نزدیکی به خاورمیانه قطعاً تأثیر زیادی روی آشپزی قبرس گذاشته است، زیرا بسیاری از غذاها به غذاهای خاورمیانهای شباهت دارند و طعمها هم بین قبرس و ترکیه مشترک هستند. اما نزدیکترین آشپزی به این جزیره، آشپزی یونانی است. در ادامه برخی از غذاهای بیهمتایی را که باید در سفرتان به قبرس امتحان کنید آوردهایم.
هالومی (Halloumi) احتمالاً معروفترین محصول قبرس محسوب میشود که شهرتش به بسیاری از کشورهای اروپایی و خاورمیانهای رسیده است. این غذا با طعم نسبتاً نمکی و بافت کشسانی خود قابل تشخیص بوده و به یکی از گزینههای محبوب آشپزهای تمام دنیا تبدیل شده است. میتوانید آن را در کنار غذاهای متنوعی مانند کباب بره یا به صورت هالومی سوخاری ببینید. این پنیر از ترکیب شیر بز و گوسفند و مخلوط آن با مایه پنیر به دست میآید. این روش به خاطر عدم وجود باکتری تولید کننده اسید که در روند تولید تمام لبنیات به چشم میخورد، کمی غیرمعمول است. به خاطر بالا بودن درجه ذوب هالومی، به سادگی میتوان آن را سرخ یا گریل کرد یا به صورت سرد به همراه برشهای تازه هندوانه خورد. این گزینه برای تابستان ایده آل است.
دلمههای قبرسی از گوشت خرد شده، برنج، پیاز، گوجه فرنگی و ترکیبی از سبزیجات معطر درست میشوند. این ترکیب به دقت لای برگ مو پیچیده شده و از غذاهای محبوب مردم سرتاسر یونان ، ترکیه و خاورمیانه است. کوپِپیا (koupepia) را گاه به مقدار زیاد درست کرده و فریز میکنند تا بعداً از آن لذت ببرند. هر مادربزرگ قبرسی این غذا را در منوی خود دارد. جمیستا (gemista) ترکیبی از سبزیجات مختلف است که از برگ مو فراتر رفته و اغلب با فلفل، گوجه فرنگی، پیاز، کدو یا حتی گل کدو هم درست میشود.
سوولاکیا (souvlakia) ورژن قبرسیِ غذایی یونانی به همین نام است که از تکههای کوچک گوشت گریل شدهی ذغالی روی سیخ و مقدار زیادی سالاد درست میشود. این غذا بسیار محبوب بوده و آن را با نان پیتا میخورند. نان پیتایی که برای سوولاکیا استفاده میشود در قبرس نازکتر و بزرگتر از این نان در یونان است و معمولاً به جای اینکه لقمهای باشد حالت پاکتی درست میشود. معمولاً برای این غذا از گوشت مرغ استفاده شده و آن را به همراه شفتالیا (sheftalia) میل میکنند. شفتالیا از برشهای پر ادویه سوسیس با سبزیجات معطر و گوشت خردِ گریل شدهی بره تهیه میشود. البته جایگزین گیاهی هم برای شفتالیا وجود دارد که قارچ و هالومی دارد.
سوولا (souvla) از نظر ظاهری به سوولاکیا شباهت دارد اما طعم آن متفاوت است. این غذا از تکههای بزرگ گوشت آرام پخته شده روی یک سیخ و با استفاده از باربکیوی ذغالی تهیه میشود. گوشت مورد استفاده در این غذا اغلب گردن یا کتف بره یا مرغ است. این غذا شاه غذاهای گوشتی آشپزی قبرسی به شمار میرود و به قدری رایج است که در دورهمیهای دوستانه به همراه نوشیدنی و اسنک مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین میتوان آن را در بین غذاهای معمول «یکشنبه پاک» نیز دید. اغلب آن را به همراه سالادهای مختلف و سیب زمینی سرو میکنند.
کولوکوتکیا می تافکا (Kolokouthkia me ta afka) اغلب به همراه غذاها و اسنکهای مختلف ارائه میشود. این غذا را با کدوی سرخ شده و تخم مرغ همزده و نمک درست میکنند. اکثر رستورانها و غذاخوریهای سنتی، این غذا را به مشتریان خود ارائه میکنند و به خاطر سادگی زیاد آن همیشه به همراه یک غذای اصلی سرو میشود.
این غذا در یونان به پاستیتسیو (pastitsio) شهرت دارد ولی در ورژن قبرسی آن از پنیر هالومی استفاده میکنند که با نعنای خشک ترکیب شده است. مواد اولیه اصلی ماکارونیا تو فورنو (Makaronia tou fournou) پاستای لولهای، سس بِشامل و گوشت خرد شده و گوجه فرنگی است. اغلب روی آن پنیر رنده شده هم میریزند تا حالتی ترد بگیرد. معمولاً این غذا را در یک سینی بزرگ فر درست کرده و وقتی به عنوان غذای اصلی سرو میشود، آن را به همراه سالاد میخورند.
تاواس (Ttavas) به معنی «ظرف سفالی» بوده و به روش آماده سازی سنتی این غذا اشاره دارد. تکههای گوشت بره، برنج، سبزیجات و سیب زمینی همگی با هم در این ظرف سفالی پخته میشوند و سپس برای عطر بهتر، به آن زیره هم اضافه میکنند. تاریخچه این غذا به دهکده لفکارا (Lefkara) بازمیگردد که دارای تعداد زیادی میراث فرهنگی است و به خاطر پارچههای توریاش شهرت بینالمللی دارد.
این غذا داستان جالبی دارد. کلِفتیکو (Kleftiko) نام خود را از واژهای به معنی «دزدیده شده» میگیرد. در گذشته مردمی که گوشت میدزدیدند، آن را در سوراخی پوشیده در زمین قرار میدادند تا به آرامی پخته شده و دودی تولید نکند که موقعیت آنها را لو دهد. امروزه این غذا در فِرهای گرد و سفید به طور سنتی به آرامی پخته میشود و آن را با سبزیجات معطر میکنند. اغلب کلفتیکو را به همراه سیب زمینی تنوری یا گندم پخته شده در سس پیاز و گوجه میخورند. میتوانید آن را با ماست هم همراه کنید تا بعد از هر لقمه دهانتان تازه شود.
استیفادو (stifado) یکی دیگر از غذاهای خوشمزه گوشتی قبرس است. برای درست کردن این غذا گوشت گوساله را به همراه چوب دارچین و میخک طبخ میکنند تا طعم شیرینی به خود بگیرد. برخی اعتقاد دارند که ونیزیها این غذا را به قبرس آوردند و گوجه فرنگی، از قرن شانزدهم که از اروپا به این کشور آمد، جزوی از مواد اولیه آن شد. درست کردن استیفادو چندین ساعت طول میکشد و معمولاً آن را به همراه برنج و بلغور میخورند.
کولوکاسی (kolokasi) از آسیای جنوب شرقی و مالزی به قبرس رسیده است. کسانی که میخواهند این غذا را امتحان کنند باید محتاط باشند زیرا این گیاه به صورت خام میتواند سمی باشد. به هر حال کولوکاسی در کل جزیره محبوبیت داشته و به ویژه در فصل زمستان بیشتر مورد توجه قرار میگیرد. برای تهیه غذا، این گیاه را خرد کرده و با سس گوجه و پیاز، سبزیجات معطر و مرغ میپزند. بعضیها هم دوست دارند مرغ را با گوشت قرمز جایگزین کنند.
لووی (Louvi) خورشتی است که در هر آشپزخانهی قبرسی پیدا میشود. این غذای سالم و ساده از لوبیای چشم بلبلی درست شده و با کدوی آبپز، روغن، نمک و لیمو سرو میشود. این لوبیاها چربی کم و کربوهیدرات و پروتئین بالایی دارند. همچنین به خاطر مقاومت زیاد آن در برابر خشکسالی، به سادگی میتوانند گرمای شدید تابستانهای قبرس را دوام بیاورند. اغلب در کنار لووی، ماهی تن، خیار و گوجه هم سرو میکنند. بسیاری از خانوادهها روزهای دوشنبه یا سهشنبه به خاطر یک فرهنگ مذهبی قدیمی این غذا را درست میکنند.
کوپس (Koupes) از منطقه لوانت (Levant) سرچشمه گرفته و یک کراکت لولهای شکل است. لایه بیرونی آن از بلغور درست شده و داخلش گوشت خرد شده با ادویههای خاورمیانهای قرار دارد. این خوراکی خوشمزه معمولاً با برش لیمو ترش سرو میشود. میتوانید کوپس را از نان فروشیهای سرتاسر جزیره بخرید.
این سوپ غلیظ یکی دیگر از غذاهایی است که گیاهخواران میتوانند در میان انبوه غذاهای گوشتی جزیره امتحان کنند. تراچاناس (Trachanas) از گندم خشک و خرد شده و شیر ترش بز درست میشود و یک غذای ایدهآل زمستانی به حساب میآید. اضافه کردن کمی هالومی به سوپ بعد از آنکه آماده شد کاری مرسوم است. با این کار پنیر نرم شده و راحتتر جویده میشود. کسانی که خیلی طرفدار این غذا هستند میتوانند آن را به صورت خشک خریداری کرده و با خود ببرند و هر زمانی که دوست داشتند آن را نوش جان کنند. اگر دنبال سوغاتی متفاوت میگردید تراچاناس گزینه خوبی است.
لوکومادس (Loukoumades) شیرینی گردی است که در روغن داغ سرخ میشود و آن را در عسل خوابانده و سپس با مغزهای خرد شده گردو، کنجد و دارچین میپوشانند. اغلب به این شیرینیها دونات عسلی هم میگویند و بهترین حالت لذت بردن از آنها نشستن زیر سایه درختان دهکده است. میتوانید لوکومادس را در کافههای سرتاسر جزیره پیدا کنید. این شیرینی به قدری خوشمزه است که سر سابقه تاریخی آن بحث و جدل بوده و یونان، ترکیه و مصر هر کدام ادعای آن را دارند.
اکثر ناهارها در قبرس با گلیکو تو کوتالو (glyko tou koutalou) به پایان میرسند. معنی نام این خوراکی دلپذیر «شیرینیهای قاشقی» بوده و به خاطر سایزشان که اندازه قاشق چایخوری است این نام را گرفتهاند. این شیرینیها را با هر نوع میوه، سبزیجات یا مغزی میتوان درست کرد. ابتدا باید آن را آب پز کرده و سپس شکر اضافه نمود تا به شربتی غلیظ برسیم که در آن نگهداری شود. مردم محلی گردو، هندوانه و گیلاس را ترجیح میدهند و اغلب از آن در کنار یک قهوه قبرسی یا یک لیوان آب لذت میبرند.