کرمانشاه شهر زیبا و باستانی، میزبان آثار تاریخی ارزشمند و باشکوهی است که نمیتوان برای برخی از آنها، مشابهی را در سراسر جهان یافت.
در کنار جاذبههای گردشگری این منطقه از کشور، میتوان طبیعتی زیبا و چشمنواز را مشاهده کرد که خود به یکی از مقاصد توریستی تبدیل شده و سالانه میزبان بازدیدکنندگان از سراسر ایران و جهان است.
معبد آناهیتا، که از آن بهعنوان دومین بنای سنگی ایران یاد میشود، یکی از آثار تاریخی برجسته و ارزشمند ایران باستان است که در شهر کنگاور کرمانشاه، قرار دارد. این بنای تاریخی، عبادتگاهی است ساخته شده بر سکویی بلند که قدمت احداث آن بهدلایل نبود مستندات تاریخی مشخص نیست، اما از مورخان پیشینه ساخت آن را به دوران حکومت ساسانیان یا اشکانیان نسبت میدهند.
مجموعهای عظیم و ارزشمند که از دل تاریخ قد برافراشته و همچون میراثی باعظمت، شکوه و جلال فرهنگ ایرانی را به جهانیان عرضه میدارد. این عمارت تاریخی در دل و دامنه کوهی به همین نام و در شهر بیستون کرمانشاه قرار دارد. اثری ماندگار از دوران حکومت هخامنشیان که امروزه میزبان جمع زیادی از گردشگران از سراسر جهان است.
مجموعه باشکوه از شکارگاه شاهان ایرانی، که متشکل از سنگنگارهها و سنگنبشتههای حکومت ساسانیان است، در شمال غربی کرمانشاه به یادگار مانده است که به طاق بستان شهرت دارد. این اثر تاریخی دارای دو بخش به نامهای طاق بزرگ و طاق کوچک و چند سنگ نبشته است که یکی از اصلیترین مقاصد گردشگری و جاهای دیدنی کرمانشاهرا تشکیل میدهد.
از دیگر مناطق گردشگری کرمانشاه، میتوان به گوردخمه صحنه یا گوردخمه دربند اشاره کرد. این اثر شگرف تاریخی، در شهر صحنه قرار دارد و مسیری که برای رسیدن به آن طی میشود، مملو از درختان میوه و جنگلی متعددی است که آن را بسیار زیبا کرده است.
گوردخمه اسحاقوند، اثری تاریخی از دوران مادها است که طبق نظر برخی از باستانشناسان، قدیمیترین آرامگاههای صخرهای شناخته میشود. این مقابر، در ۲۵ کیلومتری جنوب غربی شهر هرسین و روی صخرههایی در شمال شرقی روستای دهنو واقع شده است.
یکی دیگر از مکانهای توریستی کرمانشاه، گوردخمهای است به نام دکان داوود یا کل داوود، که در سه کیلومتری جنوب شرقی سرپل ذهاب قرار دارد. قدمت این اثر متعلق به دوران حکومت مادها یا هخامنشیان است.
در گردنهای به نام پاتاق که در حد فاصل جاده کرمانشاه به سرپل ذهاب قرار دارد، بنایی تاریخی به نام طاق گرا به چشم میخورد که با استفاده از بلوکهای سنگی ساخته شده است. طبق مدارک تاریخی، قدمت آن به اواخر سلطنت ساسانیان و پادشاهی خسرو دوم، بازمیگردد.
در شهر سرپل ذهاب کرمانشاه، یکی از آثار مهم تاریخی و زیارتی وجود دارد که به آرامگاه احمدبن اسحاق قمی (ایشان از وکلای امام حسن عسگری (ع) در شهر قم بودند) شهرت دارد. این مکان که پیشنه آن به قرن سوم هجری قمری بازمیگردد، در مرکز شهر قرار دارد و یکی از مکانهای پربازدید آن محسوب میشود.
به یقین میتوان از سراب صحنه، بهعنوان یکی از خوش آبوهواترین مناطق شهر صحنه یاد کرد. این منطقه زیبای طبیعی بهرهمند از طبیعتی بکر، چشمنواز و مطبوع است که در کنار آبشارهایی زیبا و آبوهوایی پاک و مطلوب، به یکی از مناطق اصلی گردشگری کرمانشاه تبدیل شده است. به نظر میرسد که این مکان، در گذشته تفریحگاه پادشاهان در دوران مختلف بوده است.
در ۲۵ کیلومتری شهر پاوه کرمانشاه، غاری مشاهده میشود که در دامنهی رشتهکوه شاهو و درون کانیهای آهکی قرار دارد. مسئولان، این جاذبه گردشگری طبیعی را به کمک دری آهنی، به دو بخش مجزا تقسیم کردهاند. در این مکان گردشگری و در بخش غیر توریستی، میتوان شاهد یکی از زیباترین پدیدههای غارسنگی بود.
در بین کوه طاق بستان و کوه بیستون، کوه دیگری جای گرفته است که از آن به نام کوه پراو یاد میشود. درون این پدیده طبیعی، غاری به همین نام قرار دارد که در گویش محلی بهمعنای پرآب است. از ویژگیهای منحصربهفرد غار پراو، دهانه آن است که در ارتفاع ۳ هزار متری از سطح دریا قرار دارد و در گذشته، بزرگترین غار عمودی دنیا محسوب میشد.
تالابی با تعداد ۱۱۰ جزیره در فاصله ۳۰ کیلومتری شمال غربی کرمانشاه وجود دارد که به تالاب هشیلان شهرت دارد که در گویش محلی بهمعنای لانه ماران است. وجه تسمیه این مکان، بهدلیل حضور مارهای متعددی همچون مار آبی و مار چلیپر است.
در ۲۰ کیلومتری شمال غرب شهر کرمانشاه، دریاچه کوچکی قرار دارد که تعداد زیادی از گلهای نیلوفر آبی در آن مشاهده میشود. این دریاچه زیبا در بین مردم به سرآب نیلوفر شهرت یافته و یکی از زیباترین مناطق گردشگری بهویژه در فصل بهار و تابستان است.
میتوان شهر کرمانشاه را پس از اصفهان، بهعنوان دومین شهری که از باغ گلها بهرهمند است، معرفی کرد. باغ گلهای کرمانشاه، یکی از منحصربهفردترینها در نوع خود است که در کشور قرار دارد. زمینی به مساحت ۵ هکتار، زیستگاه ۴ هزار نوع گونه گیاهی است که در خود ۴ باغ گلهای ایرانی، ایتالیایی، فرانسوی و ژاپنی را جای داده و منطقهای کاملا زیبا و چشمنواز در فصول بهار و تابستان است.
در شهر کرمانشاه، موزهای ویژه و مربوط به پیش از تاریخ، دایر شده است که به موزه پارینه سنگی زاگرس شهرت یافته است. این موزه ارزشمند، اولین موزه پارینه سنگی در خاورمیانه محسوب میشود که توسط فریدون بیگلری و مرادی بیستونی در اواسط دهه هشتاد، تاسیس شد.
یکی دیگر از مکانهای دیدنی شهر کرمانشاه، موزه پوشاک و زیورآلات این شهر است که در تکیه معاونالملک و بخش عباسیه قرار دارد. در این موزه میتوان لباسهای محلی مردم هرسین، قصر شیرین، گیلانغرب، پاوه و شهرهای دیگر استان کرمانشاه را مشاهده کرد.
موزه مردمشناسی، یکی دیگر از موزههای موجود در کرمانشاه است که حافظ اشیای تاریخی، پوشاک، صنایع دستی، ابزارآلات قدیمی دامپروری، شکار، کشاورزی، نگارش، روشنایی، نساجی، بافت گیوه و آثاری با مضامین فرهنگی است.
در یکی از محلههای قدیمی کرمانشاه، تکیهای تاریخی متعلق به حکومت قاجاریان وجود دارد که بهدلیل تزیینات آینهکاری منحصربهفرد، یکی از بینظیرها در میان دیگر تکایای شهر کرمانشاه محسوب میشود. این اثر تاریخی، برخوردار از تالاری است که میتوان تزیینات عالی و کتیبههایی متعلق به حکومت مظفرالدین شاه را در آن مشاهده کرد.
تکیه معاونالملک، مجموعهای متشکل از سه قسمت عباسیه، زینبیه و حسینیه است که بالغ بر ۱۱۴ سال پیش، توسط معینالرعایا ساخته و پس از آن به همت حسن خان معینالملک تکمیل و به بهرهبرداری رسید. از ویژگیهای بینظیر این اثر تاریخی، میتوان به کاشیکاری صورت گرفته در آن اشاره کرد که با استفاده از رنگهای طبیعی، زیبایی و جلال خاصی به آن بخشیده و آن را در جهان، ممتاز کرده است.