گردشبان (gardeshban.ir) : کاروانسرای زیرو اردکان که به آن کاروانسرای زیرآب هم می گویند یکی از کاروانسراهای تاریخی ایران است که در نزدیکی روستای مغستان از توابع شهرستان اردکان، در استان یزد قرار دارد.
قدمت این کاروانسرا به دوره صفویه بر می گردد.کاروانسرای زیرو با کاروانسراهای خرگوشی و یغمیش ازجمله کاروانسراهای معروف اردکان هستند. سازه و حتی روپوشها و سقف کاروانسرای زیرو عمدتاً از قلوهسنگ ساخته شده است.
معماری بنا
سبک معماری بنا، یکی از نشانههایی است که اکثر کارشناسان معماری برای تاریخگذاری روی یک بنا به آن استدلال میکنند. سبک کاروانسراهای دوران صفوی از یک نوع نقشه در مناطق مرکزی ایران تبعیت میکرده و آن سبک چهارایوانی اصفهانی بوده است. ولی کاروانسرای زیرو از سبک تک ایوانی با حیاط مرکزی تبعیت میکند.
این کاروانسرا در قسمتهای شمالی، جنوبی و شرقی در میانه ضلع خود، رواقی بزرگتر دارد. ولی از ایوان غربی که همان ورودی است، کوتاهتر و کم عمقتر است. نوع قوسها با قوسهای رایج در کاروانسراهای سبک اصفهانی متفاوت بوده. قوسها تیزهدار ولی تندتر و پای طاقها بلندتر و ایوان ورودی رفیع ساخته شده است. ورودی شترخوانها از دو ضلع جنوبی و شمالی بوده و برای رسیدن به دو شترخوان که در دو ضلع غربی و شرقی قرار دارد باید از میان دو اتاق گذشت.
ثبت ملی
کاروانسرای زیرو در سال ۱۳۸۶ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۱۹۹۰۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.