گردشبان (gardeshban.ir) : سنگ نوشته گردنه عسلک ، کتبیه ای تاریخی از دوران قاجاریه که در روستای گراب طالقان بدون حفاظت های لازم آثار و کتیبه های تاریخی رها شده است . این درحالی است که سنگ نوشته عسلک و نهر تاریخی آن به شماره ۷۰۴۷ در تاریخ ۱۲ بهمن۸۱ در زمره آثار ملی این قرار گرفته اند.
تا در پناه قوانین میراث برای همیشه در تاریخ روستای گراب ماندگار شوند. در بدنه شمالی سنگ یاد شده کتیبهای به ابعاد ۱۰۰ سانتیمتر طول و ۸۵ سانتیمتر عرض وجود دارد که روی آن در چهار سطر مطالبی به صورت برجسته نوشته شده است.
متن کتیبه
متن نوشته شده روی سنگ به علت فرسایش بیش از حد آن به سختی قابل خواندن بود .
« در سطح اول و در وسط کادر آمده است :نصر منالله و فتح قریب و زیر آن نوشته شده از تو مدد در سطر دوم: بعهد ناصرالدین شاه شاهان / که با امیران تورانش بچنگ است. در سطر سوم: به حکم میرزا ایوب میر دفتر / که از بهر رعیت به ز گنج است . در سطر چهارم نیز نوشته شده بود ، رضی بیک کرده جاری آب این نهر / هزار دویست به هشتاد پنج است (۱۲۸۵)»
کارشناسان معتقدند :« هر چند مضامین و معنی کلمات این سنگ نوشته واضح و روشن است. اما مفهوم کلی آن یا موضوع نوشته برای هیچ کس روشن نیست.»
نهر عسلک
به نظر می رسد که در زمان ناصرالدین شاه بفرمان فردی بنام ایوب میردفتر، دستور ایجاد نهری صادر میشود که در سال ۱۲۸۵ هجری به مرحله اجرا گذاشته میشود.
حال این نهر آب کدام چشمه را به کجا میخواسته منتقل کند. چه اتفاقاتی به وقوع پیوسته است برای کسی به درستی و مستند نمی داند. اما برخی از کهنسالان روستای گراب نقل میکنند که میخواستند آب دو چشمه را که از زیر کوه یخچال سرچشمه میگرفته است . به سمت کرج جاری کنند. که این اقدام با مخالفت اهالی طالقان مواجه شد. درگیری نیز بین دو طرف صورت گرفته و چند نفر کشته شدند، در نتیجه کار ایجاد نهر نیمه تمام رها می شود.
اعضای هیات در بررسی منطقه پیرامون سنگ نوشته موفق به یافتن نهری شدند. که دارای حدود ۹۷ متر طول و ۳۰/۱ متر عرض بوده و دیوار دو طرف نهر با سنگ مالون چیده شده و کف آن نیز به صورت پراکنده سنگفرش شده بود.
این نهر در فاصله ۳۳۰۰ متری سنگ نوشته و در جهت شرقی، غربی احداث شده است . در موقعیت جغرافیایی ۳۶ درجه و ۸ دقیقه و ۳۸.۳ ثانیه عرض جغرافیایی و ۵۱ درجه و ۱۲ دقیقه و ۰۰۷ ثانیه طول جغرافیایی . و در ارتفاع ۳۱۷۲ متر از سطح دریا و در جبهه شمال شرق سنگ نوشته واقع شده است.