گردشبان (gardeshban.ir) : از شهرهای دارای چشمههای معدنی اروپا تا صحرایی با قدیمیترین مومیاییهای جهان، ۳۴ مکان جدید اضافه شده به فهرست میراث جهانی یونسکو هستند.
اروپا
تقریبا نیمی از میراث جهانی جدید یونسکو در اروپا قرار دارند. هرچند که شهر باث (Bath) از سال ۱۹۸۷ در فهرست میراث جهانی قرار داشت اما تلاش برای به دست آوردن مجموعه فراملی از شهرهای بزرگ دارای چشمه آبگرم در اروپا از سال ۲۰۱۲ آغاز شده است.
در سال ۲۰۲۱، ۱۱ شهر در هفت کشور اروپایی به رسمیت شناخته شدهاند، این شهرها شامل ویشی در فرانسه، بادن بادن در آلمان و اسپا در بلژیک است.
طبق گزارش یونسکو، فرهنگ آبگرم اروپایی از اوایل قرن ۱۸ ظهور کرده است و به موجب آن آب معدنی طبیعی برای مصارف کاربردی، درمانی و تفریحی استخراج میشود.
یکی دیگر از ۱۶ مکان اروپایی که در این فهرست قرار گرفتهاست، ماتیلدنهوه درمشتات (Mathildenhohe Darmstadt) آلمان است. این مجموعه در سال ۱۸۹۷ ساخته شد و دارای ۲۳ عنصر است؛ مانند برج عروسی، کلیسای ارتدکس روسیه، باغهای مختلف و ۱۳ خانه هنر که برای هنرمندان و نمایشگاهها ساخته شدهاست.
مناظر صخرهای شمال غربی ولز، سی و سومین مکان بریتانیا در فهرست میراث جهانی است. این منطقه زمانی محل پررونقی برای استخراج سنگ معدن بود که هویت کشاورزی منطقه را به هویت صنعتی تغییر داد. این مکان همچنین محل استقرار شهرکهای تاریخی، باغها، بنادر و سیستم راهآهن است.
آسیا
بیش از یکسوم مکانهای تازه ثبت شده در فهرست یونسکو، در آسیا هستند.
امسال دو مکان در هند در فهرست میراث جهانی قرار گرفت که یکی از آنها معبد کاکاتیا رودرشوارا بود. این مجموعه معبد که در ایالت جنوبی تلانگانا واقع شدهاست، در طول ۴۰ سال و در اوایل قرن ۱۳ ساخته شدهاست. این معبد دارای دیوارها و ستونهای تراشیده پیچیدهای است و به دلیل آجرهایی که گفته میشود بسیار سبک هستند و میتوانند بر روی آب شناور شوند، معروف است.
به قرن بیستم برویم تا از مهندسی مدرنتری بهره ببریم؛ راهآهن سراسری ایران. این ریل قطار دریای خزر را در شمال ایران به خلیج فارس در جنوب غربی متصل میکند. این راهآهن زیبا از چهار منطقه مختلف جغرافیایی، رشته کوهها، ارتفاعات، جنگلها و دشتها، عبور میکند و در سال ۱۹۳۸ ساخته شد. به گفته یونسکو، مسیر این راهآهن ۱۳۳۴ کیلومتری نیاز به ساخت ۳۶۰ پل و ۲۲۴ تونل داشت. راهآهن نقش مهمی در توسعه اقتصادی، فرهنگی و سیاسی ایران داشت و به نمادی از توسعه و مدرنیسم در کشور تبدیل شد.
آمریکای جنوبی
مومیاییهای چینچورو، جایی بین صحرای آتاکاما با اقیانوس آرام در شیلی کنونی، قدیمیترین بقایای بشر با بیش از ۷۰۰۰ سال قدمت هستند که بهطور هدفمند در جهان حفظ شدهاند. فرایند مومیاییکردن ابتدا توسط ماهیگیران و شکارچیان انجام شده است.
تاکنون، باستانشناسان بیش از ۳۰۰ مومیایی پیدا کردهاند که تکریمی برای آیین دفن چینچرویی است. برخلاف سنت مصری که مومیاییکردن برای فراعنه و ثروتمندان اختصاص داشت، چینچورو بقایای افراد را در طیفهای مختلف اجتماعی حفظ کردهاست. اجساد مردان، زنان و حتی کودکان در بانداژهایی که سیاه یا قرمز رنگ شدهبودند، حفظ میشد.
از دیگر مکانهای این فهرست، کلیسای آتلانتا به همراه برج ناقوس و مکان غسل تعمید زیرزمینی آن، مجموعه ۴۵ کیلومتری از مونته ویدئو پایتخت اروگوئه است. این کلیسا که در سال ۱۹۶۰ به سبک پیشین مسیحی ایتالیایی ساخته شده، نمادی از دستاوردهای معماری آمریکای لاتین است. دیوارها و سقفهای موجی شکل از آجر برجسته ساخته شدهاند و سقف دارای شیشههای رنگی است. برجستهترین قسمت مجموعه برج ناقوس است. راهپله مارپیچی ساخته شده از آجر قرمز با نور طبیعی ترکیب شده که یک توهم هندسی را ایجاد میکند.
آفریقا
مساجد سبک سودانی ساحل عاج یکی از دو مکان آفریقایی در فهرست امسال است.
سبک معماری متمایز این مساجد به فرهنگ اسلامی منتقل شده است. استفاده از مصالح سنتی آفریقایی به همراه ویژگیهای اسلامی مانند گنبدها نشاندهنده تلفیقی از دو فرهنگ است که به دلیل تبادلات فرهنگی با این قاره در قرن ۱۷ روی دادهاست.
پارک ملی ایویندو، دومین مکان گابن در فهرست میراث جهانی است. این پارک یکی از پنج مکان طبیعی است که در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ به فهرست یونسکو اضافه شدهاست. جنگل بارانی که در خط استوا واقع شده جایی برای تندابها، رودخانههای آبسیاه، آبشارها و حیاتوحش مانند فیل، گوریل و پانگولین است.
آمریکای شمالی
هیچ منطقهای در آمریکای شمالی در سال ۲۰۲۰ یا ۲۰۲۱ در فهرست میراث جهانی قرار نگرفت. بااینحال، کمیته میراث جهانی در سال جاری به گسترش محدوده یکی از مکانهای قدیمی این فهرست در آمریکای شمالی یعنی صومعههای پوپوکاتپتل در مکزیک رأی داد. دو صومعه ساخته شده در نزدیکی آتشفشان پوپوکاتپتل مرکزی مکزیک در قرن ۱۶، دومین قله مرتفع این کشور، در سال ۱۹۹۴ در فهرست میراث جهانی ثبت شد. با تجدید نظر در محدوده این مکان سومین صومعه نیز در این فهرست قرار گرفت.
امسال هیچ مکانی در استرالیا یا قطب جنوب به فهرست اضافه نشد.
درمجموع، درحالحاضر ۱۱۵۴ مکان در فهرست میراث جهانی وجود دارد. ۵۲ مورد از آنها در فهرست «در معرض خطر» یونسکو قرار دارند، ازجمله بیتالمقدس و پارک ملی اورگلیدز ایالات متحده.
«فهرست خطر»، همانطور که از نامش پیداست ظهور اولین نشانهها برای حذف افتخار «جزو فهرست یونسکو بودن» است. شهر تجاری دریایی لیورپول امسال از فهرست حذف شد و سومین مکانی است که از ابتدای فهرست میراث جهانی به این سرنوشت دچار شدهاست.