گردشبان (gardeshban.ir) : در واقع میتوان گفت که آثار مُهر و موم شده در حفاریهای تپه، که در فهرست دائمی میراث فرهنگی یونسکو ثبت شده است، ساختار بوروکراتیک آن دوره را روشن میکند.
در حالیکه حفاریها با سرعت کامل در محل ادامه مییابد، تجزیه و تحلیل بر روی 250 اثر مهر که نشان از انجام امور بوروکراسی اداری دارد و چند سال پیش در معبدی 5621 ساله در این منطقه پیدا شده است، انجام میشود.
باستانشناسان در حین کاوش در محل کاخ، خشت و گلی که به عنوان نخستین کاخ سلطنتی جهان شناخته میشود، در مجموع 5000 اثر مُهر پیدا کرده و آنها را از طریق بازسازیها خواندند و در یک کتاب منتشر کردند. حال آنها 250 اثر مُهر را که چند سال پیش از معبدی پیدا کردهاند که قدمت آن به دوره قبل از کاخ بر میگردد، بررسی خواهند کرد.
این باستانشناسان اعلام کردهاند که ما چند سال پیش معبدی پیدا کردیم؛ این معبد قدیمیتر از قصر است و قدمت آن به 3600 سال قبل از میلاد باز میگردد. حدود 200 تا 250 نشان مُهر در داخل معبد یافت شد که باستانشناسان امسال روی این آثار مُهر کار میکنند و امید دارند که کتاب خوب و کاملتری را منتشر کنند.
اکنون باستانشناسان میدانند که بوروکراسی قبل از کاخ شروع شده و در آن دوران در کاخ پیچیدهتر نیز بوده است که این بسیار مهم خواهد بود.
یکی از باستانشناسان این پروژه با تاکید بر اینکه آنها تا به حال هیچ مُهر و موم در حفاریها پیدا نکردهاند، اما فقط اثرات مُهر را یافتهاند، گفت: «ما کار بسیار دقیقی را انجام میدهیم. ما با میکروسکوپ به همه چیز نگاه میکنیم و اکنون میتوانیم بازسازی کنیم. آنچه ما از چاپها میفهمیم این است که مُهر و مومهای سنگی، فلزی و چوبی وجود داشته و هیچ مُهر و موم چوبی در باستانشناسی باقی نمانده است، اما از آثار چاپشده آنها چیزهایی میدانیم که قابل تامل است.