گردشبان (gardeshban.ir) : با واکسیناسیون ۴۹ میلیون و ۷۱۱ هزار و ۴۰۷ نفر که دوز اول واکسن کرونا و ۲۶ میلیون و ۸۰۶ هزار و ۳۷۴ نفر که دوز دوم را تزریق کردند؛ در مجموع واکسنهای تزریق شده در کشور به ۷۶ میلیون و ۵۱۷ هزار و ۷۸۱ دوز رسیده است.
این آمار نشان میدهد نیمی از جامعه با تزریق دز اول به ایمنی تقریبی رسیدهاند بنابراین مجوز بازگشایی بسیاری از مراکز گردشگری و تاریخی در کشور داده شده و خیلی از افراد میتوانند بدون داشتن مشکل در تردد به سفرهای استانی بروند. در همین حین، عزت الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی از صدور ویزای گردشگری خبر میدهد اتفاقی که صنعت گردشگری نزدیک به دوسال است انتظارش را میکشد. هر چند تعداد گردشگران خارجی به ایران زیاد نیست و در آخرین آمار قبل از کرونا، نزدیک به ۹ میلیون گردشگر ورودی داشتیم اما با بسته شدن مرزها همین تعداد گردشگر هم پشت درها ماندند. بدتر آنجا بود که کسی نمیدانست چه زمانی میتوان به گردشگران ورودی مجوز سفر داد.
از طرف دیگر مردم زیادی که منتظر بودند تا با خیال راحت به سفر بروند، این روزها جادهها را باز و شهرها را زرد رنگ دیدند بنابراین امکان سفر برایشان فراهم شده است. به خصوص اینکه در تعطیلات مهر ماه محدودیتی برای تردد وجود نداشت و خیلیها راه چهار ساعته شمال را ۱۶ ساعته طی کردند!
جادهها شلوغ شد و مراکز اقامتی و گردشگری در کشور باز و پر از مسافر بودند. رستورانهای شهرهای شمالی کشور مملو از مسافرانی بود که میخواستند دلی از عزا در بیاورند. این اتفاق از فردا نیز میافتد. همزمان با ولادت حضرت رسول اکرم (ص) و تعطیلی روز یکشنبه و همزمانی آن با تعطیلات آخر هفته از الان بسیاری از مراکز اقامتی رزرو شدهاند و احتمال ترافیک در جادههای گردشگری بسیار زیاد است.
سونامی یا گردشگری؟
اما اگر این حجم از سفرها دنبال نشود به گفته ایمانی خوشخو از کارشناسان گردشگری، سونامی اتفاق میافتد نه رونق گردشگری! همچنین اگر قرار باشد با هر تعطیلی سیل گردشگران بی ضابطه به سفر بروند، باز هم شاهد بالارفتن آمار مبتلایان به کرونا خواهیم بود و در آن صورت مخالفان سفر، بهانه را در بازگشایی جادهها و انجام سفر میبینند. بنابراین باید ضوابطی برای یک سفر هوشمند و ایمن تعیین کرد. ضوابطی که این بار به واقع اجرا شود.
قرار بود مدل هوشمند سفر در نمایشگاه بین المللی گردشگری بهمن ۹۹ عرضه شود اما تنها اتفاقی که در این نمایشگاه نیفتاد همین بود! پیش از آن ولی تیموری معاون گردشگری سابق وزارت میراث فرهنگی گفته بود که در نمایشگاه مدل جدیدی از سفر هوشمند عرضه میشود تا گردشگران بتوانند در دوران کرونا سفر ایمنی داشته باشند. ولی در هیچیک از بخشهای نمایشگاه و حتی نشستها به این موضوع و ارائه الگوی مناسب پرداخته نشد. این درحالی بود که دو ماه به زمان سفرهای نوروزی ۱۴۰۰ مانده بود.
سوال بی پاسخ
برخی گفتند منظور از سفر هوشمند و ایمن سفری است که مسافران بتوانند با خودروی شخصی سفر کنند و نه حمل و نقل عمومی. چون در فضایی مانند اتوبوسهای بین استانی حتی اگر راننده، تمام ۴۰ صندلی یا ۲۵ صندلی را هم پر نکند و با ظرفیت نصف چندین ساعت مسافران را جابه جا کند باز هم در فضای بستهای خواهد بود که احتمال شیوع ویروس در آن زیاد است.
ایمن ترین راه برای حمل و نقل خودروی شخصی بود اما سفر با خودروی شخصی که همه افراد خانواده در یک خودرو بودند و از سلامت یکدیگر باخبر بودند، ممنوع شده بود.
خیلی از افراد از جمله فعالان گردشگری نسبت به آن معترض بودند و میگفتند چطور میتوان سفر اتوبوس با ۴۰ نفر شد اما اجازه سفر با خودرویی که ۴ نفر ظرفیت دارد را نمیدهند!؟
الگوی سفر هوشمند در یزد
برخی از استانها اعلام کردند که سفرهای ایمن به مقصدشان طبق یک الگوی فکر شده انجام خواهد گرفت مانند استان یزد. در واقع قرار بود مسافری که از مبدا حرکت میکند محل اقامت خود را از قبل رزرو کرده باشد. مرکز اقامتی بیماری وی را از طریق سامانه ماسک پیگیری میکرد تا بتوان به آن مسافر اجازه سفر داد و مانعی برای جابه جایی او با خودروی شخصی اش نباشد. هنگامی که به مرکز اقامتی نیز رسید باز هم در زمان ورود به اتاق و ثبت نام، یک بار دیگر از طریق کد ملی، سلامت وی بررسی میشد.
اما قطع شدن سامانه ماسک، اعمال محدودیت در تردد برخی از شهرها از جمله مشکلاتی بود که اجازه نداد این طرح اجرا شود مهمتر از همه عدم هماهنگی دستگاههای متولی سفر بود.
۲۰ ماه معطلی بی دلیل گردشگران
پس از آن نوبت به رونق گردشگری ورودی رسید. عزت الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی ۲۰ ماه عدم صدور ویزای گردشگری به مسافران خارجی را بی دلیل دانست. وی در نشست سمپوزیوم ملی گردشگری ایران گفت که ۲۰ ماه بدون دلیل و با بهانه به گردشگران خارجی ویزا داده نشد. این موضوع در حال پیگیری و برطرف شدن است.
وی برای اولین بار اعلام کرد که وزارت میراث فرهنگی عضو ستاد کرونا شده است و پس از آن جلساتی با وزیر بهداشت و وزیر امور خارجه برگزار کرد. اتفاقی که فعالان گردشگری بارها از وزیر سابق میراث فرهنگی درخواست میکردند اما اجرایی نمیشد.
در این نشست سه جانبه، وزرا برای صدور روادید گردشگران خارجی تفاهم کردند هر چند که هیچ کجا جزئیات این نشست اعلام نشد اما وزیر امور خارجه در سخنانی گفته بود یکی از شروط ورود به ایران برای گردشگران خارجی، تزریق دو دز واکسن است.
مهمترین شرط ورود مسافران به کشور
این مهمترین شرط برای مسافران ورودی خواهد بود چون ضرغامی نیز در سخنرانیهای خود به آن تاکید کرده و گفته بود که دستورالعمل ورود گردشگران خارجی به ایران تهیه و تدوین شده و همین روزها اعلام میکنید.
اما قطعاً باید یکی دیگر از شروط ورود مسافران خارجی به ایران، شرایط حاکم بر کشور مبدا باشد به عنوان مثال گردشگران کشورهای کم خطر در اولویت قرار میگیرند و برای مسافران کشورهای پر خطر باید تمهیدات دیگری اندیشید یا از ورود آنها به کشور جلوگیری کرد. چون با وجود تزریق واکسن، کسی تضمین نمیکند که فردی حامل ویروس کرونا نباشد. آن هم از نوع جدید ویروس که هر چند روز یک بار در حال تغییر است.
مراکز اقامتی بهداشتی
ضمن اینکه اقامت آنها در هتلها و مراکز اقامتی میبایستی تضمین شده و از قبل مشخص شده باشد. این اتفاق موجب خواهد شد که هم مرکز اقامتی پروتکلهای بهداشتی را دقیقتر رعایت کند و هم گردشگران خارجی در هر جایی اقامت نکنند و سلامت آنها در حال پیگیری باشد.
چون پیش از این برخی گردشگران به راحتی از هر مرکز اقامتی استفاده میکردند بدون اینکه مراجع ذی ربط از آن آگاه باشند اما در صورتی که چنین ضوابطی ایجاد شود، میتوان فهمید مسافر در کجاها اقامت داشته و آیا آن مرکز سلامت بوده یا نه.
در حال حاضر موزهها و مراکز گردشگری و تاریخی باز شدهاند و در زمانی مانند آخر هفتهها یا تعطیلات مشاهده میشود افراد زیادی به این مراکز مراجعه میکنند اما گویا هنوز موزهها و مراکز تاریخی با وجود اینکه به سیستم بلیتهای الکترونیکی متصل شدهاند قاعده محدودیت در رزرو بازدیدکننده را اجرا نمیکنند همین موضوع موجب میشود در تعطیلاتی مانند تعطیلات مهر ماه تصاویری از موزهها منتشر شود که مملو از بازدیدکننده است. این اتفاق نشان میدهد هنوز سیستم بازدید از بناهای تاریخی و گردشگری نیز ضابطه مند نشده است.
نقش مردم در سفرهای ایمن
به نظر میرسد با بازگشایی مرزها برای گردشگران خارجی لازم است مردم به عنوان گردشگران داخلی کمی بیشتر از قبل برای داشتن سفر ایمن، احتیاط کنند و خودشان ضابطی برای اجرای پروتکلهای بهداشتی در مراکز گردشگری و تاریخی و اقامتی شوند و اگر مشکلی میبینند حاضر به دریافت خدمات از آن مرکز نشوند بلکه آن را گزارش دهند در این صورت مراکز خدمات دهنده نیز میدانند که باید بیشتر از قبل حواسشان به گردشگران باشد. این اتفاق موجب میشود گردشگران خارجی نیز سفر در ایران را ایمن بدانند و خدمات لازم را استاندارد دریافت کنند.