جهرم یکی از شهرهای قدیمی استان فارس است که در ۱۷۰ کیلومتری جنوب شرقی شیراز قرار گرفته است. نام قدیم این شهر «گهرم» بهمعنای «جای گرم» بوده و «فردوسی»، شاعر شهیر اسطورهنویس ایرانی در شاهنامهاش از این شهر بهعنوان شهری در دوران ساسانیان یاد کرده است.
به گفته برخی محققان و پژوهشگران، این شهر چهار سده قبل از میلاد مسیح، توسط پنجمین پادشاه هخامنشیان بنا شده و در زمان ساسانیان و هخامنشیان موقعیت مناسبی میان شاهزادگان داشته است. شهر جهرم علاوه بر قدمتی که دارد از جاذبههای تاریخی، مذهبی و طبیعی فراوانی نیز برخوردار است. در اینجا نگاهی اجمالی به برخی از جاهای دیدنی جهرم خواهیم داشت.
این بازار همان طور که از نامش پیدا است، یکی از یادگارهای بهجای مانده از اواخر دوران زندیه است. به این بنا لقب خواهر دوقلوی «بازار وکیل» در شیراز را دادهاند. بازار زندیه از جمله بازارهای صلیبی است که از چهار سوق زیبا در وسط آن تشکیل شده است. همچنین بازار زندیه دارای چندین کاروانسرا، مسجد و حمام دیدنی است.
دروازه پیر شبیب از آثار تاریخی و دیدنی دوران قاجاریه است که در داخل شهر جهرم واقع شده است. این بنای تاریخی از دالانی با سقفی گنبدی تشکیل شده که دارای تزیینات چون عرقچین و مقرنس کاری است.
مدرسه علمیه خان از آثار تاریخی بهجای مانده از دوران صفویه در غرب شهر جهرم است. این اثر تاریخی از مصالحی نظیر خشت، گل، آجر، سنگ و گچ ساخته شده است و بانی تاسیس آن شخصی به نام «حاج محمد حسن خان» است. مدرسه علمیه خان از ۲۰ حجره تشکیل شده که در بخش شمالی آن دو حجره بزرگتر از بقیه قرار دارد که مربوط به کلاسهای درس در فصل زمستان است.
در جوار این مدرسه علمیه نیز مسجد آجری خان قرار گرفته که بر اساس سنگ نوشتهای که بر در ورودی آن قرار دارد، این بنا متعلق به دوران «شاه سلیمان دوم صفوی» است و توسط فردی به نام «حاجی سلیمان بیگ ذوالقدر جهرمی» ساخته شده است. ساختمان مسجد دارای شبستانی ساده با طاقهای متعدد است.
غار شفق، غاری آهکی و از غارهای تونلی و طبقاتی است. این غار در دهه ۴۰ هجری شمسی توسط کوهنوردان فارس کشف شده است. در غار شفق خفاشهای بزرگی وجود دارند و برای بازدید از این غار باید حتما همراه یک راهنمای مجرب و آشنا به غار روید و تجهیزات غارنوردی بههمراه داشته باشید.
آتشکده قدمگاه یکی از جاذبههای دیدنی شهر جهرم است که بهگونهای بر فراز تپهای در جنوب شهر جهرم قرار گرفته که چشم هر بینندهای را مجذوب خود میکند. برطبق کاوشهای باستانی و به گفته محققان، این بنا متعلق به دوران ساسانیان است که در سالهای اخیر توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، مرمت و بازسازی شده است. گفته میشود که قدمگاهها در گذشته از معابد آناهیتا به شمار میرفتند و ویژه زنان بوده است.
غار سنگ تراشان، بزرگترین غار دست ساز جهان است که یادگاری بهجای مانده از معماران و حجاران این شهر در جنوبشرقی جهرم محسوب میشود و حدود ۳۵۰ سال قدمت دارد. ستونهای سنگی غار بهنوعی کاملا مهندسی سقف را نگه داشتهاند که این نمایانگر توانمند بودن استادان و حجاران جهرمی در مهندسی معدن در سدههای پیشین است. سنگتراشان و حجاران جهرمی این غار را بهمنظور برداشت سنگ برای امرار معاش ساخته بودند.
چهار طاقی آتشکده در ۲۰ کیلومتری مسیر قطبآباد جهرم به زاهد شهر فسا، بر فراز تپهای بنا شده است و قدمت آن به دوران ساسانیان باز میشود. این چهارطاقی با گذشت سالیان طولانی سالم مانده و تنها قسمتی از آن که سقف گنبدی شکل بوده، فرو ریخته است.
مسجد جامع جهرم، مسجدی تاریخی است که از دوران صفویه در جهرم به یادگار مانده است. از ساختمانهای قدیمی این مسجد تنها شبستان جنوبی آن باقی مانده و دیگر بخشهای آن جدید هستند.
آبشار مروارید خفر یکی از جاذبههای طبیعی و جاهای دیدنی استان فارس محسوب میشود که در شهر خفر قرار گرفته است. اگر در فصل زمستان به این آبشار سفر کنید، میبینید که آبی گرم بههمراه بخار از چشمه آن میجوشد. آب این چشمه شیرین و قابل شرب است و در آن انواع آبزیان و خرچنگ وجود دارد. خزهها نیز جلوه خاصی به این آبشار بخشیدهاند.
تل قلعه بنایی تاریخی و دیدنی در روستای آبگرم شهر جهرم واقع شده است و از آثار تاریخی بهجای مانده پس از اسلام است. تل قلعه در ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بقعه شیخ خلیفه یکی از زیباترین آثار ملی جهرم است که در روستای جزه قرار گرفته است. این بقعه ساختمانی بلند و آجری است که معماری آن شما را یاد «کاخ سروستان» و «قبر شیخ یوسف» در سروستان میاندازند. سر در ورودی این بقعه نزدیک به ۱۹ متر ارتفاع دارد و بر بالای آن گنبدی آجری با تزیینات زیبا قرار گرفته است.
پل گچی اسفل در روستای اسفل جهرم واقع شده است. این پل دیدنی و زیبا توسط «خواجه عبدالصمد دوزه ای سیمکانی» روی رودخانه سیمکان از سنگ و ساروج ساخته شده و قدمت آن به دوران صفویه باز میشود.