مسجد حکیم (جورجیر)؛ جاذبه به جامانده صفویه در اصفهان+عکس

gardeshban.ir

صفحه نخست / عمومی

مسجد حکیم (جورجیر)؛ جاذبه به جامانده صفویه در اصفهان+عکس

مسجد حکیم یا مسجد جورجیز با قدمتی که به دوره صفوی بازمی‌گردد، از جاهای دیدنی اصفهان است و در انتهای بازار رنگرزان جای دارد.

کد خبر: ۴۹۵۶۳

تاریخ انتشار : شنبه ۱۸ دی ۱۴۰۰-1400 October 18

گردشبان (gardeshban.ir) :

مسجد حکیم یا مسجد جورجیز با قدمتی که به دوره صفوی بازمی‌گردد، از جاهای دیدنی اصفهان است و در انتهای بازار رنگرزان جای دارد. این مسجد در دوره شاه عباس دوم و به دست پزشک او بنا شد.

کتیبه‌های سردرها و ایوان‌های داخل مسجد به سال‌های ۱۰۶۷ تا ۱۰۷۳ هجری قمری برمی‌گردد و محمدرضا امامی، خوش‌نویس معروف عصر صفویه، آن‌ها را نوشته است. این مسجد دارای چند ورودی اصلی است.

تنها ورودی مسجد که زنجیرهای بست‌نشینی داشت، این روزها دیگر زنجیرهای تاریخی را ندارد. این زنجیرها در ظرافت و زیبایی بی‌نظیر بودند و روی آن‌ها جزییات و پرداخت‌های ظریف و نقوش زیبایی دیده می‌شد.

معماری سردر جورجیر

این سبک از ری برخاسته، که از آجر در ابعاد کوچک برای ایجاد نقوش مختلف هندسی در کالبد بنا و تزیین چشمگیر استفاده می کند. در سردر جورجیر، هنر آجرکاری در بخش‌های سازه‌ای و تزئینی به قوت و استادانه در دل یکدیگر به کار رفته است.

نقوش به ‌کار رفته در آن آمیخته‌ای است از طرح‌های خطی هفت شاخه، کتبیه های کوفی، طرح‌های گل و برگ، شمعدان‌های سه‌شاخه، نقوش پایه شمعدان، نقش لاله‌گون، طرح‌های هندسی، نقش‌هایی شبیه حروف عبری که هر یک هماهنگ با دیگر نقوش در جای خود قرار گرفته اند.

از مشخص ترین ویژگی سردر جورجیر یک قوس شکنج یا کنگره‌ای بزرگ یازده ‌پر آن است که در نوع خود بی همتا است. از کتیبه سردر دیلمی جورجیر که به خط کوفی گچ‌بری شده بود، در طرف راست فقط عبارت «بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم» و در طرف چپ سردر، عبارت «بالقسط‌لاالله‌الاهوالعزیزالحکیم» برجای مانده و بقیه کتیبه از بین رفته است. در نماهای خارجی طرفین سردر و در داخل طاق‌نماهای آجری آن عبارات «لااله‌الاالله»، «محمدرسول‌الله»، «القدره‌لله»، «العظمه‌لله»، «سبحان‌الله»، «الحمدلله» به خط کوفی گچ بری شده و باقی مانده است.

به نظر می رسد این همه نقوش بکار برده شده در سردر دارای پیام خاصی بوده است. با توجه به سابقه همزیستی پیروان ادیان اسلام، یهود، مسیحی و زرتشتی در اصفهان و برپایه نقش‌های برجای مانده در سردر جورجیر، به‌نظر می رسد که بنای جورجیر در زمان خود کاربری فراتر از یک مسجد داشته و به نشانه صلح و همزیستی پیروان ادیان گوناگون در اصفهان ساخته شده بود.