گردشبان (gardeshban.ir) : اگر سریال دلیران تنگستان یادتان باشد و نام رییس علی دلواری را در کتابهای تاریخ خوانده باشید، باید شهرستانهای دشتی و تنگستان را بشناسید. شهرستانهایی در استان بوشهر که بخش قابل توجهی از مساحت آنها خشک و بیابانی است. این مناطق از لحاظ پوشش گیاهی فقیرند و به زیستگاه موجودات بیاباننشین تبدیل شدهاند.
از طرفی این شهرستانها، یکی از محبوبترین مکانها برای بیابانگردان جهت برپایی تورهای تفریحی، آفرود و تماشای ستارگان، قلمداد میشوند. کلوتهای کوه مند دشتی که حاصل فرسایش آب و باد هستند از زیباترین جاذبههای گردشگری استان بوشهر محسوب میشوند.
کلوت چیست؟
شاید شما هم در نگاه اول برایتان این سوال پیش آمده باشد که اصلا کلوت چیست؟
خب! بهتر است سری بزنیم به معلومات مدرسهایمان. در جغرافیای دبیرستان درباره یاردانگها خوانده بودیم. کلوت همان یاردانگ است که رسوبات نرم دریاچهای در اثر باد دچار فرسایش میشوند و به اشکال مختلفی درمیآیند. سقف کلوتها معمولا صاف، نیمه رو به باد آنها دارای شیار و قوس و پشت آنها معمولا صاف است. کلوتهای کوه مند دشتی، تنها یاردانگهای موجود در کشور ما نیستند، بلکه در کرمان و کویر لوت هم جلوههایی از آن وجود دارد.
کلوت در معنای لغوی، ترکیب واژه کل و لوت است، کل به معنی آبادانی و شهر و لوت به معنی بیابان؛ شهر بیابان. کلوت همان برجستگی روی شیارهایی است که به شکل نعل درآمدهاند و در اشکال متنوعی چون تپههای کوتاه، کوههای بلند، ستونها و صفحات گلی و سنگی وجود دارند.
کلوت های کوه مند دشتی کجا واقع شدهاند؟
کلوتهای کوه مند دشتی، یکی از زیباترین کلوتها و جاذبههای طبیعی گردشگری کشورمان محسوب میشوند. اگر تاکنون شهرستان دشتی و تنگستان را از نزدیک ندیدهاید، حتما برایتان جالب است که بدانید دریا، بیابان، کوه، دشت و جنگل در کنار هم جلوهای بیبدیل از طبیعت را به نمایش گذاشتهاند. کوه مند، در بخش بیابانی این شهرستانهای تاریخی واقع شده است. این بخش از استان بوشهر، بهشت خشک ناشناختهای است که باید آن را یک موزه طبیعی نامید.
این منطقه که در رشتهکوه کارتنگ واقع شده است از نظر پوشش گیاهی، فقیر و به سبب جاذبههای طبیعی که دارد، برای ایرانگردان، عکاسان و طبیعتشناسان، یک سوژه بکر و دیدنی است. مجموعه کلوتهای کوه مند دشتی که حاصل فرسایشهای آبی و بادی هستند، طوری سر از خاک برآوردهاند که هنگامی که پای در کوه مند میگذارید، تصور میکنید با یک شهر تازه کشف شده تاریخی در دل بیابان مواجه شدهاید.
گنجینهای از زیباترین این یاردانگها یا کلوتها را میتوانید در حد فاصل دو روستای چاوشی از توابع شهرستان دشتی و روستای باشی از توابع تنگستان مشاهده کنید.
زیباییهای کلوت کوه مند دشتی
کلوتهای کوه مند دشتی به سبب شکلپذیری شگفتانگیزی که در اثر جریانهای آبی و بادی دچار شدهاند، به پدیدههای چشمنوازی تبدیل شدهاند که به این منطقه رنگ و بوی باستانی بخشیدهاند. کلوتهای برجای مانده در روستاهای دشتی و تنگستان به آثار بر جای مانده از هخامنشیان در پرسپولیس و پاسارگاد می ماند و جلوهای خیالانگیز و کهن را تداعی میکند.
از آنجایی که افسانهها با تاریخ گره خوردهاند و کلوتهای کوه مند دشتی، بیشباهت به آثار باستانی نیستند، اسمهای افسانهای نظیر تنوره دیو یا تنوره شیطان با داستانهای تخیلی درباره پیدایش کلوتها گره خورده است.
تنوره دیو، یک عارضه طبیعی است، بدین شکل که در دل قطعه گلی بزرگ، یک شکاف تنور مانند ایجاد شده است و اطراف آن را ستونهایی به شکل قارچ از جنس خاک و گل تشکیل دادهاند. این پدیده در کنار سایر یاردانگها به زیبایی کلوتهای کوه مند دشتی افزوده است.
جاذبه های طبیعی نزدیک به کلوت های کوه مند دشتی
اگر برای دیدن کلوتها چند صد کیلومتر را تا رسیدن به بوشهر و کوه مند پشت سر گذاشتهاید، حیف است که از دیگر جاذبههای طبیعی نزدیک به منطقه کوه مند دیدن نکنید. نیایشگاه مند، یکی از زیباترین جاذبههای گردشگری استان بوشهر و منطقه کوه مند است. قدمت این نیایشگاه یا توجه به نقشه و نوع معماری آن به بیش از چندین قرن میرسد.
طراحی نیایشگاه مند متاثر از مقابر فنیقی است و آثاری از تمدنهای ایرانی، آشوری، فنیقی، ایلامی و بابلی در آن به چشم میخورد.
یکی دیگر از جاذبههای نزدیک به کلوتهای کوه مند دشتی، منطقه شکار ممنوع است. منطقهای که اگر قدری صبوری کنید و سرگرم عکاسی از خودتان و جاذبههای اطراف شوید، میتوانید لذت تماشای بیواسطه پلنگ، آهو، قوچ، بز، عقاب و شاهین را هم تجربه کنید.
این منطقه که ۳۶ هزار هکتار وسعت دارد با توجه به قرارگیری در جوار رودخانه و برخورداری از پوشش گیاهی مناسب به زیستگاه گونههای با ارزشی از حیوانات بومی این منطقه تبدیل شده است.
مواردی که باید در هنگام سفر به کوه مند به خاطر داشته باشید
حواستان باشد که در منطقه شکار ممنوع، کاری نکنید که حیوانات بومی را بیازارید، زیرا مجرم شناخته شده و دستگیر خواهید شد و در نهایت هم ملزم به پرداخت جریمه میشوید. بنابراین آرامش این کویر دلچسب را برهم نزنید. شما میتوانید با عکاسی و بررسی کلوتهای کوه مند دشتی، تماشای آسمان شب کویر و رصد ستارهها، پیادهروی و صخرهنوردی و انجام تحقیقات علمی، ساعات مفرحی را در منطقه کوه مند بگذرانید. ضمنا بهترین فصل برای سفر به بوشهر با توجه به موقعیت آب و هوایی و شرجی شدید آن، پاییز و زمستان است. پس اگر قصد داشتید که کلوتهای کوه مند دشتی را از نزدیک ببینید، نیمه دوم سال را برای سفر انتخاب کنید.
چگونه به کوه مند برویم؟
برای رسیدن به کلوتهای کوه مند دشتی هم ابتدا باید به بوشهر بروید. فرقی نمیکند که شمال کشور باشید یا شرق و غرب. حتی اگر جنوب هم باشید، رانندگی در جادههای گرم جنوبی برایتان خستهکننده خواهد بود. بنابراین منطقی است که اقدام به خرید آنلاین بلیط هواپیما ارزان به مقصد بوشهر نمایید و توان خود را برای بیابانگردیهای روزهای آتی ذخیره کنید.
از بوشهر باید با اتوبوس یا سواری، به سمت شهرستانهای دشتی و تنگستان حرکت کنید و پس از رسیدن، مجددا با خودروهای محلی به سمت بیابانهای این مناطق و کوه مند حرکت کنید.
تماشای سکوت و آرامش کویر، برای تمدد اعصاب و تجدید قوا، قطعا مفید خواهد بود، بنابراین این فرصت را از دست ندهید.
ضمن اینکه این امکان را دارید که علاوه بر تماشای کلوتهای کوه مند دشتی و بیابانها به تماشای دریا، جنگل و دشت هم بنشینید و انواع پدیدههای طبیعی را در یک موزه طبیعی در کنار هم نظارهگر باشید.