شهر هاوانا به قدری زیبا و چشمنواز است که حتی قدم زدن در خیابانهایش، حال آدم را خوب میکند. نام هاوانا موسیقی سبک «رومبای» در گوشه و کنار خیابانها، جشنهای درون رستورانها با سرو «همینگوی» برای شام و استنشاق هوای مرطوب «مالکون» را به یاد گردشگران میآورد؛ اما شاید بهترین بخش سفر به شهر هاوانا، مردم آن است. مردمی که با بازدیدکنندگان رفتاری دوستانه دارند و باافتخار فرهنگ غنی «کاراییب» و دیگر گنجینههای تاریخی شهر خود را با بازدیدکنندگان به اشتراک میگذارند.
هاوانای قدیم جزو یکی از میراثهای جهانی سازمان یونسکو محسوب میشود. ساختمانهای سبک «نئوکلاسیک» و «باروک»، میادین و خیابانهای باریک سنگفرش شده و بسیاری از بناهای بازسازی شده این منطقه به زیبایی آن افزوده است. جالبترین بناهای این منطقه عبارتاند از کلیسای «سان کریستوبال» -محلی برای برگزاری جشنهای بزرگ کوبا با سبک «باروک»- ؛ بنای مستحکم «کاستیلو د لا رئال» که یک دژ نظامی است و میادین عمومی «پلازا ویجا» و «پلازا د آرماس»! کاخ پر زرق و برق «د لس کپیتانز» امروزه به موزه شهر مبدل شده و شامل یک حیاط پر درخت است. پس از بازدید از تمامی این بناهای تاریخی و فریبنده، نوبت به بازدید از برج ۳۵ متری «دوربین» میرسد که بازدیدکنندگان از مجرای آن مروری نفسگیر بر تمام بناهای شهر خواهند داشت. در نهایت، یکی از پاتوقهای همیشگی این شهر رستوران «ل بودگیتا دل مدیو» است که برای غذاهای دریایی و نوشیدنیهای سرد خود شهرت دارد.
پیادهروی در حاشیه بلوار ساحلی «مالکون» هنگام غروب آفتاب بسیار لذت بخش است. بلوار ساحلی معروف «هاوانا» از فاصله ۷ کیلومتری «هاوانای قدیمی» شروع میشود و تا مناطق «ودادا» و «پلازا» ادامه مییابد. در حاشیه این بلوار مجموعهای رنگارنگ از بناهای قرن بیستم میلادی در ترکیبی از سبکهای مختلف معماری، از سبک «دکو آرت» تا سبک «نیو» وجود دارد. بلوار ساحلی «مالکون» همچنین محل مناسبی برای دیدار با مردم محلی است؛ ماهیگیران بهصورت تفننی به اینجا میآیند، خانوادهها و زوجهای جوان در امتداد این بلوار ساحلی پرسه میزنند و از هوا و نسیم اقیانوسی بهره میجویند. اگر در حال قدم زدن در این مسیر زیبا خسته شدید و به دنبال جایی برای استراحتی کوتاه گشتید، «هتل نشنال کوبا» بهعنوان یکی دیگر از میراثهای جهانی و یک بنای یادبود ملی، پذیرای شما خواهد بود. از مهمانان معروف این هتل میتوان به «فرانک سیناترا»، «مارلین دیتریش» و «مارلون براندو» اشاره نمود.
«قلعه سه پادشاه مورو» یا همان «قلعه مورو» در ورودی خلیج هاوانا و در قسمت تاریخی استحکامات دفاعی آن قرار دارد. این استحکامات دفاعی در اواخر قرن ۱۶ میلادی و اوایل قرن ۱۷ میلادی جهت محافظت شهر در برابر تهدیدات دائمی حملات دزدان دریایی ساخته شدهاند. طراحی این بنا توسط مهندس ایتالیایی «جیووانی باتیستا آنتونلی» انجام شده بود و به نظر بسیار مشابه معماری بناهای قرن هفدهمی میلادی است. یکی از تغییرات اصلی این قلعه در طول زمان، مختص به فانوس دریایی آن است که چندین بار بازسازی و مرمت شده است و نهایتاً در اواسط قرن ۱۹ میلادی فانوس دریایی جدیدی جایگزین آن گردید. امروزه، منبع روشنایی اصلی این فانوس دریایی هنوز میدرخشد و زیبایی خاصی به قلعه میبخشد. تماشای این منظره از ارتفاعات بالای شهر بسیار چشمنواز است.
تنها یک پیادهروی ۱۵ دقیقه ای از «قلعه مورو» در استحکامات دفاعی شهر تا قلعه «سان کارلوس د لا کابانا» واقع در ارتفاعات تپه «لاکابانا هیل» فاصله است. در زمان ساخت و ساز این قلعه در دهه ۱۷۷۰ میلادی، این قلعه بزرگترین قلعه اسپانیایی آن زمان به شمار میرفت و البته ساخت آن بسیار پرهزینه بود. همانگونه که همیشه اشاره میشود، «لا کابانا» بهعنوان یک زندان نظامی در طول رژیم «باتیستا» مورد استفاده قرار میگرفت و پس از آن زمان و در پی انقلاب کوبا این بنا توسط «چه گوارا» به یکی از مراکز نظامی وی تبدیل شد. امروزه، این قلعه به همراه چند خانه دیگر تبدیل به موزه شدهاند. در شب، گردشگران مجذوب تماشای نمایشهای نمادین از وقایع تاریخی قرن ۱۹ میلادی توسط بازیگران ملبس به لباسهای آن زمان میشوند. همچنین مراسم شلیک توپ رأس ساعت ۹ هر شب در این قلعه برگزار میگردد.
بازدیدکنندگان هاوانا که به «واشنگتن» نیز سفر کردهاند، ممکن است دو برابر زمان معمول صرف تماشای «ساختمان ملی کاپیتال» نمایند. این ساختمان در سال با تلفیقی از دو سبک معماری «نئوکلاسیک» و «آرت نووا» ساخته شده و پس از انقلاب کوبا تا سال ۱۹۵۹ میلادی محل برگزاری نشستهای دولتی بوده است؛ اما با این وجود این ساختمان بزرگ یادآور ساختمان کنگره آمریکا نیز میباشد، معماری این بنا تحت تأثیر «پانتون پاریس» است. در زمان طراحی بنا، هدف عمده از ساخت این ساختمان، بنا نهادن خانهای جدید برای مجلس کمونیست کوبا بود. نکته قابل توجه برای بازدیدکنندگان در هنگام بازدید از این بنا، گنبد بزرگ آن است که تقریباً از همه نقاط شهر هاوانا قابل مشاهده است.
مطمئناً بازدید از «موزه ملی هنرهای زیبا» برای دوستداران هنر بسیار مهیج است. بنای بازسازی شده «قلعه مرکزی استرنیا» در دهه ۱۹۲۰ میلادی توسط «مانوئل باستوس» این بنا را به خانه هنری استادان اروپایی و مجموعهای شامل بیش از ۶۰۰ اثر هنری باستانی (از مصر تا روم) مبدل ساخته است. «کاخ هنری بلاس» که قدمتش به سال ۱۹۵۹ میلادی باز میگردد، با سبک «رشنالیستی» خود از قرن ۱۷ میلادی تا به امروز به آثار هنری کوبا اختصاص یافته و شامل مجموعهای زیبا اعم از نقاشی، چاپ و مجسمه است.
به نظر بیشتر بازدیدکنندگان، زیباترین خیابان مملو از درختان سرسبز این شهر، خیابان «دل پرادو» است. هنگام قدم زدن در این خیابان با تماشای موزاییکهای سیمانی، نیمکتهای مرمرین، شیرهای برنز، تیرهای چراغ برق آهنی گویی که در حال قدم زدن در یک شاهراه از دوران گذشته هستید. در واقع این خیابان در زمان قدیم مختص به برخی از ثروتمندترین خانوادههای شهر هاوانا بوده است. سینماها، قصرها و هتلهای قرن ۱۹ و ۲۰ میلادی در حاشیه خیابان قرار دارند که بسیاری از آنها به دقت بازسازی شدهاند. نکات برجسته این خیابان زیبا عبارتاند از هتل «سویا» با طراحی سبک «مور»؛ خانه دکتر «کارلوس فینلی»، کاشف پشه تب زرد، معروفترین کلیسای جشنهای عروسی شهر «هاوانا» و کاخ «د لاس ماتریمونوس». گردش در خیابان «دل پرادو» و تماشای مردم محلی این منطقه در هر زمان از روز بسیار لذت بخش است.
گردشگران شهر هاوانا ممکن است انتظار نداشته باشند که یکی از بزرگترین خانههای اپرا در جهان در وسط کارائیب قرار داشته باشد! یکی از با شکوهترین خانههای اپرا جهان ساختمان اپرای «گران تیاترو د لا هابانا» است که بازدید از آن یک تجربه به یاد ماندنی خواهد بود. این بنا توسط معمار بلژیکی «پل بلا» طراحی و «تئاتر مرکزی پارکو» در سال ۱۹۱۵ میلادی به این مجموعه اضافه شد. مطمئناً سبک زیبای «باروک» مجسمههای ساخته «استاد جوزپه مورتی» برای دوستداران هنر بسیار جالب توجه خواهد بود. در تمامی طول سال، «گران تیاترو د لا هابانا» پذیرای طیف گستردهای از اجراهای زنده توسط افراد مشهور جهان است. در پی بازسازیهای صورت گرفته در سالیان گذشته، در کنار ساختمان اپرای «گران تیاترو د لا هابانا»، ساختمان هنری دیگری بنام «ساختمان ملی باله کوبا» در سال ۲۰۱۴ میلادی نیز ساخته شده است.
یک روستای کوچک در حومه شهر «هاوانا» بنام «فاستر لند» قرار دارد که مجموعهای از سه محله است. نقاشیها و مجسمههای ساخته دست «خوزه فوستر» موجود در این روستای محلی، نمایش رنگارنگی از موزاییکها، مجسمهها و نقاشیهای وی در سرتاسر محله همگی بازتاب کننده روح زندگی و هنری وی هستند. وی با نام «پیکاسو کارائیب» معروف است. هنگام قدم زدن در خیابانها، خلاقیت هنری موجود در جایجای منطقه از ظاهر خانهها و محلهای عمومی گرفته تا استودیوی خانگی «فوستر» قابل لمس است. تمام این آثار هنری، زیبایی خیره کنندهای را برای بازدیدکنندگان و دوستداران هنر به ارمغان آوردهاند.
در نزدیکی دانشگاه هاوانا، موزه ناپولونیکو قرار دارد که شامل مجموعههای خصوصی از «خولیو لوبو» و مجموعهای از وسایل «ناپلئون» است. «لوبو» گروهی را برای پیدا کردن و خرید یادگارهای ناپلئون و خاطرات شخصی وی استخدام کرده بود. هنگامی که «لوبو» در سال ۱۹۵۹ میلادی کوبا را ترک کرد، مجموعه خود را به دولت کوبا فروخت. در حال حاضر این مجموعه در یک ساختمان زیبا واقع در «کاخ فلورانس» نگهداری میشود.
بر روی صفحات نمایش این کاخ وسایل شخصی متعلق به ناپلئون، از جمله یکی از دندانهایش و تارهایی از مو او وجود دارند. موزه «ناپولونیکو» همچنین شامل ماسک مرگ ناپلئون، کتابخانهای از موضوعات مرتبط، سلاحها و دو پرتره از رهبر مشهور نظامی فرانسه توسط هنرمندان معروف «اندره اپیانی» و «آنتوان گراس» میباشد. در مجموع، این مجموعه شامل ۷۰۰۰ قطعه است. این مجموعه یکی از بهترین مجموعههای موجود از مصنوعات ناپلئون در خارج از اروپا به شمار میآید.
در طول سفر «پاپ ژان پل دوم» در سال ۱۹۹۸ میلادی به کوبا، جشن بزرگی در این میدان معروف برگزار شد و بیش از یک میلیون نفر از مردم در اینجا برای شنیدن سخنرانی «کاسترو» جمع شدند. بنای یادبود «خوزه مارتی» درست در روبروی میدان قرار دارد. این یادبود شامل یک برج خاکستری ۱۰۹ متری و یک مجسمه مرمرین از قهرمان ملی کوبا است. موزه کوچکی نیز برای تکمیل نمودن اطلاعات بازدیدکنندگان در نزدیکی این بنای یادبود ساخته شده است. همچنین بازدیدکنندگان میتوانند با آسانسور تا بالاترین نقطه برج رفته و از بالا به تماشای مناظر شهر بپردازند. ساختمانهای دولتی فضای مربع مانند این بنا را احاطه کردهاند. از جمله این ساختمانهای دولتی میتوان به «ساختمان وزارت داخلی» اشاره نمود که با تصویر نمادین «چه گوارا» آراسته شده است.
در کاخ سابق ریاست جمهوری، «موزه انقلاب» قرار دارد که واقعاً ارزش دیدن دارد حتی اگر این بازدید فقط از نمای خارجی موه باشد. کاخ قدیمی ریاست جمهوری توسط معمار بلژیکی «پل بلا» طراحی و در اوایل قرن ۲۰ میلادی به سبک بناهای مجلل «نئو کلاسیک» ساخته شده است. در داخل این موزه موارد زیادی در توصیف و نمایش مبارزات استقلال طلبانه کوبا قرار دارد. مجسمههای مومی از چهرههای مشهور اعم از «چه گوارا» و «کامیلا سن فوگس» در این موزه خودنمایی میکنند. در پشت موزه تصویر خیره کنندهای از قایق «گرانما» وجود دارد. این قایق «فیدل کاسترو» و گروه وی بود که آنان را از مکزیک به کوبا آورد. یکی دیگر از تصاویر شاخص این موزه، تصویر یکی از هواپیماهای در حال سرنگونی طی عملیات «پیگ» است.
در حاشیه غربی مرکز تاریخی شهر «هاوانا»، منطقه «میرامار» از قدیم الایام یک منطقه مجلل محسوب میشده است. امروزه، خیابان «میرامار» با حفظ شکل قبلی خود به چندین هتل و رستوران نیز مزین شده است. بازدیدکنندگان میتوانند از مسیر سبز پوشیده از درختان زیبا، خانههای با شکوه قدیمی که پس از انقلاب و فرار صاحبانشان برخی از این بناها به سفارتخانه و ادارات دولتی مبدل شدهاند لذت ببرند. خیابان اصلی «میرامار» با نام «اونیدا ۵» خیابانی به سبک بناهای «میامی» است. تمامی خیابانهای فرعی «اونیدا ۵» شماره گذاری شدهاند؛ جالب توجه این است که اولین خیابان فرعی، نزدیکترین راه به اقیانوس است.
از نکات برجسته خیابان «میرامار» میتوان به بناهای باعظمت و پرشکوه، آکواریوم ملی «هاوانا» و موزه «دل مینیستر» اشاره نمود. موزه «دل مینیستر» شامل جزئیات تاریخی عملکرد نیروی پلیس کوبا است، البته اکثر نوشتههای موجود روی صفحات نمایش و قابهای موجود در این موزه به زبان اسپانیایی میباشد.
در فاصله کوتاهی از مرکز شهر «هاوانا»، هر ساله توریستهای زیادی برای بازدید از «سواحل شرقی» شامل منطقهای گسترده و طولانی از حاشیه سواحل نخل، میآیند. این منطقه جایگزین مناسبی برای استراحتگاههای ساحلی دور افتاده در سایر نقاط کوبا میباشد. در سواحل شرقی «هاوانا» هتلها، رستورانها و تمام امکانات توریستی به راحتی قابل دسترسی هستند. ساحل به چندین بخش تقسیم شده و یکی از نقاط توریستی محبوب «هاوانا» به شمار میآید. یکی دیگر از بخشهای زیبا و مورد علاقه مردم محلی، «گابانا» نام دارد. منطقه «گابانا» شامل خدمات گردشگری کمتری است; لذا گردشگران کمتری را به خود اختصاص میدهد.