گردشبان (gardeshban.ir) : در جهان روزهای متعددی بنام شیرینیهای مختلف و انواع خوراکی وجود دارد، از روز «کیک ماه» مخصوص چینیها گرفته تا روز جهانی «کیک شکلاتی» و سایر انواع شیرینی که فرصتی برای توجه بیشتر به شیرینیها شده است.
ایران هم کشوری با ظرفیتهای بینظیر از تنوع در شیرینیهاست ولی هنوز با گذشت سالیان دراز و وجود ریشههای فرهنگی و تاریخی خوراکیها در زندگی مردمانش به این ظرفیتها به عنوان یک جاذبه برای گردشگران توجه چندانی نداشته است.
در این میان، یزد یکی از استانهای مطرح کشور در صنعت شیرینیسازی است که آوازه شیرینیهایش از مرزهای جغرافیایی ایران نیز گذشته به طوری که یزد در بسیاری از کشورها با شیرینیهایش شناخته میشود.
سوغات شیرین یزدیها که بسیاری را برای تهیه انواع مرغوب و مطلوب برندهای متعددش حتی به یزد میکشاند، نه تنها از نظر مزه متفاوت و خاص بلکه از نظر فرهنگ و قدمت نیز با اصالت است به نحوی که همراه با طعم شیرین آن، فرهنگ زحمت و کارآفرینی آن نیز توسط هر خریداری، چشیده میشود.
با تمام این اوصاف هنوز ظرفیت شیرینی یزد که از سال پیش برای ثبت شدن آن در فهرست آثار ناملموس اهتمام شده، در بستر یک قاب و ویترین فرهنگی و در قالب موزه به گردشگران ارائه نشده است و جسته و گریخته، افراد محدودی از قدمت، نوع پخت و تهیه و سایر ویژگیهای شیرینیهای پرطرفدار یزد مطلع هستند.
شیرینی یزد از مزه تا فرهنگ
«سیدعلیرضا آسایش» رئیس اتحادیه شیرینیسازان یزد در گفتوگو با خبرنگار ایسنا از راهاندازی اولین موزه شیرینی یزد با رویکردی متفاوت در کشور خبر میدهد و میگوید: اجرایی شدن این ایده پس از دریافت سمتش به عنوان ریاست اتحادیه پررنگتر شد چرا که یکی از مهمترین برندهای یزد قبل از جهانی شدن بافت تاریخی این شهر، شیرینی آن بوده است.
وی با بیان این که کمبود موزهای برای عرضه و ارائه انواع شیرینی یزدی در این خطه به وضوح احساس میشود، بیان میکند: به دنبال ایجاد ویترینی از شیرینیهای یزدی نیستیم بلکه در صورت حمایت مادی و معنوی میتوانیم ابزارها، مواد اولیه و اساس قنادی، مشاهیر و خلیفههای یزدی و فرهنگ شیرینی یزد را در این موزه معرفی کنیم.
این مسئول اضافه میکند: اما وجه تفاوت این موزه با سایر موزهها، عرضه مستقیم انواع شیرینی یزدی، اشتغالزایی و ایجاد مجموعهای گردشگری خصوصاً در زمان پیک گردشگر خواهد بود.
وی با بیان این که در وهله اول این موزه به صورت مجازی راه اندازی خواهد شد، میگوید: در حال حاضر هیچ مکان خاصی برای ایجاد موزه در نظر گرفته نشده اما امیدواریم بتوانیم با همکاری متولیان شهری و استانی محل مناسبی را برای راهاندازی این موزه پیدا کنیم.
این مسئول با اشاره به برگزاری نشستی مابین کمیته گردشگری خوراک و اتحادیه برای راهاندازی این موزه، تصریح میکند: یزد نه تنها از انواع شیرینی پرطرفدار مانند قطاب، حاجی بادام، باقلوا، انواع لوزهای پسته، نارگیل و بادام و همچنین کیک یزدی و پشمک برخوردار است بلکه صاحب عناوینی بینالمللی مانند شیرینی حاج خلیفه رهبر است.
وی از مشاهیر و دیگر خلیفههای قدیمی یزد در این صنعت مانند جلایی، متوسلیان، فردوسیان، شیرینیساز و طهانزاده نیز نام میبرد و میگوید: هنوز این مشاهیر و بزرگان نامی یزد، به خوبی معرفی نشدهاند در حالی که صنعت شیرینی امروز یزد مدیون همین افراد است.
آسایش در خصوص مصداق ارائه خدمات این افراد به یزد، اظهار میکند: برندی مانند حاج خلیفه رهبر نه فقط یک واحد تولیدی است بلکه به عنوان یک کارخانه بزرگ شیرینیسازی در یزد اشتغازایی کرده و از کمترین حمایتهای دولتی برخوردار است، در عین حال برندی آبرومندانه در یزد به شمار میرود که آوازهی آن با سبقهی بیش از ۱۰۰ سال را در نقاط مختلف دنیا میشنویم.
وی عنوان میکند: باید چنین افراد و خدماتی که به یزد عرضه میکنند، در قالب موزه به مردم و گردشگران شناسانده شود تا بتوانیم شاهد وجود افرادی مشابه این کارآفرینان تاثیرگذار در کشور باشیم.
رئیس اتحادیه شیرینیسازی یزد با اشاره به این که آثار زیادی از شیرینی یزد در فهرست آثار ناملموس ثبت شده است، میگوید: تعدادی از شیرینیهای یزد در فهرست آثار ناملموس به ثبت رسیده که میتوانند ظرفیت مطلوبی برای گردشگران باشند.
لازمه حمایت از سوی میراث و شهرداری
«حسین دهقانمنشادی» مسئول کمیته گردشگری خوراک یزد نیز با اشاره به اهمیت ایجاد موزهای از سوغات پرفروش یزد، به خبرنگار ایسنا میگوید: وجود موزهای مجازی یا فیزیکی برای معرفی شیرینیهای یزد ضروری است تا برندهای خوشآوازهی این حوزه به گردشگران معرفی شوند ولی در این زمینه نیازمند حمایتهای اداره کل میراث فرهنگی و شهرداری هستیم.
وی با بیان این که تعدادی از این آثار در فهرست آثار ملی ناملموس به ثبت رسیده است، تصریح میکند: فرهنگ شیرینی خوردن در یزد، مزاجها و خوراکیهایی که یزدیها پس از آن به صرف شیرینی سنتی روی میآوردند هم نکات جالبی است که میتوانند برای گردشگران قابل توجه باشند.
این فعال گردشگری در این رابطه با اشاره به این که یزدیها پس از صرف شولی(نوعی آش محلی)، شیرینی میخوردند؛ میگوید: چنین عادتهای غذایی فکر شده و هوشمند در یزد نیز از فرهنگهایی است که در کنار معرفی شیرینی در بستر وجود موزهای از این آثار، میتواند قابل توجه باشد.
دهقان در پایان پیوند غذایی شیرینی و سایر خوراکیهای یزد را نیز یادآور میشود و خاطرنشان میکند: نوشیدنی قهوه یزدی که در کنار کیک یزدی صرف میشود، اثری ثبت شده در فهرست آثار ملی ناملموس است که توجه به این نکته نیز میتواند برای گردشگران و مسافران جالب باشد.