نوشیدنیهای رایج بر پایه اسپرسو را مورد بررسی قرار میدهیم تا با ورود به هر کافه دچار سردرگمی در انتخاب نشوید و با اطلاع از نحوه تهیه هر یک از آن امکان تهیه و و تدارک توسط خودتان فراهم شود.
برخی افراد این نوشیدنیها را نوشیدنیهای بر پایه شیر نیز مینامند. این تعریف درست است اما صرفا در خصوص نوشیدنیهای اسپرسویی به کار میرود که شیر در تهیه آن مورد استفاده قرار میگیرد.
لاته
از آنجا که دستگاه اسپرسوساز در ایتالیا اختراع شد، اکثر اصطلاحات مربوط به اسپرسو و مصرف آن از زبان ایتالیایی نشأت گرفته است.
Caffe به معنای قهوه و Latte به معنای شیر است. امروز قهوه لاته در تمام کافههای دنیا مورد مصرف قرار میگیرد و مشاهده ۲ یا سه اندازه مختلف لاته غیرمعمول نیست. با سفارش یک قهوه لاته هنر لاتهآرت که توسط باریستا با فوم شیر در سطح فنجان ایجاد شده و دارای طرحهای مختلفی است را مشاهده خواهید کرد.
دستورالعمل استاندارد جهت تهیه یک فنجان لاته، یک اسپرسوی کامل به همراه ۲ برابر شیربخار دیده و یک لایه ضخیم فوم شیر است. نوشیدنی دیگری تحت عنوان لاته ماکیاتو در برخی از منوها وجود دارد.
در واقع لاته ماکیاتو همان لاته است با این تفاوت که به جای یک اسپرسوی کامل از ریسترتو در تهیه آن استفاده میشود. نوشیدنی لاته مخصوص افرادی است که طعم غالب شیر در فنجان قهوه را میپسندند و نوشیدنی لاته ماکیاتو مختص افرادی است که فقط عطر قهوه را در فنجان میپسندند.
کاپوچینو
این نوشیدنی سنتی ایتالیایی به ۲ شکل متفاوت و با عناوین کاپوچینوی خشک و خیس آماده و ارائه میشود. درک اصطلاحات خشک و خیس به شما این امکان را میدهد که کاپوچینوی مورد علاقه خود را به راحتی و با امکان کنترل میزان فوم شیر در نوشیدنی، انتخاب کنید.
با درخواست کاپوچینوی خشک به باریستا یعنی شما میخواهید فوم بیشتر و شیر کمتری داشته باشید. از آنجا که فوم نسبت به شیر مایع کمتری دارد، باعث میشود نوشیدنی شما خشکتر شود. در مقابل درخواست نوشیدنی خیس از باریستا به معنای این است که شما میخواهید فوم شیر کمتر و شیر بخاردیده بیشتری در فنجان خود داشته باشید.
در حالت کلی یک فنجان کاپوچینو از سه قسمت مساوی تهیه میشود. یک اسپرسوی کامل به همان اندازه شیر بخاردیده و در قسمت سوم از فوم شیر نیز به همان اندازه استفاده میشود. این نوشیدنی مختص افرادی است که تعادل طعمی بین اسپرسو و شیر در فنجان را بیشتر میپسندند.
ماکیاتو
واژه ماکیاتو نیز مرهون زبان ایتالیایی و به معنای نشاندار است چرا که از یک فنجان اسپرسو به همراه یک لکه فوم شیر بر سطح آن تهیه میشود.
اگرچه به نظر میرسد ماکیاتو به طور سنتی صرفا حاوی قهوه و فوم شیر است اما بسیاری از طرفداران نوشیدنیهای بر پایه قهوه آن را با مقادیری از شیر بخار داده شده به همراه مجموعهای از طعمدهنده یا چاشنیها مورد استفاده قرار میدهند.
یک فنجان ماکیاتو از یک اسپرسوی کامل و یک لکه فوم شیر به همراه شیر بخاردیده به اندازه نیمی از اسپرسو عصارهگیری شده تهیه میشود. یعنی اگر میزان عصاره را ۴۰ گرم در نظر بگیریم، میزان شیر بخاردیده استفاده شده در ماکیاتو ۲۰ گرم است. این نوشیدنی مختص افرادی است که رایحه بالاتر شیر در فنجان را بیشتر میپسندند.
آفوگاتو
حال نوبت آن است که به یک فنجان اسپرسو به عنوان یک دسر کامل بنگرید. آفوگاتو دارای منشأ ایتالیایی است. اگرچه تنوع بیپایان موجود در عطر و طعم آن موجب محبوبیت بالای این نوع از قهوه شده است. در آفوگاتو لایههای شکلاتی به عنوان ترکیبات خوشطعم اضافه میشود. همچنین میتوان از انواع آجیلها، میوهها، نارگیل و... در تهیه آن استفاده کرد.
اگرچه آفوگاتو از یک اسپرسوی کامل و یا یک یا ۲ اسکوپ بستنی تهیه میشود اما مرزبندی جهت تهیه این دسر خوشمزه وجود ندارد.
موکا
نوشیدنی موکا همچنین به عنوان موکاسینو نامیده میشود که با استفاده از سیروپ شکلات، پودر کاکائو، مقداری از شکلات با کیفیت بالا یا حتی شیرشکلات قابل تهیه است.
اساسا موکا یک قهوه لاته همراه با افزودن شکلات و کمی خامه پف کرده در سطح آن است.
آمریکانو
آمریکانو یک نوشیدنی بر پایه اسپرسو است که از ترکیب یک فنجان اسپرسو و مقدار مشخصی آب داغ تهیه میشود.
طعم حاصل از آن به قهوه ساده و دم کرده بسیار نزدیک است. یک فنجان آمریکانو از یک اسپرسوی کامل و سه برابر آب داغ تهیه میشود. یعنی اگر ۴۰ گرم عصاره از بابت ۲۰ گرم قهوه داشته باشیم، مقدار ۱۲۰ گرم آب داغ روی آن ریخته میشود. البته در برخی از کافهها از ۲ برابر آب نسبت به اسپرسو استفاده میشود.
آمریکانو مختص افرادی است که اسپرسو را دوست نداشته و اما سفارش آنها قهوه تلخ است.
کورتادو
این نوشیدنی با منشا اسپانیایی در کافههای مختلف دنیا به یک انتخاب محبوب تبدیل شده است. یک فنجان کورتادو از یک اسپرسوی کامل و حجم ۳۰ تا ۵۰ گرم شیر گرم تهیه میشود.
این نوشیدنی مختص افرادی است که ترکیب اسپرسو با شیر و طعم بالای اسپرسو در فنجان را بیشتر میپسندند و معمولا با نسبت مساوی یک فنجان اسپرسوی کامل و به همان اندازه شیر بخار دیده تهیه میشود.
منبع:
کیانی، اسماعیل؛ ۱۳۹۸؛ کتاب یک فنجان اسپرسو؛ انتشارات ترانه مشهد