gardeshban.ir

شهر جیرفت که در دشتی پهناور واقع شده است یکی از شهرهای تاریخی و مهم جنوب استان کرمان به شمار می‌رود. جیرفت را بسیاری با نام شهر دقیانوس می‌شناسند. شهر دقیانوس، تمدنی که ادعاهای بسیاری از باستان‌شناسان را مبنی بر کهن‌ترین تمدن جهان در سومر عراق را متزلزل کرد. این شهر کهن و تاریخی که بسیار مورد توجه تاریخ‌دوستان و باستان‌شناسان است، گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند. با ما همراه باشید تا برخی از جاهای دیدنی جیرفت را به شما معرفی کنیم.

محوطه باستان‌شناسی کنارصندل

محوطه‌ی باستان‌شناسی کنارصندل در فاصله ۳۰ کیلومتری جنوب شهر جیرفت واقع شده است. بر پایه کاوش‌های باستان‌شناختی، این منطقه در طول هزاره‌ سوم از شکوفایی و رونق بسیار زیادی برخوردار بوده است، چنان که در محدوده‌ این شهرستان بقایای یکی از نخستین شهرهای ساخته شده به دست بشر با تمام ویژگی‌های یک شهر شناسایی شده است. طبق کاوش‌ها احتمال می‌رود که این شهر حدود ۸۰۰ متر از محل کنار صندل جنوبی در جهت شرق تا بستر کنونی هلیل‌رود و یک هزار و ۴۰۰ متر به‌سمت شمال تا کنار صندل شمالی کشیده شده بود، همچنین وجود قطعات سفال نشان می‌دهد که شهر دست‌کم ۸۰۰ متر به‌سمت غرب، یعنی تا ساحل بستر باستانی هلیل رود و دست‌کم ۵۰۰ متر در جهت جنوب امتداد داشته است. 

مدت‌ها چنین اندیشه می‌شد که کهن‌ترین تمدن جهان در سومر عراق پای گرفته‌ است، اما کشف زیگوراتی با قدمت بیش از پنج هزار سال، آثار سنگی بسیار و همچنین کتیبه‌های آجری به خطی ناشناخته از این منطقه باعث شد باستان‌شناسان درباره دانسته‌ها و ادعاهای پیشین خود تجدید نظر کنند که البته این موضوع توسط یوسف مجیدزاده باستان‌شناس عنوان شد، اما هنوز اثبات نشده است.

• آدرس: ۳۰ کیلومتری جنوب جیرفت، روستای کنارصندل 

مسجد شهر قدیم جیرفت (دقیانوس)

مسجد شهر قدیم جیرفت (دقیانوس) یک هزار و ۲۰۰ سال قدمت دارد و یکی از کهن‌ترین مساجد جهان اسلام است و در ایران نیز جز نخستین مساجد محسوب می‌شود. به نظر می‌‌رسد که مسجد شهر دقیانوس در دوران صفاری، در قرن سوم و به فرمان «عمرولیث» احداث شده است. مساحت مسجد بالغ بر ۶ هزار متر مربع بوده است و یکی از شاهکارهای معماری ایرانی به شمار می‌رود.

• آدرس: جیرفت، حاشیه رودخانه هلیل‌رود، شهر دقيانوس 

موزه باستان شناسی جیرفت

در موزه باستان‌شناسی جیرفت در استان کرمان نزدیک به ۵۰۰ شی و ظروف با کنده‌کاری‌ها و نقوش پیچیده و پر رمز و رازی از انسان، جانوران و موجودات افسانه‌ای و هیولاها نگه‌داری می‌شود که نشان‌دهنده فرهنگ غنی و تاریخی جیرفت است. همچنین می‌توان در این موزه سفال‌هایی با قدمتی بالغ بر اواخر هزاره‌ی چهارم و سوم پیش از میلاد در دو نوع ساده و نقش‌دار که از یافته‌های شهداد، تپه یحیی در استان کرمان و شهر سوخته در سیستان است، آثاری همچون اشیای کوچک ساخته شده از سنگ لاجورد، ظروف سنگی متعلق به دوران هزاره‌ی سوم پیش از میلاد و ... را مشاهده کرد. این موزه میزبان تعدادی از آثار تاریخی و باستانی کشف شده از بین هزار قلم شی بازیافتی است که به همت باستان‌شناسان به یکی از مجموعه‌های هنری و تاریخی ارزشمند ایران تبدیل شده است.

• آدرس: جیرفت، بلوار هلیل، پارک دلیری

مقبره میرحیدر (گورخانه)

مقبره میرحیدر (گورخانه) بنایی تاریخی متعلق به دوران صفویه است که گنبد دو پوشه و ایوان‌های رفیع در دو طبقه دارد. طرح این مقبره از داخل بنا به‌صورت یک چهارضلعی است که سازندگان آن را در بخش بالایی به‌صورت هشت‌ضلعی و هشت طاق‌نما، تبدیل کرده‌اند. گنبد مدور نیز به‌صورت یک‌پوش روی آن قرار گرفته است. این گورخانه بنایی آجری و تزیینات گچبری زیبایی دارد. داخل مقبره چند سنگ قبر مرمر نیز دیده می‌شود.

چشمه‌های آب گرم

جیرفت دارای چشمه‌های آب گرم بسیاری است. آبگرم دیمند و گویکان در فاصله ۱۰۰ کیلومتری شمال شرقی شهر جیرفت واقع شده که داغ‌ترین آبگرم استان است. چشمه آبگرم «در گُرج» در ۲۰ کیلومتری شرق شهر جیرفت قرار دارد که از نوع چشمه‌های گسلی است و دمایی در حدود ۳۴ درجه سانتی‌گراد دارد. چشمه آبگرم مُغو‌ در ۴۵ کیلومتری غرب شهر جیرفت واقع شده است که مورد استفاده بیماران پوستی و کسانی که از دردهای استخوان و مفصل رنج می‌برند، قرار می‌گیرد. چشمه آبگرم انجیر سیاه نیز در ۳۵ کیلومتری شمال جیرفت در روستایی به همین نام واقع شده است. از نظر شیمیایی، آب این چشمه از نوع سولفاته است که به‌صورت دایمی جریان دارد. آبگرم محمد آباد مسکون در ۵۰ کیلومتری شمال شهر جیرفت قرار دارد که به‌صورت زهکشی از دامنه‌های آتشفشانی منطقه خارج و علاوه بر بهره‌ برداری درمانی از آن، مورد استفاده بخش کشاورزی منطقه نیز است.

غار شعیب

غار شعیب در حوالی غار معدن مرمریت واقع شده است و یکی از جاهای دیدنی جیرفت محسوب می‌شود. به اعتقاد اهالی منطقه این غار همان غار اصحاب کهف است. برخی نیز معتقدند که شعیب نام عارفی بوده که در این حوالی زندگی می‌کرده و برای عبادت به این غار رفت و آمد داشته است. دهانه ورودی غار به‌سمت شمال است که به‌صورت نشسته باید از آن عبور کرد. در انتهای غار دهانه دیگری وجود دارد که شبیه یک اطاق است و در آن قندیل‌هایی وجود دارند که چندان بلند نیستند. درون غار تعدادی خفاش دم‌دار و بسیار نادر زندگی می‌کنند. این غار چندان پیچیده و طولانی نیست.

• آدرس: ۱۸ کیلومتری غرب جیرفت، منطقه‌ مارون

قلعه سموران

قلعه سموران در ۶۰ کیلومتری شرق شهر جیرفت بر بلندای کوهی قرار دارد. این قلعه از سنگ‌های مرمر متمایل به قرمز احداث شده و طول بالای قلعه یک کیلومتر و عرض متوسط آن حدود ۱۵۰ متر است. به‌دلیل اینکه این قلعه بر بلندای کوه و پرتگاه بنا شده تقریبا از نفوذ دشمنان در امان بوده است. در ضلع جنوبی آن ۱۲ برج دیده بانی قرار دارد.  

در ارتفاع ۲۰۰ متری بالای قلعه، دیوار سنگی دیگری با ملات آهک وجود دارد که دورتادور آن کشیده شده است. در بالای قلعه دو حوض قرار دارد که محل ذخیره آب باران بوده است. 

قدمت این قلعه را به دوران پیش از اسلام می‌دانند که در سال‌های اولیه پس از اسلام مورد بازسازی قرار گرفته است. قلعه سموران به‌علت استحکام و موقعیت طبیعی شباهت زیادی به قلعه­‌های اسماعیلیه دارد و شاید مدت‌ها مورد استفاده پیروان اسماعیلیه قرار گرفته بوده، زیرا گروه‌­هایی از فرقه اسماعیلیه در جبال بارز زندگی می­‌کردند.

• آدرس: جیرفت، ۶۰ کیلومتری شرق جیرفت، ۳ كیلومتری شمال غربی روستای رود فرق

آرامگاه سالار رضا

آرامگاه سالار رضا در ورستایی با همین نام در شهرستان جیرفت واقع شده است که قدمت آن به دوران صفویه می‌رسد. این بنای تاریخی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

• آدرس: جیرفت، روستای گرم سالار رضا

آبشارها

در این منطقه چندین آبشار قرار دارد که مورد توجه طبیعت دوستان است. آبشارسرنکوه با ارتفاعی بیش از ۱۵۰ متر در انتهای دره درین، یکی از بلندترین آبشارهای ایران به شمار می‌رود. آبشار «دره گلم دخترکش» در فاصله ۴۷ کیلومتری شمال جیرفت از چهار حوضچه یا گُلم تشکیل شده که گُلم دوم برزگتر از بقیه است و ارتفاع آبشار هم در آن به حدود ۱۰ متر می‌‌رسد. 

 دریاچه سد جیرفت

دریاچه سد جیرفت در ۴۰ کیلومتری شمال غربی شهرستان جیرفت از بزرگ‌ترین و پرحجم‌ترین دریاچه‌های استان کرمان به شمار می‌رود. سد جیرفت بزرگ‌ترین سد مخزنی استان کرمان است که روی رودخانه هلیل رود در دامنه کوه‌های زاگرس به‌منظور ذخیره آب و تولید برق درسال ۱۳۷۰ احداث شده است. این سد با ذخیره‌سازی حدود ۴۰۰ میلیون متر مکعب آب شیرین در آن، اهمیت و ارزش والایی را در استان کرمان دارا است.

• آدرس: ۴۰ کیلومتری شمال غربی شهر جیرفت، تنگ نراب