گردشبان (gardeshban.ir) : در این مطلب قله های کوهنوردی استان گیلان را برای صود علاقه مندان به کوه و کوهنوردی، معرفی کرده ایم تا دوستداران گردشگری و طبیعت با این مناطق آشنا شده وبتوانند با آگاهی کامل برنامه ی سفر و صعود به قله را تدارک ببینند.
قله سرک
وقتی از رشت عازم رودبار هستید به مرکز شهررستم آباد که رسیدید چنانچه در یک هوای صاف به ارتفاعات سمت راستتان خیره شوید قله ایی به شکل مخروط خواهید دید که به قله سرک معروف است.ارتفاع این قله ۱۶۳۰ متر از سطح دریا بوده و ورودی آن از جاده شیبدار کنار پارک رستمآباد است. مسیر این قله در ابتدا فاقد شیب است ولی تقریبا از میانه مسیر، شیب تند آن، نفسگیر میشود. با اینکه این قله ارتفاع زیادی ندارد، ولی به این دلیل که صعود از ارتفاع پائین انجام میشود، صعود به این قله از لحاظ فنی در فصل زمستان معادل قله شاهمعلم ماسوله است. چشمانداز مسیر اطراف، چشمه و جنگلهای متراکم مسیر، زیبایی خیرهکنندهای دارد.
در سمت مقابل هم چشمانداز فوقالعاده زیبای رودخانه سپیدرود، دامنه و قله درفک، درختان کاج و آرم جمهوری اسلامی بر تپه خودنمایی میکند. قله سرک از آن نوع قلههایی است که اگر در هر فصلی از سال به آن که یکی از زیباترین قله های گیلان است صعود کنید، زیبا و خاطره انگیز بوده و چشمانداز بینظیرش چشمهایتان را نوازش میدهد
قله آسمانکوه
صعود به قله آسمانکوه به ارتفاع ۲۸۵۰ متر از سطح دریا جزو صعودهای فنی محسوب میشود و رسیدن به آن در فصل زمستان کاملا به شرایط جوی، مدیریت زمان و تیم آماده بستگی دارد.قله آسمانکوه از قله های گیلان است که در رشته کوه البرز، بخش غربی و در ناحیه جنوبشرقی شهر تاریخی ماسوله قرار دارد. قله آسمانکوه از طریق یال غربی به قله لاسهسر و توسط گردنه اَندَرِه به قله شاهمعلم و تورشوم به ترتیب با ارتفاع ۳۰۷۰ و ۲۷۰۰ متر متصل میشود. این ارتفاعات که به صورت نیمدایره ماسوله را احاطه کرده و دنباله کوههای تالش هستند تا دره سفیدرود پیش میرود. این مسیر مملو از تپهها و درههای بسیاریست که شامل دو منطقهاند: یک ناحیه مرتفع که بین گیلان، طارم و خلخال واقع شده و قبلا جنگل بوده است و دیگری جلگه ساحلی که دارای خاکهای رسوبی حاصلخیز و زمینهای زراعی گیلان است.
قله آسمانکوه یکی از قلل خطالراس ماسوله است. در مسیر قله آسمانکوه، تنها یک چشمه، آن هم در انتهای مسیر و نزدیکی قله وجود دارد، ولی از آنجا که گاهی چشمههای کوهستان ممکن است خشک و یا کم آب باشند، حتما کوهنوردان باید با ذخیره آب کافی به قله صعود کنند. چشمه آسمانکوه از ذوب برف دامنههای ارتفاعات تامین میشود و تا این ارتفاع به طور طبیعی پمپاژ میشود
درفک
درفک یکی از زیباترین قله های گیلان و همچنین زیستگاه گیاهی و حیوانی ایران است. این قله در استان گیلان و در رشته کوه البرز مرکزی، در ۲۷ کیلومتری شمال شرقی شهرستان رودبار و در ارتفاع ۲۷۳۳ متری واقع شده و تا دره سه هزار تنکابن ادامه دارد. درفک یک قله آتشفشانی خاموش است و به گفته کوهنوردان در سال ۱۳۶۹ در جریان زلزله رودبار در هم فرو ریخت و روند فرسایشی آن شدت یافت.
یک غار یخی به طول ۱۰۰ متر هم در این منطقه وجود دارد که آب شرب مردم منطقه را هم تأمین میکند. این غار روی قله قرار دارد و عشایر در داخل کاسه قله با سنگ خانه ساختهاند و از داخل این غار که بر اثر جمع شدن برف در زمستان تبدیل به یخچال میشود یخ بیرون میآورند و برای سیراب کردن احشام خود از آن استفاده میکنند.
البته اهالی میگویند این غار در تمام سال برف را در خود نگه میدارد و به همین دلیل منبع تأمین آب چوپانان منطقه است. دهانه این غار بسیار تنگ است و وارد شدن به آن بدون تجهیزات یخنوردی ممکن نیست، بنابراین سعی نکنید وارد آن شوید.
چادر زدن در جنگل درفک مه غلیظ و ابرهایی که در ارتفاعات به زیر پایتان میرسند سفرتان را رؤیاییتر میکنند. جالب است بدانید که کوهنوردان زمان صعود به درفک با تابلویی چوبی مواجه میشوند که روی آن نوشته شده است: «اینجا محل عبور فرشتگان است، زمین را آلوده نکنید» و بعد روی تابلو جهت فلشی به سوی قله است.
بهترین زمان صعود به این قله در فصل پاییز است، چرا که جنگلهای انبوه و منحصربه فرد آن با برگهای رنگین تماشایی، ابرهای متراکم پنبهای و مه غلیظ آن منطقه، تصویری رویایی را ساخته است.
سماموس
سماموس یا قله سمام نام، مرتفعترین قله مشرف به دریای و بلندترین قله استان گیلان به ارتفاع ۳۶۸۹ متر است. برای صعود به قله سماموس چند راه وجود دارد که البته مسیر شرقی آن یعنی از روستای جواهرده و مسیر شمالی از روستای جواهردشت، بین کوهنوردان معمولتر است.
سماموس نزدیکترین قله البرز شمالی به دریای کاسپین است. در سال ۱۳۹۸ نیز قله «سماموس» به عنوان بلندترین قله گیلان در فهرست آثار طبیعی کشور به ثبت رسید.
سماموس یکی از قلههای دوستداشتنی و مطلوب کوهنوردان برای صعود است، چرا که تجربیات بینظیری را با خود به همراه دارد. در شبهایی که آسمان صاف، بی ابر و مه است بر فراز این قله میتوان تا دوردستهای مازندران و گیلان دید و در روز هم از بندر انزلی تا نوشهر را میتوان رصد نمود
حرکت در میان دامنههای بکر و پوشیده از مه ارتفاعات جواهردشت، چشمهای با آب گوارا و فضای بکر و آرام کوهستان، چون شهدی شیرین در گلوی کوهنوردان خسته اما پرامید است.
در نزدیکی قله سماموس، امامزادهای به همین نام قرار دارد که به نقل برخی از تاریخنگاران همان کارکیا یحیی کیایی از شاهزادگان کیایی لاهیجان است. این امامزاده در جوار قله، مکان مناسبی است تا کوهنوردان در آن کمی استراحت کنند تا سپس با توانی مضاعف بر چکاد قله بایستند و ترانه صعود را بخوانند.
صعود زمستانی این قله از مسیر جواهرده به دلیل اینکه بهمنگیر نیست، مشکلی ندارد، اما باید به خاطر سپرد که باد شدید، برف کوبی سنگین و سرمای قله سماموس در برخی مواقع صعود را سنگین و سختتر میکند. بنابراین صعود زمستانی یک روزه حتی در شرایط مناسب نیز پرخطر بوده و به تجربه ثابت شده که حداقل به یک و نیم روز زمان نیاز است.
قله گدوک
قله گدوک از قله های گیلان است که با ارتفاع ۲۸۰۰ متر از سطح دریا روی خطالراس ماسوله، یعنی حد فاصل دو قله آسمانکوه و دوخون قرار دارد. این کوه دارای گردنهای با سنگهای بسیار بزرگ و زیباست. خطالراس لاسهسر، گدوک و آسمانکوه، در جنوب ماسوله، بی شک برای هر کوهنورد عاشق طبیعت، پیمایشی زیبا و به یاد ماندنی خواهد بود. مسیر عمومی صعود به قله گدوک، از جنگل و ییلاق زیبای خلیلدشت است.
مسیر صعود این قله، در زمستانها، برفگیر و اغلب توام با بادهای سرد و سوزناک و در تابستانها نیز بسیار گرم و سوزان است. وجود چشمههای پرآب و جوشان، تا ییلاق خلیلدشت، نیاز کوهنوردان به آب را تامین میکند، اما پس از ییلاق، چشمه مناسبی دیده نمیشود، بنابراین کوهنوردان باید از چشمههای قبل آب کافی ذخیره کنند. وجود کومههای دامداری در منطقه نیز نشان از زندگی و امرار معاش دامداران این منطقه دارد.
در صورت مناسب بودن هوا و تیم آماده به لحاظ بدنی و فنی، میتوان ماسوله تا ییلاق را سه ساعته و ییلاق تا قله را چهار ساعته صعود کرد. اما پدیدههای طبیعی مانند باد، باران و برف در فصول سرد و همچنین وجود گرمای طاقت فرسای در تابستان، میتواند این زمان را تغییر دهد
شاهمعلم
قله شاه معلم که با نام ماسوله داغ نیز شناخته میشود، یکی از جاذبههای گردشگری طبیعی در استان گیلان بهشمار میرود. ارتفاع این قله ۳۰۵۰ متر برآورد شده است. این پدیدهی طبیعی که در شمال غربی ماسوله قرار دارد، در میان کوهنوردان بهدلیل سختی مسیر و زیبایی وصفناشدنی مناظر آن، از جایگاه و اهمیت ویژهای برخوردار است.
شاهمعلم در خط الراس ماسوله، مشرف به استان زنجان از یکسو و خلخال از سوی دیگر قرار دارد .
قله شاه معلم، دومین قله مرتفع گیلان پس از سماموس است. قله شاهمعلم در تمام فصول سال مملو از کوهنوردان علاقهمند به صعود است. بنابراین در اکثر اوقات در مسیر صعود این قله، شاهد تعداد زیادی از گروههای کوهنوردی داخل یا خارج استان هستیم.
صعود به قله سرسخت شاه معلم با بقیه قلههای ماسوله، متفاوت و کمی سختتر است. در صعود به شاهمعلم هرچه به سمت بالا پیش میرویم، احساس میکنیم به یال رسیدهایم در حالیکه راه بسیاری در پیش است و در واقع به یال اولیه دست یافتهایم.
مسیر صعود شاهمعلم بسیار زیباست. در فصل تابستان مسیر مملو از گلپرکوهی است که میتوانید آن را بچینید و به عنوان ارمغان صعود به خانه بیاورید. از دیگر جلوههای تماشایی این مسیر دیدن ییلاق اولسبلنگاه است که چون تابلویی زیبا از دور خودنمایی میکند.
قله گردسایه
قله گردسایه قلهای به ارتفاع تقریبی ۲۳۰۰ متر از سطح دریا است که در غرب قله توریشوم ماسوله، روی خطالراس توریشوم به شاه معلم قرار دارد. برای صعود به این قله، سه مسیر وجود دارد: مسیر اول از قله توریشوم، مسیر دوم از آبشار دوقلو یا آبشار اشکلیت و مسیر سوم از جاده ماسوله به خلخال.
از مسیر سوم به سمت قله، پس از طی حدود ۱۵۰ متر سر پائینی، چشمه آبی دیده میشود که آبش با لوله از طریق آبریزهای بالادست به آنجا منتقل میشود.
با عبور از رودخانه کوچک ابتدای مسیر و طی ادامه مسیر سراشیبی، رودخانه دیگری وجود دارد که بزرگتر و پر آبتر از رودخانه اولی است. پس از آن باید مسیر را به سمت بالا طی کرد که با شیب نسبتا تندی همراه است. اگر فصل زمستان باشد، باد سرد و سوزناک با آن شیب تند جنگلی، حرکت کوهنوردان را تحت شعاع قرار خواهد داد.
بعد از حدود دو ساعت و نیم پیمایش به کلبههای چوبی میرسیم که میتوان پس از استراحتی کوتاه و تجدید قوا برای یک صعود خوب به یکی از زیباترین قله های گیلان آماده شد. بعد از طی دو ساعت از مسیر و بالارفتن از شیبی تند توام با برفکوبی، درهایی به عمق حدود ۲۰۰ متر وجود دارد که باید از این دره پائین رفته و مجددا از طرف مقابل بالا آمده تا زیر صخرههای قله گردسایه قرار گرفت
قرار گرفتن زیر صخره عظیم گردسایه حسی عجیبی دارد. گویی در حصار قدرتی بکر آرام گرفتهای. برای رفتن به قله دو راه وجود دارد: سمت راست و طی کردن یک نیمدایره به محیط حدودا ۱۰۰۰ متر و قرار گرفتن روی یال قله و یا مسیر سنگلاخی سمت چپ که نزدیکتر به قله است. مناظر اطراف قله آنچنان زیبا و دلپذیر است که نمیتوان محو تماشای زیباییهای آن نشد، این حجم زیبایی تمام خستگی راه را کمرنگ میکند.
قله آسمانسرا
قله آسمانسرا از جمله قله های گیلان با ارتفاع تقریبی ۲۴۵۰ متر است که هم از طرف رودبار و هم از سمت منجیل میتوان به آن صعود نمود. صعود به آسمانسرا از سمت رودبار، از روستای گلدیان، جنب نیروگاه بادی انجام میشود. مسیر صعود به قله آسمانسرا در هر فصلی زیبا و جذاب است. حوضچههای طبیعی، مسیر جنگلی، دشت، مرتع و چراگاهها، از جذابیتهای این مسیرند.
صعود به این قله از سمت روستای گلدیان نیز بسیار زیبا و بکر است. دیدن قلل مرتفع قاجار، قافلانکوه زنجان و شاه معلم گیلان از یکسو و درفک و سماموس گیلان از سوی دیگر در یک روز آفتابی بر لذت این صعود می افزاید. یکی از لذتبخشترین دیدنیهای وجود گل زعفران در مسیر است که جلوهای خاصی به این پهنه بخشیده است.
اگر مسیر صعودتان از روستای گلدیان باشد، چند حوضچه و آبشخور دام را هم میبینیمد که آب آن از چشمه یا باران تامین میشود.
قله کلهقندی
کلهقندی از جمله قله های گیلان و از کوههای معروف ماسوله است که در تمام فصول سال، محل عبور انبوه کوهنوردان مشتاقی است که این قله را برای صعود انتخاب کردهاند. کله قندی در ارتفاع ۲۴۸۰متر از سطح دریا واقع شده و از لحاظ شیب، گزینه مناسبی برای آمادگی کوهنوردان جهت صعود به قلههای مرتفعتر است.
این قله در ارتفاعات ماسوله، در مسیر وزش باد شدید قرار دارد و حتی گاهی این باد، مانعی برای صعود کوهنوردان است. مسیر صعود به این قله از مسیر کوهبن یا دکل مخابراتی و یا ییلاق للندیز یا جنگل رویایی خلیلدشت انجام میگیرد. وجود چشمههای پرآب در مسیر، از مزیتهای مسیر آن است.
در نزدیکی این قله سنگوارههای فراوانی از نوع آمونیت دیده میشود که نشان از پیشینه تاریخی این منطقه دارد. در صعود از مسیر جنگل کوهبن و دکل به این قله باید مراقب سنگهای ریزشی بود، مسیر قله کلهقندی چه از سمت کوهبن و چه از سمت ییلاق للندیز، دارای چشمه های پرآب و جوشانی است که علاوه بر زیبایی، دسترسی به آب را نیز برای کوهنوردان آسان میکند.
قله ناتشکوه
قله ناتشکوه یا آتشکوه، از قله های گیلان است که به ارتفاع ۲۲۵۰ متر در شرق گیلان در شهرستان املش قرار دارد. این قله، پیشینهای باستانی دارد. این قله و تپههای اطراف آن بر اساس یافتههای باستانشناسان نشان از آن دارد که از دیرباز، این منطقه، مرکز یکی از تمدنهای کهن ایرانی بوده، آتشگاههای موجود در ارتفاعات املش مبین آن است که ارتفاعات املش محل سکنا و زیستگاه بخشی از تمدن دیلم بوده است.
مسیر صعود قله ناتشکوه از طریق جنگل فیاب راهی دورتر و مسیری سختتر دارد. معمولترین مسیر صعود کوهنوردان از «هالیدشت» املش است.در فصل بهار این مسیر بسیار زیبا و رویایی است. بعد از سه ساعت پیمایش عادی در کنار دامنههای سرسبز منطقه که میزبان گلها و شکوفههاست، در میان نغمهخوانی پرستوها و چلچلهها، خود را بر روی قله میبینیم. بر فراز قله ناتشکوه، میتوان قلل درفک و سماموس را به راحتی دید و از آن همه چشمانداز زیبا و رویایی لذت برد.