گردشبان (gardeshban.ir) : یکی از جاذبههای کویر آبادیهایی است که در دل دشتهای سوزان و داغ خود پنهان کرده. باغ گلشن طبس یکی از این مکانهای زیبا و آبادی ست که در میان دشتهای کویر همچون بهشتی بر زمین میدرخشد.
این باغ قدمتی تاریخی دارد و بازدید از آن یک گردشگری طبیعی، تفریحی، تاریخی و فرهنگی به حساب میآید و سالانه گردشگران و توریستهای زیادی را به سمت استان خراسان جنوبی و شهر طبس میکشاند. در این مطلب با ما همراه باشید تا شما را با ویژگیهای این باغ زیبا و تاریخی آشنا کنیم.
چرا بازدید از باغ گلشن طبس را پیشنهاد میکنیم؟
باغ گلشن نمونهای از معماری دوران زندیه است. این باغ که نام آن در فهرست آثار ملی ثبت شده، نه تنها ساختمانی ویژه دارد بلکه از پوشش گیاهی منحصر به فردی تشکیل شده که در منطقهی کویری طبس کمی عجیب به نظر میرسد. ساختمان باغ در زلزله سال ۱۳۵۷ تا میزان زیادی از بین رفت و ساختمان امروزی بازسازیشدهی عمارت قدیمی است.
ویژگی های طبیعی و گردشگری باغ گلشن طبس
باغ گلشن در اواخر حکومت خاندان زندیه و در اوایل شکلگیری خاندان قاجار و به دستور امیر محمدحسن خان عرب زنگویی، حاکم طبس ساخته شد. از آنجایی که این باغ و بسیاری از دیگر باغهای ایرانی به دستور پادشاهان زمان خود ساخته میشدند، نمونهای عالی از معماری دوران خود به حساب میآیند و پیش از هر چیز ارزش تاریخی و فرهنگی دارند. باغ گلشن ابعادی به طول ۲۶۶ متر و عرض ۲۶۰ متر و مساحتی در حدود ۶ هکتار دارد.
باغ از دو خیابان یا گذرگاه اصلی تشکیل شده که تقاطع آنها محوط باغ را به چهار قسمت تقسیم میکند و از الگوی قدیمی و رایج چهارباغ تبعیت میکند. همچنین در میان چهار بخش باغ استخر بزرگی با سه فواره قرار دارد که خنکای آن گرمای کویر را از یاد بازدیدکنندگان میبرد.
ساختمان موجود در باغ که عمارت سردرب نام دارد از دو طیقه تشکیل شده که طبقهی اول آن دربردارندهی تالاری بزرگ و ایوانی با دو ستون زیبا است. از این ایوان میتوانید منظره زیبایی از باغ و شهر را مشاهده کنید.
شیوهی آبیاری باغ گلشن
یکی از نکات بسیار مهم و حیرتانگیز درباره باغ گلشن طبس شیوه آبیاری آن است. از آنجا که باغ گلشن در دل کویر است به نظر میرسد که تأمین آب لازم برای گیاهان آن کاری دشوار باشد، ولی معماران هوشمند این باغ، پیش از ساخت عمارت آن فکر آبیاری باغ را کرده و مکان باغ را درست در محل تلاقی چشمههای آب سرد و گرمی انتخاب کردهاند که از دل ارتفاعات و دشتهای اطراف جوشیده و به سمت شهر روان شدهاند.
آب این چشمهها در مکان باغ به یکدیگر میپیوندند و از آنجا به سمت شهر طبس راهی میشوند. استفاده از سفرههای آب زیرزمینی و آبهای سطحی به طور همزمان باعث شده که این باغ زیبا در هیچ فصلی از سال خشک و بیآب نباشد. منبع آب زیرزمینی که برای تأمین آب باغ گلشن استفاده میشود یک چاه آتزین یا چاه جهنده است که در زیر استخر باغ قرار دارد.
چاه آتزین چاهی است که خروج آب از آن توسط فشار خود آب صورت میگیرد و هیچ ابزار یا نیرویی برای استخراج آب از آن لازم نیست. در زیر استخر باغ یک چاه آتزین قرار دارد که آب آن وارد استخر میشود و فوارههای درون استخر نیز به صورت طبیعی و با فشار آب کار میکنند.
زیست گیاهی و جانوری در باغ گلشن
در دل طبیعت هرجایی که آب باشد حیات گیاهی و جانوری نیز برقرار است. به همین دلیل در باغ گلشن نیز گیاهان و درختان زیادی دیده میشوند. درختانی همچون درخت انار و نارنج و نخل و چنار و سرو و بید و گلهایی مانند ختمی و رز و اطلسی که محوطه باغ را سرسبز و زیبا کردهاند. این درختان به صورت کاملاً منظم در محوطه هر چهار باغ کاشته شده و قدمت بیشتر آنها به ۴۰۰ سال میرسد. همچنین در این باغ پلیکانهایی زندگی میکنند که امروزه به صورت مهاجر به منطقه آورده شدهاند ولی روزگاری پیش از این گونههای مشابه آنها به این باغ مهاجرت کرده و در آن جا زندگی می کردند.
موزه زمین شناسی طبس
در عمارت سردرب باغ گلشن موزهای وجود دارد که آثار و اطلاعات مرتبط با زمینشناسی در آن جمع شده است و بسیار مورد توجه علاقمندان به این رشته است. بد نیست بدانید طبس با ذخیرهای در حدود ۵ میلیارد تن بهشت زمین شناسی ایران به حساب میآید.
چگونه به باغ گلشن طبس برویم؟
باغ گلشن طبس در شهر طبس و در بلوار امام خمینی این شهر قرار دارد. در نزدیکی این باغ ایستگاه اتوبوسی به نام ایستگاه گلشن قرار دارد که میتوانید برای رسیدن به باغ در آنجا از اتوبوس پیاده شوید و یا با وسیله نقلیه شخصی خود را به باغ برسانید.
جاهای دیدنی نزدیک به باغ گلشن طبس
طبس یکی از پرجاذبهترین مکانهای گردشگری ایران است که اگر قصد بازدید از تمام اماکن گردشگری آن را دارید لازم است چند روز در این شهر زیبای کویری اقامت کنید. برخی از مهمترین اماکن گردشگری این شهر عبارتند از:
طاق عباسی- چشمه مرتضی علی- دره جنی- ارگ طبس- کاروانسرای خان- برج هادرباش- قلعه اسماعیلیان- غار حلوان- کویر حلوان- قلعه طبس- دره کال سردر- رودخانه نمک طبس- جنگل سنو- روستای ازمیغان- روستای اصفهک- روستای نایبند- پناهگاه حیات وحش نایبندان و...
هتل ها و اقامتگاه های نزدیک به باغ گلشن طبس
اگر قصد اقامت در نزدیکی باغ گلشن طبس را دارید میتوانید سراغ یکی از هتلها یا اقامتگاههای بومگردی طبس و روستاهای زیبای اطراف آن بروید. اقامتگاههایی همچون:
هتل نارنجستان- هتل امیر طبس- اقامتگاه بومگردی نخل و نرگس کریت طبس- اقامتگاه بومگردی کویر حلوان- اقامتگاه بومگردی نسترن حلوان- اقامتگاه بومگردی انتظام دیهوک- اقامتگاه بومگردی عمو نوروز- اقامتگاه بومگردی علی بابا و....