موزه‌های کرمان سندی بر هویت چندهزارساله

صفحه نخست / عمومی

موزه‌های کرمان سندی بر هویت چندهزارساله

موزه‌ها در امتدا تاریخ‌ هستند و این سیر پر و فراز و نشیب رویدادها که بر بشر گذشته در قالب اثر و ساخته‌ای چه ملموس و چه ناملموس هویت و اساس یک سرزمین را شکل می‌دهد. در این بین موزه‌های کرمان سندی بر هویت چندهزار ساله این شهر و نمادی از زیست فرهنگی در دل کویر ایران هستند.

کد خبر: ۳۹۴۲۱

تاریخ انتشار : شنبه ۰۴ ارديبهشت ۱۴۰۰-1400 February 04

گردشبان (gardeshban.ir) :

باغ‌موزه هرندی

باغ هرندی و ساختمان آن از بناهای جالب توجه دوران اخیر است، بانی این باغ عدل السلطان است. این باغ که به مناسبت توقف تاریخی رضاخان در مسیر آخرین سفر تبعیدی‌‌اش اهمیت تاریخی یافته‌ است، امروزه به موزه باستان‌شناسی و موزه سازهای سنتی ایران تبدیل شده‌است، این باغ حدود یک صد سال قدمت دارد.

ساختمان مرکزی در دو طبقه و در میان باغ بنا شده و امروزه به عنوان موزه منطقه‌‌ای استان کرمان مورد بهره‌‌برداری قرار گرفته است. در حال حاضر در طبقه همکف این ساختمان موزه سازهای سنتی و در طبقه فوقانی آن موزه باستان‌‌شناسی قرار دارد. استاد حسین مسعود یکی از هنرمندان عرصه موسیقی با اهدای ۲۱ عدد ساز، انگیزه ایجاد موزه سازهای سنتی را در محل باغ هرندی تقویت کرد و به کوشش مسئولان وقت در سال ۱۳۸۰ این موزه افتتاح شد. هدف اصلی این موزه، آشنا کردن بازدیدکنندگان با سازهای بومی و سنتی این مرز و بوم و همسایگان ایران است. از اهداف مهم موزه باستان‌‌شناسی، معرفی تمدن‌های کهن منطقه جنوب‌شرق ایران و ارتباط آنها با تمدن‌های همجوار است.

موزه گنجعلی‌خان

طبق اسناد تاریخی مجموعه گنجعلی خان در دوره‌ صفوی و به دستور گنجعلی خان، حاکم وقت کرمان ساخته شده است. این مجموعه اکنون از مهم‌ترین مکان‌های دیدنی استان کرمان به شمار می‌رود و همه ساله میزبان گردشگران زیاد داخلی و خارجی است. معمار و طراح این بنای تاریخی، شخصی به‌ نام استاد سلطان محمد، معمار یزدی بوده است. همچنین، به نظر می‌رسد این اثر تاریخی از سوی علیمردان خان، پسر گنجعلی خان تکمیل شد و شکل امروزی به خود گرفت. از زمانی که مرمت این حمام در دستور کار قرار گرفت، به موزه‌ مردم‌شناسی تغییر کاربری داد.

این موزه به دو قسمت موزه مردانه و زنانه گنجعلی‌خان تقسیم شده است که هرساله میزبان تعداد زیادی از گردشگران ایرانی و خارجی است.

موزه سکه

در ضلع شمال میدان گنجعلی‌خان، داخل بازار مسگری شمالی و روبروی حمام، ضرابخانه گنجعلی‌خان واقع است که با گچ‌بری زیبایی تزیین شده ‌است. در گذشته در آن مسکوکات طلا و نقره دولتی را ضرب می‌کردند، در سال ۱۳۷۰ همزمان با بزرگداشت خواجوی کرمانی، این مکان به عنوان موزه سکه مورد بهره‌برداری قرار گرفت. در این موزه مسکوکات متعلق به ادوار مختلف تاریخی از قبیل اشکانی، ساسانی، اموی، عباسی و ... قاجاری و پهلوی به همراه اطلاعات مربوط در معرض دید بازدید‌کنندگان قرار دارد.

موزه سنگ جبلیه

در منتهی علیه شرقی کرمان گنبد بزرگ و عجیبی قرار دارد، این گنبد هشت ضلعی به صورت کامل از سنگ است. در هشت طرف آن هشت در به عرض ۲ متر قرار گرفته است که برای استحکام بنا و جلوگیری از خرابی آن، درگاه‌ها را با سنگ مسدود کرده و فقط یکی را باز گذاشته‌اند. قدمت این گنبد را می‌توان به پیش از اسلام مربوط دانست. این گنبد در سال ۱۳۸۳ به موزه سنگ جبلیه تبدیل شد.

موزه باستان‌‌شناسی جیرفت

این موزه محلی برای نمایش تاریخ و فرهنگ غنی شهر جیرفت است، جیرفت شهری با آثار تاریخی و باستانی زیادی است که قدمت هفت هزار ساله دارد. در این موزه زیبا می‌توانید حدود ۵۰۰ شی و ظروف کنده‌کاری شده با نقش‌های پیچیده و پر رمز و راز از انسان‌ها، جانوران، موجودات افسانه‌ای و ...را تماشا کنید. همچنین چندین مورد تندیس مرمری از انسان و جانوران، مجسمه‌های مفرغی، سفال‌های منقوش و سفال‌‌های ساده و اشیای کوچک مانند مهره‌های مسطح و استوانه‌ای در این موزه نگهداری می‌شود.

همه اشیای موجود در موزه باستان‌شناسی جیرفت بینندگان را برای چند لحظه به خود خیره می‌‌کنند. آثار نگهداری شده در موزه باستان شناسی جیرفت به هزاره سوم قبل از میلاد مسیح بر می‌گردد که بیشترشان از تپه باستانی کنار صندل کشف شده‌اند، تعدادی نیز مربوط به دوره اسلامی هستند. اکثر اشیای این موزه از جنس مفرغ هستند که یکی از معروف‌‌ترین آثار تندیس انسان عقرب است (نمادی با سر انسان و دم عقرب).

موزه شهید باهنر

موزه شهید باهنر کرمان از آثار ماندگار و ارزشمند کنگره بزرگداشت شهید دکتر محمد جواد باهنر است که در بیستمین سالگرد شهادت آن شهید والامقام با هدف حفظ و احیای نام آن شهید به همت سردار سرتیپ پاسدار دکتر عبدالمحمدرئوفی‌‌نژاد فرمانده وقت لشکر ۴۱ ثارالله بنا و در تاریخ هفتم شهریور ۱۳۸۰ افتتاح شد.

موزه دفاع‌مقدس

این موزه یکی از نتایج ماندگار و پدیده‌‌های منحصر به‌فرد کنگره‌ بزرگداشت سردار و هشت‌ هزار شهید استان‌های کرمان و سيستان و بلوچستان است که به همت و تدبیر فرمانده‌ وقت لشکر ۴۱ ثارالله سرتیپ پاسدار شهید قاسم سلیمانی در کرمان بنا شد. این موزه را ‌خان‌‌محمدی از استادان دانشگاه علم و صنعت تهران طراحی کرد که در زمینی به مساحت ۲۳ هزار متر مربع و زیربنای ۲۵۵۰ متر مربع ساخته شده ‌است و در تاریخ ۳ خرداد ۱۳۷۷ در سالروز فتح خرمشهر افتتاح شد. قسمت‌های مختلف موزه عبارتند از ساختمان اصلی موزه (در سه طبقه و هشت تالار)، مرقد مطهر هشت شهید گمنام دفاع مقدس، ماکت بزرگ عملیات کربلای ۵، ماکت پویای عملیات والفجر ۸، تالار عبرت و تالار بصیرت، ورودی موزه، مزار شهدا و بوستان شهدا.

موزه ارتش

این موزه در سال ۱۳۸۸ در ساختمان باشگاه قدیم ارتش که دارای قدمتی بیش از ۱۰۰ سال است افتتاح شد. این بنای تاریخی دارای ۸۰۰ متر مربع زیربنا و بدون ستون است. موزه دارای ۴هزار تجهیزات نظامی از زمان قاجاریه است که از استان‌های زاهدان، تهران، اهواز و گرگان جمع آوری شده ‌است. همچنین ۵۰ قطعه عکس از رهبر معظم انقلاب در زمان جنگ، ۵۰ قطعه عکس از تجاوز رژیم عراق در سال ۱۳۵۸، اسنادی از شهادت مردم کرمان، وصیت نامه‌ها و آثار باقی‌مانده از شهیدان، ۲ تابلوی نفیس با بیش از ۱۰۰ سال قدمت در این موزه به نمایش گذاشته شده است.

موزه صنعتی

این بنا که در خیابان شهید بهشتی (دکتر شریعتی) قرار دارد نمونه‌ای از همت و حمیت حاج علی‌اکبر صنعتی از خیرین کرمانی است که بنای پرورشگاهی برای نگهداری ایتام را پی ‌‌ریخت، در جوار آن موزه‌‌ای بنا نهاد که امروزه آثار ارزشمندی از استاد علی‌اکبر صنعتی یکی از فرزندان همین پرورشگاه در آن به نمایش درآمده است. موزه صنعتی در سال ۱۳۵۶ افتتاح شد و بعد از انقلاب به مدت ۱۷ سال تعطیل بود و در سال ۱۳۷۲ بازگشایی شد. موزه هنرهای معاصر از سال ۱۳۸۶ در این محل مورد بهره‌‌برداری قرار گرفت.

موزه زرتشتیان

موزه زرتشتیان واقع در شهر کرمان و اولین و تنها موزه مردم شناسی زرتشتیان جهان است که در سال ۱۳۸۰ به همت بهدنیان فرزانه، هرمز اشیدری و مهیندخت سیاوشیان ساخته شد و به صورت رسمی در مراسم جشن تیرگان سال ۱۳۸۴ از سوی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری وقت افتتاح شد.

این موزه از بخش‌های مختلفی تشکیل شده که هر بخش به یکی از جنبه‌های آداب و رسوم زرتشتیان می‌پردازد.