بزنند و از نزدیک به ساختمانهای کاری مردان باستانی همپیشه بنگرند.
احتمالش زیاد است که دهکده امسال کاملاً نمایان نشود؛ البته اگر تاریخهای اعلام شده توسط شرکت دقیق باشند. محدودیتهای مسافرتی هنوز در برخی مناطق برقرارند و دولت و مسئولان سلامت عمومی از تجمعِ شمار فراوانی گردشگر در مکانهای دیدنی ابراز نگرانی میکنند، حتی اگر این مکانها روباز باشند و تنها راه رسیدن به آنها قایق باشد. بااینوجود، محدودیت آبی برای دسترسی به این مکان دستکم باعث میشود تا مسئولان شهری بتوانند چگونگی ورود و خروج گردشگران را کنترل و بر آن نظارت کنند.
این منطقه در زمانهای «عادی» پر از گردشگر میشود؛ زیرا در استان لوکای منطقه توسکانی واقع شده است. ولی این روزها اصلاً به زمانهای عادی شباهت ندارند و منطقهای که بر پایه دلارهای گردشگران میچرخید بیشک اکنون با رکود اقتصادی بزرگی روبهرو شده است. با توجه به برقرار بودن محدودیتهای مسافرتی و کمتر خارج شدن مردم از خانه، زه کشی دریاچه در سال ۲۰۲۰ از یک نظر منطقی است ولی هنگامیکه این دهکده قرونوسطایی کهن از دریاچه سر برآورد، دیگر دشوار میتوان گردشگران و اهالی را از آن دور نگه داشت؛ زیرا رویدادی است که هر نسل تنها یکبار فرصت دیدنش را دارد، و همچنین بخشی از تاریخ و معماری کهن ایتالیا به شمار میآید.