gardeshban.ir

این بازار از آثار دوره قاجاریه است  که در انتهای جنوبی بازار وکیل در گوشه شرقی آن قرار گرفته است. 

این سرا که دارای طرح و نقشه ای دایره ای (هشت گوش) است، توسط میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک احداث شده است.شیراز شهری تاریخی و بدون شک یکی از پر گردشگر ترین شهرهای ایران است، شهری که آثار گردشگری زیادی را در خود جای داده و از دیدنی ترین مقاصد گردشگری ایران است. 

سرای مشیر بازاری معروف و کهن در شیراز است که نه تنها محلی برای خرید و فروش به شمار می رود بلکه با معماری جذاب و خیره کننده و البته قدمت طولانی اش اثری تاریخی ست. در بازدید از این بازار با قرار گرفتن در فضا و حال و هوای بازارهای قدیمی، فرهنگ باستانی و تاریخی ایران را به خوبی درک می کنید. 

بازارهای تاریخی با ویژگی های خاص معماری شان گوشه ای از روزمرگی های مردمان زمان خود را به تصویر می کشند و بازدید از آن ها شما را با فرهنگ روزگار قدیم آشنا می کند.

اگر برای بار اول گذرتان به آنجا بیفتد شاید نتوانید بین سرای مشیر و بازار وکیل تفکیکی قائل شوید اما چیزی که باعث تمایز این دو بازار از هم می شود حیاطی در وسط بنای هشتی است به طوری که حوضی بزرگ در وسط حیاط و درختان نارنج در اطراف جذابیت آن را دو چندان کرده است. مدتی در این حیاط بنشینید و از تماشای درختان نارنج و رفت و آمد اطراف لذت ببرند.

معماری سرای مشیر

سر در ورودی سرای مشیر، دارای دو طبقه کاشی کاری شده است که چند لچکی نیز در آن قرار دارد. در بالای آن نیز، به جهت نورگیری حجره های طبقه دوم سرا، پنجره ای مشبک از آجر قرار گرفته است.رخ بام نیز از قطعات سنگ یکپارچه تهیه شده است.

در دو طرف نمای سردر ورودی، دو اسپره کاشی کاری شده وجود دارد و بالاتر از آن، مقرنس هایی از کاشی قرار گرفته است. در زیر آن کتیبه ای کاشی کاری شده با زمینه لاجوردی و خط نستعلیق عبارت سرای گلشن بنای مرحمت پناه حاجی میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک شیرازی را نشان می دهد. 

در پایین کتیبه، دو سنگ مرمری قرار گرفته که بر روی آنها در سه سطر عبارتی در بیان اهداف تأسیس سرا، حجاری شده است و در پایان نیز تاریخ ۱۲۸۲ ه.ق قید شده است. در دو طرف این دو سنگ، دو حاشیه کاشی کاری مزین به شاخ و گل و برگ، قرار گرفته است. 

دو پله از دو تخته سنگ یک پارچه، در ورودی این سرا به سوی دالان ورودی قرار دارد. در عرق چین سقف دالان ورودی ترنج هایی بر وری قطعات کاشی کاری وجود دارد.

سرای مشیر دارای دو طبقه است که کف پوش طبقه اول از قلوه سنگ و طبقه دوم سنگ و آجر است. در هر طبقه حجره هایی وجود دارد و در جلو حجره ها، ایوانی قرار گرفته است. 

حجره های طبقه دوم یکتو هستند و مرزهای لچکی های آن کاشی کاری شده است. حجره های طبقه یا اشکوب اول، تودرتو می باشد و به وسیله راهرویی به حیاط متصل می شوند. این حجره ها دارای درهای چوبی منبت و مشبکی هستند که از چوب ساج ساخته شده اند. 

سه رشته پلکان در سه ضلع مختلف طبقه اول را به طبقه دوم متصل می کند. طبقه یا اشکوب دوم در لبه ایوان دارای فخرمدین است. این بنا خود به شکل هشت ضلعی است که اتاق ها در هشت ضلع آن قرار گرفته است.

در وسط حیاط نیز حوض بزرگ هشت ضلعی ای قرار دارد که لبه و پاشویه آن از سنگ های مختلف یکپارچه ساخته شده است و در آن سه فواره وجود دارد. در چهار طرف این حوض، باغچه هایی قرار گرفته است و در آن درخت نارنج پرورش یافته است. کف پوش سرای مشیر، قطعات کوچک سنگ است. 

در ضلع شمالی این سرا، در فضای بسته هشت ضلعی، ساختمان هایی قرار گرفته که دارای سقف مرتفعی است که کاشی کاری و مقرنس کاری شده است. 

در وسط گنبد آن نیز، بادگیری وجود دارد که در دهانه آن اشعاری مشتمل بر نام چهارده امام، با خط نستعلیق بر روی کاشی نگاشته شده است. این ساختمان مدتی در اختیار سازمان جلب سیاحان فارس قرار گرفت. آنها نیز در این محل . در ضلع جنوبی حیاط نیز تالار و اتاق هایی در بخش های بالا و پایین قرار دارد.

در ضلع شرقی و غربی حیاط، مغازه ها و راهروهایی وجود دارد که در مغازه ها همگی ارسی های چوبی است که با شیشه های رنگی تزیین شده است.معماری این بنا، برگرفته از معماری کاروانسراهای صفوی است.سازمان میراث فرهنگی، این بنا را در سال ۱۳۴۷ ه.ش . با شماره ۴۲۴ به ثبت تاریخی رسانید .جایی که روزانه پذیرای هزاران گردشگر داخلی و خارجی است. 

این بنا امروزه به محلی تبدیل شده تا بخشی از صنایع دستی استان فارس در آن به نمایش درآید. در محوطه سرای مشیر ۱۰ فروشگاه متعلق به میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری برای حمایت از تولید کنندگان و صنعتگران صنایع دستی قرار داده شده تا محلی برای عرضه تولیدات صنعتگران استان فارس باشد. در سرای مشیر بیش از ۶۰ رشته تولیدات صنایع دستی را می توان ملاحظه کرد.

سرای مشیر چند سال بعد از ساخت و در سال ۱۳۴۸ مرمت و بازسازی شد تا زیبایی های معماری آن دوباره به همان شکوه سابق برگردد. در زمان مرمت حوضچه ای که در وسط بازار بود به شکل چایخانه در آمد و اتاق های بازار هم به جایی برای نمایش هنرهای دستی تبدیل شدند. در سردر ورودی بازار مشیر کتیبه ای به چشم می خورد که در رمضان سال ۱۲۸۸ هجری قمری ثبت شده و طبق ان این مجموعه وقف امام پنج شیعیان شده است.

مغازه هایی که در این مجموعه است متعلق به سازمان حج و اوقاف هستند و به مغازه داران اجاره می شوند. یکی از ویژگی های منحصربفرد این بنا سقف حجره های آن است که به فرم طاق ضربی با الوار درست شده اند. اگر خیال دارید که در سفر به شیراز صنایع دستی تهیه کنید کافیست سری به سرای مشیر بزنید و خیالتان راحت باشد که حتما جیزی باب میل را پیدا می کنید. 

سرای مشیر بدون شک یکی از بهترین جاها برای خرید صنایع دستی است که با توجه به ویژگی های تاریخی اش ارزش زیادی برای گردشگران دارد. حتی اگر نمی خواهید خرید کنید و یا به تماشای معماری تاریخی این محل هم علاقه ای ندارید باز هم به سرای مشیر بروید چون کافیست در کنار حوضچه بنشینید و از خنکای آب و تماشای اطراف لذت ببرید.