«شهرکرد» که در گذشته به «دهکرد» شهرت داشت، یکی از شهرهای زیبا و سرسبز استان «چهارمحال بختیاری» است که در سراسر ایران به سرزمینی مرتفع، کوهستانی، برخوردار از جاذبههای طبیعی با چشماندازی مسحورکننده و قدمتی کهن شناخته میشود که میتوان نام آن را در فهرست مقاصد اصلی گردشگری ایران، ثبت کرد.
طبق پژوهشهای انجام شده توسط باستانشناسان، به نظر میرسد که این شهر از پیشینهای متعلق به حکومت ساسانیان و اشکانیان برخوردار بوده و یکی از مناطق کهن تمدن بشری محسوب میشود.
آثار تاریخی کشف شده همچون سکههای متعلق به دوران اشکانیان و ساسانیان و نیز حضور تپههای باستانی با قدمتی حدود چند هزار سال قبل از میلاد مسیح در این منطقه از کشور، علاقهمندان بسیاری را برای سفر به این شهر زیبا و بازدید از جاذبههای تاریخی و طبیعی ترغیب میسازد و امروزه این نقطه از کشور را به منطقهای دوستداشتنی و پربازدید تبدیل کرده است. در مورد وجه تسمیه این شهر زیبا به «دهکرد»، نظریات متفاوتی وجود دارد؛ اما به نظر میرسد که در گذشتههای دور بهدلیل استقرار دامپروران، چوپانان و چادرنشینان در مناطق و چمنزارهای جنوبی دشت دهکرد، به این نام شهرت یافته است. چراکه واژه «کرد» بهمعنای «چوپان» است و در دوران پیش از اسلام، بدون توجه به زبان و نژاد و نیز قومیت مردم، به تمامی افراد چادرنشین و گلهدار، «کرد» گفته میشد. با ما همراه شوید تا نگاهی اجمالی یه برخی از جاهای دیدنی شهرکرد داشته باشیم.
مسجد جامع شهرکرد، با قدمتی متعلق به اواخر قرن ۱۳ هجری قمری از جمله عمارات تاریخی و مذهبی در این شهرستان است که به فرمان «حاج محمدرضاخان» و در مساحتی حدود ۲۵۰۰ متر مربع احداث شده است. این مسجد دارای سه ورودی در جهات شمال، شرق و غرب است و تزیینات و کاشیکاریهای هفترنگ و زیبا، از جمله نکات قابلتوجه در آن است که توجه هر بازدیدکنندهای را به خود جلب میکند.
جالب است بدانید که طرح و اسلوب ساخت مسجد جامع شهرکرد شبیه به مسجد «حکیم اصفهان» است و دارای صحنی بزرگ، ایوان، غرفههای متعدد، مناره و شبستانهای مختص تابستان و زمستان است.
اثری متعلق به سال ۱۲۷۰ هجری قمری در جنوب غربی مسجد جامع شهرکرد قرار دارد که به حمام خان شهرت یافته است. این بنای تاریخی به همت «حاج محمدرضا خان» احداث شده است که معماری زیبا و استحکام بنا از جمله ویژگیهای آن به شمار میرود. قرارگیری این بنای تاریخی در کنار مسجد جامع شهرکرد، مجموعهای ارزشمند از تاریخ ایران را رقم زده است. هنگام سفر به شهرکرد و بازدید از مسجد جامع این شهر و تماشای این عمارت، خالی از لطف نخواهد بود.
«مسجد اتابکان»، عمارتی است برجایمانده از دوران حکومت اتابکان که در شهرکرد و در خیابان ولیعصر این شهرستان قرار دارد. وجه تسمیه این بنای تاریخی به مسجد اتابکان، بهدلیل مقارن شدن ساخت آن در دوران حکومت اتابکان است که به نام «مسجد اتابکان درب امامزاده» نیز شناخته میشود.
جالب است بدانید که درب چوبی ارزشمندی با پیشینهای بالغ بر هشت قرن، در این مسجد وجود دارد که از قدمت بسیار این عمارت تاریخی، حکایت میکند. این اثر تاریخی در گذر زمان و در سدههای مختلف بارها مورد تعمیر و بازسازی قرار گرفته و اخیرا نیز با همت مسئولان امر، مرمت و تعمیرات مختلفی در بخشهای آن انجام شده است.
در پنج کیلومتری شهرستان شهرکرد، مجموعهای ارزشمند از تاریخ ایران کهن قرار دارد که به «قلعهی چالش تر» شهرت یافته است. معماری انجام شده در این اثر تاریخی را میتوان نوعی الگوبرداری از معماری اروپایی و تلفیق آن با معماری دوران حکومت قاجاریان معرفی کرد. میراثی مهم و گرانبها از تاریخ ایرانزمین که باستانشناسان آن را اثری برجایمانده از هنر حجاران و معماران در گذشتههای دور مینامند.
در ۱۵ کیلومتری از شهرستان شهرکرد و در جاده شهرکرد-اصفهان، میتوان شاهد منطقه وسیعی از حیات وحش بود که برخوردار از چشمانداز طبیعی و مناظری بینظیر است. این بخش از شهرکرد، دارای آبوهوای معتدل و درههای زیبا است که میتوان به درهی «پاچفت» و «بستان شیر» اشاره کرد. سکوت مثالزدنی و آرامش حاکم بر این منطقه در کنار زیباییهای طبیعی آن، این منطقه از استان چهارمحال بختیاری را به مکانی بکر و دنج برای علاقهمندان به طبیعتگردی تبدیل کرده است.
در این حیات وحش که دارای وسعتی حدود ۲۷ هزار هکتار است، میتوان بیش از ۲۵۰ گونه از گیاهان مختلف از جمله گندمیان، انواع مختلفی از گون و گیاهان چندسالهی علفی را مشاهده کرد.
خانه ستودهی چالشتری، قسمتی از قلعه یا ارگ چالشتر است که در اواخر دوران حکومت قاجاریان احداث شده و بهعنوان بخش اندرونی و حاکمنشین قلعه چالشتر ساخته شده است. به نظر میرسد که در اوایل قرن ۱۴ هجری قمری و در سال ۱۳۲۳ هجری قمری، بنای اصلی این قسمت از قلعه بهرهبرداری شده که تزیینات و معماری انجام شده در آن زیبا و قابلتوجه است. نقاشیهای گرانبها با موضوعات افسانهای و اسطورهای و ازارههای سنگی که به هنرمندی تراش خورده است، از تزیینات صورت گرفته در این اثر تاریخی ارزشمند است. در این مجموعه تاریخی، سه موزه به نامهای موزههای کار و زندگی، مردم شناسی و آثار سنگی دایر شده که اشیایی همچون وسایل زندگی، ابزارآلات کشاورزی، لباسهای روستایی، سنگنبشتهها و کتیبه در معرض نمایش قرار داشت.
یکی دیگر از جاذبههای گردشگری در شهرستان شهرکرد، موزه باستانشناسی این شهر است که بهدلیل حضور اشیا قدیمی با پیشینهای متعلق به دوران نوسنگی در بین علاقهمندان به تاریخ، از اهمیت و ارزش بسیاری برخوردار است. همچنین در این موزه، میتوان کهنترین میراث باقیمانده از تاریخ چهارمحال بختیاری را مشاهده کرد که دارای قدمتی نزدیک به ۹ هزار سال است.
ابزاری از جنس استخوان، وسایل سنگی در ابعاد کوچک و بزرگ و مجسمههایی ساخته شده از گل، ظروف سفالی نخودی مزین به نقشهای هندسی و به رنگ سیاه، کاسه، لیوان، برخی از اولین ساختههای بشر در دوران نوسنگی است که در این موزه نگهداری میشود. ابزار و وسایلی که در ساخت آن از تکنیک و مهارت خاصی استفاده شده و معرف فرهنگ و تمدن در آن دوران است. همچنین کتیبهای به خط میخی که متعلق به دوران پادشاهی هخامنشیان است در این موزه قرار دارد.
یکی دیگر از عمارات تاریخی شهرکرد، قلعه شمسآباد است که در ۱۵ کیلومتری این شهرستان قرار گرفته و از قدمتی بالغ بر ۱۲۰ سال برخوردار است. این بنای کهن در اوایل دوران حکومت پهلوی، به دستور «یوسف خان امیر مجاهد» از خانهای بختیاری و در دو طبقه احداث شد. سازندگان این عمارت تاریخی، با ایجاد و احداث ستونهای مکعبی شکل که با نقشهایی از گیاهان و تصاویری از انسان (پیکر مردانی مسلح که لباس محلی به تن دارند)، تزئین شده است، زیبایی خیرهکنندهای را به آن بخشیدهاند.
یکی از اماکن مذهبی و تاریخی در شهرستان شهرکرد، وجود بارگاه امامزاده حلیمه و حکیمه خاتون است که در خیابان ولی عصر این شهرستان قرار دارد. بنای عمارت متعلق به دوران حکومت قاجاریان است و نسب این دو امامزاده به امام موسیبن جعفر (ع) میرسد. ساختمان اصلی آرامگاه با ملات خشت، آجر و گچ ساخته شده و در دوران مختلف مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته و در دوران پهلوی، در آن نوسازی صورت گرفته است. البته به نظر میرسد که عمارت نخستین آن که متعلق به مجموعه اتابکان فارس است، بهدلیل گذشت زمان و رخدادهای مختلف تاریخی دچار آسیب شده و بخشهای مختلفی از آن از بین رفته است که بهتدریج بازسازی و ترمیم شده است.
در شهرکرد که میتوان آن را در گروه یکی از کهنترین مناطق سکونت بشری نامید، آثار تاریخی، جاذبههای گردشگری و زیباییهای طبیعی متعددی وجود دارد که میتوان به کوه غارون، پل خراجی واقع در روستای خراجی، روستای سورک، سقاخانه ارباب میرزا، موزه کار و زندگی، امامزاده عبدالله سورک، قلعه صمصام السلطنه، قلعه سورک، آبشار زرد لیمه (بوینه)، شیر سنگی (بردشیر)، قلعه دزک، منطقه بازفت، کتیبههای سنگی رخ، غار تنگه خراجی، مسجد جامع هرچگان، امامزاده سبزپوش و... اشاره کرد.