گردشبان (gardeshban.ir) : مهماندار هواپیما به کسی گفته میشود که وظیفهاش در وهلهی اول، برقراری امنیت و آسایش مسافران در طول پرواز است. آنها از اعضای خدمهی هواپیما به حساب میآیند و در کنار یکدیگر، پروازهای تجاری و حتی نظامی را در سطح پروازهای داخلی و بینالمللی انجام میدهند.
از سال 1912 میلادی که این شغل رواج پیدا کرد، مهماندارهای هواپیما را با نام «میزبان هوایی» نیز میشناختند. از آنجایی که امنیت مسافران بیش از هر چیز دیگری در این شغل اهمیت دارد، مهماندارها به طور ویژه برای هواپیمایی تعلیم میبینند که در آن مشغول به کار میشوند.
مهماندار هواپیما چه وظایفی را برعهده دارد؟
خَدماترسانی به مسافران جزو وظایف مهماندارهای هواپیما به شمار میرود؛ اما تقریباً تمام کارهای دیگر یک مهماندار نیز با امور ایمنی در ارتباط است. تقریباً یک ساعت قبل از هر پرواز، خلبانها اطلاعات لازم را به مهماندارها میدهند.
همچنین آنها در این جلسات دربارهی شرایط آب و هوایی، مدت زمان پرواز، نکات ایمنی، تجهیزات موردنظر در مواقع ضروری، چاله هوایی و تلاطمهایی که ممکن است با آنها روبهرو شوند و سایر نکاتی که در پرواز تأثیر دارد، با جزئیات کامل صحبت میکنند. علاوه بر آن، لیستی از نام مسافران را نیز به مهماندارها تحویل میدهند و راجع به بخش VIP، کودکان یا مسافرانی که به مراقبت ویژه احتیاج دارند، زودتر به آنها اطلاع داده میشود.
بعد از جلسات توجیهی، نوبت به چک کردن هواپیما میرسد. مهماندارها میبایست اطمینان حاصل کنند که تمام تجهیزات ضروری در جای خود قرار دارد و به درستی کار میکند. اگر یکی از آنها برای مثال کپسول آتشنشانی دچار مشکل شده باشد، آنها باید کپسول را قبل از به پرواز درآمدن تعویض کنند.
همچنین وقتی زمان سوار شدن مسافران فرا میرسد، مهماندارها در این امر به مسافران کمک کرده و شماره صندلی و بلیطها را چک میکنند تا از دزدی یا اشتباه نبودن آنها مطمئن شوند. همچنین آنها در جابهجایی چمدان به مسافران یاری میرسانند و بررسی میکنند که سایز و وزن چمدان برای هواپیمای مورد نظر مناسب باشد. علاوه بر آن، مهماندارها رفتار مسافران را زیر نظر گرفته و به خوبی تعلیم داده شدهاند تا درصورت مشاهدهی هر مورد مشکوک -هواپیما ربایی یا عملیات تروریستی- جلوگیری کنند.
یکی دیگر از وظایف مهماندار هواپیما این است که باید اطلاعات لازم درمورد ایمنیهای هواپیمای مورد نظر را به مسافران نشان دهد. برای مثال، نزدیکترین درب خروج اضطراری، نحوهی صحیح بستن کمربند ایمنی، نحوهی واکنش به چاله هوایی، چگونگی استفاده از جلیقهی نجات و گذاشتن ماسک اکسیژن بر روی دهان جزء آن دسته از مواردی هستند که مسافران باید قبل از پرواز درمورد آنها آگاهی پیدا کنند.
گاهی اوقات، ویدیوی کوتاهی نیز برای مسافران پخش میشود و مهماندارها نحوهی درست انجام این توضیحات را بررسی میکنند. بعد از این اقدامات، نوبت به چک کردن تلفنهای همراه میشود و مهماندارها از مسافران تقاضا میکنند تا لوازم الکترونیکی خود را خاموش نمایند. همچنین بررسی میکنند که صندلیها در حالت صاف قرار داشته و میزهای غذاخوری کوچک آنها نیز بسته شده باشند.
کلِ این پروسه از زمان سوار شدن مسافران تا به پرواز درآمدن، با عنوان خدمات قبل از پرواز شناخته میشود. بعد از آنکه هواپیما با امنیت کامل در آسمان به پرواز درآمد، مهماندارها باید راحتی و آسایش مسافران را بررسی کنند. اگر کسی تقاضای هدفون یا بالش داشته باشد، به او تحویل میدهند و سرو غذا و نوشیدنی نیز برعهده ی آنها است.
همچنین مهماندارها باید موارد امنیتی هواپیما را بهطور مرتب بررسی کنند و حواسشان به صداهای عجیب و غریب نیز باشد. هنگامی که هواپیما برای فرود آماده میشود، مهماندارها میبایست اطمینان حاصل کنند که هیچ آشغالی در کابین باقی نمانده و صندلیها در وضعیت صحیح قرار دارند و در نهایت، موارد امنیتی را نیز یکبار دیگر چک کنند. بعد از فرود آمدن هم باید به مسافران در پیاده شدن از هواپیما یاری برسانند.
محل کار مهماندار هواپیما چگونه است؟
از آنجایی که ایرلاینها هم در روز و هم در شب پرواز دارند، برنامهی کاری مهماندارهای هواپیما نیز انعطافپذیر و قابل تغییر است. معمولاً ساعت کاری آنها بیش از 12 ساعت در روز نمیرسد؛ اما گاهی اوقات (مخصوصاً در پروازهای بینالمللی)، 14 ساعت یا حتی بیشتر هم میشود. مهماندارهای هواپیما در آخر هفتهها و روزهای تعطیل نیز کار میکنند و تقریباً میتوان گفت که 65 تا 90 ساعت در ماه سر کار هستند و 50 ساعت دیگر را هم بر روی زمین، در حال آماده شدن یا انتظار برای پرواز میباشند.