گردشبان (gardeshban.ir) :
اگر عادت دارید بهمحض نشستن روی صندلی هواپیما، دریچه تهویه هوای بالای سرتان را برای پیشگیری از بیماری خاموش کنید، بهتر است در پرواز بعدی این کار را انجام ندهید؛ زیرا جریان هوای این دریچه کوچک شما را از جانداران ریز و میکروسکوپی حفظ میکند و با ایجاد رطوبت بیشتر در داخل کابین احتمال بیمار شدن مسافران را کاهش میدهد.
متاسفانه عموم مردم نگاه مثبتی به سیستم تهویه هواپیما ندارند، در حالی که به گفته دکتر مارک جندرو (Mark Gendreau) این تصور کاملا اشتباه است؛ زیرا در طول ۱۵ سال گذشته هیچ تحقیقی دراینباره انجام نشده است. شاید یکی از دلایل این تصور نادرست عدم آگاهی از نحوه عملکرد سیستم تهویه هواپیما است.
عملکرد سیستم تهویه هواپیما چگونه است؟
بیشتر هواپیماها از سیستمهای فیلتر هوای پیشرفته و قدرتمندی استفاده میکنند. بهجز هواپیماهای کوچک و قدیمی، هواپیماهای مدرن و جدید مجهز به فیلترهای هوای راندمان بالا (HEPA) هستند. این سیستمهای تهویه بهطور مداوم هوای داخل کابین را به گردش در می آورند و آن را با هوای تازه ترکیب میکنند.
هرچه فیلترها کثیفتر شوند، بازدهی بالاتری پیدا میکنند. به همین دلیل این فیلترها در یک هواپیمای بزرگ مثل بوئینگ ۷۴۷ که ظرفیت تعداد زیادی مسافر دارد، بهخوبی جوابگو هستند و گردش هوا خیلی سریع اتفاق میافتد. سیستم تهویه هوای داخل هواپیما تقریبا ۱۵ تا ۳۰ بار در ساعت هوا را تهویه میکند و به همین دلیل همیشه مسافران در حال تنفس هوای تازه و تمیز هستند.
در واقع، سیستم تهویه هوای داخل کابین را از قسمت دم هواپیما به جلو یا برعکس هدایت نمیکنند، بلکه در قسمتهای مختلف هواپیما عمل تصفیه انجام میشود. در هر یک از این قسمتها (که در اصطلاح نواحی کنترل دما نامیده میشوند) هوا از طریق نازلهای بالای کابین وارد شده و از طریق مجاری کنار پنجرهها یا کنارههای دیوار (محل الصاق به کف هواپیما) خارج میشود.
این جریان هوا قبل از ورود به سیستم تهویه HEPA با هوای بیرون ترکیب میشود تا از میزان ذرات و آلایندههای آن کاسته شود. تعداد این مناطق تصفیه هوا بسته به نوع و مدل هواپیما متغیر است، ولی بهطور معمول هر ناحیه تصفیه هوا ۱۵ تا ۳۰ دقیقه یکبار این فرایند را با ترکیب ۵۰ درصد هوای فیلتر شده داخل با ۵۰ درصد هوای بیرون انجام میدهد.
سیستمهای فیلتر هوای هواپیما چه زمانی طراحی شدند؟
طراحی این نوع سیستم فیلتر هوا در هواپیماها متعلق به زمانی است که استعمال دخانیات در هواپیما آزاد بود و ایرلاینها نیازمند سیستمی قوی برای تهویه کامل هوای داخل کابین در طول پرواز بودند. از اینرو، سیستمهای HEPA بهگونهای طراحی شدند که بتوانند ۹۹ درصد غبار و آلودگی هوای داخل کابین را کاملا تصفیه کنند.
آیا این سیستمها قدرت تصفیه ویروسهای هوازی را دارند؟
ویروسهای هوازی (مانند ویروس کرونا، سل و سرخک) آن دسته از ویروسهایی هستند که میتوانند تا مدت پنج ساعت در هوا شناور بوده و از طریق قطرههای بسیار کوچک منتقل شوند. طبق گفته جندرو، خوشبختانه سیستم فیلتر هوای هواپیماها میتواند هوای محیط اطراف فرد بیمار را کاملا پاکسازی کند.
در واقع، استفاده از باز گذاشتن سیستم دریچه هوا با ایجاد توربولانس در جریان هوای اطراف شما باعث دور شدن این ذرات ناخوشایند و هدایت آنها بهسمت خروجی هوا در کنارههای دیوار میشود. علاوه بر این، هوای داخل هواپیما تاحدودی خشک و عاری از رطوبت است و این دریچهها علاوه بر پاکسازی ویروسها به تنظیم رطوبت داخل کابین نیز کمک موثری میکنند.
هوای کدام قسمت هواپیما تمیزتر است؟
فیلترهای هواپیما موسوم به فیلترهای HEPA میتوانند تا ۹۹% میکروب های موجود در هوای داخل هواپیما را فیلتر کنند. این فیلترها در تمام قسمتهای هواپیما وجود دارند و به یک اندازه هوا را فیلتر میکنند. ولی هوای بخش فرست کلاس بهدلیل تعداد کم مسافران و فاصله بیشتر صندلیها از یکدیگر تمیزتر و مطبوعتر است.