گردشبان (gardeshban.ir) : افراد با داشتن پاسپورت (گذرنامه) میتوانند از مرزهای رسمی زمینی، هوایی و دریایی کشور عبور کرده و عازم سفرهای خارجی شوند. شاید اولین سئوال برای افرادی که برای نخستین بار قصد سفرهای خارجی دارند، این است که چطور پاسپورت بگیریم؟ شرایط و مدارک لازم برای گرفتن پاسپورت چیست؟
مقاله حاضر نهتنها پاسخگوی سئوالاتی در زمینه تمدید یا تعویض پاسپورت است که به سئوالات شما درباره شرایط لازم جهت اخذ پاسپورت نیز پاسخ خواهد داد.
پاسپورت مانند اکثر اوراق هویتی، مدت اعتبار مشخصی دارد و باید پس از اتمام اعتبار، از سوی دارندهی آن تعویض شود. امکان تعویض گذرنامه به دلایل پیش رو وجود دارد:
- پایان اعتبار گذرنامه: اعتبار پاسپورت معمولاً ۵ ساله است و گاهی نیاز است زودتر از پایان مدت اعتبار آن تمدید شود. دلیل این نیاز، درخواست سفارتخانهها از افراد برای داشتن گذرنامهای با حداقل اعتبار ۶ ماهه است.
- اتمام برگههای گذرنامه
- درخواست تغییر محل زندگی
- درخواست تفکیک نام فرزندان از گذرنامه
- مخدوش شدن گذرنامه به دلایلی چون آب خوردگی، سوختگی یا خطخوردگی
- تغییر نام، نام خانوادگی یا تاریخ تولد با استناد به شناسنامه ایرانی
مدارک لازم برای تعویض یا تمدید پاسپورت
متقاضیان تعویض یا تمدید پاسپورت باید با در دست داشتن مدارک زیر به دفاتر پلیس + ۱۰ مراجعه کنند:
مدارک مشترک برای آقایان و بانوان:
- تهیه فرم و شناسه گذرنامه از دفاتر پلیس + ۱۰
- پرداخت وجوه تعیینشده با دستگاه کارتخوان موجود در دفاتر پلیس + ۱۰. واریز این مبلغ از طریق اینترنت، عابر بانک و فیش بانکی بههیچوجه قابلقبول نیست.
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی (در صورت صادر نشدن کارت ملی، تأییدیه ثبت احوال مورد قبول است)
- ارائه اصل آخرین پاسپورت؛ این گزینه در صورت معتبر بودن پاسپورت، نیاز است.
- عکس بیومتریک؛ عکس آقایان باید بدون کلاه، عینک، آرایش مو، کراوات و زیورآلات باشد. همچنین رنگ لباس آنها نباید با رنگ پسزمینه یکی باشد. خانمها نیز باید برای عکس پاسپورت حجاب کامل داشته باشند و بدون آرایش یا زیورآلات در مقابل دوربین حاضر شوند. روسری یا مقنعهی خانمها باید بهگونهای باشد که گردی صورت آنها کاملاً در عکس بهوضوح دیده شود. امروزه عکس بیومتریک در دفاتر پلیس + ۱۰ با دستگاههای اتوماتیک عکاسی گرفته میشود.
- افراد بالای ۱۵ سال، باید شناسنامه عکسدار ارائه کنند.
- افراد زیر ۱۵ سال باید حتماً گواهی اشتغال به تحصیل، دفترچه بیمه یا پاسپورت عکسدار با خود داشته باشند.
- برای افراد زیر ۶ سال باید در هنگام حضور در دفاتر پلیس + ۱۰، حتماً یک عکس از کودک ارائه شود.
- اجازه محضری برای افراد زیر ۱۸ سال از سوی پدر یا قیم قانونی
- بازنشستگان نظامی که هنوز ۵ سال از بازنشستگی آنها نگذشته، باید از حفاظت یگان مربوطه ارائه نامه با خود به همراه داشته باشند.
- بازنشستگان نظامی که از زمان بازنشستگی آنها بیش از ۵ سال میگذرد، حتماً باید اصل و کپی کارت کانون بازنشستگان را ارائه دهند.
- نظامیان شاغل نیز برای درخواست گذرنامه، باید نامهی موافقت حفاظت یگان مربوطه را به دبیرخانهی ادارهی گذرنامه تحویل داده و پس از ثبت، به دفاتر خدمات الکترونیکی پلیس مراجعه کنند.
مدارک اختصاصی برای آقایان
ارائهی اصل و کپی کارت پایان خدمت یا معافیت دائم از نوع فقط هوشمند یا موافقتنامه سازمان نظاموظیفهی عمومی برای مشمولان، در حین مراجعه به دفاتر پلیس + ۱۰ ضروری است.
- اگر بهتازگی برای تعویض کارت معافیت یا پایان خدمت خود اقدام کردهاید، میتوانید پس از گذشت ۲۴ ساعت از درخواست تعویض، با ارائهی برگه ثبت درخواست به افسر گذرنامه در دفاتر خدمات الکترونیکی، درخواست صدور یا تعویض پاسپورت بدهید.
- افراد بالای ۵۰ سال نیاز به ارائهی کارت پایان خدمت ندارند.
- دانشجویان و دانش آموزان برای خروج از کشور، باید حتماً گواهی اشتغال به تحصیل خود را به سازمان نظاموظیفهی عمومی تحویل دهند.
مدارک اختصاصی برای خانم ها
اجازهی محضری برای بانوان متأهل از سوی همسر در هنگام مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیکی پلیس ضروری است.
- بانوان مقیم خارج از کشور نیازی به اجازهی محضری همسر ندارند.
- بانوانی که همسر آنها فوت کرده، لازم است اصل گواهی فوت یا اصل شناسنامه همسرِ فوتشده، ممهور به مهر ابطال را با خود به همراه داشته باشند.
- اصل طلاقنامه برای بانوان مطلقه به هنگام حضور در دفاتر پلیس + ۱۰ ضروری است.
تعویض یا تمدید پاسپورت شامل چه مراحلی می شود؟
پس از اینکه تمامی مدارک موردنیاز خود را آماده کردید، با در دست داشتن آنها به یکی از دفاتر پلیس + ۱۰ در نزدیکی محل سکونت خود مراجعه کنید. افسر گذرنامه در این دفاتر اقدام به بررسی مدارک شما کرده و پس از تأیید، رسیدی برای شما صادر میشود. افراد باید این رسید را به هنگام تحویل گذرنامه در درب منزل به مأمور پست نشان دهند.
تعویض یا تمدید پاسپورت چقدر طول می کشد؟
پاسپورت جدید معمولاً بین یک هفته تا ۱۰ روز به نشانی شما در فرم درخواست گذرنامه ارسال میشود. البته این زمان برای صدور پاسپورت جدید در اثر مفقودی، چیزی حدود ۲۰ روز است.
در صورت مفقودی گذرنامه چه کار کنیم؟
درصورتیکه پاسپورت خود را گم کردهاید یا اینکه گذرنامه شما مخدوش شده، باید حتماً به ادارهی گذرنامه شهر خود مراجعه کنید. اگر در تهران زندگی میکنید، این اداره در خیابان مطهری ، خیابان کوه نور قرار دارد.
اما اگر در خارج از کشور هستید، باید هرچه سریعتر مفقودی پاسپورت خود را به سفارت، نمایندگیهای کنسولی یا دفاتر حافظ منافع ایران در کشور مربوطه گزارش دهید. شما علاوه بر اطلاع به سفارت یا کنسولگری ایران، باید پلیس و مقامهای محلی را نیز در جریان بگذارید.
توجه: اگر اعتبار گذرنامه مخدوش یا مفقودی شما به پایان رسیده، نیازی به طی کردن این مراحل نیست و شما میتوانید مستقیماً راهی دفاتر خدمات الکترونیکی شوید.
هزینه تعویض گذرنامه چقدر است؟
به هنگام مراجعه به دفاتر پلیس + ۱۰، مبلغ ۳,۷۵۰ تومان به همراه ۱۰۰,۰۰۰ تومان برای تعویض پاسپورت در حالت عادی از شما دریافت میشود. اما اگر گذرنامهی خود را گم کرده باشید، ۴۲,۸۰۰ تومان بابت صدور گذرنامه از طریق دستگاههای کارتخوان از شما دریافت میشود.
توجه: این هزینه برای کسانی که اقدام به اخذ پاسپورت برای اولینبار کردهاند، متفاوت است.
تعویض گذرنامه در خارج از کشور
درصورتیکه ساکن خارج از ایران هستید و اعتبار گذرنامه شما به اتمام رسیده، میتوانید برای صدور گذرنامه جدید به سفارت ایران در کشور محل زندگی یا وبسایت سفارت مراجعه کنید. سامانهی امور کنسولی ایرانیان وزارت امور خارجه نیز یکی دیگر از راههای تمدید گذرنامه برای ایرانیان خارج از کشور است.
مدارک لازم برای تمدید پاسپورت در خارج از کشور
هموطنان مقیم خارج از کشور میتوانند با در دست داشتن مدارک زیر، اقدام به درخواست تمدید پاسپورت خود کنند:
- تکمیل فرم صدور گذرنامه
- ارائه اصل گذرنامه فعلی و کپی از صفحات آن، بهخصوص صفحه آخرین مهر خروج
- ارائه اصل شناسنامه جمهوری اسلامی و کپی از تمام صفحات آن
- عکس بیومتریک
چه افرادی مجاز به دریافت پاسپورت نیستند؟
برخی از افراد به دلایل گوناگون مجاز به دریافت پاسپورت نبوده و اجازه خروج از کشور را ندارند:
- افرادی که در خارج از کشور مرتکب جرم شده باشند.
- افرادی که بنا به تشخیص مقامهای قضایی از خروج از کشور منع شدهاند.
- افرادی که بدهی مالیاتی و حکم اجرای دادگستری و ثبت اسناد دارند.
- مشمولان خدمت وظیفهی عمومی: این گروه از افراد میتوانند با سپردن وثیقه ۸ میلیونی برای سفرهای علمی، ۱۵ میلیونی برای سفرهای تفریحی و ۳ میلیونی برای سفرهای زیارتی، از کشور خارج شوند.
توجه: اگر نسبت به ممنوعالخروجی خود شک دارید، میتوانید بهراحتی و از طریق سامانه استعلام ممنوع الخروجی اجرای اسناد رسمی این موضوع را پیگیری کنید. کافی است نام، نام خانوادگی، نام پدر و کد ملی خود را در این سامانه وارد کنید تا بهطور آنلاین نسبت به وضعیت ممنوعالخروجی خود مطلع شوید.