گاهی با تماشای یک فیلم، مشتاق میشویم که به دوردستترین نقاط دنیا سفر کنیم. بهخصوص در سالهای اخیر، صنعت گردشگری و صنعت سینما، تاثیرات قابل توجهی روی هم داشتهاند. امروزه تورهای بسیاری برای بازدید از لوکیشن فیلمهای مختلف در سراسر دنیا برگزار میشود. سفر یکی از جذابترین بخش های زندگی است. با سفر کردن است که میتوانید از نزدیک، فرهنگ، تاریخ و جغرافیای یک منطقه را بشناسید. آفریقا سرزمینی شگفتانگیز است. حتما تابهحال در کتابها و فیلمها و مستندهای بسیاری، با آفریقا آشنا شدهاید؛ اما شنیدن کی بود مانند دیدن؟
در ادامه، با ده فیلم آشنا میشویم که لوکیشنهایی در آفریقا دارند یا در مورد فرهنگ و تاریخ و جغرافیای آفریقا هستند. با دیدن این فیلمها، شوق سفر به آفریقا در وجودتان زنده میشود. بهخصوص که این قاره، گردشگران کمتری نسبت به سایر نقاط دنیا دارد و معمولا دستکم گرفته میشود.
فیلم خارج از آفریقا یکی از فیلمهای مشهور درباره آفریقا است که بیشتر دوستداران سینما آن را دیدهاند و دوست دارند. این فیلم ۷ جایزه اسکار، از جمله جایزه اسکار بهترین فیلم را در سال ۱۹۸۵ به دست آورد. فیلمی پر از صحنههای عاشقانه، دشتهای زیبا و شیرهای آفریقایی. چشماندازها و مناظری که در این فیلم میبینید، بسیار زیبا و چشمنواز هستند. اگر دوست دارید گوشهای از زدگی در دوران استعمار در آفریقا را ببینید، حتما این فیلم را در فهرست فیلمهای خود مد نظر داشته باشید. قبل از انتشار این فیلم در سال ۱۹۸۸، کنیا یک مقصد گردشکری برای قشر مرفه و ثروتمندان برای سافاری بود ولی بعد از انتشار فیلم، گردشگری در کنیا رونق گرفت.
آیا میدانید که در دنیا فقط ۸۰۰ گوریل کوهی باقی مانده است؟ اکنون این ۸۰۰ گوریل کوهی در اوگاندا، رواندا و کنگو تحت حفاظت قرار دارند ولی در دهههای گذشته، هیچ برنامهای برای حفاظت از اینگونه جانوری شگفتانگیز وجود نداشت. نخستی شناسی به نام دایان فوسی، ۱۸ سال از عمر خود را صرف مطالعه تعاملات اجتماعی گوریلهای کوهی کرد. بدون تلاشهای او، احتمال داشت که نسل گوریلهای کوهی تا امروز منقرض شود. «گوریلها در مه» نام درامی است که در سال ۱۹۸۸ منتشر شد و گوشهای از تلاشهای این نخستیشناس شامل تلاشها، شکستها و موفقتهای او و مرگ اسرارآمیزش را به تصویر کشیده است. این فیلم بهخوبی نشان میدهد که روابط انسانها و حیوانها تا چه اندازه میتواند عمیق و تاثیرگذار باشد. سیگورنی ویور موفق شد برای بازی در این فیلم برای دریافت جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن نامزد شود.
در سال ۲۰۰۳، کنیا با فراهم کردن امکان تحصیلات ابتدایی رایگان برای شهروندان، نقطه عطفی در تاریخ آفریقا ایجاد کرد. کیمانی ماروج، که هرگز در دوران استعمار نتوانسته بود تحصیل کند، در سن ۸۴ سالگی برای اولین بار به مدرسه رفت. کلاس اولی، نام فیلمی است که نشان میدهد او چطور توانست با پشتکار خود دوران ابتدایی و راهنمایی را پشت سر بگذارد. این فیلم نشان میدهد که سن و سال، هیچ محدودیتی برای یادگیری نیست و تحصیلات برای همه در هر سنی لازم است.
فیلم آخرین پادشاه اسکاتلند یکی از آن فیلمهایی است که حتما قبل از سفر به اوگاندا باید ببینید. عیدی امین دادا اومه، رهبر خودکامه، دیکتاتور نظامی و همچنین سومین رئیسجمهور اوگاندا از ژانویه سال ۱۹۷۱ تا آوریل سال ۱۹۷۹ بود. او بهدلیل سوء اسفتاده از حقوق بشر، فساد، شکنجه، قتل و شکنجههای قومی، در دوران حکومتش در دهه ۱۹۷۰ شناخته میشد که منجر به مرگ ۱۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار نفر شد. اسم این فیلم یکی از عناوینی است که عیدی امین برای یک پزشک اسکاتلندی انتخاب کرده بود، پادشاه اسکاتلند. عیدی امین با القاب و عناوین مختلفی نامیده میشد: عالیجناب، رئیسجمهور ابدی، فیلد مارشال حاجی دکتر و «خداوندگار همه جانداران روی زمین و ماهیان دریاها و فاتح قلمرو امپراتوری بریتانیا در آفریقا و خاصتا در اوگاندا».
این فیلم که نظر منتقدان بسیاری را به خود جالب کرد، برگرفته شده از رمانی با همین نام است که در سال ۱۹۹۸ منتشر شد. این رمان بر پایه خاطرات یک شخصیت خیالی که دکتری اسکاتلندی است با نام نیکولاس گریگان (با بازی جیمز مکآووی) که به استخدام عیدی امین رئیسجمهور دیکتاتور اوگاندا (سالهای ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۹) نوشته شده و صرفنظر از وجود این کاراکتر، رخدادها کموبیش مبتنی بر وقایع تاریخی است. «فارست ویتاکر» بازیگر این فیلم در نقش «عیدی امین» برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد شد.
احتمالا در مورد نسلکشی سال ۱۹۹۴ در رواندا شنیدهاید که منجر به قربانی شدن ۵۰۰ هزار تا یک میلیون رواندایی شد. در این روزهای تلخ و دردناک، پاول روسساباگینا هتلداری بود که به هزاران پناهنده، در هتل خود پناه داد و مانع از کشتن آنها شد. با وجود اینکه این فیلم، ماجرای تلخ و درناک نسلکشی در رواندا و تلاشهای این هتلدار برای حفظ جان مردم را نشان میدهد ولی دارای سکانسهای شادیبخش و امیدوارکننده است که نشان میدهد روح بشری، چقدر میتواند متعالی باشد. گرچه این فیلم صد در صد واقعی نیست، فرصت خوبی برای آشنایی با این واقعه تراژیک در رواندا است. هتلی که در فیلم به تصویر کشیده شده، یکی از هتلهای زیبا و مجلل در رواندا است.
فیلم نیمی از یک خورشید زرد بر اساس کتابی به همین نام ساخته شده است. داستان فیلم در مورد دو خواهر نیجریهای است که در جریان جنگ داخلی نیجریه در دهه ۶۰ میلادی، دستگیر میشوند. تک تک دقایق فیلم، زندگی دردناک دو خواهر را به تصویر میکشد. حتی اگر به نیجریه سفر نکرده باشید و هیچ جنگی را از نزدیک تجربه نکرده باشید، در تک تک سکانسهای این فیلم، بیرحمی جنگ و تاثیرات جبرانناپذیر آن بر زنان آفریقایی را با تمام وجود لمس میکنید.
ملکه کاتوه، فیلمی الهامبخش و زیبا است که بر اساس یک داستان واقعی ساخته شده است. داستان فیلم در مورد دختر جوانی است که یک تنه به مبارزه با همه نابرابریها میرود. فیونا موتسی دختری است که در زاغههای پایتخت اوگاندا زندگی میکند تا اینکه با شطرج آشنا میشود. با کمک مربی و خانوادهاش، نامزد استادی شطرج زنان میشود. فقری که خانواده او در زاغههای اوگاندا با آن مواجهاند و مشکلاتی که این فقر بهدنبال دارد، صحنههای دردناکی است که تماشای این فیلم را سخت میکند ولی تلاش بیوقفه این دختر جوان، پایانی شیرین دارد.
پسران گمشده سودان، عنوانی است که به بیش از ۲۰ هزار پسر اهل گروههای قومی سودان اطلاق میشود که در جریان جنگهای داخلی سودان خانوادههای خود را از دست دادند یا به مکان دیگری منتقل شدند. ۳۸۰۰ نفر از آنها در آمریکا پناه داده شدند. فیلم دروغ خوب، داستان سه نفر از این پسران گمشده و خواهر آنها است که زندگی آنها، بر اثر یک جنگ دردناک، از هم میپاشد. این فیلم نشان میدهد که آنها چطور به آمریکا نقل مکان میکنند و در نهایت با جامعه آمریکایی و سبک زندگی جدید، خو میگیرند.
راه طولانی به سوی آزادی نام فیلمی است که بر اساس اتوبیوگرافی نلسون ماندلا ساخته شده است. دیدن این فیلم، درک عمیقی از سیاستها و شرایط اجتماعی آفریقای جنوبی را دربیننده ایجاد میکند. این فیلم، در نشان دادن رویدادهای تاریخی موفق عمل کرده و در غالب ژانرهای درام و اکشن، بیننده را تا دقیقه آخر، مشتاق تماشای فیلم نگه میدارد. در سفر به آفریقای جنوبی، نشانههای فراوانی از جنبشهای ضدآپارتاید خواهید دید. از تندیسها و ساختمانهای مهم گرفته تا اسامی خیابانها، هنرهای خیابانی و موزههای مختلف که در تک تک آنها میتوانید تاثیر ماندلا و تلاشهای وی را در راه آزادی ببینید.
تابستان بیپایان فیلمی نیست که نام آن را در فهرست فیلمهای مرتبط با آفریقا زیاد دیده باشید ولی برای هر مسافر آفریقا، دیدن آن ضروری است. یک مستند در سبک ورزشی به کارگردانی بروس براون است که در سال ۱۹۶۶ منتشر شد. این فیلم یکی از اولین فیلمهایی است که در مورد موجسواری ساخته شده و آغازگر یک ژانر منحصربهفرد است. این فیلم، مدتها است که الهامبخش موجسواران و مسافران مشتاق سفر به آفریقا است. این مستند در مورد دو موجسوار است که سواحل کالیفرنیا را در جستوجوی تابستان بیپایان بهسمت نیمکره جنوبی ترک میکنند. در نهایت به سواحل چند کشور آفریقایی سفر میکنند.
فیلمهای بسیاری در مورد آفریقا ساخته شده است که اکثر آنها ارزش حداقل یک بار دیدن دارند و تصویر بهتر و دقیقتری از آفریقا، این قاره شگفتانگیز به نمایش میگذارند.