خوی در شمال غربیترین نقطه ایران و نزدیک به مرز ترکیه واقعشده است و ازنظر تاریخی جایگاه بسیار مهمی دارد. مطالعات تاریخی نشان میدهد که قدمت خوی به ۳ هزار سال پیش میرسد، سنگنوشتههایی مربوط به عصر آشوری، سومری و اورارتویی در خوی کشفشده است. در سنگنوشتههای این اقوام از محلی بانام «سانگی بوتو» یاد شده است که محققین اتفاقنظر دارند این منطقه همان خوی امروزی است.
در مسیر جاده ابریشم قرار داشت و همین مسئله باعث شد تا به محل بازدید بسیاری از جهانگردان تبدیل شود. خوی همواره در طول تاریخ در مرکز اهمیت قرار داشت، در دوران حکومت صوفیان هم بهدلیل مجاورت خوب با مرز امپراتوری عثمانی، در نزدیکی شهر جنگهای بزرگی رخداده است.
هماکنون نیز کارخانههای بسیاری در خوی به فعالیت مشغول هستند و این شهر امروز به یکی از شهرهای مهم در زمینه اقتصادی تبدیلشده است. از بررسی تاریخ و جغرافیای خوی که بگذریم، به سوغاتیها و صنایعدستی زیبا و خوشمزه آن میرسیم. در این مطلب به بررسی سوغاتیها و صنایعدستی خوی میپردازیم، با ما همراه باشید تا در سفر به خوی بهترین سوغاتیها را تهیه کنید.
خوراکیها
تخمه آفتابگردان
یکی از مرغوبترین و بهترین سوغاتیهای خوی، تخمه آفتابگردان است. تخمه خوی یکی از بهترین تخمههای کشور است و بسیاری از خانوادههای این شهر از طریق کشت و تولید تخمه امرارمعاش میکنند. در نیمی از زمینهای کشاورزی خوی تخمه کشت میشود و هرساله ۳۱ تن تخمه محصول این زمینها است. تخمههای آفتابگردان و کدو شهر خوی به خارج از مرزهای ایران هم صادر میشود.
عسل
عسل یکی از سوغاتیهای خوب خوی است. عسل خوی هم بازار داخلی را تأمین میکند و هم به خاورمیانه صادر میشود. شهر خوی حدود ۴۰۰ هزار کندوی زنبورعسل دارد و میانگین تولید عسل این شهر در سال حدود ۱۱ هزار تن است. خوی در زمینه تولید عسل در رتبه نخست کشور قرار دارد و ۴۹ درصد عسل استان آذربایجان غربی و بیش از ۱۳ درصد عسل کشور از شهر خوی تأمین میشود. در حال حاضر ۲ کارخانه بستهبندی عسل در خوی مشغول به فعالیت هستند که در روز ۸ تن عسل بستهبندی میکنند.
گل محمدی
شاید برای شما هم عجیب باشد ولی خوی معطرترین گلها محمدی دنیا را دارد و این گل بهعنوان یکی از سوغاتیهای این شهر شناخته میشود. گل محمدی در آذربایجان غربی به «قیزیل گول» مشهور است و خوی را میتوان بهعنوان یکی از مهمترین شهرهای تولیدکننده گل محمدی شناخت. خوی ۲۵ هکتار باغ گل محمدی دارد و هرساله از هر هکتار چیزی حدود ۸۰۰ کیلوگرم گل محمدی برداشت میشود. گل محمدی شهرستان خوی مشتریهای مخصوص خود را در منطقه دارد چون معطرترین گل محمدی در منطقه است. سالانه ۳۲۰ هزار لیتر گلاب از گل محمدی در آذربایجان غربی به دست میآید که این رقم بسیار قابلتوجه است.۶۰ درصد ازگلهای محمدی خوی برای عرقگیری،۳۰ درصد بهصورت خشک برای تهیه مربا و مصارف خوراکی و ۵ درصد بهصورت غنچه صادر میشود.
صنایعدستی
تابلو فرش
یکی از صنایعدستی رایج در شهر خوی، بافت تابلو فرش است. این حرفه مدتها است که در خوی رایج است و در فرشفروشیهای این شهر تابلو فرشهایی زیبا با تنوع بالا فروخته میشود. تابلو فرشهای خوی کیفیت بالایی دارد و امروز بهعنوان یکی از صنایعدستی خوی شناخته میشود.
قالیبافی
قالیبافی یکی از هنرهای دستی قدیمی مختص به ایران است که تقریباً در جایجای ایران میتوان آثاری از آن را یافت. قالیبافان هر منطقه بر اساس اقلیم و سلیقه، روش خاصی که در قالیبافی دارند آثار هنری خود را تولید میکنند و هنرمندان خوی هم از این قاعده مستثنا نیستند. سالانه ۱۰۰۰ مترمربع فرش دستباف توسط هنرمندان خوی بافته میشود و بخشی از آنهم به کشورهای خارجی صادر میشود.
پارچهبافی
یکی دیگر از صنعتهای دستی خوی، پارچهبافی است. بافت پارچه از ایام قدیم در ایران رایج بوده و پارچههای بسیار زیبایی در اقصی نقاط کشور بافته میشود. از دیگر صنعتهای دستی خوی میتوانیم به نمدبافی، جاجیمبافی و گلیمبافی اشارهکنیم.