گردشبان (gardeshban.ir) : بیست و یکم شهریورماه سال جاری، استاد رحمتالله رضایت که از سال ۱۳۹۸ همراه با پسران خود مرمت گنبد شیخ لطفالله را بر عهده داشت، بر اثر ابتلا به کرونا درگذشت و مدتی بعد، فریبا خطابخش مدیر پایگاه جهانی نقش که پیش از این، از مرحوم رضایت به عنوان تنها کسی که میتواند مرمت گنبد شیخ لطفالله را انجام دهد نامبرده بود، با مرگ نابهنگام استاد رضایت، در گفتوگویی با یکی از خبرگزاری ها با اشاره به سرنوشت مرمت گنبد پس از فوت آن مرحوم اعلام کرد: «جای نگرانی نیست چراکه از یکسو رحمتالله رضایت آموزشهای لازم را به فرزندان خود داده بود و از دیگر سو استادکاران پیشکسوت دیگری نیز در اصفهان هستند که بتوانند کار را ادامه دهند. هرچند ممکن است این استادکاران در حد رحمتالله رضایت نباشند و با فوت هریک از این استادکاران یک گنجینه را از دست میدهیم اما میتوان استادکار جدید معرفی کرد. وضعیت مرمت هم بهخوبی پیش میرود و قالبگیری کاشیها که یک کار تخصصی است در حال انجام است.»
بهدنبال صحبتهای فریبا خطابخش، «محسن نکویی» ناظر ارشد مرمت گنبد شیخ لطفالله نیز بیست و هشتم مهرماه سال جاری، در گفتوگو با ایسنا، درباره آخرین وضعیت مرمت گنبد شیخ لطف الله، اظهار کرد: «با توجه به فوت استاد رضایت، تصمیم مجموعۀ سازمان و کمیته شورای فنی بر این شد که یکی از استادکاران قدیمی کاشیکاری اصفهان (محمدحسن مقضی) برای ادامۀ مرمت در کنار خانوادۀ مرحوم رضایت حضور داشته باشند و کار با حضور ایشان ادامه پیدا کند.»
این در حالی است که گفتوگوی تازۀ ایسنا با «محمدحسن مقضی» نشان میدهد این توافق سرانجامی نیافته است.
از استاد مقضی میپرسم: حرفهایتان را منتشر کنیم؟
پاسخ میدهد: «بله واقعیت را بنویسید. بگویید از اسم من سوء استفاده کردند.»
آنچه میخوانید، گفتوگوی کوتاه و بی کم و کاست ایسنا با این استادکار خوشنام است:
شما جایگزین مرحوم استاد رضایت در مرمت گنبد شیخ لطفالله شدهاید؟
خیر. یک ماه پیشازاین آقای شاهمیوه یک روز من را به یک طریقی به اداره برد چون من اصلاً با میراث رابطهای ندارم، ایشان من را به میراث برد و پیش آقای طاهری سردرآوردیم و نشستیم به بحث و گفت وگو که بیا به این آقا کمک کن، به ما هم کمک کن، از تهران هم گفتن شما بیای پای این کار وایسی تا این کار صحیح انجام بشه. یک مقدار گفت وگو شد و من گفتم طوری نیست، میام کمکتون میکنم ولی دیگه خبری نشد. همین یک گفت وگو را کردیم و آمدیم. بعد آقای نکویی یه چیزی گفته بود که آقای مقضی اومده برای همکاری. آقای نکویی به من تلفن زد که بله ما هفته آینده (که تموم شد) به شما مینویسیم که بیاین اینجا و باهم بشینیم گفت وگو کنیم، اما هیچ خبری نشد. اینا از اسم من استفاده کردن، سوءاستفاده کردن که گفتن آقای مقضی اومده همکاری کنه! هیچ جا خبری نیست.
مدیر پایگاه نقش جهان، پسران مرحوم رضایت یا ناظر عالی فاز دوم مرمت گنبد با شما حرفی نزدند؟
نه هیچ حرفی زده نشد.
روش شما با آقای رضایت چقدر فرق میکند؟
من به آقای طاهری و نکویی گفتم اگه ورود پیدا کردم سیستم خودم را اجرا میکنم. من نمیگذارم یه مهندس از توی اداره بیاد و تو کار من دخالت کنه و برای من اظهار نظر کنه، من برنامه و سنت خودم رو اجرا میکنم. بهشون گفتم شما چی زدین روی این گنبد؟ نباید اینقدر سفید باشه. گفتن هیچی. فهمیدم دروغ میگن. من گفتم اگه من اومدم پای این کار، میرم بالای داربست و لباس کار میپوشم، من مثله شما و دیگران نیستم، ما خودمون اجراکنندهایم، من میرم بالای داربست و به طریقی میبینم که آیا شما چیزی زدین یا نزدین. من اگر بنا شد بیام نمیذارم بقیهشو به این طریق اجرا کنید.
روش شما برای مرمت بقیۀ ترکهای گنبد چیست؟
همون روش سنتی.
لطفا بیشتر توضیح بدهید.
همان کاشیهای قدیم را جمع میکنم و مجدداً اجرا میکنم و هرچی که لعاباش فرسوده شده باشه دور میریزم. کاشی نره نو قلعی سربی سفارش میدم که تو کارگاه کاشیسازی آقای موسوی زاده بسازن که سنتی میسازه. من از اونها پرسیدم که شما الآن دارید پکفته(پر کردن بالای دیوار از زیر سقف با پاره آجر) میکنید، قبلاً چطور بوده؟ گفتند پشت خرده کاشی ریخته بودند. درحالی که اونها نمیدونن علت اینکه اونا خرده کاشی ریخته بودن چی بوده!؟ کسی که گنبد رو کاشی کرده، همه این جزئیاتو بلد بوده. الآن روی پشتبوما رو پوکه میریزن برا چی؟ برا اینکه پشتبوم سبک باشه. اون زمانم که خرده کاشی ریخته بعد دوغاب گچ ریخته، به خاطر این بوده که بار گنبد رو سنگین نکنه و الّا عقلش میرسیده همه را آجر رو هم با گچ کار کنه ولی بار سنگین میشده. البته من اینو به اونا نگفتم الآن دارم به شما میگم. حالا اگه ورود پیدا کردم این کارو انجام میدم، اما اجازه نمیدم دیگران بیان و دخالت کنن و نظرشونو به من تحمیل کنن.
شما هم نیم ترکها را پایین میآورید یا گنبد را موضعی مرمت میکنید؟
من هنوز بالای داربست نرفتم که ببینم چه جوریه. یه وقتی نمیشه موضعی و یه وقتی میشه. وقتی میری پا کار و اونو از نزدیک میبینی معلوم میشه. نمیشه از راه دور قضاوت کرد.
از شما دعوت نکردند که بالای گنبد بروید و کار را ببینید؟
هیچ. هیچ خبرشون نشد اینا از اسم من سوءاستفاده کردن و یه چیزایی گفتن که من قراره بیام جای آقای رضایت، اما تا این ساعت که خبری نشده.