gardeshban.ir

دیدنیهای اطراف یزد بخش جالب‌توجهی از جاذبه‌های مرکز ایران را شامل می‌شوند. این منطقه از مرکز ایران، از نخستین نقاط شکل‌گیری تمدن در ایران است و نشانه‌هایی از سکونت ایرانیان باستان در گوشه و کنار شهرها و روستاهای آن به چشم می‌خورد.

شاید با شنیدن نام یزد اقلیمی خشک و گرم با آفتابی سوزان در نظر شما مجسم شود؛ اما جالب است بدانید با وجود قرار گرفتن شهر یزد در کویر مرکزی ایران، اطراف این شهر را جاذبه‌هایی چهار فصل پوشانده‌اند. گرچه بخش‌های زیادی از استان یزد در فصل تابستان بسیار گرم می‌شوند، در حوالی این کویر جاذبه‌های طبیعی وجود دارند که شاید نام آن‌ها را نشنیده باشید.

جالب است بدانید که جاهای دیدنی یزد فقط به داخل شهر یزد محدود نمی‌شوند؛ پس اگر ساکن یزد هستید یا در سفر به یزد می‌خواهید به جاذبه‌های تاریخی و طبیعی اطراف هم سری بزنید، در این مقاله ما را همراهی کنید تا با دیدنیهای اطراف یزد در فصل‌های مختلف سال آشنا شوید.

دیدنیهای اطراف یزد را بشناسید:

• اطراف یزد کجا بریم؟
• دیدنیهای اطراف یزد در بهار
• دیدنیهای اطراف یزد در تابستان
• دیدنیهای اطراف یزد در پاییز
• دیدنیهای اطراف یزد در زمستان

اطراف یزد کجا بریم؟

شهر یزد یکی از تاریخی‌ترین شهرهای ایران است و جاذبه‌های تاریخی و طبیعی برجسته‌ای در اطراف آن قرار دارند. قرار گرفتن یزد در مرکز ایران و منطقه‌ای کویری، موقعیت جغرافیایی خاصی را در این شهر رقم می‌زند. همجواری این شهر با قله شیر کوه نیز بر آب و هوای این منطقه تاثیر می‌گذارد. بافت تاریخی شهر یزد در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی ایران و در سال ۱۳۹۶ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید؛ اما جاذبه‌های یزد به داخل شهر محدود نمی‌شود.

دیدنیهای اطراف یزد شامل آثار و بناهای تاریخی ارزشمند و جاذبه‌های طبیعی برجسته‌ای است که دورتادور این شهر را فرا گرفته‌اند. برای بازدید از دیدنیهای اطراف یزد باید بارها به این شهر سفر کرد و از زیبایی‌های آن لذت برد. جاذبه‌های اطراف یزد از حومه این شهر آغاز و در کل استان پراکنده می‌شوند. اگر قصد سفر به این شهر تاریخی را دارید، می‌توانید با توجه به علاقه‌مندی خود از جاذبه‌های اطراف یزد نیز دیدن کنید.

در ادامه این مقاله به معرفی دیدنیهای اطراف یزد می‌پردازیم، با این توضیح که معرفی جاذبه‌ها در هر فصل به‌ترتیب فاصله تا شهر یزد، از کمترین به بیشترین مسافت آورده شده‌اند و مبدا اندازه‌گیری این فواصل، مرکز شهر یزد است. در میان این جاذبه‌ها، برخی تاریخی و برخی دیگر طبیعی هستند.

دیدنیهای اطراف یزد در بهار

قرار گرفتن شهر یزد در کویر مرکزی ایران، تابستان‌هایی گرم و سوزان و زمستان‌هایی سرد و پرسوز را برای این شهر به ارمغان می‌آورد. بهترین زمان برای بازدید از دیدنیهای اطراف یزد فصل‌های بهار و پاییز هستند. در این فصل‌ها می‌توانید به تماشای بیشترین جاذبه‌های اطراف یزد بروید. در این بخش به بهترین دیدنیهای اطراف یزد در بهار اشاره می‌کنیم.

دخمه زرتشتیان (برج خاموشان)

• ۱۲ کیلومتری جنوب یزد، ۱۵ دقیقه
• تاریخی

دخمه زرتشتیان یزد را با نام برج خاموشان یا برج سکوت نیز می‌شناسند. در زمان‌ ایران باستان پیروان دین زرتشت به‌دلیل اعتقاد به پاکی عناصر چهار گانه طبیعی که باد، آب، خاک و آتش بودند، آلوده کردن آن‌ها را مجاز نمی‌دانستند؛ به همین دلیل پس از مرگ افراد، از سوزاندن و به آب ریختن خاکستر و همین طور خاک کردن مردگان اجتناب می‌کردند.طبق باور زرتشتیان، دم آدمی عناصر پاک طبیعی را آلوده می‌کرد.

دخمه‌ها محلی بودند که در ارتفاع قرار داشتند و پس از مرگ زرتشتیان، نساسالارها مردگان را به این دخمه‌ها می‌بردند. به این ترتیب پیکرها را در برج بالای دخمه می‌گذاشتند تا خوراک پرندگان لاشه‌خوار مانند کرکس شوند و پس از مدتی استخوان مردگان را که استودان می‌نامیدند، جمع می‌کردند و در چاه نگه می‌داشتند.

دخمه زرتشتیان یزد بر بلندی کوهی کم ارتفاع در منطقه صفائیه در جنوب شرقی یزد قرار دارد و در حال حاضر دو دخمه در آن باقی مانده است. دخمه قدیمی‌تر را با نام «مانکجی هاتریا» و دخمه دوم را با نام «گلستان» می‌شناسند. قدمت دخمه گلستان به دوره قاجار می‌رسد. جنس این دخمه‌ها از خشت است و گودالی در میان آن‌ها به چشم می‌خورد. ساختمان‌های دیگری نیز در اطراف کوه و دخمه‌ها وجود دارند که قدمت آن‌ها به دوره صفویه می‌رسد. برای بازدید از دخمه‌ها باید فاصله کوتاهی را از کوه و سپس از پله‌ها بالا بروید. 

تالاب پساب

• ۱۴ کیلومتری شمال غربی یزد، ۲۰ دقیقه
• طبیعی

تالاب پساب یزد به‌دلیل قرار گرفتن در دل کویر و میان ماسه‌های روان، توجه گردشگران را به خود جلب می‌کند. این تالاب در اثر رهاسازی آب‌های تصفیه‌خانه یزد به وجود آمده است و گرداگرد آن را نیزارها پوشانده‌اند. بهترین زمان برای بازدید از این تالاب در فصل‌های بهار و پاییز است. در اطراف این تالاب، سافاری از تفریح‌های محبوب میان گردشگران به شمار می‌رود.

به‌دلیل بافت کویری استان یزد، تالاب پساب به محلی برای استراحت و آبشخور پرندگان تبدیل شده است. فصل تابستان به‌دلیل گرمای شدید و تابش مستقیم آفتاب و فصل زمستان به‌دلیل سوز بالای هوا، زمان‌های مناسبی برای رفتن به تالاب پساب نیست. فاصله کوتاه این تالاب تا شهر یزد، سبب توجه بسیاری از گردشگران و ساکنان این شهر به این منطقه می‌شود.

روستای چم

• ۱۹ کیلومتری جنوب غربی یزد، ۲۰ دقیقه 
• تاریخی و طبیعی

روستای چم در نزدیکی شهر تفت قرار دارد و آن را با نام «پایتخت زرتشت نشینان ایران» می‌شناسند. گرچه آب و هوای روستای چم گرم و خشک است، پوشش گیاهی خاص و یادگارهای تاریخی‌ آن، سبب جذب گردشگران به این روستا می‌شود. اگر به گشت‌و‌گذار در روستاهای تاریخی علاقه دارید، در سفر به یزد حتما به این روستا سری بزنید.

مردم روستای چم به سبک سنتی زندگی می‌کنند و پوشش بانوان آن در مناسبت‌ها، لباس‌های رنگارنگ با سرپوش و خلخال‌های دست ساز است.

مردان این روستا نیز لباس‌های پنج تکه محلی می‌پوشند که شامل سربند، پیراهن، روپوش، شلوار و کفش می‌شود. پوشش سنتی اهالی این روستا در جشن‌ها و مراسم رسمی، توجه گردشگران را به خود جلب می‌کند.

سرو ۳۰۰۰ ساله روستای چم از دیدنی‌های طبیعی این روستا به شمار می‌رود که نام آن در فهرست میراث طبیعی ایران به چشم می‌خورد. سرو چم در حیاط آتشکده چم، در مرکز روستا قرار دارد؛ البته بازدید از این آتشکده برای عموم مردم جایز نیست. دخمه زرتشتیان چم نیز در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این دخمه بیرون روستا قرار دارد و قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد. روستای چم در پنج کیلومتری شمال شرقی شهر تفت قرار دارد. 

قنات زارچ

• ۲۰ کیلومتری شمال غربی یزد، ۲۵ دقیقه 
• تاریخی

قنات زارچ قدیمی‌ترین و طولانی‌ترین قنات جهان است و قدمت آن به بیش از ۳۰۰۰ سال می‌رسد. طول این قنات در حدود ۱۰۰ کیلومتر و تعداد چاه‌های آن بیش از ۲۰۰۰ حلقه است. شواهد موجود زمان ساخت این قنات را پیش از ورود اسلام به ایران نشان می‌دهد. قنات زارچ برخلاف دیگر قنات های اطراف آن که مقطعی دایره و بیضی شکل دارند، مربعی است و سه شاخه زیر زمینی جدا دارد. شاخه‌های آب شیرین قنات امروزه خشک شده‌اند و در حال حاضر تنها شاخه آب شور آن به طول ۷۲ کیلومتر آب دارد.

قنات زارچ به‌همراه ۱۰ قنات ایرانی دیگر در سال ۲۰۱۶، در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیدند. قدمت، معماری، عمق، طول و دیگر مشخصات ظاهری این قنات‌ها، از دلایل ثبت‌نام قنات‌های ایرانی در فهرست یونسکو بودند. در حال حاضر به‌دلیل حفر بی رویه چاه‌ها در این منطقه، آبدهی این قنات به‌شدت تحلیل رفته است. برای بازدید از قنات زارچ باید به ۲۰ کیلومتری شمال غربی شهر یزد بروید. 

آسیاب آبی اشکذر

• ۲۳ کیلومتری شمال غربی یزد، ۳۰ دقیقه 
• تاریخی

آسیاب آبی اشکذر یکی از بزرگ‌ترین آسیاب‌های تاریخی در ایران است که قدمت سبک معماری، مقرنس‌های داخل و تزیینات بنای آن، به دوره صفویه می‌رسد. دالان ورودی آسیاب شیب‌دار است و در حدود ۵۶ متر طول دارد. پس از عبور از دالان به صحن ورودی هشت ضلعی آسیاب می‌رسید که گنبدی با معماری اصیل ایرانی و مقرنس‌های هندسی دارد.

عکاس: مصطفی خاکسری

آسیاب آبی اشکذر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. این بنا سال‌ها زیر خاک مدفون بود تا در سال‌های اخیر به همت اهالی این منطقه بنای آسیاب را از زیر شن‌های روان بیرون آوردند و بازسازی کردند. بخش‌های مختلف آسیاب آبی اشکذر شامل تنوره و سنگ‌های زیرین و زبرین می‌شود. این آسیاب در شهرستان اشکذر در شمال غربی یزد قرار دارد. 

باغ صدری تفت

• ۲۴ کیلومتری جنوب غربی یزد، ۳۰ دقیقه 
• تاریخی

عکاس: مصطفی دادرس

باغ صدری را با نام «باغ نمیر» نیز می‌شناسند. این باغ یکی از زیباترین و بزرگ‌ترین باغ‌های اطراف شهر یزد به شمار می‌رود. قدمت این باغ به دوره زندیه می‌رسد و بنای آن را به فرمان «صدر العلما»، یکی از پادشاهان زندیه ساخته‌اند. برای رسیدن به این باغ زیبا که از نمونه باغ‌های ایرانی است، باید از کوچه‌ای باریک گذر کنید تا به محوطه اصلی باغ برسید. عمارتی بزرگ با تالار و طاق نماهای زیبا در این باغ وجود دارند.

باغ صدری با دو بادگیر بلند، بلندترین بادگیرهای شهر تفت را دارد و ارتفاع ساختمان عمارت آن نزدیک به ۲۳ متر است. از دیگر بخش‌های این عمارت می‌توان به قسمت‌های بهارنشین و زمستان‌نشین اشاره کرد. حوض سنگی زیبای میان باغ نزدیک به ۱۰۰ فواره دارد که در گذشته بدون استفاده از قدرت برق کار می‌کردند. امروزه بخش تابستان‌نشین عمارت باغ صدری به هتل تبدیل شده است و از گردشگران علاقه‌مند، پذیرایی می‌کند. برای رفتن به این باغ باید به محله گلابدان در شهرستان تفت بروید. 

کوه عقاب

• ۳۹ کیلومتری جنوب غربی یزد، ۴۰ دقیقه
• طبیعی

کوه عقاب یزد که با نام عقاب کوه نیز معروف است، از زیباترین جاذبه‌های طبیعی در اطراف یزد به شمار می‌رود. شهرت این کوه به‌دلیل شکل ظاهری آن و همین طور تنها بودن آن است. زمین‌های اطراف عقاب کوه هموار هستند که همین مطلب بر زیبایی و شکوه این کوه تنها می‌افزاید. ارتفاع این کوه در حدود ۲۰۰۰ متر از سطح دریا است و نام آن در فهرست آثار ملی ایران به چشم می‌خورد.

خاک آهکی و فرسایش بالا در دامنه‌های کوه عقاب، اجازه رشد هیچ گیاهی نمی‌دهد. همین ساختار نیز سبب فرسایش و جدا شدن بخش‌هایی از عقاب کوه در طول زمان شده، به‌طوری که در دامنه آن سوراخ‌های زیادی دیده می‌شود. گرچه تماشای این کوه لذت زیادی دارد، اگر علاقه‌مند به کوهنوردی هستید می‌توانید به روستای فراشاه در ۱۰ کیلومتری شهر تفت بروید و در غرب این روستا از دامنه‌های کم شیب عقاب کوه به قله آن صعود کنید. 

فهرج

• ۴۱کیلومتری جنوب شرقی یزد، ۴۰ دقیقه
• طبیعی و تاریخی

روستای فهرج از زیباترین روستاهای نزدیک به یزد به شمار می‌رود. آب و هوای این روستا نیمه بیابانی و ارتفاع آن از سطح دریا در حدود ۱۲۷۰ کیلومتر است. این روستا به‌دلیل بافت تاریخی و بناهای قدیمی، مورد توجه گردشگران قرار می‌گیرد. باستان شناسان قدمت این منطقه را متعلق به زمان پیش از ورود اسلام به ایران می‌دانند؛ اما بعضی از مورخان نیز عمر این روستا را در حدود ۵۰۰۰ سال برآورد می‌کنند.

کمپ کویری فهرج با امکانات مناسب از گردشگران علاقه‌مند پذیرایی می‌کند. به‌جز دیدنی‌های طبیعی روستای فهرج، جاذبه‌های تاریخی برجسته‌ای نیز در این روستا قرار دارند. قلعه فهرج به قرن‌های ۱۰ و ۱۱ هجری قمری تعلق دارد و از زیباترین چشم‌اندازهای روستای فهرج به شمار می‌رود. مسجد جامع فهرج نیز با مناره گلی و دو شبستان، از دیگر جاذبه‌های تاریخی این روستا است. قدمت این مسجد به نیمه اول قرن اول هجری می‌رسد. از دیگر دیدنی‌های تاریخی این روستا می‌توان به آب‌انبار حسینیه با قدمت پیش از اسلام، مجموعه تاریخی شهدای فهرج که مدفن مسلمانان در گذشته بوده است، مسجد تاریخی علاقبندی و تکیه علاقبندی اشاره کرد. از مسجد و تکیه علاقبندی در حال حاضر تنها خرابه‌هایی به جامانده است. روستای فهرج در مسیر بزرگراه یزد-بافق قرار دارد. 

چشمه تامهر تفت

• ۴۳ کیلومتری جنوب غربی یزد، ۴۵ دقیقه
• طبیعی

چشمه تامهر در نزدیکی شهر تفت در منطقه‌ای سرسبز قرار دارد. اطراف این چشمه پر از میوه‌های رنگارنگ و درختان سرسبز است. چشمه تامهر در نزدیکی روستای اسلامیه قرار گرفته است و چشم‌اندازی زیبا از کوه عقاب دارد. این چشمه تنها در فاصله اسفند تا مهر آب دارد و نام‌گذاری آن به این نام نیز به همین دلیل است.

اطراف مسیر حرکت آب در چشمه تامهر ، مناطقی مناسب برای اتراق کردن و لذت بردن از طبیعت سبز و چشم‌انداز زیبای این منطقه دارند. آب این چشمه منبع تغذیه درختان و باغ‌های روستای اسلامیه به شمار می‌رود. به‌دلیل فصلی بودن آب این چشمه با وجود سرسبزی منطقه، خبری از پوشش جانوری نیست. برای رفتن به چشمه تامهر باید به پنج کیلومتری غرب شهر تفت بروید. 

کوه ریگ مهریز

• ۴۷ کیلومتری جنوب شرقی یزد، ۴۰ دقیقه
• طبیعی

کوه ریگ مهریز از نقاط گردشگری در اطراف یزد است که به‌خصوص در ۶ ماه نخست سال طرفدران زیادی دارد. این کوه در بخش مرکزی مهریز و در نزدیکی یکی از قله‌های بلند این شهر قرار گرفته است. خواص درمانی و ماسه‌های تمیز و بدون خاک کوه ریگ گردشگران زیادی را به این منطقه می‌کشاند.

در دوران تعطیلی نوروز و روزهای نخست بهار این تپه شلوغ‌ترین زمان خود را سپری می‌کند. کوه ریگ در طول سالیان دراز و بر اثر فرسایش کو‌های اطراف به وجود آمده است و تابش مستقیم خورشید بر آن ماسه‌ها را داغ می‌کند. با راه رفتن روی این ماسه‌ها نیمی از پاهای شما در ماسه‌ها فرو می‌روند و دردهای عضلانی پا کاهش می‌یابند. کوه ریگ در فاصله ۶ کیلومتری غرب مهریز قرار دارد. 

باغ پهلوان پور مهریز

• ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی یزد، ۴۵ دقیقه
• تاریخی

باغ پهلوان پور از برجسته‌ترین بناهای تاریخی در نزدیکی یزد و در شهر مهریز است. قدمت این بنا به دوره حکومت قاجار می‌رسد و نام آن برگرفته از نام مالک باغ در همان زمان است. جوی جاری در میان این باغ که از قنات حسن آباد سرچشمه می‌گیرد، صدایی آرامش بخش در فضا پراکنده می‌کند. اطراف جوی آب را نیز درختان کهنسال و تنومند پوشانده‌اند.

در قسمت‌های مختلف باغ پهلوان پور بخش‌هایی مانند برج، اصطبل، کاهدان و کوشک یا شربت خانه دیده می‌شوند. ساختمان شربت‌خانه در دو طبقه و نیم از بخش‌هایی مانند تالار و حوض‌خانه تشکیل شده است. بخشی از بنای این باغ را در دوره پهلوی اول به آن اضافه کرده‌اند که از آن با عنوان «زمستان خانه» یاد می‌شود. قسمت‌هایی از این عمارت نیز به مرور زمان زیر خاک دفن شده بودند که با کنکاش در محوطه اطراف کوشک توانسته‌اند بخش‌هایی را پاکسازی کنند. این باغ به‌همراه باغ‌های ایرانی برجسته دیگر در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند. در حال حاضر این عمارت با تغییر کاربری به هتل تبدیل شده است و امکان اقامت در آن برای علاقه‌مندان وجود دارد. باغ پهلوان پور در حدود ۵۰ کیلومتری جنوب شرقی یزد قرار دارد. 

روستای سریزد

• ۵۰ کیلومتری جنوب شرقی یزد، ۴۵ دقیقه
• تاریخی

روستای سریزد از تاریخی‌ترین مناطق دیدنی اطراف یزد است که قدمت آن به حدود ۲۵۰۰ سال پیش می‌رسد. باستان‌شناسان با کنکاش در محوطه این روستا به سفال‌ها و اشیای تاریخی برجسته‌ای دست یافته‌اند و با مطالعه آن‌ها اوج شکوفایی این روستا را مربوط به دوران حکومت سلجوقیان، ایلخانیان و صفویان می‌دانند. این منطقه را با عنوان نخستین محل شکل‌گیری تمدن در یزد می‌شناسند.

با قدم زدن در کوچه‌های روستای سریزد می‌توانید از بناهای تاریخی متعددی دیدن کنید. برجسته‌ترین آثار تاریخی این روستا شامل قلعه سریزد، دروازه فرافر و کاروانسرای سریزد می‌شوند. قلعه سریزد یادگار از دوره ساسانیان است و مهم‌ترین بنای تاریخی این روستا به شمار می‌رود. در گذشته دورتادور این قلعه، خندق حفر کرده‌اند و ۶ کوچه دسترسی به آن را از بخش مسکونی روستا میسر کرده است. اگر به بازدید از مناطق تاریخی علاقه دارید، در سفر به یزد تماشای روستای سریزد را از دست ندهید. این روستا در ۵۰ کیلومتری جنوب شرقی یزد و در نزدیکی مهریز قرار دارد. 

کوه شیرکوه

• ۵۰ کیلومتری جنوب غربی یزد، یک ساعت
• طبیعی

کوهستان شیرکوه شامل مجموعه‌ای وسیع از کوه‌های به هم پیوسته است که از ۵۵ کیلومتری غرب یزد شروع می‌شوند و تا جنوب شرقی این شهر گسترش پیدا می‌کنند. این کوهستان تامین کننده اصلی آب در استان یزد به شمار می‌رود. مهم‌ترین قله‌های شیرکوه در بخش جنوب شرقی یزد قرار دارند و بر روستاهای طزرجان، منشاد و ده بالا مشرف هستند. این کوه‌ها از مهم‌ترین مسیرهای صعود برای کوهنوردان حرفه‌ای به شمار می‌روند. قله برفخانه که یکی از مهم‌ترین یخچال‌های طبیعی در مرکز ایران است، بیشترین ارتفاع را در این کوهستان دارد. فصل بهار زمان مناسب برای صعود به این کوهستان است. 

برج کبوتر خانه میبد

• ۵۱ کیلومتری شمال غربی یزد، ۵۰ دقیقه
• تاریخی

برج کبوترخانه در شهر میبد شکلی استوانه‌ای با معماری جالب توجه دارد. در گذشته از کود جمع آوری شده در این بنا در صنایع مختلف مانند کشاورزی استفاده می‌کردند. در حال حاضر این برج هشت متری را بازسازی و به یکی از جاذبه‌های گردشگری در شهر میبد تبدیل کرده‌اند.

بیش از ۴۰۰۰ لانه کبوتر در این برج به‌صورت مستطیلی و با ابعاد ۲۰ در ۲۰ سانتی‌متر وجود دارند. این بنای نفوذ ناپذیر با مقرنس‌های زیبا فضایی بسیار دنج برای پرندگان دارد. در ساخت برج کبوتر خانه از خشت خام و گل استفاده کرده‌اند و در بخش‌هایی از آن گچبری‌های زیبا به چشم می‌خورد. قدمت این بنا به‌درستی مشخص نیست؛ اما بعضی از باستان‌شناسان عمر آن را بیش از ۱۰۰۰ سال می‌دانند. برای بازدید از این بنای تاریخی باید به میدان فرمانداری شهر میبد بروید. 

نارین قلعه میبد

• ۵۳ کیلومتری شمال غربی یزد، ۵۰ دقیقه 
• تاریخی

نارین قلعه در شهر میبد نیز از دیگر بناهای تاریخی ایران باستان است که طراحی بنا و معماری آن توجه باستان‌شناسان را به خود جلب می‌کند. این قلعه روی تپه‌ای در بخش جنوبی شهر میبد قرار گرفته و مشرف به تمام شهر است. نشانه‌هایی از بازسازی بنای این قلعه در بخش‌های مختلف آن به چشم می‌خورد که نشان‌دهنده ساخت بعضی قسمت‌ها در دوره‌های تاریخی بعدی است. گرچه از زمان دقیق ساخت نارین قلعه میبد اطلاع دقیقی وجود ندارد، بیشترین نشانه‌های موجود به دوره حکومت ساسانیان می‌رسد.

پیش‌تر، نارین قلعه را با نام «دژ دالان» نیز می‌شناختند. در گذشته، گرداگرد این بنا خندق‌هایی عظیم برای محافظت از قلعه کنده بودند. در این قلعه خشتی بخش‌های مختلفی وجود داشته است که متاسفانه در حال حاضر دسترسی به همه قسمت‌های آن میسر نیست؛ اما بازدید از این قلعه باستانی که پس از ارگ بم، بزرگ‌ترین شهر قلعه خشتی ایران به شمار می‌رود، خالی از لطف نیست. برای بازدید از قلعه نارین میبد باید به ۵۳ کیلومتری جنوب شرقی یزد بروید. 

منطقه تاریخی غربالبیز مهریز

• ۵۵ کیلومتری جنوب شرقی یزد، یک ساعت 
• تاریخی و طبیعی

منطقه باستانی غربالبیز در نزدیکی مهریز قرار دارد و محل کشف بنایی تاریخی به قدمت دوره اشکانی است. از این ساختمان تاریخی در حال حاضر جز قسمت‌هایی از دیوارهای جنوبی و بخش‌هایی از حیاط باقی نمانده است. شواهد موجود به کاربری مذهبی آن در گذشته اشاره دارد و نام آن در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

منطقه غربالبیز جاذبه‌های طبیعی نیز دارد که مهم‌ترین آن‌ها چشمه غربالبیز است. پوشش گیاهی اطراف این چشمه گردشگران زیادی را به این منطقه می‌کشاند. اوایل بهار زمان پر آب شدن این چشمه به شمار می‌رود. بازدید از این منطقه می‌تواند لذت قدم زدن در طبیعتی زیبا و تاریخی را هم‌زمان برای شما میسر کند. منطقه تاریخی غربالبیز در هشت کیلومتری جنوب غربی مهریز و ۵۳ کیلومتری جنوب شرقی یزد قرار دارد. 

روستای خرانق

• ۷۸ کیلومتری شمال شرقی یزد، یک ساعت و ۱۰ دقیقه
• تاریخی و طبیعی

روستای خرانق یکی از مناطق منحصربه‌فرد در نزدیکی شهر یزد است که جاذبه‌های تاریخی و طبیعی زیادی دارد. منطقه حفاظت شده دره انجیر با پوشش جانوری گسترده و منابع طبیعی ارزشمندی مانند معادن سنگ آهن و اورانیوم در اطراف این روستا، اهمیت این آبادی را دوچندان می‌کنند. این روستا در محیطی کوهستانی با آب و هوایی متفاوت از سایر نقاط یزد، قرار دارد و از ییلاق‌های خوش آب و هوا در نزدیکی یزد به شمار می‌رود.

روستای خرانق در حال حاضر به دو بخش تقسیم می‌شود که بخش قدیمی یادگارهای تاریخی قابل‌توجهی در خود جا داده است. از مهم‌ترین بناهای تاریخی روستای خرانق می‌توان به قلعه خرانق، کاروانسرای خرانق، بقعه مشهدک، مزار بابا خادم، پل، حمام، آب‌انبار، مسجد جامع و منار جنبان خرانق اشاره کرد. در قلعه ۴۵۰۰ ساله این روستا خانه‌های دو و سه طبقه دیده می‌شوند. قدمت پل خرانق با توجه به نشانه‌های موجود به دوره اشکانیان می‌رسد و تنها برای انتقال آب از آن استفاده می‌شده است.

آب‌انبار خرانق را منسوب به دوره صفوی می‌دانند و منار جنبان این روستا در قلعه خرانق، یکی از سه منار جنبان متحرک در ایران است. این روستا به‌دلیل قدمت چند هزار ساله و آثار و بناهای منحصربه‌فرد تاریخی که دارد مورد توجه گردشگران خارجی زیادی قرار می‌گیرد. برای رفتن به روستای خرانق می‌توانید در شمال یزد به‌سمت اردکان و سپس به کیلومتر ۵۰ جاده اردکان-طبس بروید. 

چشمه توران پشت

• ۸۵ کیلومتری جنوب غربی یزد، یک ساعت و ۲۰ دقیقه
• طبیعی

روستای تاریخی توران پشت در نزدیکی شهر تفت قرار دارد و شهرت آن بیشتر به‌دلیل قرار داشتن چشمه‌های آبگرم جوشان در نزدیکی آن است. چشمه آبگرم توران پشت از زیباترین چشمه‌های ایران به شمار می‌رود و به‌دلیل املاح آهکی و گچی که دارد، به‌صورت لایه لایه از خود رد به جا می‌گذارد. این منطقه مورد توجه زمین‌شناسان است و گردشگران زیادی نیز برای بازدید از آن در ۶ ماه نخست سال به این منطقه می‌روند. در بازدید از این روستا می‌توانید به بناهای تاریخی آن نیز سری بزنید. برای رسیدن به چشمه توران پشت می‌توانید در مسیر جاده یزد-شیراز به روستای توران پشت بروید. فاصله این چشمه از یزد در حدود ۸۵ کیلومتر است. 

غار نباتی ندوشن

• ۸۶ کیلومتری غرب یزد، یک ساعت و ۲۰ دقیقه
• طبیعی

غار طبیعی ندوشن با گذشت سال‌های زیاد و بر اثر فرسایش طبیعی به وجود آمده است. این فرسایش هم‌چنان ادامه دارد و سبب گسترش این غار می‌شود. قندیل‌ها و سنگواره‌های داخل غار از زیباترین نمونه‌های فرسایش سنگ در زمین‌شناسی هستند. این غار در دهانه کوهی در نزدیکی ندوشن قرار گرفته است. عمق حفره ورودی در حدود چهار متر است و پس از آن، محوطه تاریک غار شروع می‌شود.

مسیر داخل غار به سه بخش مجزا تقسیم می‌شود که راه اصلی ۵۰ متر طول و به فضای باز راه دارد. این غار در ارتفاع ۱۵۰ متری از کوه قرار گرفته است و برای رسیدن به آن باید نزدیک به نیم ساعت کوهپیمایی کنید؛ اما به خاطر داشته باشید برای یافتن ورودی غار حتما به راهنما نیاز دارید. برای رسیدن به پای کوه غار نباتی باید از جنوب ندوشن به روستای صدر آباد بروید و در مسیر جاده خاکی بند خاکی صدر آباد به آن برسید. 

زیارتگاه چک چک (پیر سبز)

• ۹۹ کیلومتری شمال یزد، یک ساعت و ۲۰ دقیقه 
• تاریخی

زیارتگاه چک چک در شمال غربی یزد و در نزدیکی شهر اردکان از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی در این استان به شمار می‌رود و شهرتی جهانی دارد. این زیارتگاه در دامنه کوهی به همین نام قرار گرفته است و در میان مردم محلی با نام «پیر سبز چک چک» نیز شهرت دارد. درباره قدمت این بنا اطلاع دقیقی در دست نیست، اما زیارتگاه چک چک از با اهمیت‌ترین زیارتگاه‌های زرتشتیان است. بنابر روایت‌های نقل شده، این مکان محل اختفای «نیک بانو» یکی از دختران یزدگرد سوم ساسانی بوده که پس از فرار از دست دشمنان در آن پنهان شده است. افسانه‌های زیادی در رابطه با کوه تناور ورودی زیارتگاه و جاری شدن چکه‌های آب از این کوه نیز وجود دارند.

عده‌ای دیگر از زرتشیان این زیارتگاه را با توجه به قرار داشتن آن در بلندی و ساختار آن، به‌عنوان یکی از معابد آناهیتا می‌شناسند و قرار گرفتن آن به‌سمت شرق را برای اجرای آیین نیایش نور در زمان طلوع خورشید می‌دانند. ورودی زیارتگاه چک چک به دهانه غار شباهت دارد و شامل یک محوطه باز، ساختمان آتشکده و پنج طبقه نامنظم پلکانی می‌شود. روی در طلایی رنگ ورودی، تصویر یک سرباز هخامنشی به چشم می‌خورد. آب‌هایی که از سقف این زیارتگاه سنگی می‌چکد را در ظرف‌هایی جمع می‌کنند و زرتشتیان برای تبرک آن را می‌نوشند.

پس از ورود به محوطه سنگی این بنا می‌توانید نشانه‌هایی از دین زرتشت، تابلوهایی از تاریخچه زیارتگاه، نقاشی چهره‌های مقدس زرتشتی و آتش همیشه روشن را ببینید. نام زیارتگاه چک چک در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد و هر ساله در مهر ماه و هم‌زمان با زمان برگزاری جشن مهرگان، گردشگران زیادی به این منطقه سفر می‌کنند.

برای رفتن به زیارتگاه چک چک از یزد در بزرگراه یزد-میبد تا کمربندی میبد پیش بروید و از خروجی راست این جاده به‌سمت روستای چک چک ادامه مسیر دهید. برای رسیدن به ورودی زیارتگاه چک چک باید در حدود ۳۶۰ پله سیمانی را بالا بروید. 

روستای عقدا

• ۱۰۲ کیلومتری شمال غربی یزد، یک ساعت و ۲۰ دقیقه
• تاریخی و طبیعی

قدمت روستای عقدا به دوره پیش از اسلام می‌رسد. این روستا از برجسته‌ترین جاذبه‌های تاریخی در استان یزد و در نزدیکی این شهر به شمار می‌رود. معماری داخلی این روستا شباهت زیادی به بافت تاریخی شهر یزد دارد. روستای عقدا در حال حاضر از پیشرفته‌ترین آبادی‌های استان یزد است و امکانات کاملی دارد.

قرار گرفتن آثار و بناهای تاریخی مانند حمام قدیمی با بیش از ۱۰۰۰ سال قدمت، بازار، بادگیرها، کاروان‌سراها و قلعه‌های تاریخی در این روستا حاکی از اهمیت آن است. روستای عقدا از قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های زرتشتیان ایران است و بر اساس برخی روایت‌ها، نام آن را پس از ورود مسلمانان به عقدا تغییر داده‌اند.​

از مهم‌ترین سوغاتی‌های روستای عقدا می‌توان به انار آن اشاره کرد که در ایران بی‌نظیر است. در بازدید از این روستا می‌توانید از مسجد جامع عقدا، قلعه سامه، کاروانسرای رشتی، دروازه عقدا، مسجد هلاکو، حمام نو و بسیاری از بناهای دیگر دیدن کنید. روستای عقدا دسترسی مناسبی به جاذبه‌های اطراف اردکان مانند منطقه حفاظت شده دره انجیر و زیارتگاه چک چک دارد.

بسیاری از آثار تاریخی روستای عقدا در فهرست آثار ملی ایران قرار دارند و قدمت آن‌ها از ۶۰۰۰ سال قبل تا دوره قاجار متغیر است. اگر علاقه‌مند به اقامت شبانه در این روستا باشید می‌توانید در اقامتگاه بومگردی این روستا اتراق کنید. قدم زدن در کوچه‌های روستای عقدا می‌تواند از دلپذیرترین خاطره‌های سفر شما به یزد باشد. این روستا در فاصله ۴۰ کیلومتری از شهر اردکان قرار دارد. 

کوه ارنان

• ۱۰۰ کیلومتری جنوب غربی یزد، یک ساعت و نیم  
• طبیعی و تاریخی

کوه ارنان از کوه‌های تک مرکزی ایران است که در دشتی گسترده به همین نام قرار دارد. این کوه از زیباترین جاذبه‌های طبیعی یزد به شمار می‌رود که ارزش تاریخی نیز دارد. در دامنه شرقی این کوه چشمه‌ها و قنات‌هایی کم آب وجود دارند. نمای ارنان کوه از جهت‌های مختلف شباهت زیادی به هرم دارد. از مهم‌ترین ویژگی‌های این کوه که ارزش تاریخی به آن می‌دهد کشف سنگ‌نگاره‌هایی در دامنه آن است.

در میان نقوش این سنگ‌نگاره‌ها از خطوط اسلامی گرفته تا تصاویر حیوان‌ها و انسان برهنه نیزه به دست به چشم می‌خورند. بر اساس نظر باستان شناسان، قدمت این تخته سنگ‌ها را می‌توان متعلق به ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح تا حدود سال ۷۰۰ هجری قمری دانست. حکاکی‌های این کوه با ابزاری آهنی و فولادی نقش شده‌اند و در قسمت‌هایی واضح و بخش‌هایی نیز محو و نامشخص است. تکه سنگی از نگاره‌های کشف شده از این کوه را در زندان اسکندر یزد نگه‌داری می‌کنند. نام کوه ارنان در فهرست آثار ملی ایران به چشم می‌خورد. کوه ارنان در مرز بین شهرستان‌های مهریز و تفت قرار دارد. 

خانه آقازاده ابرکوه

• ۱۵۰ کیلومتری جنوب غربی یزد، دو ساعت
• تاریخی

خانه آقازاده ابرکوه یکی از خانه‌های تاریخی در استان یزد و شهر ابرکوه است. این خانه ۸۲۰ متری به دوره قاجار تعلق دارد و معماری زیبای آن توجه محققان را جلب می‌کند. حیاط اصلی در میان عمارتی سه جانبه قرار گرفته است و هر بخش از ساختمان‌ها در فصلی مشخص استفاده می‌شدند. این بنای تاریخی بادگیری به ارتفاع ۱۸ متر با کلاه فرنگی به مساحت ۱۸ متر مربع دارد و ۱۹ دریچه در آن برای تهویه هوا تعبیه کرده‌اند.

خانه آقازاده ابرکوه را می‌توان معروف‌ترین بنای تاریخی ابرکوه دانست که نام آن در فهرست آثار ملی ایران به چشم می‌خورد. مقرنس کاری‌های زیبا در کنار تزیینات داخلی این بنا، توجه گردشگران زیادی را جلب می‌کند. برای بازدید از این خانه تاریخی می‌توانید به میدان اصلی شهر ابرکوه بروید و به‌سادگی با دنبال کردن تابلوهای راهنما به خانه آقازاده برسد. 

خانه صولت ابرکوه

• ۱۵۰ کیلومتری جنوب غربی یزد، دو ساعت 
• تاریخی

خانه صولت یا موزه مردم شناسی ابرکوه محلی برای به نمایش گذاشتن آثار ارزشمند مردم این خطه است و به قدمت تمدن در استان یزد اشاره دارد. بخشی از وسایل این موزه توسط مردم استان یزد و به‌خصوص ساکنان ابرکوه به آن اهدا شده‌اند. ورودی این خانه سردری بلند دارد که قدمت آن به دوره‌های زندیه و قاجار می‌رسد. نام این بنا در فهرست آثار ملی ایران به چشم می‌خورد.

خانه صولت با مساحت حدود ۱۰۰۰ متر در گذشته به آقای صولت که از خان‌های معروف ابرکوه بوده، تعلق داشته است. حیاط، هشتی، اتاق پنج دری زمستان‌نشین و برج چهارگوش از بخش‌های مختلف این خانه تاریخی هستند. پنج دری تابستانی نیز روبه‌روی زمستان‌نشین قرار دارد. ستون‌های گچبری شده با نقوش اسلیمی و گل‌های برجسته از زیبایی‌های معماری این بنا به شمار می‌روند. در حال حاضر در بخش موزه، از انواع سکه‌ها و کتاب‌های خطی گرفته تا ابزار مختلف زندگی در گذشته نگهداری می‌شود که قدمت آن‌ها به دوران ایلخانی، صفوی و قاجار برمی‌گردد. این خانه تاریخی در خیابان شهید باهنر شهر ابرکوه، در فاصله ۱۵۰ کیلومتری یزد، قرار دارد. 

گنبد عالی ابرکوه

• ۱۵۰ کیلومتری جنوب غربی یزد، دو ساعت  
• تاریخی

گنبد عالی ابرکوه را با نام «گنبد علی» نیز می‌شناسند. این گنبد باشکوه بر فراز کوهی مشرف به شهر ابرکوه قرار گرفته است و چشم‌اندازی زیبا به مناطق اطراف دارد. شواهد موجود در این بنا زمان ساخت آن را به دوران دیلمیان و سلجوقیان نسبت می‌دهد. کتیبه نقر شده بر گنبد بنا به سال ساخت آن در زمان دیلمیان به دستور فیروزان اشاره می‌کند، اما استحکام بنا سبب شده است که برخی محققان زمان ساخت آن را مربوط به دوره سلجوقی بدانند.

گنبد عالی ابرکوه نخستین بنای ثبت شده از استان یزد در فهرست آثار ملی ایران است. معماری بنا شاهکاری از ساختمان‌سازی در زمان‌های گذشته به شمار می‌رود و گنبد بنا از سالم‌ترین گنبدهای تاریخی ایران است. در ساخت بخش‌های مختلف این گنبد از گچ و ساروج استفاده کرده‌اند که دلیل اصلی استحکام آن است. بیرون و داخل بنا نمایی هشت ضلعی دارد و روی سطحی چهارگوش قرار گرفته است. گنبد نیز نمایی هشت ضلعی با قوس و پایه‌ای دایره‌ای دارد. در ورودی سرداب و مقبره روبه‌روی ورودی گنبد قرار گرفته‌اند و یک در شمالی نیز برای آرامگاه تعبیه کرده‌اند. مقرنس‌های زیبا و کتیبه‌های کوفی در این بنا، ارزش معماری آن را دوچندان می‌کند. گنبد عالی ابرکوه در مسیر جاده ابرکوه به بهمن قرار دارد. 

سرو ابرکوه

• ۱۵۰ کیلومتری جنوب غربی یزد، دو ساعت
• تاریخی و طبیعی

سرو ابرکوه قدیمی‌ترین سرو ایرانی است که بسیاری از محققان آن را کهن‌ترین موجود زنده ایران می‌دانند. با وجود گذشت بیش از چند هزار سال از عمر این درخت، سرو ابرکوه هم‌چنان تنومند و بارور است. گردشگران زیادی در سفر به یزد به دیدن این درخت عظیم و زیبا می‌روند و از تماشای عظمت آن لذت می‌برند. اوج زیبایی سرو ابرکوه را می‌توانید در بهار ببینید. در منابع مختلف از عمر این درخت بین ۴۰۰۰ تا ۸۰۰۰ سال یاد می‌شود و همین مطلب سبب شهرت جهانی این سرو شده است. این درخت برای مردم ساکن مناطق اطراف، جایگاه ویژه‌ای دارد تا جایی که بسیاری از مراسم رسمی را در کنار آن برگزار می‌کنند. برای بازدید از این درخت می‌توانید به میدان امام حسین شهر ابرکوه بروید. 

یخچال خشتی ابرکوه

• ۱۵۰ کیلومتری جنوب غربی یزد، دو ساعت 
• تاریخی

یخچال‌های خشتی یزد از زیباترین جاذبه‌های این استان به شمار می‌روند و با وجود قرار گرفتن در محدوده‌ای کویری، بزرگ‌ترین مجموعه تولید کننده یخ ایران در گذشته بوده‌اند. یخچال خشتی ابرکوه یکی از چهار یخچال خشتی این شهر است که نام آن را در فهرست آثار ملی ایران ثبت کرده‌اند. قدمت این بنا به دوره قاجار می‌رسد و ساختمانی دایره‌ای شکل و پلکانی دارد. در ساختن این بنا از سنگ، آهک، چوب، گل و خشت خام استفاده شده است و از چهار بخش اصلی حوض‌بند، مخزن یخ، گنبد روی انباره و دیوارهای سایه انداز و سه بخش فرعی عرضه یخ تشکیل می‌شود.

عایق کاری یخچال‌های خشتی در گذشته مدت زیادی طول می‌کشیده است و به‌دلیل هزینه بالا تنها افراد ثروتمند قادر به ساخت این یخچال‌ها بودند. یخچال‌های خشتی از مظاهر پیشرفت تمدن در زمان‌ گذشته به شمار می‌روند و ساختار آن‌ها با توجه به سازگاری با محیط زیست، امروزه توجه محققان را به خود جلب کرده‌اند. یخچال خشتی ابرکوه از بزرگ‌ترین یخچال‌های کشور است و در ۱۵۰ کیلومتری جنوب غربی یزد قرار دارد. 

روستای قطرم (ماسوله کویر)

• ۱۷۰ کیلومتری جنوب شرقی یزد، دو ساعت و پنج دقیقه 
• طبیعی و تاریخی

روستای قطرم روستایی بسیار زیبا با قدمت ۵۰۰۰ سال است و در دامنه‌های کوه باجگان در نزدیکی بافق قرار دارد. کوه‌های اطراف این روستا محیطی بسیار دلپذیر برای علاقه‌مندان کوهنوردی و صخره‌نوردی دارند. ساختار پلکانی خانه‌های سنگی این روستا در دل کوه، لقب ماسوله کویر را برای روستای قطرم به ارمغان آورده است. در این روستا طبیعت چهار فصلی را می‌توانید ببینید و میوه‌های گرمسیری و سردسیری مانند خرما و بادام، در این روستا به عمل می‌آیند.

در مسیر دسترسی به روستای قطرم از بافق، سه سد آبی وجود دارند و پوشش گیاهی و جانوری اطراف این آبادی بسیار متنوع است. در این روستا هر ساله در نخستین شنبه سال، اهالی به‌صورت دسته‌جمعی آش مخصوصی به نام «هنگ» می‌پزند؛ پس اگر در روزهای نوروز به یزد سفر کنید می‌توانید برای شرکت در این مراسم محلی و سنتی برنامه‌ریزی کنید.

دیدنی‌های روستای قطرم شامل جاذبه‌های طبیعی و تاریخی برجسته‌ای می‌شوند. چشمه‌های قطرم، زیارتگاه پیر قطرم، قبرستان خورشیدی، آسیاب‌های آبی و قلعه دختر از مهم‌ترین دیدنی‌های این روستا هستند. قدمت قلعه دختر به زمان ایران باستان می‌رسد و قبرستان خورشیدی نیز از قدیمی‌ترین بخش‌های تاریخی این روستا است. چشمه‌های اطراف روستای قطرم طبیعتی زیبا و دلپذیر برای اتراق دارند. برای بازدید از روستای قطرم می‌توانید به شهر بافق در شرق یزد بروید و سپس تا ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی این شهر ادامه مسیر دهید. 

دیدنیهای اطراف یزد در تابستان

با وجود آب و هوای گرم اطراف یزد در تابستان، روستاهای مرتفع این منطقه، به‌خصوص روستاهای واقع شده در کوهستان شیرکوه، آب و هوایی مناسب دارند و ییلاق‌های تابستانی هستند. در این بخش به معرفی ییلاق و روستاهای خوش آب وهوا می‌پردازیم.

آبشار دره گاهان

• ۳۲ کیلومتری جنوب غربی یزد، ۳۵ دقیقه
• طبیعی

آبشار دره گاهان یا درگاهان در نزدیکی شیرکوه، آب و هوایی متفاوت از سایر نقاط استان یزد دارد. اطراف این آبشار سرسبز است و از بافت کویری و خشک سایر قسمت‌های یزد در منطقه اطراف آبشار درگاهان خبری نیست. این آبشار و مناطق اطراف آن را می‌توان تنها ییلاق با آبشار در استان یزد دانست. اطراف این منطقه نیز جاذبه‌های طبیعی برجسته‌ای از غارها و چشمه‌ها قرار دارند.

در قسمت‌های مختلف شیرکوه آبشارهای فصلی قرار گرفته‌اند که تنها در مدت کوتاهی از سال پر آب می‌شوند. در سفر به یزد می‌توانید به آبشار دره گاهان بروید و از طبیعت زیبا و آب و هوای دلپذیر آن بهره‌مند شوید. این منطقه محیطی مناسب برای اتراق چند ساعته در طبیعت دارد. آبشار دره گاهان در پنج کیلومتری جنوب شهرستان تفت، داخل دره‌ای در جوار دامنه‌های شیرکوه، قرار گرفته است. 

روستای طزرجان

• ۴۶ کیلومتری جنوب غربی یزد، ۵۰ دقیقه
• طبیعی و تاریخی

روستای طزرجان از زیباترین مناطق ییلاقی اطراف یزد است که در میان دامنه‌های شیرکوه قرار دارد. آثار باستانی و بناهای تاریخی به جامانده در روستای طزرجان، از قدمت بالای این آبادی خبر می‌دهند. از میان آثار طبیعی و تاریخی باستانی در این روستا می‌توان به سنگ قبری کهن، مسجد جامع ۹۰۰ ساله و درخت چنار تنومند در جوار مسجد با عمر نزدیک به ۱۵۰۰ سال اشاره کرد. یکی از جالب‌ترین پدیده‌های طبیعی در نزدیکی این روستا، وجود یخچال طبیعی دائمی در کوه برفخانه، در دل کویر یزد است. اطراف این روستا را قله‌های مختلفی پوشانده‌اند و به همین دلیل این منطقه از یزد آب و هوایی خنک و متعادل در بهار و تابستان و سرد و برفی در پاییز و زمستان دارد.

اطراف روستای طزرجان چشمه‌های پر آب و جوانی نیز قرار گرفته‌اند که از میان آن‌ها می‌توان چشمه‌های  «تل شنو» و «لاکلنگ» را نام برد. وجود این چشمه‌ها طبیعت این روستا را سرشار از درخت و باغ‌های رنگارنگ کرده است که توجه گردشگران را به خود جلب می‌کند. اگر به روستای طزرجان سفر کردید می‌توانید از دیگر آثار و بناهای تاریخی مانند کوه دخمه، حمام جن‌ها، خانه شاهزاده، خانه موشیری، آسیاب آبی، باغ اوصاد، چاه الماس یخی و ساختمان‌های قدیمی مشکینی، اعرابی‌ها و بشارت نیز دیدن کنید. برای رفتن به روستای طزرجان باید به ۲۵ کیلومتری جنوب شهر تفت، در فاصله ۴۶ کیلومتری از جنوب غربی یزد بروید. 

روستای ده بالا

• ۴۸ کیلومتری جنوب غربی یزد، ۵۵ دقیقه
• طبیعی و تاریخی

روستای ده بالا در نزدیکی تفت از دیگر ییلاق‌های محبوب میان ساکنان و گردشگران شهر یزد است. این روستا در نزدیکی روستای طزرجان و در ارتفاعات شیرکوه قرار دارد. ده بالا به‌دلیل قرار گرفتن در ارتفاع بیش از ۲۰۰۰ متری از سطح دریا، آب و هوایی دلپذیر در فصل های بهار و تابستان دارد و فصل‌های پاییز و زمستان در این آبادی سرد و پر بارش هستند.

از میان روستای ده بالا رودخانه‌ای دائمی می‌گذرد و باغ‌های انبوه، دشت‌های سبز و مراتع اطراف روستا را سیراب می‌کند. قنات شروین نیز دیگر منبع آبیاری باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی در روستای ده بالا به شمار می‌رود. اگر در بهار و تابستان به روستای ده بالا سفر کنید می‌توانید در دشت‌های زنبق، بنفشه، آلاله وحشی و نسترن صورتی اطراف آن به گشت و گذار بپردازید. در کنار لذت بردن از طبیعت دلپذیر روستای ده بالا، بازدید از جاذبه‌های تاریخی این آبادی مانند مسجد جامع و قدمگاه باغستان نیز خالی از لطف نیست. روستای ده بالا در ۵۵ کیلومتری جنوب غربی شهر یزد و  ۳۰ کیلومتری جنوب تفت قرار دارد. 

دیدنیهای اطراف یزد در پاییز

کویرهای اطراف یزد از برجسته‌ترین نقاط دیدنی طبیعی در نزدیکی این شهر هستند که می‌توانند انتخاب مناسبی برای گردشگری در فصل پاییز باشند. گرچه اوایل بهار نیز شرایط برای سفر به کویر مناسب است، به‌دلیل بلند شدن روزها و تابش مستقیم خورشید در فاصله طولانی‌تر، گرما ممکن است آزاردهنده باشد. اگر از طرفداران کمپ در کویر هستید می‌توانید در سفر به یزد در پاییز، به‌خصوص در ماه‌های نخست آن، در کویرهای اطراف یزد کمپ کنید.​

کویر هفت سنگ

• ۲۰ کیلومتری شمال شرقی یزد، ۳۵ دقیقه 
• طبیعی

کویر هفت سنگ یکی از نزدیک‌ترین کویرها به شهر یزد است و برای علاقه‌مندان به کویرگردی از بهترین گزینه‌ها در سفر به شهر یزد به شمار می‌رود. کمپ کویری هفت سنگ را با نام «پارک طبیعت گردی و صحرانوردی هفت سنگ» می‌شناسند و تفریح‌هایی مانند شتر سواری، سافاری و موتور سواری با موتور چهار چرخ در آن دایر است. زیپ لاین یکی از تفریحات منحصربه فرد در این کویر است که طرفداران خود را دارد. در این کویر می‌توانید لذت تماشای آسمان پرستاره شب و سکوت کویر را تجربه کنید. پرواز در ارتفاع این کویر زیبا با پاراگلایدر برای علاقه‌مندان میسر است و اگر علاقه‌مند به ورزش هستید می‌توانید روی شن‌های داغ کویر هفت سنگ پیاده روی یا والیبال ساحلی بازی کنید. برای رفتن به این کویر باید به بلوار نصر در نزدیکی دروازه قرآن یزد بروید. 

کویر شباهنگ

• ۲۵ کیلومتری شمال شرقی یزد، ۳۰ دقیقه
• طبیعی

کویر شباهنگ یکی از نزدیک‌ترین کویرهای مناسب برای اتراق کویر دوستان در نزدیکی یزد است که امکانات مناسب برای کمپ کردن را دارد. اگر به‌دنبال هیجان هستید می‌توانید در بخشی از سفر خود به یزد برای رفتن به کویر شباهنگ و لذت بردن از تفریح‌هایی مانند سافاری و آفرود، موتور سواری و شتر سواری برنامه‌ریزی کنید. تماشای آسمان شب از زیباترین لحظه‌های اقامت در کویر است. انبوه ستارگان در سکوت بی‌انتهای شب گردشگران زیادی را به کویر شباهنگ جذب می‌کنند. برای رسیدن به این کویر کافی است از دروازه قرآن یزد به‌سمت جاده نصر در مسیر خاکی حرکت کنید و به کمپ شباهنگ برسید. 

کویر سیاه کوه

• ۱۰۰ کیلومتری شمال غربی یزد، یک ساعت و نیم
• طبیعی

کویر سیاه کوه نیز از دیگر کویرهای زیبای نزدیک یزد است که سنگ‌های آهکی و آذرین سراسر آن را پوشانده‌اند. در بخش جنوبی این کویر زمینی باتلاقی وجود دارد و در قسمت غربی آن، در گذر سال‌ها، حفره‌هایی به‌وسیله فرسایش خاک به وجود آمده‌اند. در این کویر نیز  اختلاف دمای روز و شب بالا است و وزش باد شدت دارد. شکل ظاهری این کویر هلالی است و داخل آن پوشش گیاهی و جانوری وجود ندارد، اما به خاطر داشته باشید که در حاشیه کویر سیاه کوه جانوران وحشی زندگی می‌کند.

اگر تمایل دارید به کویر سیاه کوه بروید باید به‌سمت اردکان و سپس احمد آباد بروید. جاده خاکی احمد آباد، در امتداد ریل راه‌آهن، شما را به کویر سیاه کوه می‌رساند. برای رفتن به کویر، همراه داشتن ابزار و وسایل لازم و راهنمای مسلط به مسیر ضروری است. 

کویر و منطقه حفاظت شده بهادران-کالمند

• ۸۵ کیلومتری جنوب شرقی ایران، یک ساعت و ۱۰ دقیقه
• طبیعی

محدوده بهادران در اطراف یزد از مناطق حفاظت شده در مرکز ایران به شمار می‌رود و به‌دلیل زندگی گونه‌هایی نادر از پرندگان و جانوران در آن، محدوده شکار ممنوع است. علاقه‌مندان حیات وحش برای دیدن گونه‌های نایاب حیات وحش به این منطقه سفر می‌کنند. نیمی از مساحت این منطقه دشت است و بخش‌های دیگر را تپه ماهورها و کوهپایه‌ها تشکیل می‌دهند. گونه‌های مختلف جانوری از یوزپلنگ آسیایی گرفته تا روباه و کفتار در این منطقه خشک زندگی می‌کنند.

اگر از طرفداران طبیعت بکر و دست نخورده هستید و از تماشای چشم‌انداز حیات وحش لذت می‌برید، در سفر به یزد برای بازدید از این منطقه حفاظت شده زمانی را اختصاص دهید. این منطقه در ۲۰ کیلومتری شهرستان مهریز قرار دارد و تا یزد در حدود ۸۵ کیلومتر فاصله دارد. 

کویر کاراکال

• ۱۴۰ کیلومتری شرق یزد، دو ساعت
• طبیعی

کویر کاراکال را با عنوان یکی از زیباترین کویرهای دشت مرکزی ایران می‌شناسند. این نام به‌دلیل زندگی گربه‌سانی به همین نام در این طبیعت بکر به آن منسوب شده است. در اطراف این کویر نخلستان‌های زیبا به چشم می‌خورند و داخل آن درختچه‌های گز روییده‌اند.

در کویر کاراکال می‌توانید لذت پیاده روی با پاهای برهنه روی شن‌های نرم را تجربه کنید. سایر تفریح‌های پرهیچان مانند آفرود و موتورسواری نیز در این کویر دایر هستند. شترسواری و لذت از آسمان شب و سکوت کویر، از دیگر ویژگی‌های کویر کاراکال به شمار می‌روند. اگر قصد رفتن به این کویر را دارید می‌توانید از جاذبه‌های تاریخی نزدیک به آن مانند «معدن سنگ»، «خانه وحشی بافقی» و «قلعه و نخلستان باقر آباد» نیز دیدن کنید. کویر کاراکال نیز امکانات مناسب برای کمپ کردن دارد. این کویر در شرق یزد و در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی شهر بافق قرار دارد. 

کویر ریگ زرین

• ۱۵۰ کیلومتری شمال شرقی یزد، دو ساعت
• طبیعی

کویر ریگ زرین یا مغستان نیز از دیگر کویرهای استان یزد است که دو قسمت شمالی و جنوبی دارد. کویر شمالی را ریگزارها و تپه ماسه‌ها پوشانده‌اند و کویر جنوبی را باتلاق‌ها و زمین‌های رسی تشکیل می‌دهند. به‌دلیل وجود آب‌های زیرزمینی شیرین در کویر ریگ زرین می‌توانید پوشش گیاهی متفاوتی از سایر کویرها در این منطقه ببینید. رودهای فصلی نیز در این کویر جریان دارند و بر تنوع جانوران تاثیرگذار هستند.

در کویر ریگ زرین نیز تفریح‌هایی مانند سافاری و موتور چهار چرخ وجود دارند و می‌توانید روی رمل‌های روان راه بروید. با کمپ کردن در این کویر از تماشای ستارگان در شب و سکوت شبانگاهی آن نیز لذت خواهید برد. امکانات مناسب برای اقامت شبانه در این منطقه وجود دارد. برای رفتن به کویر ریگ زرین از شهر یزد در جهت شمال شرقی به‌سمت روستای ساغند بروید. جاده فرعی مغستان پس از روستای ساغند و در سمت چپ مسیرتان شما را به کویر مغستان خواهد رساند. 

یزد و مناطق اطراف آن به‌دلیل قرار گرفتن در کویر مرکزی ایران، زمستان‌هایی سرد و خشک را تجربه می‌کنند. بازدید از بیشتر جاذبه‌های اطراف یزد در فصل زمستان به‌دلیل سوز سرما سخت است، اما بعضی جاذبه‌های طبیعی این منطقه در زمستان زیبایی دوچندان دارند.

منطقه تفرجگاهی سخوید

• ۷۰ کیلومتری جنوب غربی یزد، یک ساعت
• طبیعی

منطقه سخوید در نزدیکی روستای «بیداخوید» قرار دارد و آن را می‌توان مهم‌ترین نقطه برف‌گیر در نزدیکی شهر یزد دانست. سخوید در دامنه کوهستان شیر کوه قرار گرفته است و هر سال با شروع بارش‌های زمستانی از برف پوشیده می‌شود. گرچه در طول سال‌های اخیر این منطقه را با نام پیست اسکی سخوید شناخته‌اند، اما مسیر آن به‌هیچ‌وجه استانداردهای لازم برای اسکی کردن را ندارد. این محدوده در زمستان برای برف بازی مناسب است، اما اسکی کردن در آن خطرهای جدی برای افراد دارد. برای لذت بردن از طبیعت زیبای برفی در سخوید می‌توانید در فصل زمستان به دامنه‌های شیرکوه در نزدیکی روستای بیداخوید و شهر تفت بروید.

سنگ آب های ندوشن

• ۸۵ کیلومتری غرب یزد، یک ساعت و ۱۰ دقیقه
• طبیعی

سنگ آب های ندوشن از زیباترین پدیده‌های طبیعی در نزدیکی یزد هستند که به‌خصوص در فصل زمستان مورد توجه گردشگران قرار می‌گیرند. این سنگ آب‌ها در طول سال‌های دراز و بر اثر رسوب املاح نمکی، گوگردی و آهن، به‌شکل پلکانی و حوضچه‌های سفید رنگ در آمده‌اند. اطراف این سنگ آب‌ها چشمه‌سارها و آبشارهای فصلی به چشم می‌خورند. به‌لحاظ ساختار ظاهری تنها نمونه‌هایی محدود از این سنگ آب‌ها در ایران و بعضی نقاط جهان وجود دارند.

آب‌‌های جاری در این منطقه خاصیت درمانی مختلفی دارند و برای درمان بیماری‌های پوستی مؤثر هستند. املاح موجود در آب این منطقه نیز پوشش جانوری و گیاهی خاص در اطراف آن به وجود آورده است. سنگ آب‌های ندوشن از جمله میراث طبیعی ثبت شده در آثار ملی هستند. از مهم‌ترین نمونه‌های جهانی این سنگ آب‌ها می‌توان به سنگ آب‌های پاموک کاله ترکیه اشاره کرد. به‌دلیل آسیب پذیری بالای سنگ آب‌های ندوشن، محافظت از این آثار طبیعی امری ضروری به نظر می‌رسد. شهر تاریخی ندوشن در ۸۰ کیلومتری شمال غربی یزد قرار دارد.