gardeshban.ir

آران و بیدگل، شهری است با آب و هوایی مطبوع بویژه در فصل بهار، برخوردار از دیدنی‌های طبیعی و جاذبه‌های تاریخی ارزشمند که باستان‌شناسان قدمت این شهرستان را به دوران تمدن سیلک، نسبت داده‌اند. این شهر کویری در خود قنات‌های تاریخی بسیاری را به‌همراه قلعه‌های قدیمی جای داده است.

هرچند امروزه بسیاری از این آثار تاریخی، به‌دلایل مختلف از جمله رخدادهای طبیعی و ساخت و سازهای شهری و جاده‌ای، از بین رفته است، ولی باز هم می‌توان رد پایی از برخی از آن‌ها را مشاهده کرد که خود به جاذبه‌ی گردشگری این شهر، تبدیل شده است.

 جالب است بدانید که بسیاری از آثار باقی‌مانده در این شهرستان، متعلق به دوران اسلامی است. به نظر می‌رسد که آران و بیدگل تا اواخر حکومت قاجار، همانند دو قصبه‌ی بزرگ بوده است که دورتادور هرکدام از آن‌ها، برج و بارو و حصاری با کاربری دفاعی، در مجاورت یکدیگر و به‌صورت جداگانه احداث شده بود؛ اما پس از گذشت زمان و به‌دلیل وسعت یافتن شهر، به مرور با یکدیگر ادغام شده و سپس به یک شهر تبدیل شد. 

شهر امروزی آران و بیدگل، با ترکیب دو شهر قدیمی و در حاشیه‌ی کویر مرکزی کشور قرار گرفته است. در مورد وجه تسمیه این شهرستان چنین آمده است که آران، برگفته از «آرین» به‌معنای «جایگاه مقدس» و بیدگل نیز از «ویگل» اقتباس شده است.

۱. مسجد جامع قاضی آران و بیدگل

یکی از جاهای دیدنی آران و بیدگل، مجموعه‌ای است تاریخی و متشکل از مسجد جامع قاضی، حسینیه، مهدیه، بقعه‌ی متبرکه‌ی چند امامزاده، آب‌انبار، بازارچه‌ی شرقی و غربی، مسجد ملاعلی، خانه‌ی علمای عاملی آرانی و بناهای دیگری است که قدمت اکثر آن‌ها به دوران صفویه و زندیه بازمی‌گردد.

«مسجد جامع قاضی» این شهرستان، یکی از قدیمی‌ترین عمارات این مجموعه است که به نظر می‌رسد قدمت آن به دوران نخست اسلامی بازمی‌گردد که احتمالا به دستور شاه طهماسب اول بر وسعت آن افزوده شده است. کتبیه‌‌ای گچی در این مسجد وجود دارد که مزین به خط نسخ عالی و به هنرمندی ابوالقاسم کاشانی نوشته شده است. این کتیبه متعلق به زمان علیشاه قاجار و سال ۱۲۳۸ است. این مسجد دارای شبستان تابستانی، صحن اصلی، مهدیه، ساختمان پنج امامزاده از فرزندان امام محمد باقر (ع) و کتیبه‌ای سنگی منقوش به وقف‌نامه‌ی قپان مسجد، است.

۲. کاروانسرای مرنجاب

عمارتی تاریخی، در سال ۱۰۱۲ هجری قمری، به دستور شاه عباس اول صفوی، در ۵۰ کیلومتری از شمال آران و بیدگل و در مجاورت دریاچه‌ی نمک، جهت اسکان مامورین محافظ راه ابریشم که محل عبور یکی از انشعاب‌های این راه تاریخی و ارزشمند است، ساخته شد. این بنای وسیع که به‌دلیل قرارگیری در منطقه‌ای به نام مرنجاب به «کاروانسرای مرنجاب» نام گرفت، یکی از مجهزترین و زیباترین کاروان‌سراهای ساخته شده در زمان خود محسوب می‌شد. 

هرچند در مدت زمانی به‌دلیل تغییر پایتخت به تهران و ایجاد راه‌های ارتباطی جدید در مسیر تهران، قم و کاشان، این کاروان‌سرا متروکه شد، ولی در سال‌های اخیر به همت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، مورد تعمیر و بازسازی قرار گرفت و امروزه به‌عنوان یکی از اقامتگاه‌های گردشگری کویری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۳. بقعه امامزاده محمد هلال

یکی از جاذبه‌های گردشگری مذهبی در شهرستان آران و بیدگل، بقعه‌ی متبرکه‌ی امامزاده محمد هلال ابن علی (ع)، است که به‌دلیل معماری انجام شده و نیز تزیینات چشم‌گیر، یکی از دیدنی‌ترین و زیباترین بارگاه‌های متبرکه در این شهرستان است. سردر، هشتی ورودی رفیع، صحن‌های بزرگ با تزئیناتی زیبا از کاشی‌های معرق و معقل و نیز کاربندی‌های بسیار زیبا، گنبد بزرگ، گلدسته‌های متعدد با تزیینات هنرمندانه‌ی کاشیکاری از دلایل زیبایی قابل‌توجه این مجموعه‌ی زیارتی است. به نظر می‌رسد که قدمت بنای بقعه‌ به دوران پیش از حکومت صفویان بازمی‌گردد. جالب است بدانید که آینه‌کاری انجام شده در سقف حرم به دستور کریم‌خان زند انجام شده است.

۴. حمام رئیسه آران و بیدگل

یکی از تاریخی‌ترین حمام‌های شهرستان آران و بیدگل، «حمام رئیسه» این شهرستان است که قدمت آن متعلق به دوران حکومت صفویان است. این حمام در زمینی به مساحت نزدیک به ۱۰۰۰ متر مربع و با زیربنایی حدود ۵۰۰ متر مربع احداث شده است. خشت، گچ و آهک، کاشی و سنگ، از مصالح استفاده شده در ساخت این حمام قدیمی است که با دو درب ورودی جدگانه برای بانوان و آقایان، سه فضای اصلی گرمخانه، سردخانه و میاندر، دستشویی و دوش‌ها، در سال ۱۳۸۴ به ثبت ملی رسیده است.

۵. کویر مرنجاب

یکی دیگر از دیدنی‌های محبوب در شهرستان آران و بیدگل منطقه‌ای است طبیعی که از آن به نام «کویر مرنجاب» یاد می‌شود. این جاذبه‌ی زیبای گردشگری در شمال شهرستان آران و بیدگل از توابع استان اصفهان قرار گرفته است و از شمال به دریاچه‌ی نمک آران و بیدگل، از شرق به کویر بند ریگ و پارک ملی کویر، از غرب به کویر مسیله و دریاچه‌های نمک حوض سلطان و حوض مره و سرانجام به شهرستان آران و بیدگل از سمت جنوب متصل می‌شود.

به نظر می‌رسد که نام این کویر را شاه عباس صفوی انتخاب کرده است. بعضی دیگر معتقدند که کندن چاه و قنات و رسیدن به آب شیرین در این کویر کاری بسیار طاقت‌فرسا و سخت بوده است و به همین دلیل در گذشته به آن «مرد رنج آب» گفته می‌شد که رفته رفته تغییر کرد و به مرنجاب تبدیل شد. تپه‌های شنی مرتفع، جنگل‌های تاق، دریاچه‌های نمک و آسمان فوق‌العاده‌ زیبای شب نیز از جذابیت‌های این کویر محسوب می‌شود. امروزه این منطقه از استان اصفهان یکی از محبوب‌ترین و درعین حال از جذاب‌ترین نقاط گردشگری در کشور است که علاقه‌مندان بسیاری برای تماشای آن به آران و بیدگل سفر می‌کنند.

۶. منطقه شکار ممنوع یخاب

در فاصله‌ی ۴ کیلومتری از غرب شهرستان آران و بیدگل، یکی از مناطق طبیعی و تحت حفاظت محیط زیست قرار گرفته است که به «منطقه‌ی شکار ممنوع یخاب» شهرت یافته است. بخش‌هایی از مرز شمالی منطقه با مرز پارک ملی کویر، یکی بوده و دریاچه‌ی نمک نیز در بخش شمالی آن قرار دارد که برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی و کویرگردی مناسب خواهد بود. 

این منطقه دارای آب و هوایی کوهستانی، دشت‌های آبرفتی، تپه ماهوری، شن‌های روان در بخش غربی، پوشش بسیار مناسب، منابع آبی فراوان و چشم‌اندازهای بکر و منحصر‌به‌فرد است که برخی از حیوانات ساکن در آن همچون انواع گربه‌سانان، جبیر و هوبره، در خطر انقراض قرار گرفته است. کل، بز، قوچ، میش، گربه شنی، کاراکال، خرگوش، عقاب طلایی، سارگپه، کبک، مار شاخدار ایرانی، افعی شاخدار، تیرمار، شترمار شیرازی و مار قیطانی از جمله موجوداتی است که در این منطقه‌ زندگی می‌کنند.

۷. دریاچه نمک آران و بیدگل

قطعا یکی دیگر از جاهای دیدنی استان اصفهان در شهرستان آران و بیدگل «دریاچه‌ی نمک» این شهرستان است که در ۳۵ کیلومتری این شهرستان واقع شده است و با وسعتی حدود ۶۴۷ کیلومتر مربع یکی از بهترین جذابیت‌های کویر مرنجاب محسوب می‌شود. البته این دریاچه در بیشتر طول سال خشک و پوشیده از نمک است، اما از ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن می‌توان به صحنه‌های زیبا و فوق‌العاده‌ای که پس از بارش باران و تبخیر آب ایجاد می‌شود اشاره کرد. اشکال هندسی حاصل از رسوبات نمک که تجربه‌ی تماشای آن خالی از لطف نیست. هر دوی این نقاط خطراتی همچون باتلاق‌های نمکی را به‌همراه دارد که باید بسیار مراقب بود. از جمله جاذبه‌های این کویر می‌توان علاوه بر موارد ذکر شده در بالا به نمک‌زار چاه کنجه، چاه دستکن (اعتقاد بر حفر آن توسط امام هشتم شیعیان)، ریگ بلند، کوه کلنگ، قلعه کرشاهی، کوه یخاب و کمپ متین‌آباد اشاره کرد.

۸. جزیره سرگردان در دریاچه نمک

در نزدیکی ساحل جنوبی دریاچه خشک نمک، یکی دیگر از مناطق جالب و دیدنی کشور قرار دارد. این جاذبه‌ی گردشگری طبیعی که «جزیره‌ی سرگردان» نام گرفته است، تپه‌ای است که در دریاچه‌ی نمک قرار گرفته است که برای رفتن به آن باید ابتدا مسیر کاشان به آران و بیدگل را طی کرد و سپس با عبور ۳۵ کیلومتر از جاده‌ی مرنجاب به دریاچه‌ی نمک رسید. جزیره درموقعیت ۱۵ کیلومتری از داخل دریاچه قرار دارد. کارشناسان معتقدند، مرتفع‌ترین بخش جزیره‌ی سرگردان با ۸۰۸ متر فاصله از سطح دریا ، متشکل از سنگ‌های آتشفشانی است. وجه تسمیه این منطقه‌ی زیبا و منحصربه‌فرد، محو شدن دو بخش انتهایی جزیره در افق، درست هنگامی است که از فاصله‌ای دور به آن نگاه شود. در این لحظه، منظره‌ای همانند یک کشتی سرگردان در دریای بی‌انتهای کویر مشاهده می‌شود که به‌علت گرمای شدید منطقه، خطای دید و شکست نور رخ می‌دهد.

روستای یزدل، حرم امامزاده هادی بن سجاد (ع)، مسجد نقشینه (مسجد قاسم)، مقبره‌ی حاج سلیمان صباحی، دریاچه نمک و شهر زیرزمینی اویی، تعداد دیگری از مکان‌های گردشگری است که در شهرستان آران و بیدگل قرار دارد و گردشگران و مسافران می‌توانند هنگام حضور در این شهرستان، از آن‌ها دیدن کنند.