در این مقاله 19 مورد از معروفترین جاهای تاریخی زاهدان که شما از آن بیخبر هستید را گفتهایم؛ برای آشنایی با سرزمین سیستان و بلوچستان با من همسفر باشید.
از بهترین جاذبه های طبیعی زاهدان روستای لادیز، قلعه لادیز، آبشار لادیز، تالاب هامون، روستای تمین، چشمه آب معدنی و کوه تفتان به شمار میروند.
در جنوب غربی میرجاوه-سیستان و بلوچستان روستایی تاریخی به اسم لادیز با دارا بودن یکی از قدیمیترین آثار تاریخی به نام قلعه لادیز چشم انتظار حضور گرم شما عزیزان است. این قلعه با نامهای دیگری از جمله قلعه اربابها، قلعه اربابیها و قلعه تپه لادیز میان مردم بومی شناخته میشود.
قلعه لادیز به دلیل سکونت داشتن افرادی با نام فامیلی اربابی به قلعه اربابی معروف شد. زمان ساخت این مکان تاریخی به دوره اشکانیان برمیگردد که امروزه از آن بنای باشکوه تنها خرابهای به یادگار مانده است. قلعه اربابها روی صخرههای سنگی در حاشیه روستای لادیز بنا شد؛ پی این بنا از سنگهای بزرگ و دیوارهای خشتی بنا گردید و قرنها همچنان روی پای خود استوار مانده است!
قلعه تپه لادیز از سه طرف به پرتگاههای کوچکی منتهی میشود. این قلعه جزو قلعههای دفاعی طبقهبندی شده به شمار میرفت. این قلعه از بناهای اسمورسمدار آن روزگاران بوده که با جریان داشتن آب رودخانه در شمال قلعه زندگی در این روستا جریان داشت. قلعه تپه لادیز در تاریخ 10 دیماه سال 1381 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
آدرس قلعه لادیز زاهدان: استان سیستان و بلوچستان- میرجاوه- روستای لادیز
در 100 کیلومتری زاهدان در هماسیگی قلعه لادیز یکی از قدیمیترین جاهای دیدنی زاهدان جای گرفته است. با صدای آب روان، سرسبزی و آرامشی از جنس طبیعت بیشک هیچ بهانهای برای نرفتن به این روستای تاریخی پیدا نخواهید کرد. رفتن به رودخانه لادیز به ویژه در فصول بهار و پاییز بسیار تماشایی و لذتبخش است و از مکانهای محبوب گردشگران ایرانی به شمار میرود.
آدرس رودخانه لادیز زاهدان: استان سیستان و بلوچستان- شهرستان میرجاوه- دهکده لادیز
اگر میخواهید در تور زاهدان از مساجد قدیمی این شهر دیدن کنید، مسجد زرنج را در فهرست جاهای دیدنی زاهدان قرار دهید. جایی که به هیچ وجه نباید بازدید از آن را از دست داد. در قرن اول و دوم مسجد زرنج توسط عبدالرحمن بن سمره (حاکم قدیم عرب) برای آموزش مسائل مذهبی و ادبی احداث شد.
جالب است بدانید این مسجد درست روبهروی زندان شهر زرنج واقع شده است. مسجد زرنج دارای دو مناره بوده که یکی از آنها با مس پوشیده شده است. حسن بصری عالمی وارسته مدتی در این مسجد به تعلیم و تدریس مشغول بود. اگرچه قرنها از ساخت و دوران اصیل آن روزها گذشته، ولی همچنان این مسجد از مساجد مهم ایران محسوب میشود و نزد مردم زاهدان از احترام، جایگاه و اهمیت ویژهای برخوردار است.
هزینه بازدید از این جاذبه رایگان است.
آدرس مسجد زرنج زاهدان: استان سیستان و بلوچستان- زاهدان- بلوار بلوچستان
آیا کسی است که آوازه مهمترین تالاب بینالمللی هامون به گوشاش نخورده باشد؟ اگر تا حالا نشنیدهاید، اشکالی ندارد، حالا به اتفاق هم به تالاب هامون میرویم. این تالاب یکی از مهمترین تالابهای دنیا به حساب میآید که مساحتی بالغ بر 5700 کیلومترمربع و دامنه عمقی 1 تا 5 متری (در ناحیه کویری شرق کشور عزیزمان) دارد! بله پس بیدلیل هم نبوده که لقب بزرگترین دریاچه آب شیرین در فلات ایران را از آن خود کرده است.
تالاب هامون از سه بخش هامون پوزک (سواران)، هامون صابری (سابوری) و هامون هیرمند تشکیل شده است. هامون در منطقه سیستانوبلوچستان در مرز میان کشور افغانستان و ایران قرار دارد. تالاب بزرگ هامون یکی از مهمترین جاهای تاریخی زاهدان به شمار میرود. بد نیست بدانید سالانه گردشگران ایرانی و خارجی برای بازدید از تالاب هامون راهی سفر میشوند.
هزینه بازدید از این جاذبه رایگان است.
آدرس تالاب هامون زاهدان: استان سیستان و بلوچستان- زابل
پیشتر در قسمتهای قبل با برخی از جاهای دیدنی لادیز آشنا شدیم. حال قصد دارم روستای تاریخی لادیز را بهتر به شما معرفی کنم، پس همراه من باشید. همانطور که در جریان هستید، روستای لادیز از قدمت بالایی برخوردار بوده، پس طبیعی است جاذبههای تاریخی ارزشمندی در قلب این روستا وجود داشته باشد. از بحث قدمت زیاد روستا که بگذریم، از طبیعت و چشماندازهای زیبای لادیز نمیتوانیم چشمپوشی کنیم.
اگر قصد دارید به روستای گردشگری لادیز بروید، پیشنهاد میکنم به دلیل گرمای هوای استان سیستانوبلوچستان در تابستان به آن سفر نکنید. در عوض در فصل پاییز، زمستان و اوایل بهار که زاهدان بهترین شرایط جوی را دارد، به این شهر سفر کنید. پس از ورود به این روستا ظاهر خانهها که اکثرا با خشتوگل و چوب بنا شدهاند، نظرتان را جلب میکند.
غار لادیز از دیدنیهای روستای لادیز است. غاری که محال ممکن است گردشگران بعد از ورود به این روستا از آن دیدن نکنند. فرقی نمیکند تابستان باشد یا زمستان، در همه فصول سال از سقف و اطراف غار لادیز، قطرات درشت آب روی جریان آب غار میچکد. با چکیدن هر قطره آب، انعکاس صدای قطرات آب در غار لادیز پخش میشود و بیتردید صدایی گوشنواز و یک تجربه هیجانانگیز به شما القا میکند.
آدرس روستای لادیز: استان سیستان و بلوچستان- 100 کیلومتری از زاهدان- 25 کیلومتری شهرستان میرجاوه- روستای لادیز
یکی از زیباترین عمارتهای تاریخی که بازدید از آن خالی از لطف نیست، خانه ابویی است. در سال 1311 خورشیدی عملیات ساخت این خانه به یکی از مشهورترین معمارهای یزدی، استاد محمودی داده شد. خانه ابویی آنقدر زیبا و باشکوه ساخته شد که حتی با گذشت سالها، هنوز که هنوز است حوضخانهها و بادگیرهای عمارت ابویی تماشایی هستند.
این عمارت در حال حاضر توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری زاهدان مرمت و بازسازی شده و به کارگاه هنرهای بومی و سنتی زاهدان تغییر کاربری داده است. خانه ابویی در سال 1377 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
آدرس خانه ابویی زاهدان: استان سیستان و بلوچستان- زاهدان- خیابان شریعتی
جاهای دیدنی زاهدان فقط محدود به چند مورد نمیشود. در دامنههای جنوبی کویر لوت درست در 4 کیلومتری شمال غرب زاهدان، روستای نصرت آباد قرار گرفته که از کارانسرای معروف نصرت میزبانی میکند. این کاروانسرای بزرگ در دوره قاجاریه با معماری ساده از خشتوگل بنا و سازه آن از دوران صفوی الهام گرفته شد؛ کاروانسرای نصرت آباد دارای 60 حجره بوده و در هر ضلع 15 اتاق و 23 طاقنما قرار گرفتهاند.
این کاروانسرا 4 ایوان داشته و قرینهسازی به خوبی در ساخت آن رعایت شده است. اکنون این کاروانسرای قدیمی سالها به حال خودش رها شده و از آن هیچ مواظبتی به عمل نمیآید. این آثار ملی تاریخی در سال 1382 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
بازدید از این جاذبه رایگان است.
آدرس کاروانسرای نصرت آباد زاهدان: استان سیستان و بلوچستان- زاهدان- 4 کیلومتری شمال غرب نصرت آباد
یکی دیگر از مساجد تاریخی زاهدان به اسم مسجد شاه علی است؛ پس بدون معطلی به این مسجد میرویم. با رفتن به این مسجد میتوانید به سال 847 هجری برگردید، زمانی که دستور ساخت مسجد شاه علی به حاکم وقت زاهدان داده شد.
همانطور که چشمتان نظاره گر فضای معنوی و معماری مسجد است، وجود دو کتبه سنگی روی دیوار توجه شما را جلب خواهد کرد. اگر به این دو لوح نزدیک شوید، متنی حکاکی شده روی آنها میبینید که قدمتشان به قرن نهم هجری برمیگردد.
اگر بخواهم معماری این مسجد را دقیقتر برای شما همراهان شرح دهم، باید بگویم مسجد شاه علی به کاشیکاری سنتی مزین شده که رنگ آبی آن حس شگفتانگیزی به بیننده منتقل میکند. دو مناره بلند و طاق بزرگ مسجد همچنان به شکل اولیهاش حفظ شده و با گذر زمان چیزی از ابهت مسجد شاه علی کم نشده است.
این محل یکی از مساجد مهم و تاریخی زاهدان به حساب میآید که هر ساله گردشگران بسیاری را به چشم خود دیده و از زمانهای گذشته تا به حال پذیرای عاشقان دینی- مذهبی بوده است.
هزینه بازدید از این جاذبه رایگان است.
آدرس مسجد شاه علی زاهدان: استان سیستان و بلوچستان- زاهدان- خیابان انقلاب
همه ما عاشق طبیعت و هوای پاکیزه هستیم، پس تعجبی ندارد که چرا روستای تمین زاهدان محبوب گردشگران این منطقه است. روستای تمین یکی از زیباترین روستاهای ایران محسوب میشود. این روستا به معنای واقعی همه چیز تمام است، میپرسید چرا؟ وجود جاذبههای بکروباصفا و تاریخی در جایجای روستا، تمین را منطقهای توریستی تبدیل کرده است.
روستای تمین، روستایی خوش آبوهوا است که زمستانهای سرد و تابستانهای خنکی دارد. شاید خنک بودن این روستا در فصل تابستان برای شما کمی غیرقابل باور باشد که دلیل آن واقع شدن تمین در دامنهای کوهستانی و وجود چشمهسارهای زیادی است.
از مهمترین جاذبههای دیدنی این دهکده که حتما باید از آنها دیدن کنید، چله خانه، چشمه آب معدنی موسی، قلعه تمین، قبرستان تمین و آسیاب آبی هستند.
آدرس روستای تمین زاهدان: استان سیستان و بلوچستان- زاهدان- 65 کیلومتری جنوب غرب میرجاوه
جالب است بدانید چشمههای بسیاری در استان سیستان و بلوچستان به ویژه در دهکده تمین وجود دارد که یکی از این چشمهها در روستای تمین جای گرفته است. چشمه موسی به دلیل گردشگرپذیری و خاصیت آب درمانیاش از محبوبترین جاهای دیدنی زاهدان حساب میشود.
چشمه آب معدنی موسی از دل صخرهای عظیم میجوشد که باعث خلق چشماندازی بکر و دیدنی شده است. آب این چشمه دارای خواص درمانی برای بیماریهای مفصلی و پوستی است. همانطور که گفته شد، هوای این روستا در تابستان مطبوع است، پس تعجب نکنید هنگامی که دل به آب زدید، آب این چشمه خنک باشد.
احتمالا این سوال برایتان پیش آمده باشید که چرا در این منطقه چشمههای آب زیاد است؟ به لطف وجود قله تفتان در بخش جنوبی روستا، این همه چشمه در جایجای روستا سر از زمین برآوردهاند.
بازدید از این جاذبه رایگان است.
آدرس چشمه آب معدنی موسی زاهدان: سیستان و بلوچستان- زاهدان- 65 کیلومتری جنوب غربی میرجاوه- دهکده تمین
قبرستان 800 ساله هفتاد ملا یکی از عجیبترین آرامگاههای ایران به حساب میآید. این آرامگاه در دل صخرهها به وجود آمده و مردم آن دوره با قلموچکش بزرگ اقدام به ساخت این آرامگاه کردند. معماری قبرها از سبک آرامگاه کوروش بزرگ الهام گرفته شده استو این معماری قبرستان هفتاد ملا را منحصربهفرد و دیدنی کرده است.
مساحت این قبرستان بیش از 500 مترمربع بوده که با ظاهر کمانی در قسمت شرقی روستای روپس آرام گرفته است. به دلیل موقعیت خاص آرامگاه هفتاد ملا، قبرها در فضای صخرهای قرار گرفتهاند. به این ترتیب از گزند بادوباران در امان مانده و خوشبختانه تخریب نشدهاند.
در بازدید از قبرها، توجه شما به وجود حفرههایی روی سنگها جلب میشود! روی هر یک از قبرها 8 سوراخ تعبیه شده که جریان هوا به داخل آنها عبور میکند. قبرستان هفتاد ملا از جاهای دیدنی زاهدان به عنوان یکی از آثار ملی ایران در سال 1380 به ثبت رسیده است.
هزینه بازدید از این جاذبه رایگان است.
آدرس آرامگاه هفتاد ملا زاهدان: استان سیستان و بلوچستان- شهرستان میرجاوه- منطقه لادیز- روستای روپس
بازار رسولی که به چهار راه رسولی شناخته میشود، در مرکز شهر زاهدان واقع شده است. مگر میشود به دیاری سفر کنید و از آن شهر سوغاتی یا خریدی به یادگار با خودتان نبرید! در نگاه اول به این بازار از ازدجام جمعیت دو طرف خیابان متوجه میشوید که همواره به عنوان یکی از شلوغترین جاهای دیدنی زاهدان از آن یاد میشود.
در کوچهپسکوچههای بازار رسولی انواع سوغات محلی و معروف این استان وجود دارد؛ از ادویه، چای، کالاهای هندی و پاکستانی گرفته تا انواع میوههای استوایی در بازار رسولی به چشم میخورد. شک ندارم با رفتن به این بازار دست خالی برنمیگردید!
آدرس بازار رسولی زاهدان: زاهدان- تقاطع جامی و مولوی حسین بر
حقیقتش را بخواهید موزه بزرگ زاهدان هیچ چیز از زیبایی کم ندارد. کافی است یک بار به این موزه بروید تا معماری مدرن و خاص موزه بزرگ زاهدان شما را شیفته زیبایی و دنیای پرهنرش کند.
باید رفت تا آثاری از یافتههای باستانشناسی کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان را از نزدیک دید. موزه زاهدان با هزار مترمربع زیربنا در 5 طبقه ساخته شده است. میرسیم به جذابترین قسمت، یعنی معماری موزه! طراحی موزه بزرگ زاهدان از معماری قلعه سب دژی الهام گرفته شده که از نظر من همان مروارید درخشنده زاهدان است.
ورود گردشگران ایرانی 20000 هزار ریال
ورود گردشگران خارجی 80 هزار ریال
آدرس موزه بزرگ زاهدان: استان سیستان و بلوچستان- زاهدان- تقاطع خیابان آیتالله مطهری و امداد
خانگاه در لغت به معنای عبادتگاه است؛ این مکان محل زندگی، آموزش و بسیاری از گردهمآیی درویشان بود. دستور ساخت خانگاه زاهدان در دورهی پهلوی اول صادر شد و به یک از مهمترین عبادتگاههان آن دوره به شمار میرفت.
معماری این خانقاه ساده و طراحی آن از دوره اسلامی الهام گرفته شده و نمای این مکان با آجربندی و به کار رفتن کاشیکاری زینت یافته است.
هزینه بازدید از این جاذبه رایگان است.
آدرس خانقاه زاهدان: استان سیستان و بلوچستان- زاهدان- بلوار جام جم
از بین جاذبههای توریستی شهر زاهدان از بازدید عمارت شمس نمیتوان گذشت. قدمت این خانه متعلق به سال 1315 هجری شمسی است. خانه شمس با قیمت 800 میلیون تومان خریداری و برای مرمت و بازسازی آن 210 میلیون تومان هزینه صرف شد. عمارت شمس در حال حاضر در تملک سازمان میراث فرهنگی قرار دارد.
معماری خانه شمس به سبک یزدی بنا شده و فضاهای سنتیاش از جمله هشتی، مطبخ، حمام، طاقنماهای هلالی شکل و اتاقها عمدتا خشتوگل در لابهلای جرزها، آجر و طلاق ضربی خودنمایی میکند. این اثر ماندگار در تاریخ 18 اردیبهشتماه سال 1380 به ثبت آثار ملی رسید.
آدرس خانه شمس زاهدان: استان سیستان و بلوچستان- زاهدان- خیابان شریعتی- روبروی خانه زعیم
مشاهده آثار تاریخی آن هم مساجد قدیمی بهدلیل ظاهری سنتی و تاریخی از محبوبترین جاهای دیدنی زاهدان به حساب میآید. ساخت مسجد فیضالرحمان مربوط به اواخر دوره قاجار و اوایل حکومت پهلوی است. این مسجد با نامهای مسجد فیضالرحمن و مسجد فیض نیز شناخته میشود.
کدخدا فیض الله بانی اصلی ساخت بود که به همراه استاد حیدری (از معماران بزرگ ایران) ایده ساخت مسجد فیض را اجرا کرد. تماشای طاقبندی قدیمی، ستونهای سبر رنگ و قالیهای قرمز پهن شده از زیباییهای این مسجد هستند. با ایده معماران هنرمند آن زمان، در میان سقفهای گنبدی شبستان برای متعادل کردن دمای هوا پنکههای قدیمی کار گذاشته شده است.
تردید ندارم حالوهوای دوستداشتنی مسجد فیض به وجودتان نفوذ خواهد کرد و با خاطرهای بهیادماندنی با ثبت تعدادی عکس مسجد را ترک میکنید. مسجد فیض الرحمان در تاریخ 25 اسفندماه سال 1379 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
هزینه بازدید از این جاذبه گردشگری رایگان است.
آدرس مسجد فیض الرحمان زاهدان: استان سیستان و بلوچستان- زاهدان- خیابان مجدیه
همینطور که در شهر زاهدان گشت میزنید، بازار سلمان زاده را از خاطر نبرید. این بازار به نامهای بوتیک سلمان زاده و بوتیک لته هم معروف است. اگر میخواهید میان مردم بومی زاهدان باشید و با قیمتهای فوقالعاده ارزان خرید کنید، به بازار سلمانزاده بروید. در بازار سلمانزاده هر آنچه که نیاز داشته باشید، پیدا میشود. از اجناس این بازار میتوان به فروش کالاهای دست دوم، انواع لباس و کیفوکفش اشاره کرد.
آدرس بازار سلمان زاده زاهدان: استان سیستان و بلوچستان- زاهدان- نبش خیابان مهران
کوه تفتان از بلند قامتترین قلههای جنوب ایران به شمار میرود که در ردیف آتشفشانهای فعال جهان قرار گرفته است. کوهنوردی در ایران علاقهمندان بسیاری دارد؛ خلاصه کلام اگر فکر کوهنوردی در سر دارید بدون شک به کوه تفتان بروید. در نظر داشته باشید کوهنوردی به ویژه روی کوهی مانند تفتان با آن همه پیچوخم و سراشیبیهای تند از فعالیتهای خطرناک محسوب میشود. پس بهتر است با تجهیزات کامل و همراه با راهنما در شرایط آبوهوایی مناسب رهسپار کوه تفتان شوید.
قله آتشفشان این کوه چیزی حدود 7 هزار سال پیش فوران کرد و پس از آن به خواب هفت هزار ساله رفت. اگر همراه خانواده یا دوستان به این منطقه میروید، میتوانید از مهمترین مراکز گردشگری استان سیستان و بلوچستان نهایت لذت را ببرید.
از دیگر جاذبههای طبیعی که در این منطقه جای خوش کردهاند میتوان به چشمه آب معدنی جم چن، چشمه آمنی، چشمه برآبک، چشمه یوسف آباد و … اشاره کرد. این چشمهها دارای خاصیت درمانی برای بیماریهایی مثل دردهای استخوانی و بیماریهای گوارشی هستند.
آدرس کوه تفتان زاهدان: استان سیستان و بلوچستان- 50 کیلومتری شمال شرقی شهرستان خاش
در اولین نگاه به مسجد جامع مکی احتمال دارد این مسجد را با مسجد سلطان احمد استانبول اشتباه بگیرید. مسجد جامع مکی از مهمترین جاهای دیدنی زاهدان است که بدون شک بیشتر مسافران از این مسجد بازدید میکنند. معماری مسجد جامع به حدی خارقالقاده و حیرتانگیز ساخته شده که وصف زیباییهای این مسجد واقعا سخت است!
در سال 1353 مسجد جامع مکی بهدست مولانا عبدالعزیز با زیربنای 600 متر مربعی احداث گردید. بنای اولیه جامع مکی دو مناره با ارتفاع 37 متری داشت که بعد از گذشت سالها تغییراتی در بنای مسجد ایجاد شد. مرحله اول بازسازی مسجد جامع مکی در سال 1370 و فاز دوم مرمت در سال 1390 انجام شد.
جالب است بدانید مردم بومی زاهدان داوطلبانه و بدون دریافت دستمزد در ساخت و بازسازی مسجد جامع مکی همکاری کردهاند. طراحی بنای مسجد با الهام از مسجد سلطان احمد (نمای بیرونی) و مسجد نبی (نمای داخلی) توسط بهترین معماران ایرانی صورت گرفت.
هزینه بازدید از این جاذبه رایگان است.
آدرس مسجد جامع مکی زاهدان: استان سیستان و بلوچستان- زاهدان- خیابان خیام
زاهدان جاذبههای بکر و ناشناخته بسیاری دارد که برای آشنایی با آنها باید به شهر زاهدان سفر کنید. این شهر بهخاطر حواشی و چندین حادثه تلخ در سالهای گذشته متاسفانه مورد بیمهری مسولین و هموطنان ایرانی قرار گرفته است. بیشک با یک بار رفتن به دیار زاهدان از مردم بسیار خونگرم و آدابورسوم این منطقه هیجانزده خواهید شد. راستی! بعد از گشتوگذار در زاهدان از خوراکیهای رنگارنگ و خوشمزه سیستانی به سادگی نگذرید.